Dosya, Klasör
advertisement
ANKARA 2015 S U N UŞ Bilgisayar, günümüz bilgi toplumu insanının vazgeçilmez bir parçası durumuna gelmiştir. Günlük yaşamda bilgiye kolayca ulaşabilmek, bilgiyi depolamak, internet üzerinden kimi hizmetleri almak suretiyle zamandan önemli ölçüde tasarruf etmek, eğlenmek vb. amaçlarla kullanılmaktadır. Bilgisayardan yeterince faydalanabilmek için; bilgisayar kullanma bilgisi yanında bilgisayar teknolojisi ve sistemini de doğru ve etkin olarak kullanabilme becerisine sahip olmayı gerektirir. Bu ders kitabında, Bilgisayar formatlama Windows XP ve Windows 7 işletim sistemi yükleme, işletim sistemini etkin kullanma, bilgisayar için gerekli programların yüklenmesi, bilgisayarda meydana gelebilecek donanımsal arızaları giderme ile ilgili temel bilgiler yer almaktadır. Kitabın, bilgisayarı yakından tanımanızı sağlamanın yanı sıra, sizlere gereken bilgileri de öğrenmenize yardımcı olacağını umut ediyorum. Notların umduğunuz gibi yararlı olması dileği ile, Bilgisayarların büyüleyici dünyasına hoş geldiniz… Fazlı ÇALI İÇİNDEKİLER BİLGİSAYARA GİRİŞ ....................................................................................................................... 7 Bilgisayar nedir? .................................................................................................................................. 7 PC (Personal Computer) = Kişisel Bilgisayar...................................................................................... 7 İşletim Sistemi (Operating System) ..................................................................................................... 8 Yazılım (Software) ............................................................................................................................... 8 Sistem Yazılımları................................................................................................................................ 8 Uygulama Yazılımları .......................................................................................................................... 8 Donanım (Hardware) ........................................................................................................................... 8 Depolama Aygıtları .............................................................................................................................. 8 Dosya, Klasör (Dizin), Sürücü: ............................................................................................................ 9 Dosyalar ............................................................................................................................................... 9 Dosya Sistemi (File System) ................................................................................................................ 9 Bazı dosya sistemleri : ......................................................................................................................... 9 Bilgisayarda boot özelliği nedir? ....................................................................................................... 10 Bıos nedir? ......................................................................................................................................... 10 Bıos Çeşitleri ...................................................................................................................................... 11 Bıos Özelliği - 1 ................................................................................................................................ 11 Bıos Özelliği - 2 ................................................................................................................................. 13 Bıos Özelliği - 3 ................................................................................................................................ 16 Bilgisayara Format Atma: .................................................................................................................. 18 Bilgisayara Neden Format Atılır ........................................................................................................ 18 Windows Xp Yükleme Ve Bölüm Oluşturma ................................................................................... 18 WİNDOWS - 7................................................................................................................................... 29 Windows 7 Yükleme Ve Bölüm Oluşturma ...................................................................................... 29 USB’den (Flaşh Bellek) Windows 7 kurulumu ................................................................................. 42 Bootable USB Tanımlama ...................................................................................................................... 43 Disk Hazırlığı ..................................................................................................................................... 44 Bölümleme Kontrolü.......................................................................................................................... 45 Flaş Belleğe Kopyalama .................................................................................................................... 