33.–zg�r –zyÕlkan/AkciÛer kanse

Solunum 3, Özel Sayı 2:226, 200
Yaflam kalitesinin onkolojide de¤erlendirme
ölçeklerinden örnekler:
• Linear scales
• EORTC QOL-C30
• QLQ-CR38QLQ (Sprangers MAG at al.2000):
Kolorektal kanserlerdeki cerrahi, kemoterapi ve
radyoterapiye baùlı etkilenen yaüam kalitesini
inceler.
• EORTC QOL-C30/+BR23; Meme kanserli
hastalar için
• EORTC QOL-H&N35: Baü boyun tümörleri için
• QLQ-LC3. Akciùer kanserlerine yönelik spesifiktir
• Nottigham Health Profile (NHP)
• ‘A questionnaire for the assessment of quality of
life in cancer patients in Turkey. (Özyılkanve ark..,
995)
AKC‹⁄ER KANSER‹NDE YAfiAM
KAL‹TES‹N‹N DE⁄ERLEND‹RMES‹N‹N
ÖNEM‹
Özgür ÖZYILKAN*
Akciùer kanseri Dünya’da en çok görülen ve en çok
öldüren kanserlerdendir. Erken tanı, tedavideki baüarının
temel anahtarı olmakla beraber genellikle hastalar ileri
evrelerde yakalandıùı için kür üansı azdır. Sigara
tüketiminin azaltılması en baüta gelen korunma
yöntemidir. Akciùer kanseri tanısı alan hastaların mortal
seyretme üansı yüksek olması nedeniyle bu gurup
hastaların yaüam kalitesini dikkate almak,
deùerlendirmek, ve tedavisini yönlendirmede en önemli
yaklaüım olacaktır.
Dünya Saùlık Örgütü, 2005 yılında dünyadaki tüm yeni
kanser hastalarının %60’nın, 2020 yılında ise %70’nin
geliümekte ve geri kalmıü ülkelerde olacaùını
bildirmektedir. Bu ülkelerin kaynakları ise tüm dünya
ülkeleri kaynaklarının %5’ini oluüturmaktadır. Var olan
kaynakların kısıklılıùı dikkate alınarak programlar
geliütirilmeye çalıüımaktadır.
Karfl›laflt›rmal› onkoloji çal›flmalar›n›n standart
sonuçlar›:
• Tümör cevabını,
• Yaüam süresini ve/veya,
• Hastalıùın progrese olduùu zamanı,
• Tedaviye baùlı toksiteyi,
úlgili kanser ve tedavisine baùlı hastaların yaüam kalitesi
etkileüimlerini mutlaka göz önüne alarak
deùerlendirmelerini yapmalıdır.
Biz onkoloji uzmanları modern tıp biliminin bizlere
saùladıùı geniü bilgiler ve tecrübelerle hastalarımıza
en iyi, en güncel tedaviyi ararken istatistiksel analizlere
konsantre olmuüken hastalarımız için emosyonel ve
psikososyal desteùin esas olduùunu unutabilmekteyiz.
Bu nedenlerden dolayı özellikle akciùer kanserlerinde
hastaların ve de hasta yakınların yaüam kaliteleri ile
ilgilenmek her tıp görevlisinin temel görevi olmalıdır.
Eriflkinler için kanserle savafl modeli:
Birincil ve ikincil koruma ve destek tedavisi /Yaüam
kalitesi’nin artırılması vurgulanmaktadır. Çünkü bu
ülkelerde hastaların %75’i son dönemde baüvurmaktadır.
Çocuklar için kanser savafl modeli:
úkincil koruma ve tedavi seçenekleri geliütirilmesi
önerilmektedir. Çünkü çocuk yaü grubu kanserler %6070’inde kür saùlanabilmektedir.
Destek tedavi yöntem ve uygulamalarının geliütirilmesi
ile kanser hastalarının yaüam kalitesi geliütirme
çabalarının artırılması, evde bakım hizmetlerinin
artırılması mutlaka yapılmalıdır.
T›p alan›nda yaflam kalitesi; Hastalıùın durumuna ve
bu hastalıùın tedavisine baùlı hasta kiüinin fiziksel,
emosyonel, ve sosyal iyilik halinin etkilenmesidir.
Genel olarak yaüam kalitesi çok boyutlu bir kavram
olmasına raùmen en az 3 temel de toplanabilir;
• Fiziksel
• Fizyolojik
• Sosyal aktivite
*
Bayındır Hastanesi, Tıbbi Onkoloji Bölümü, ANKARA
226