ceza hukuku son pdf.indb

advertisement
Özgür DEMİRCİ
CEZA HUKUKU
ISBN 978-605-364-320-3
Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.
©, Pegem Akademi
Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları
Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti’ye aittir.
Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri,
kapak tasarımı, mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt
ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz.
Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.
Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında
yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları
satın almamasını diliyoruz.
1. Baskı
Dizgi-Grafik Tasarım: A. Resul Kaymakçı
Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı
Baskı: Ayrıntı Matbaası
(Ankara-0312-394 55 90)
Yayıncı Sertifika No: 14749
Matbaa Sertifika No: 13987
İletişim
Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA
Yayınevi: 0312 430 67 50 - 430 67 51
Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60
Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08
Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38
Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60
E-ileti: pegem@pegem.net
SUNU
Bu kitap, KPSS başta olmak üzere, ÖSYM tarafından hazırlanan diğer iş sınavları
ve ayrıca kurumların kendi açtıkları sınavlarda siz değerli arkadaşlarımıza anlaşılabilir
ve sade bir kaynak oluşturmak amacı ile hazırlanmıştır. Kitapta konular temel hatları
ile işlenmiş, ayrıntıya girmekten ve teorik nitelikteki tartışmalara girmekten özellikle
kaçınılmıştır. Anlatılan konuların zihinde somutlaşması için günlük olaylara değinilmiş
ve her bölümün sonunda başta KPSS olmak üzere adli - idari yargı hakimlik sınavı ve
kurum sınavlarında çıkmış sorular ve cevaplı testler konularak konuların pekiştirilmesi
amaçlanmıştır. Her ne kadar son yıllarda hukuk dersleri ile ilgili olarak sınav sisteminde her hangi bir değişiklik yapılmamış olsa bile, özellikle mevzuatın değişmesiyle ve
3. yargı paketi olarak bilinen yargı hizmetlerinin etkinleştirilmesini amaçlayan kanunla
birlikte bir çok yenilik hukuk alanında yapılmış ve bu yeniliklere de kitap içerisinde olabildiğince yer verilmeye çalışılmıştır. Kitap içerisinde derslerde öğrencilerde gördüğümüz temel yanlışlar özellikle vurgulanarak sorular üzerinde bu yanlışlara düşmemeleri
ve bu ayrıntılara geldiklerinde zihinlerinin açık kalmasını sağlamak için özgün bir takım
uyarılar ve hoca notlarına da yer verilmiştir.
Kitabın ümit edilen amacına ulaşması ve öğrenci arkadaşlarımıza fayda sağlanması amacı ile yapacağınız öneri, eleştiri ya da takdirinizi pegem@pegem.net aracılığıyla bizimle paylaşmanız bize ışık tutacaktır.
Elinizde bulunan bu kitabın ortaya çıkmasında en büyük paya sahip olan Suat DÜZ
başta olmak üzere tüm Pegem ailesi’ne, dizgi aşamasında vaktini ve emeğini esirgemeyen değerli dizgi ekibimiz ve dizgicimiz Ahmet KAYMAKÇI ya, kitabın hazırlanma aşamasında bana yardımlarını esirgemeyen Devrim TOKLUCU ve Kadir ALGIN’a, hayatımın her
aşamasında maddi ve manevi desteklerini benden hiç esirgemeyen annem ve babama
teşekkürlerimi sunarım.