47 Bilgisayarda İmaj (Yedek) Alma ....................................................................................................... 48 Acronis nedir? .................................................................................................................................... 48 Nasıl alınır? ........................................................................................................................................ 48 Alınan Imaj’ı (Yedeği) Bilgisayara Yükleme .................................................................................... 48 İşletim Sistemi: .................................................................................................................................. 49 CPU (Central Processing Unit - Merkezi İşlem Birimi) .................................................................... 49 İşletim Sistemlerinin Görevleri: ......................................................................................................... 50 Windows İşletim Sistemi Ailesi ......................................................................................................... 51 Disk Birleştiricisi: .............................................................................................................................. 51 Klasör İşlemleri: ................................................................................................................................. 52 Dosya İşlemleri: ................................................................................................................................. 52 Dosya ya da Klasörler üzerinde sağ tıklamak .................................................................................... 53 Windows Görev Yöneticisi: ............................................................................................................... 54 Bilgisayar Penceresi: .......................................................................................................................... 55 Bilgisayar Özellikleri: ........................................................................................................................ 56 I Donatılar : .......................................................................................................................................... 57 Çalıştır: ............................................................................................................................................... 57 Hesap Makinesi: ................................................................................................................................. 57 Denetim Masası Öğeleri: ................................................................................................................... 58 Bilgisayarı Ağa dahil etme:............................................................................................................... 59 Ağ ve Network ayarları merkezi: ....................................................................................................... 60 Ağ Durumu görme: ............................................................................................................................ 61 Klasörü Paylaşıma Açma : ................................................................................................................. 62 Bilgisayarı Paylaşıma Açma: ............................................................................................................. 64 Kullanıcı Hesapları: ........................................................................................................................... 65 Sistem:................................................................................................................................................ 65 Aygıt Yönetici: ................................................................................................................................... 66 Windows Defender ............................................................................................................................ 67 Bildirim Alanı Simgeleri .................................................................................................................... 67 İnternet Seçenekleri penceresi: .......................................................................................................... 68 Windows Etkinleştirme:..................................................................................................................... 70 Görev Çubuğu ve Başlat Menüsü ...................................................................................................... 71 Bölge ve Dil: ...................................................................................................................................... 73 Mause: ................................................................................................................................................ 74 Görüntü Ayarları: ............................................................................................................................... 74 Klasör Seçenekleri: ............................................................................................................................ 75 Masaüstü Araçları : ............................................................................................................................ 75 Programlar ve Özellikler: ................................................................................................................... 76 Tarih ve Saat ...................................................................................................................................... 76 Bilgisayar Donanımları ...................................................................................................................... 77 Donanım nedir? .................................................................................................................................. 77 Anakart nedir ? ................................................................................................................................... 77 Bilgisayar kasasında bulunan parçalar ............................................................................................... 77 Ekran kartı nedir? ............................................................................................................................... 78 Ethernet (network) kartı nedir? .......................................................................................................... 78 Ses kartı nedir? ................................................................................................................................... 78 Power supply ( güç kaynağı ) nedir? .................................................................................................. 79 Ram nedir? ......................................................................................................................................... 79 Power Supply (Güç Kaynağı) Fan Temizliği ..................................................................................... 80 İşlemci Fan Temizliği ........................................................................................................................ 80 Notebook Kullanımı ........................................................................................................................... 81 Antivirüs Programları ........................................................................................................................ 83 Anti virüs programları:....................................................................................................................... 83 ESET Antivirüs Programı Yükleme: ................................................................................................. 84 ESET Antivirüs Programı İle Tarama ................................................................................................ 86 Bilgisayarda Hata Mesajları ............................................................................................................... 87 Bilgisayar Çalışırken Neden Resetler ................................................................................................ 87 Windows 7 Kısa Yol Tuşları .............................................................................................................. 88 II BİLGİSAYARA GİRİŞ Bilgisayar nedir? Girişi yapılan bilgileri istenildiği zaman hızlı bir şekilde değerlendiren ve sonuçlarını hazırlayıp bizlere sunabilen elektronik bir cihazdır. Bilgisayar, uzun ve çok karmaşık hesapları bile büyük bir hızla yapan, mantıksal bağlantılara dayalı karar verip işlem yürüten, verileri saklayabilen, gerektiği zaman geriye verebilen makine. Bilgisayar kullanımında temel amaç bilgilerin güvenli bir şekilde saklanması ve gerektiğinde bu bilgilerden en uygun şekilde faydalanmaktır. Bu nedenle günümüzde bilgisayar teknolojisi hızla ilerlemekte yazılım ve donanım olarak çeşitli yeniliklerle karşılaşılmaktadır. Daha fazla bilginin daha güvenli ortamlarda saklanması için yüksek kapasiteli, Hard diskler, DVD’ler Scan diskler üretilmektedir. PC (Personal Computer) = Kişisel Bilgisayar 7 İşletim Sistemi (Operating System) • Bilgisayar kullanıcısı ile bilgisayarı oluşturan donanım arasındaki iletişimi sağlayan, aynı zamanda diğer uygulama yazılımlarını çalıştırmaktan sorumlu olan sistem yazılımı. Yazılım (Software) • Hem bilgisayar sistemini oluşturan donanım birimlerinin yönetimini hem de kullanıcıların işlerini yapmak için gerekli olan programlardır. - Sistem yazılımları (System software) - Uygulama yazılımları (Application software) Sistem Yazılımları • Bilgisayar donanımının işletilmesi ve uygulama yazılımlarının çalıştırılması için bir platform sağlamak için tasarlanmış yazılımlardır. - İşletim Sistemleri (Operating Systems) - Aygıt Sürücüleri - BIOS Uygulama Yazılımları • Sistem yazılımlarının dışında, kullanıcıların işlerine çözüm sağlayan diğer tüm yazılımlar… - Microsoft Office Msn Messenger Photoshop Winamp, Media Player Hastane Otomasyonu vb… Donanım (Hardware) • Bilgisayarın fiziksel ve elektronik yapısını oluşturan ana birimlerin ve çevre birimlerin tümüne "donanım" denir. - İşlemci, ana kart, ekran kartı, RAM, klavye, fare, yazıcı vb… Depolama Aygıtları • CD • DVD • Flash Memory • Portable Disk = = = = 700 MB 4.7 GB 2-4-8-16-32 GB 320-500 GB, 1-2 TB 8 Dosya, Klasör (Dizin), Sürücü: Dosya Bilgisayardaki bilgi kümeleri Klasör (Dizin) Dosyaların saklandığı ortam Sürücü (Driver) Dosyaları kategorize etmek için kullanılan yapılar Dosyalar İsim olarak 2 parçadan oluşur. 