Özgür Demirci
İÇİNDEKİLER
1. BÖLÜM
Ceza Genel Hukuku
Ceza Hukukuna Giriş ve Ceza Kanununun Uygulanma Alanları..................................1
Ceza Hukukuna Giriş....................................................................................................1
Ceza Hukukunun Temel İlkeleri ....................................................................................2
Ceza Kanununun Bağlayıcılığı İlkesi ......................................................................2
Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği İlkesi .....................................................................2
Kusur İlkesi .............................................................................................................3
Ümanizm İlkesi .......................................................................................................3
Hukuk Devleti İlkesi ................................................................................................3
Kanunilik İlkesi ........................................................................................................4
Ceza Kanununun Uygulanma Alanı .............................................................................5
Tanım ......................................................................................................................5
Zaman Bakımından Uygulanma .............................................................................6
Kişi Bakımından Uygulanma ...................................................................................7
Yer Bakımından Uygulanma ..................................................................................9
Çıkmış Sorular ............................................................................................................14
Çözümler ....................................................................................................................18
Cevaplı Test ................................................................................................................22
2. BÖLÜM
Suç ve Suçun Unsurları
Suçun Tanımı ve Suçla İlgili Bazı Tanımlar.........................................................................27
Suçun Tanımı................................................................................................................27
Suçla İlgili Çeşitli Kavramlar .........................................................................................27
Suçun Unsurları ..................................................................................................................28
Suçun Maddi Unsurları .................................................................................................29
Hareket ...................................................................................................................29
Netice .....................................................................................................................34
Nedensellik Bağı.....................................................................................................36
Suçun Manevi Unsurları ...............................................................................................37
Kusur Çeşitleri ..............................................................................................................37
Kast ........................................................................................................................38
Taksir ......................................................................................................................41
Kusur Yeteneği .............................................................................................................45
Hukuka Aykırılık Unsuru ...............................................................................................53
Tipiklik Unsuru ..............................................................................................................61
Çıkmış Sorular ............................................................................................................62
Çözümler ....................................................................................................................67
Cevaplı Test ................................................................................................................73
PEGEM AKADEMİ
3. BÖLÜM
vi
Suçun Ortaya Çıkış Biçimleri
Suça Teşebbüs ...........................................................................................................77
Teşebbüsün Tanımı ....................................................................................................78
Teşebbüsün Ne Zaman Varsayılacağı Sorunu ...........................................................77
Teşebbüs Olarak Nitelendirilemeyecek Durumlar.......................................................79
İşlenemez Suç ......................................................................................................79
Sözde(Mefruz, hayal) Suç ....................................................................................80
Gönüllü Vazgeçme ................................................................................................80
Çeşitli Suçlar Yönünden Teşebbüsün Değerlendirilmesi ............................................83
Suça İştirak .................................................................................................................84
İştirakin Tanımı ......................................................................................................84
İştirakin Unsurları ..................................................................................................84
İştirak Türleri .........................................................................................................86
İştirak Halinde İşlenen Suçlarda Gönüllü Vazgeçme ..................................................89
Özgü Suçlara İştirak ...................................................................................................90
İştirakte Kararlaştırılandan Faklı Bir Suçun İşlenmesi ................................................90
Suçların İçtimaı (Birleşmesi ........................................................................................91
İçtimanın Tanımı ...................................................................................................91
Bileşik Suç ............................................................................................................91
Zincirleme Suç ......................................................................................................92
Fikri İçtima ............................................................................................................94
Geçitli Suç .............................................................................................................95
Çıkmış Sorular ............................................................................................................96
Çözümler ..................................................................................................................102
Cevaplı Test ..............................................................................................................107
4. BÖLÜM
Ceza Hukukunda Yaptırım ve Davayı Düşüren Haller