1) Dosya Adı 2) Dosya Uzantısı (Dosyanın türünü belirler) Dosya Adları Windows’ ta 255 karakter uzunluğunda olabilir, uzantılar genelde 3 karakter uzunluğundadır. Örnek; ozgecmis.doc Dosya Sistemi (File System) Bir dosyanın bir disk üzerinde nasıl saklandığını ve bilgisayarın dosyaları yönetebilmek için erişimi nasıl sağladığını kontrol eden sistemdir. Bazı dosya sistemleri : FAT , FAT 16 , FAT 32 , NTFS FAT32 – NTFS Karşılaştırma FAT 32 - Maksimum dosya boyu 4 GB - Maksimum disk boyutu 2 TB NTFS - Maksimum dosya boyu 16 TB - Maksimum disk boyutu 256 TB 9 Bilgisayarda boot özelliği nedir? Boot önyükleme demektir. Boot özelliği bilgisayarların tercih edilen sürücüden Dvd, Cd, Harddisk ( Hdd) Disket (Floppy) başlatılması demektir. Bilgisayarınıza, windows işletim sistemi yüklemek istiyorsanız bunun en kolay kurulum yöntemi DVD veya CD'den boot ederek yüklemektir. DVD’ yada CD’yi boot edebilmek için de bilgisayarda setup’a girerek bıos ayarlarında düzenleme yapmanız gerekmektedir. Bilgisayarınızı DVD/CD sürücüsünden boot ederek başlatırsanız diskinizin durumu ne olursa olsun kuruluma başlayabilirsiniz. Bilgisayarınızı Partitionlara ayırma (bölüm oluşturma) ve formatlama işlemlerini de kurulum esnasında yapabilirsiniz Sonuç: Sonuç olarak, bilgisayarınıza windows yüklemek istiyorsanız bunun en kolay kurulum yöntemi, işletim sistemlerini CD / DVD ile yapmaktır. O halde yapmanız gereken kullanmakta olduğunuz bilgisayarda setup’a girerek CD / DVD sürücüsünü boot etmek. Böylece kurulumu yapabilirsiniz. UYARI: Bilgisayarların Setup’a giriş tuşları farklılıklar gösterir. Bilgisayarınızın anakart ve işlemci özelliğine göre bir tuş olabilir. Ancak genellikle F1, F2, DEL ve DELETE tuşları bu görevi yerine getirirler. Bıos nedir? BIOS PC’nin çalışması için gereken temel bir yapı olmakla birlikte, donanımların birbirleri arasındaki bağı kuran ve onların çalışmasına olanak tanıyan ufak bir işletim sistemi. Aynı zamanda bilgisayarınızın ileri seviyede ayarların yapıldığı yerdir. Bazen bilgisayarın BIOS ayarlarında değişiklikler yapmanız gerekebilir. Değişik tipte bıos 'lar olduğu için kesin bir ayar söylemek zordur. Ancak hepsi aşağı yukarı birbirine benzer. Biz burada bazı bıos özelliklerini tanımaya çalışacağız. Bıos Setup Örneği Şekil – 1 Bıos Setup Örneği Şekil - 2 10 Bıos Çeşitleri Bıos Özelliği - 1 Bilgisayarı yeniden başlatın (Restart) edin. Bilgisayarınız açılırken DELETE tuşuna birkaç kez basın. Böylece bıos setup ayarlarına ulaşmış olacaksınız. Gördüğünüz gibi Setup’a girdiğimizde pek çok menü ile karşılaşıyoruz. Klavyeden yön tuşunu kullanarak STARTUP menüsüne geliyoruz ve ENTER yapıyoruz. Primary Boot Sequence sekmesinde iken ENTER yapıyoruz 11 Bu menüde CD/DVD sürücüsü ikinci sırada biz CD/DVD sürücüsünü birinci Sıraya çıkaracağız. Yön tuşları ve klavyenin sağında bulunan + – tuşlarını kullanarak CD/DVD sürücüsünü ilk sıraya çıkarabiliriz - Şekilde görüldüğü gibi CD/DVD sürücü ilk sıraya çıkartmış bulunmaktayız. - Klavyenin sol üst köşesinde bulunan ESC tuşuna basın - F10 Tuşuna basın - Değişiklikleri onaylamak için gelen menüde ENTER yaparak bıos’dan çıkın 12 Bıos Özelliği - 2 Bilgisayarı Restart edin. Açılış ekranına dikkat edin, genellikle sol – altta BIOS ayarlarına nasıl girebileceğiniz yazmaktadır. Bilgisayarınız açılırken F2 tuşuna birkaç kez basın. Bir süre sonra Setup’a ulaşmış olacaksınız. Gördüğünüz gibi Setup’a girdiğimizde pek çok menü ile karşılaşıyoruz. Main menüsünde iken, klavyeden aşağı yön tuşuna basarak Boot Options Sekmesine geliyoruz. 13 Bu ekranda Enter yaparak Boot Sequence sekmesinin açılmasını sağlıyoruz. CD-ROM üçüncü sırada biz CD-ROM’u birinci sıraya çıkaracağız. Yön tuşları ile CD-ROM Drive yazısı üstüne geliyoruz. Peki bunu nasıl listenin başına alacağız Sağ tarafa dikkat ederseniz bunu nasıl yapacağımız yazıyor. + ve – tuşları ile. Biz CD-ROM üzerindeyken iki defa + tuşuna basarsak, CD-ROM'u listenin başına alacaktır 14 Bu ekranda CD-ROM Drive sürücünün birincil sıraya çıkartılmış olduğunu görüyoruz. Exit menüsüne gelinceye kadar birkaç kez ESC tuşuna basalım, sorulan soruya Yes diyerek yaptığımız değişiklikleri kaydedip, çıkalım 15 Bıos Özelliği - 3 Sizin elinizdeki Bilgisayarın BIOS'u da büyük bir ihtimalle Amı BIOS olacaktır. Şimdi Amı bıos ayarlarına bakalım. Açılış ekranı aşağıda görüldüğü gibi. Dikkat ederseniz BIOS'a girmek için DEL tuşuna basmamızı söylüyor. Bilgisayarınız açılırken birkaç kez DEL tuşuna basın. Karşınıza aşağıdaki Bıos Ekranı gelecektir. Artık bu andan itibaren bıos’dasınız. Klavyeden aşağı yön tuşunu kullanarak “ Boot Configuration Features’e” geliyoruz. Ve Enter yapıyoruz. 16 Bu ekranda CD-ROM ikinci sırada görülüyor. Biz CD-ROM’u ilk sıraya çıkaracağız. Bu menüde yön tuşu yardımı + ve – işaretleri ile cd veya dvd sürü süsünü birincil yapıyoruz. Ayarlarımızı kaydetmek için F10 tuşuna basıyoruz. Bu ekranda F10 tuşuna basarak değişiklikleri kaydedip setup ayarlarından çıkıyoruz Yukarıda anlatıldığı gibi bizim için astolan Bıos’da CD / DVD’yi boot etmektir. Bunu gerçekleştirdiğimize göre artık format atma, partition’lara ayırma ve windows yüklemeye başlayabiliriz. 17 Bilgisayara Format Atma: Bilgisayara Neden Format Atılır Bilgisayara format atmak demek tüm bilgileri ( Windows dahil ) tamamen silmek demektir. Peki niçin format atılır? Bilgisayar kullanıcıları bilgisayarı ilk aldıkları zamanlarda rahat bir şekilde kullanırlar takii bir gün gelip windows' un çökmelerine dayanamadıkları güne kadar. Son çare olarak da yardımınıza FORMAT koşar. UYARI : Bilgisayarınıza format atmaya başlamadan önce bilgisayarınızın donanımlarına ait ( Ekran kartı, Ses kartı, Ethernet kartı vs. ) Driver CD’lerini elinizin altında bulundurmayı unutmayın. Formattan sonra donanım yazılımlarını mutlaka yüklemelisiniz. Aksi takdirde görüntü ayarlarınız bozuk olacaktır. İnternete giremezsiniz yada sesli film ve müzik dinleyemezsiniz. Bazen bilgisayarınız Anakart özelliğinden dolayı donanımları otomatik olarak da tanıyabilir. Bu işinizi biraz daha kolaylaştıracaktır. Windows Xp Yükleme Ve Bölüm Oluşturma Windows Xp' yi bilgisayarınıza yüklemek için önünüzde 2 seçenek vardır; 1. Bilgisayarınız açık ve işletim sisteminiz çalışır durumdayken masaüstünden yüklemek. 2.Bilgisayarınızı Windows medyasından başlatarak (Boot ederek) yüklemek. Eğer yükleme esnasında diskinizi biçimlendirmek, (silmek) veya bölümler (partıtıon) oluşturmak istiyorsanız boot ederek yüklemeyi tercih etmelisiniz. Windows kurulum CD’sini bilgisayara takarak bilgisayarınızı yeniden başlatın. Birkaç saniye sonra altta görülen yazı ekrana gelecektir. Ekranında Klavyeden bir tuşa basın Uyarı : Eğer bunu birkaç saniye içinde yapmazsanız Windows normal olarak başlar ve bilgisayarı yeniden başlatmak zorunda kalırsınız. Kurulum CD’si Windows için gerekli ön bellek dosyalarını yükledikten sonra karşınıza aşağıdaki ekran gelecek. Bu ekranda görüldüğü gibi C: ve D: diye çift partition harddisk var. Sırası ile ikisini de sileceğiz. C:Birimi seçili iken klavyeden D’ye basıyoruz. Bizden bölümü silmemizi onaylamayı isteyecek. Böylece C: nin içinde bulunan 18 bütün bilgiler silinmiş olacak Enter yaparak devam ediyoruz. Bu ekranda son onay için L’ye basıyoruz. Böylece C: tamamen silindi. D: yide aynı yöntemle sileceğiz. Şu an C: diye bir bölümümüz yok artık 19 Bu ekranda C: silindiği için artık görülmüyor. Sadece D: bölümü var. Bu ekranda D: yi seçelim ve klavyeden D tuşuna basarak bölümü silelim. Bu ekranda son onay için L’ye basıyoruz. Böylece D: yide tamamen silmiş olduk. 20 Artık elimizde bölümlenmemiş alan var. Bundan sonra bölüm oluşturmaya geçiyoruz. C: ye basarak Bölüm oluştur’u seçiyoruz. Yeni bölüm boyutu soran ekran geliyor karşımıza burada yeni oluşturacağımız bölümü kaç MB istiyorsak veriyi giriyoruz. Daha sonra ise Enter yapıyoruz 21 Böylece birinci bölümümüzü oluşturmuş olduk. Artık elimizde C: diye bir bölüm var. Kalan bölümlenmemiş alanı seçelim ve bölüm oluşturmak için klavyeden C’ye basalım. Bu ekranda da yeni bölüm için Enter yapıyoruz. Böylece bölümlere ayırma işlemini bitirmiş olduk. 22 Bu ekranda artık kuruluma geçiyoruz Enter yaparak kurulumu başlatıyoruz. Böylece Windows C: bölümüne yüklenmeye başlayacak. Bu ekran son onay ekranı, biçimlendirmeyi normal yada çabuk (hızlı) olarak tercihinizi belirleyin daha sonra Enter yapın. DİKKAT: Normal biçimlendirme yapmayı seçerseniz, biçimlendirme yapacağınız birimdeki dosyalar silinir ve sabit diskte bozuk kesim taraması yapılır. Hızlı biçimlendirme seçeneğini seçerseniz, biçimlendirme bölümdeki dosyalar silinir ancak bozuk kesim taraması yapılmaz. 23 Bu ekranda biçimlendirmenin başlamış olduğunu görüyoruz. Biçimlendirme bilgisayarınızın, harddisk kapasitesinin büyüklüğüne göre zaman alacaktır. Dikkat: Biçimlendirme bittikten sonra kurulum bilgisayarınızı yeniden başlatacak “CD den önyükleme yapmak için bir tuşa basın” yazısı geldiğinde hiçbir tuşa basmayın çünkü önyükleme yaptık kurulum devam ediyor. 24 Bu ekranda İleri diyoruz. Bu ekranda Sözleşmeyi kabul ediyorum’u seçerek ileri diyoruz. 25 Bu ekranda Kurulum’un devam ettiği görülüyor kurulumun bitmesini bekliyoruz. Bu ekranda Adı ve Kuruluş sekmeleri için herhangi bir isim giriyoruz. İleri diyoruz. Örnek : GÜNEŞ - AY 26 Bu ekranda bilgisayar adına bir kullanıcı ismi yazın. Örnek : Can Bu ekranda Windows kurulumun devam ettiğini görüyoruz. Bölge ve dil seçenekleri genelde ayarlı gelir. İleri diyoruz 27 UYARI: Böyle bir ekranla karşılaşırsanız, kurmakta olduğunuz Windows lisans numarası istiyor demektir. Elinizde Windows lisans numarası varsa 25 karakterden oluşan lisansı girin. Bazı yükleme CD’leri içine, Windows kurulum CD’si oluşturulurken Lisans dahil edilmiştir. Bu durumda lisans numarasını ayrıca girmenize gerek yok. Dolayısı ile ürün anahtarı ekranı karşınıza gelmeyecek ve bir sonraki menü yani masaüstü gelecektir. Windows XP kurulum işlemi başarı ile bitmiştir. Bundan sonra bilgisayarınızın Driver’lerini ( Ses kartı, Network Kartı, Ekran Kartı vs. ) ve bilgisayarınız için Gerekli olan programları yüklemeye geçebilirsiniz. 28 WİNDOWS - 7 Windows 7 Yükleme Ve Bölüm Oluşturma Windows 7 Microsoft’un çıkardığı bir işletim sistemidir. Teknolojinin gelişmesine paralel olarak bilgisayar işletim sistemlerinde de gelişmeler yaşanmaktadır. Burada Windows 7 Türkçe’nin nasıl kurulduğunu resimli anlatımını yapmaya çalıştım. Windows 7'yi bilgisayarınıza yüklemek için önünüzde 2 seçenek vardır; 1. Bilgisayarınız açık ve işletim sisteminiz çalışır durumdayken masaüstünden yüklemek. 