Ceza Hukukunda Yaptırımlar............................................................................................ 111
Yaptırımın Tanımı ....................................................................................................... 111
Ceza Hukukunda Yaptırımlar...................................................................................... 111
Hapis Cezaları ............................................................................................................ 111
Güvenlik Tedbirleri ......................................................................................................116
Davayı ve Cezayı Düşüren Haller ....................................................................................120
Sanığın veya Hükümlünün Ölümü ..............................................................................120
Af ................................................................................................................................121
Zamanaşımı................................................................................................................122
Dava Zamanaşımı ................................................................................................123
Ceza Zamanaşımı ................................................................................................124
Müsadere Zamanaşımı.........................................................................................125
vii
PEGEM AKADEMİ
Şikayete Bağlı Suçlarda Şikayetten Vazgeçme ............................................................... 125
Önödeme ..........................................................................................................................125
Uzlaşma............................................................................................................................126
Çıkmış Sorular ..........................................................................................................128
Çözümler ..................................................................................................................132
Cevaplı Test ..............................................................................................................136
CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU
1. BÖLÜM
Ceza Muhakemesi Hukukuna Giriş ve
Ceza Muhakemesinde Makamlar
Ceza Muhakemesinin Tanımı ...................................................................................141
Ceza Muhakemesine Hakim Olan İlkeler .................................................................141
Ceza Muhakemesinde Yer Alan Bazı Tanımlar ........................................................143
Ceza Muhakemesinde Makamlar .............................................................................144
İddia Makamı ......................................................................................................145
Savunma Makamı ...............................................................................................146
Zorunlu Müdafilik Gerektiren Haller ....................................................................147
Yargılama Makamı ..............................................................................................147
Hakimlik Makamı ...........................................................................................147
Mahkeme Makamı.........................................................................................148
Hakimin Reddi veya Çekinmesi ................................................................................148
Zabıt Katibinin Reddi veya Çekinmesi ......................................................................152
2. BÖLÜM
Ceza Muhakemesinde Görev ve Yetki
Görev(Madde Yönünden Yetki) Tanımı ....................................................................153
Mahkemelerin Görevleri ......................................................................................153
Görevsizlik İtirazı ve Süresi ................................................................................154
Görevde Uyuşmazlık ve Bağlantılı Davalar ........................................................155
Yetki (Yer Yönünden) ................................................................................................156
Türkiye’de İşlenen Suçlarda Yetki .......................................................................156
Yabancı Ülkede İşlenen Suçlarda Yetki ..............................................................157
Deniz, Hava, Demiryolu Taşıtlarında veya Bu Taşıtlarla
İşlenen Suçlarda Yetki. .......................................................................................158
Basın Yayın Aracı İle İşlenen Suçlarda Yetki ......................................................158
Bağlantılı Suçlarda Yetki .....................................................................................159
Yetkisizlik İddiası .................................................................................................160
PEGEM AKADEMİ
viii
Yetkide Uyuşmazlık.............................................................................................160
Yetkinin İstisnaları ...............................................................................................160
Çıkmış Sorular ..........................................................................................................164
Çözümler ..................................................................................................................168
Cevaplı Test ..............................................................................................................172
3. BÖLÜM
Ceza Muhakemesinde Yargılama Şartları,
Deliller ve Koruma Tedbirleri
Yargılama Şartları .....................................................................................................177
İhbar ve Şikayet ..................................................................................................177
Talep ...................................................................................................................178
Müracaat .............................................................................................................178
İzin ......................................................................................................................179
Açılmış Bir Dava Bulunmaması ..........................................................................179
Sanığın Hazır Bulunması ....................................................................................179
Hüküm Bulunması ..............................................................................................180
Ön Ödeme ..........................................................................................................180
Uzlaşma ..............................................................................................................180
Sanığın Akıl Hastası Olması ...............................................................................180
Ceza Muhakemesinde Eski Hale Getirme ................................................................180
Ceza Muhakemesinde Deliller ve Delillerin Değerlendirilmesi .................................181
Tanım ..................................................................................................................181