2.Bilgisayarınızı Windows 7 medyasından başlatarak (Boot ederek) yüklemek. Eğer yükleme esnasında diskinizi biçimlendirmek, (silmek) veya bölümler (partıtıon) oluşturmak istiyorsanız boot ederek yüklemeyi tercih etmelisiniz. Kurulumdan önce yapmamız gereken bir kaç adım var. Formata başlamadan önce bilgisayarınızın donanımlarına ait (Ekran kartı, Ses kartı, Network kartı vs.) driver’leri mutlaka elinizin altında bulundurun birde kurulum için gereken Windows 7 DVD’ si. Windows 7 Kurulum DVD’sini bilgisayara takarak bilgisayarınızı Bilgisayarı yeniden başlattığınızda aşağıdaki ekranla karışılacaksınız. “Cd’ den veya DVD’ den önyükleme için bir tuşa basın…” herhangi bir tuşa basın.. Böylece kurulumu başlatmış olacağız. yeniden başlatın. Ekranında Klavyeden Uyarı : Eğer bunu birkaç saniye içinde yapmazsanız Windows normal olarak başlar ve bilgisayarı yeniden başlatmak zorunda kalırsınız. UYARI: Kurulum esnasında bilgisayarınız birkaç kez otomatik olarak yeniden başlatılır. Bu normal bir durumdur. Bu ekranlarda hiçbir şey yapmadan bekliyoruz 29 Bu ekranlarda kurulumun seyrini görmekteyiz. 30 Burada hiç bir değişiklik yapmadan “İleri” butonuna tıklayın. Windows 7 kurulumunu başlatmak için “Şimdi yükle” tıklayın.. 31 “Lisans koşullarını kabul ediyorum” kutusunu onayladıktan sonra ileri tıklayarak bir sonraki adıma geçiyoruz.. Yeni bir işletim sistemi kurmak istiyorsanız Özel (Gelişmiş) Seçmeniz gerekiyor. Ben burada Özel (Gelişmiş) seçerek Windows 7 kurmayı tercih ettim. 32 Şekilde görüldüğü gibi Harddisk bölümlere ayrılmış. Biz önce mevcut bölümleri sileceğiz. Sürücü seçenekleri ’ne tıklayın Silmek istediğiniz bölümü seçin Sil’e tıklayın Tamam 33 Not: Aynı yöntemle diğer bölümleri de silelim. Sıra geldi diski bölümlere ayırmaya. Diski bölümlere ayırabilmek için, Sürücü seçenekleri Sekmesini tıklayarak menülerin açılmasını sağlayalım. Yeni sekmesine tıklayalım. 34 Şekilde de görüldüğü gibi hdd. tek partition biz çift partition (bölüm) yapacağız. Boyut kutusuna 1. partition için veriyi girin Örneğin; 150000 Uygula Tamam diyerek birinci bölümü oluşturmayı bitirdik. Aynı yöntemi İzleyerek ikinci bölümü oluşturalım. Windows’u hangi diske (bölüme) kurmak istiyorsanız o diski seçin Örneğin ; Disk Bölüm 2 İleri diyerek bölüm işlemini tamamlayalım kurulum devam edecek 35 Kurulum işlemi devam ediyor. Windows 7 gerekli dosyaları kuruyor. Arkanıza yaslanın ve Win 7 nin kurulumunu bitirmesini bekleyin. 36 Sizden bir kullanıcı adı oluşturmanız isteniyor. “ Örneğin : Can” daha sonra ileri diyoruz. 37 Oluşturulan kullanıcıya bir şifre belirlemeniz isteniyor. İsterseniz parola oluşturabilirsiniz. Parola istemiyorsanız burayı geçip ileri tuşuna basın. Elinizde Windows lisans numarası var ise ürün anahtarını girin yok ise daha sonra etkinleştirmek için ileriyi tıklayın 38 Windows 7 ilk açılışta güncelleştirme isteyip istemediğini soruyor burada önerilen ayarları seçebilirsiniz. Bu ekranda Saat ve tarih ayarlarını seçerek düzenleyin. Saat ve tarih ayarları genelde ayarlıdır. İleri diyoruz. 39 Bu ekranda hangi ağ türünü istiyorsanız onu seçin. Örneğin; İş Ağı Windows kurulumu bitmek üzere 40 Bu menüde masa üstü öğelerinin hazırlandığını görüyoruz. Windows 7 kurulum işlemi başarı ile bitmiştir. Bundan sonra bilgisayarınızın donanımlarını ( Ses kartı, Ekran kartı, Network kartı vs.) ve bilgisayar için gerekli programları yüklemeye geçebilirsiniz. 41 USB’den (Flaşh Bellek) Windows 7 kurulumu Netbookların popüler olduğu günümüzde artık DVD oynatıcılar bir fazlalık. USB (flaş bellek) üzerinden de Windows 7 yi kurabilirsiniz... İhtiyaçlarınız: En az 4 GB'lık bir USB bellek Windows 7 kurulum DVD’si ISO dosyalı Burada dikkat edilmesi gereken şey, anakartınızın USB Diskleri desteklemesi. Eğer çok eski bir anakartınız yoksa, bu destek zaten mevcuttur. Ama yine de uyaralım, anakartınız USB disklerden boot özelliğini desteklemiyorsa, kurulum yapabileceğiniz tek ortam yine DVD sürücüsüdür. Bu işlemi yapabilmek için bilgisayarınızda yönetici yetkiniz olması gerekiyor 1. USB diskinizi bilgisayarınıza takın 2. Windows 7 Dvd’yi sürücüye takın 42 3. Bilgisayarınızı yönetici hesabınızla açın Başlat > Arama satırına CMD yazın ve çıkan cmd’ nin üzerine sağ tıklayıp Yönetici olarak çalıştır'a tıklayarak işlemi başlatın. Bootable USB Tanımlama ADIM 1 Şimdi USB diskimizi biraz daha yakından tanımamız gerekiyor. Açtığımız komut satırı ekranına DISKPART yazıp enter'a basın. ADIM 2 Şimdi USB diskimizi bulalım. LIST DISK yazın ve enter'a basın. Gördüğünüz gibi bilgisayarınızda bulunan tüm diskler görülüyor. Burada kesinlikle dikkat etmeniz gereken, yanlış diski seçmemelisiniz. Örneğin benim 4GB'lık USB belleğim DISK 1 olarak belirtilmiş. Şimdi USB Belleğinize karşılık gelen diskinizin numarasını not alın 43 Disk Hazırlığı Disk numaramızı alırken dikkatli davrandıktan sonra, sırasıyla aşağıdaki komutları uygulayın: SELECT DISK 1 (sizin usb numarası kaç ise onu giriyorsunuz) Enter yapın Benim diskimin numarası 1 olduğu için ben SELECT DISK 1 şeklinde giriyorum. CLEAN CREATE PARTITION PRIMARY SELECT PARTITION 1 ACTIVE FORMAT FS=NTFS Diskimizi NTFS olarak biçimlendiriyoruz. Format bir süre sürebilir. Eğer burada hata alıyorsanız, FORMAT FS=FAT32 komutunu da kullanabilirsiniz. ASSIGN EXIT Not: Komut Satırı penceresini kapatmayın, onunla daha işimiz olacak 44 Bölümleme Kontrolü Eğer tüm bu işlemleri tamamladıysanız aşağıdaki mesajları görmüş olmanız gerekiyor. Sanal Sürücünüzün Sürücü harfini not edin. Kullandığım sistemde bu G: sürücüsü olarak gözükmekte, örneklerimde G: sürücüsünü göreceksiniz. 