İspat Araçları .......................................................................................................181
Tanık Beyanı .......................................................................................................182
Bilirkişi Mütalaası ................................................................................................185
Gözlem Altına Alma ............................................................................................186
Keşif ....................................................................................................................187
Ceza Muhakemesinde Koruma Tedbirleri.................................................................187
Tanım ..................................................................................................................187
Koruma Tedbiri Türleri ........................................................................................188
Yakalama ......................................................................................................188
Gözaltına Alma..............................................................................................189
Tutuklama......................................................................................................190
Adli Kontrol ....................................................................................................192
Arama............................................................................................................193
Elkoyma ........................................................................................................194
Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi .........................195
Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat ...............................................................196
Çıkmış Sorular ..................................................................................................................198
Çözümler ..........................................................................................................................200
Cevaplı Test ......................................................................................................................203
ix
4. BÖLÜM
PEGEM AKADEMİ
Ceza Muhakemesinin Evreleri ve Kanun Yolları
Ceza Muhakemesinin Evreleri ..................................................................................207
Soruşturma Evresi ..............................................................................................207
Tanım ............................................................................................................207
Soruşturma Evresinin Özellikleri ...................................................................208
Cumhuriyet Savcısının Verebileceği Kararlar................................................209
Kovuşturmaya yer olmadığı kararı ................................................................209
Kamu davasını açmada takdir yetkisi............................................................209
Kamu davasının açılması ..............................................................................211
Kovuşturma Evresi ..............................................................................................212
Tanım ............................................................................................................212
Duruşmaya Hakim Olan İlkeler .....................................................................213
Duruşmanın Sona Ermesi ve Hüküm ............................................................214
Hüküm Çeşitleri .............................................................................................215
Beraat Kararı Verilebilecek Halle .............................................................215
Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı Verilecek Haller ..........................215
Mahkumiyet Kararı ve/veya Güvenlik
Tedbirine Hükmedilecek Haller ................................................................216
Davanın Reddi Yönünde Karar Verilecek Haller......................................216
Davanın Düşmesi Yönünde Karar Verilecek Haller .................................216
Durma Kararı Verilebilecek Haller ...........................................................216
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararının
Verilebileceği Haller.. ...............................................................................217
Kanun Yolları ............................................................................................................218
Tanım ..................................................................................................................218
Kanun Yollarına Müracaat Edebilecek Kimseler ................................................218
Kanun Yolu Başvurma Süresi ve Başvurusundan Vazgeçme.............................218
Kanun Yolu Türleri ....................................................................................................219
Olağan Kanun Yolları ..........................................................................................219
İtiraz ..............................................................................................................219
İstinaf.............................................................................................................220
Temyiz ...........................................................................................................221
Olağanüstü Kanun Yolları ...................................................................................221
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının İtirazı ....................................................221
Kanun Yararına Bozm ...................................................................................221
Yargılamanın Yenilenmesi .............................................................................222
Çıkmış Sorular ve Analizleri .....................................................................................224
Cevaplı Test ..............................................................................................................232
Yararlanılan Kaynaklar .............................................................................................235
CEZA HUKUKU
¾ CEZA HUKUKUNA GİRİŞ VE CEZA KANUNUNUN UYGULANMA ALANI
¾ SUÇ VE SUÇUN UNSURLARI
¾ SUÇUN ORTAYA ÇIKIŞ BİÇİMLERİ
¾ DAVAYI VE CEZAYI DÜŞÜREN NEDENLER
2007
3
06
20
3
200
8
3
05
20
09
3
3
20
10
3
20
04
20 3
11
20
3
03
20
4
Çıkmış Soru Ağacı
2012
3
“İyi olmak kolaydır, zor olan adil olmaktır”
VICTOR HUGO
1. BÖLÜM
CEZA GENEL HUKUKU
Ceza Hukukuna Giriş ve Ceza Kanununun
Uygulanma Alanı
I. Ceza hukukuna giriş
Ceza hukuku suçun oluşması, ortaya çıkış şekli ve oluşan suçun
karşılığında uygulanacak yaptırımların neler olduğunu düzenleyen, kamu
hukuku özel hukuk ayrımı içerisinde kamu hukuku alanında kendine yer
bulmuş bir hukuk dalıdır.
Ceza hukuku toplum düzenini sağlamaya yönelik kurallar bütünüdür.
Ceza hukukunda müeyyide genel olarak fizikidir yani hürriyeti kısıtlayıcı
nitelikte ceza biçimindedir. Bu nedenle ceza hukuku toplumsal yaşamda
meydana gelen ihlallerde en son uygulanacak hukuk dalı olarak görülür.