45 Komut Satırı ekranına tekrar geri dönelim. Şimdi elimizde iki tane yeni sürücü var: USB Diskimiz ve sanal DVD'miz... Bilgisayar klasörünü açarak her ikisinin de sürücü harflerini not edin. Benim sistemimde önceki sayfada belirttiğimiz gibi sanal sürücüm(DVD) G: idi, ve USB sürücümün harfi ise F: Komut satırında sanal sürücünüzün ( DVD SÜRÜCÜSÜ) harfini yazın Enter yapın G: Şimdi sanal sürücü içindeki Boot klasörüne girmeliyiz. CD BOOT Aşağıdaki satırda USB diskimin sürücü harfi olduğu için N: kullandım. Siz bu satırda kendi USB'nizin sürücü harfini yazmalısınız. BOOTSECT.EXE /NT60 F: Dikkat kendi usb sürücü harfini yazın Yukarıdaki ekran görüntüsündekine benzer bir yanıt almış olmalısınız. 46 Flaş Belleğe Kopyalama Şimdi DVD sürücünüzü açın ve CTRL + A'ya basarak tüm klasör ve dosyaları seçin, üzerine sağ tıklayarak Gönder menüsünden USB sürücünüzün adını seçin. Not: Bu işlem biraz uzun sürebilir. Artık Windows kurulumunu başlatabilecek bir USB sürücünüz var. Ama ana kartınızda da yapılacak işlemler var. Şimdi yapılacak tek şey, bilgisayarınızı USB sürücüsünden başlatacak şekilde ayarlamak... Bilgisayarınızı yeniden başlatın Boot seçeneklerine gelin. Çoğunlukla BIOS'lara giriş tuşu; F1, F2, DEL veya DELETE olabiliyor. Bazı Bıoslarda ise F12 olabilir. Bu tuşlara basarak Boot seçeneklerine girebilirsiniz. Bu seçeneklerde USB sürücüsünü seçin. USB diskiniz Hard Disk kategorisinde görünecektir. Yani Hard Drivers'ı seçip, oradan da USB diskinizi seçerek bilgisayarınızı başlatın 47 Bilgisayarda İmaj (Yedek) Alma Acronis nedir? Acronics programı bilgisayarınızın yedeğini almayı sağlayan bir programdır. Nasıl alınır? İşleme başlamadan önce dikkat edilmesi gereken en önemli nokta image almak istediğimiz bilgisayar çift partition olmalı. Başka bir deyişle bilgisayarınızda c: ve d: gibi en az 2 sürücü olmalıdır. İşletim sistemi, Office, Antivirüs ve diğer tüm programları yüklenmiş bir bilgisayar içerisinde sistem görüntüsünü kaydetmeye yarayan programın olduğu bir cd ile boot edilir. Cd içerisinden gerekli program çalıştırılır ve görüntü alma işlemine başlanılır. 1) Acronics CD’yi sürücüye takın 2) İmaj (yedek) alacağınız flaşh belleği takın 3) Bilgisayarı yeniden başlatın Acronics’in başlamasını bekleyin (Acronics yaklaşık 1-2 dakika içinde başlar) 4) Acronics True Image Home 5) Back Up 6) Disk and partition Backup 7) Disk 2 kutusunu onaylayın 8) Next 9) Borowse 10) Yedeği alacağınız yeri yani klasörü seçin 11) Ok 12) Next 13) Proceed 14) Restert the computer When backup is completed Alınan Imaj’ı (Yedeği) Bilgisayara Yükleme 1) Acronics CD’yi sürücüye takın 2) İmajın (yedeğin) olduğu flaşh belleği takın 3) Bilgisayarı yeniden başlatın Acronics’in başlamasını bekleyin (Acronics yaklaşık 1-2 dakika içinde başlar) 4) Acronics True Image Home 5) Recovery 6) Disk and partition Recovery 7) Browse 8) İmajın olduğu sürücüyü seçin ( örneğin Flaşh Bellek) 9) İmaj programını yeniden seçin 10) Ok 11) İmaj kurulum programını seçin 12) Next 13) Next 14) Disk 2 kutusunu onaylayın 15) Next 16) Next 17) Ok 18) Proceed 19) Restert the computer When backup is complet 48 İşletim Sistemi: İşletim sistemi, bilgisayar açılırken hafızaya yüklenen, bilgisayar donanım kaynaklarını yöneten ve çeşitli uygulama yazılımları için hizmet sağlayan genel amaçlı bir yazılımdır. İşletim sistemi, bilgisayar sistemini kullanan kullanıcılar uygulama programları ve bilgisayar donanımı arasında aracılık görevi yapar. OS (operating system) diye kısaltılır. İşletim sistemleri sadece bilgisayarlarda değil, cep telefonları, oyun konsolları gibi işlemci ve hafıza birimleri içeren yönetilebilir aygıtlarda bulunur. Bilgisayarda oyun, kelime işlemci yada tarayıcı gibi herhangi bir uygulama programı çalıştırıldığında söz konusu uygulama programı için kullanıcıdan giriş birimleri aracılığıyla verilerin alınması, kullanacağı donanım aygıtlarını yönetme, hafızada ve depolama birimlerinde yer ayrılması, sonuçların çıkış birimleri aracılığıyla kullanıcıya sunulması gibi tüm ayrıntılardan işletim sistemi sorumludur. Aşağıdaki resimde işletim sistemi temsili olarak gösterilmiştir. CPU (Central Processing Unit - Merkezi İşlem Birimi) İşlemci, bilgisayarın beyni niteliğindeki en önemli bileşendir. Diğer aygıtlardan gelen verileri matematiksel işlemler yardımı ile işler, sonuca ulaşır ve sonucu gerekli yerlere gönderir. Çalışabildikleri maksimum saat hızları yani frekansları sınıflandırılmalarına yardımcı en önemli kriterdir. Çalıştıklarında çok ısınırlar, dolayısıyla üzerlerine soğutucu ve fanlar yerleştirilir. Görevi: Örnek olarak 2 ve 3 ü topla sonucu bana ilet komutu verildiğinde işlemci hemen aritmetik merkezini devreye sokar, işlemi gerçekleştirir ve sonucu bize iletir. Benzer şekilde özel bir yöntemle kodlanmış MP3 dosyalarını açar, işler ve gerekli veriyi ses kartına iletir. Kısacası hesaplaması veya karar verilmesi gereken her şeyde işlemci devreye girer Hesaplama işlemlerinde “aritmetik”, karar verilmesi gereken işlemlerde de “mantık” ünitesi devreye girer. İşlemcilerin yapısı hiç bir mekanik parçası olmayan tamamen devreler ve transistörlerden oluşur. İçlerinde milyonlarca transistor bulunur ve bu transistorların sayısı ne kadar fazla olursa işlemci o kadar hızlı olur. İşlemcilerin hızları MHZ (Mega Hertz) cinsinden ölçülür. Doğal olarak bu sayı ne kadar yüksek olursa, hızı da o kadar yüksek olur. Yapısı: 3-4 santimetrekare büyüklüğünde bir silikon tabaka içinde milyonlarca transistörden oluşurlar. İşlemcilerin oluşturulmasını sağlayan sistem mikron teknolojisidir. Bu teknoloji sayesinde bir kaç santimetrekarelik bir alana milyonlarca transistor sığdırabilmek mümkündür. 