Toplumsal yaşamda ortaya çıkan her türlü hukuka aykırılık halinde ceza
yaptırımı uygulanmaz. Örneğin kabahat teşkil eden bir kısım eylemlerde
hukuka aykırı olmasına rağmen ceza değil idari yaptırımlar uygulanmaktadır.
Ceza hukukunun ıslah edici olmak, kişiyi topluma yeniden kazandırmak, toplumsal düzeni sağlamak (ümanizm ilkesi), suç işlenmesini önlemek gibi amaçları vardır. Bu nedenledir ki ceza hukuku öç alma duygusuyla hareket etmez. Amaçları arasında öç alma olmadığı için ceza
hukukunda kısas yasaktır. Amacı tamamen antisosyal kişilikte olan fertleri
sosyal kişilik haline getirerek topluma kazandırmak olan bu hukuk dalında
elbetteki en önemli ilkelerden bir tanesi de masumiyet karinesidir. Masumiyet karinesi bir kimsenin suçu mahkeme kararıyla sabit bulunmadıkça
suçlu sayılamayacağı karinesidir.
hoca notu
Ceza hukukunun temelini 1
Haziran 2005
tarihinde yürürlüğe girmiş olan
5237 sayılı Türk
Ceza Kanunu
oluşturmaktadır.
PEGEM AKADEMİ
2
Ülkemizdeki mevcut ceza hukukunun temelini 1 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe girmiş olan 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu oluşturmaktadır. Bu tarihten önce ülkemizde İtalya’dan alınmış olan 1926 tarihli ceza
kanunu uygulanmakta iken 1 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe giren 5237
sayılı ceza kanunu 1926 tarihli 765 sayılı kanunu yürürlükten kaldırmış
bulunmaktadır. Elbette ki yürürlüğe giren kanun bir çok yeniliği de beraberinde getirmiştir. Yeni ceza kanunu olarak adlandırdığımız 5237 sayılı
kanunun getirmiş olduğu yeniliklerin başlıcalarından biraz bahsetmek gerekirse;
Yeni Türk Ceza Kanunu;
Cürüm kabahat ayrımını ortadan kaldırarak kabahatleri ayrı bir
kanun olan kabahatler kanunda düzenleyerek idari suç haline
getirmiştir.
Ağır tahrik – hafif tahrik ayrımını kaldırarak sadece haksız tahrik
kurumuna yer vermiştir
Ağır hapis – hafif hapis ayrımını kaldırarak sadece süreli hapsi
düzenlemiştir.
Ağır para cezası – hafif para cezası ayrımı kaldırılarak adli para
cezasına yer verilmiştir. ( Not: Bu değişiklik aslında çok isabetli olmuştur. Eski kanun döneminde küçük miktardaki cezaların
ağır para cezası olarak adlandırılması komik durumlara neden
oluyordu.)
Eksik teşebbüs – tam teşebbüs ayrımını kaldırarak sadece teşebbüs kurumunu düzenlemiştir.
II. Ceza Hukukunun Temel İlkeleri
A. Ceza Kanununun Bağlayıcılığı İlkesi (T.C.K. mad. 4)
Ceza kanunlarını bilmemek mazeret sayılmaz. Türk ceza kanununun
4. maddesinde ifade edilen bu ilkeye göre kimse ceza kanunlarını bilmediğini iddia edemez.
hoca notu
Ceza sorumluluğu şahsidir.
Kimse başkasının fiilinden
dolayı sorumlu
tutulamaz.
B. Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği İlkesi (T.C.K. mad. 20)
Ceza sorumluluğu şahsidir. Kimse başkasının fiilinden dolayı sorumlu tutulamaz. Kısaca ifade etmek gerekirse herkes kendi fiilinden dolayı
sorumlu tutulacaktır. Yani bir kimsenin işlemiş olduğu iddia edilen fiilden
dolayı yakınlarının sorumlu tutulması düşünülemez.
3
Bu ilkenin bir sonucu olarak tüzel kişiler hakkında ceza yaptırımı uygulanamaz. Düşünecek olursak tüzel kişiler adına suç niteliğindeki hukuka
aykırı fiilleri tüzel kişinin organları gerçekleştirir. Oysa herkes kendi fiilinden
dolayı sorumlu tutulacağı için tüzel kişiler ceza yaptırımı uygulanmazken bu
fiilerden dolayı yaptırım fiili gerçekleştiren organlara uygulanır. Ancak, suç
dolayısıyla tüzel kişilerin her ne kadar sorumlu tutulamayacağını söylesek
de bunlar hakkında kanunda öngörülen güvenlik tedbiri niteliğindeki yaptırımlara hükmetmek mümkündür. T.C.K. na göre bu tedbir de ancak özel hukuk tüzel kişileri için uygulanabilecektir. (Örneğin çalışma izninin iptali gibi.)
C. Kusur İlkesi
Günümüzde hakim olan anlayışa göre bir kişinin suçlu olabilmesi için
sadece kanunda tanımlanmış olan hukuka aykırı davranışı gerçekleştirmesi yeterli değildir. Bu kişinin kusurlu bir iradeye de sahip olması gerekir.
Kusurluluk ilkesi failin suç oluşturan bir eylemini gerçekleştirmesinde kusuru olmadıkça, ceza yaptırımına maruz kalamayacağını ifade eden ilkedir.
Kusur; bir eylemin isnad yeteneği bulunan bir kimse tarafından kasıtlı veya
taksirli olarak yani bilerek veya istenerek gerçekleştirilmesidir. Gerçekleştirilen fiilin anlam ve sonucunu kavrayarak kişinin yaptığı fiilin sonuçlarına
katlanabilmesi demektir. Hiç kimse istemediği ve öngörülemeyecek bir neticenin ortaya çıkmasından sorumlu tutulmayacaktır.
D. Ümanizm İlkesi
Modern ceza hukukunun en temel ilkelerinden bir tanesi de ümanizm
ilkesidir. Bu ilkenin amacı suç işlemiş bir kimsenin cezalandırıldıktan sonra
topluma kazandırılması için ve kişinin sosyal bir varlık haline getirilerek
toplumdan soyutlanmaması için gerekli uğraşın sergilenmesidir.
E. Hukuk Devleti İlkesi
Anayasamızın ikinci maddesine göre Türkiye Cumhuriyeti bir hukuk
devletidir. Anayasa Mahkemesi de bir kararında hukuk devletini, “İnsan
haklarına saygılı ve hakları koruyucu, adil bir hukuk düzeni kuran ve bunu
devam ettirmekte kendisini yükümlü gören, bütün eylem ve işlemleri yargı
denetimine bağlı olan devlettir.” şeklinde tanımlanmaktadır. Hukuk devleti,
devletin hukuka bağlılığı anlamına geliyorsa, yargı da devletin üç temel
organından biriyse, hukuk devletinin bir şartı da yargının hukuka bağlılığıdır. Yargısı hukuka bağlı olmayan bir devlette vatandaşların kendilerini
hukukî güvenlik içinde hissedebileceklerini söylemek elbette mümkün değildir. Anayasamız sadece yasama ve yürütme organlarının değil, yargı
organının da hukuka bağlılığını açıkça öngörmüştür. Bu anlam itibariyle
ceza yargılamasında da yargı hukuka bağlı olmak ve hukuk devletinin gereklerine uymak zorundadır.
PEGEM AKADEMİ
hoca notu
Hiç kimse istemediği ve öngörülemeyecek bir
neticenin ortaya
çıkmasından
sorumlu tutulmayacaktır.
PEGEM AKADEMİ
4
F. Kanunilik İlkesi (Kanunsuz suç ve ceza olmaz)
Yargıtay cezayı bozdu:
‘Çakma’ ürün satmak
‘suç’ değil
kon
Cen
için
1. Tanımı
T.C.K. mad. 2’ye
göre, ‘Kanunun açıkça
suç saymadığı bir fiil için
Teslime TOSUN/
ANTALYA,
kimseye ceza verilemez
(DHA)
ve güvenlik tedbiri uyguNTALYA’da taklit markalı ürün satan
M.K.’ye yerel mahkeme tarafından verilen 19 ay
lanamaz. Kanunda yazılı
hapis cezası, zamanında düzenleme yapılmadıcezalardan ve güvenlik
ğı için Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) ‘Kanunun açıkça suç saymadığı bir fiil için kimseye
tedbirlerinden başka bir
ceza verilemez’ hükmü uyarınca Yargıtay tarafından bozuldu.
ceza ve güvenlik tedbirine
Antalya 3’üncü Asliye
Özel kanundaki cezanın
hükmolunamaz.’ KanuniCeza
Mahkemesi’nde
TCK’da
düzenlenmemesi
yargılanan M.K., 556
nedeniyle Yargıtay’ın bu kalik ilkesi bir fiilin işlendiği
sayılı Markaların Korunrarı verdiğini belirten sanık
ması Hakkında Kanun
avukatı Cengizhan Gököz, bu
zamanın kanununa göre
Hükmünde Kararname
karar ışığında birçok suçun
(KHK) uyarınca ‘marka
cezasız kalabileceğini dile
suç sayılmadıkça suç
hakkına tecavüz’ suçungetirdi.
olarak kabul edilemeyedan 19 ay hapis cezasına
Dünyaca ünlü bir markaçarptırıldı. Taklit markalı
nın ürettiği çantaların taklidini
ceğini ve suçu işleyenin
yaklaşık 500 çantaya ise el
satmaktan dolayı 2006 yılında
kanunun açıkça belirlediği
cezadan başka bir cezaya çarptırılamayacağını ifade eder. Eğer kanunda bir fiil suç olarak düzenlenmemişse, o fiil suç değildir. Kanunun açıkça yasaklamadığı her fiil hukuk uygun demektir. Ne var ki, fiilin açıkça
suç olarak düzenlenmesi yeterli değildir. Bu suça uygulanacak cezanın
ne olacağı ve ne gibi güvenlik tedbirlerinin uygulanacağının da kanunda
açıkça yazması gerekir. Aksini düşünecek olursak kanunda suç olarak
sayılmayan bir fiili hakimin keyfi olarak suç haline getirip ceza vermesi
düşünülemez. Bu ilkeyi “kısaca kanunsuz suç ve ceza olmaz” olarak adlandırmak da mümkündür.
A
YAR
KAP
Dosy
7’nc
yön
olm
nat
min
itiba
tığın
geti
Türk
2’nc
alan
suç
kim
güv
maz
da
kan
bulu
Ana
KH
2. Kanunilik İlkesinin Sonuçları
Kanunsuz suç ve ceza olmaz ilkesini biraz yorumlamak gerekirse bu
ilkenin önemli bazı sonuçlarının olduğunu görebiliriz. Bunlar;
a. Suç tespit eden ceza normları açık biçimde belirlenmelidir:
Ceza normları açık, net ve anlaşılır biçimde kaleme alınarak herkesin
anlayacağı biçimde olmalıdır.
hoca notu
‘Kanunun açıkça
suç saymadığı
bir fiil için
kimseye ceza
verilemez ve
güvenlik tedbiri
uygulanamaz.’
b. Örf ve Adet Hukuku Ceza Hukukuna kaynak olamaz: Özel hukukun bir çok alanında örf ve adet hukuku hakimin başvurması gereken bir
kaynak iken ceza hukuku alanında örf ve adet hukuku kaynak olamaz. Yani
örf ve adetin yasakladığı bir fiil suç niteliği kazanmaz, suç sadece kanunla oluşturulur. Arkadaşlar unutmayalım cezaevinin kapısını sadece kanun
açar... Ancak belirtmekte yarar var; örf ve adet her ne kadar suç ve ceza
oluşturmada esas alınamaz ise de kanunun yorumlanmasında kullanılabilir.
Download