49 İşletim Sistemlerinin Görevleri: İşlem Yönetimi Uygulama programlarının belirli bir sırada ve zamanda çalıştırılmasının sağlanması olarak özetlenebilir, örneğin bilgisayarda aynı anda müzik dinlerken, internette gezinti yapabilir, diğer taraftan hafıza kartındaki resimler bilgisayara kopyalanabilir burada sayılan 3 işlemin aynı anda gerçekleştirilmesi işletim sisteminin görevlerinden biridir. Bellek Yönetimi Bilgisayarda kurulu olan tüm programlar diskte depolanır, bir programa çift tıklayıp çalıştırıldığı zaman disk üzerinde ki programa ait veriler ana belleğe yüklenir, yani çalışan tüm programların ana bellekte olması gerekir dolayısıyla bir programa çalışma süresi boyunca bellek tahsis edilmesi işlem bitince ayrılan bellek alanının boşaltılması işletim sisteminin görevlerindendir. Giriş-Çıkış Yönetimi Yazıcıdan çıktı alma, tarayıcıdan bir resmin taranması, dosya kopyalama vs... gibi bilgisayar sistemi ile tüm çevre birimleri arasındaki veri alışverişinin sağlanması işletim sisteminin diğer görevlerinden biridir. Dosya Yönetimi Bilgisayardaki tüm verilen disk, cd/dvd, hafıza kartları gibi depolama birimlerinde tutulurlar, bu verilere erişim,bilgi yazma/okuma gibi görevler yine işletim sistemi tarafından yürütülürler. Kullanıcı Yönetimi Windows işletim sistemleri aynı bilgisayar sistemini birden fazla kullanıcının kullanmasına olanak sağlar, genel olarak her kullanıcının bir kullanıcı adı ve şifresi vardır, her kullanıcı kendine özgü bir masa üstü ortamı oluşturabilir, kendi klasörlerini oluşturur ve programlarını tanımlar. Bir diğer kullanıcı erişim izni olmadan diğer bir kullanıcının dosya yada dizinlerini göremez. Sistemin birden fazla kullanıcı arasında oluşturulan yetkilerle herhangi bir karışıklık olmadan paylaştırılması yine işletim sisteminin görevlerindendir. Masaüstü İşletim Sistemleri: Masa üstü yada dizüstü bilgisayarlarda kişisel amaçla kullanılan işletim sistemleridir, windows 7örnek olarak verilebilir. Mobil İşletim Sistemleri: Cep telefonları ve pda’larda kullanılan işletim sistemleri, örnek olarak verilebilir. Diğer: İlk üç gruba girmeyen diğer elektronik cihazlarda kullanılan işletim sistemleri bu grup içerisinde düşünülebilir. . Microsoft Windows: Microsoft Windows, kişisel bilgisayarlarda en çok kullanılan ticari işletim sistemlerinden biridir. Son zamanlarda, Windows'un en çok kullanılan versiyonu Windows XP'dir. Windows XP 25 Ekim 2001 tarihinde yayınlanmıştır. Günümüzde kullanılan versiyonlar ise: kişisel bilgisayarlar için Windows 7 ve 8 dir. 50 Windows İşletim Sistemi Ailesi Yukarıda açıklamadan da anlaşılabileceği gibi işletim sistemleri pazarında yaklaşık %80 kullanım oranıyla Windows ailesi durumdadır. Aşağıdaki tabloda Windows-7 ürün grubu kendi arasında desteklenen/desteklenmeyen bazı önemli özellikleri verilmiştir. STARTER HOME BASİC HOME PREMİUM PROFESSİONAL ULTİMATE Blutoth desteği 64-bit desteği Çoklu monitör desteği Dokunmatik ekran Tablet desteği Gelişmiş yedekleme Şifreleme dosya sistemi Sanal masaüstü altyapısı Disk Birleştiricisi: Disk Birleştiricisi, bilgisayarınızın daha verimli biçimde çalışabilmesi için bilgisayarınız üzerindeki verileri yeniden düzenleyen ve parçalanmış dosyaları yeniden birleştiren bir araçtır. Zaman içerisinde dosyaları kaydettikçe, değiştirdikçe veya sildikçe sabit diskte parçalanma oluşur. Bir dosyaya kaydettiğiniz değişiklikler genellikle, sabit disk üzerinde, asıl dosyanın konumundan farklı bir konumda depolanır. Ek değişiklikler daha da fazla konuma kaydedilir. Zaman içerisinde, dosya ve sabit diskin kendisi de parçalanır ve bir dosyayı açmak için birçok farklı yere bakmak zorunda kaldığı için bilgisayarınız yavaşlar. Başlat Tüm Programlar Accessories System Tools Disk Birleştiricisi Diski Birleştir 51 Klasör İşlemleri: Klasörler, programlar ve dosyalar için bir kapsayıcıdır, bir çekmeceye benzetebileceğimiz klasörler, bir diskteki program ve belgelerin düzenlenmesine yönelik bir araçtır, aşağıdaki resimde “Java” klasörü içi dolu bir klasörü, “C” klasörü ise içi boş bir klasörü göstermektedir, tüm klasör görünümleri bu şekildedir. Yeni klasör oluşturmak için bulunduğumuz klasör içinde yada masaüstünde fareyle sağ tıkladıktan sonra ”Yeni” daha sonra “Yeni klasör” demek yeterli olacaktır. Klasörler Dosya İşlemleri: Dosyalar, çeşitli programlara ait, yazı, ses, resim, çizim, video gibi verilerin saklandığı bileşenlerdir, her dosya varsayılan olarak ilişkili olduğu programla birlikte çalışır, dosya isimleri “.” ile ayrılmış ad ve uzantıdan oluşur(“yeni belge.doc” gibi) burada “.doc” uzantısı o dosyanın hangi programla ilişkili olduğunu da belirler, “.exe” program dosyalarına ait uzantılardır (örnek olarak “winword.exe” word programını ifade eder) aşağıdaki resimde görüldüğü gibi her dosyanın simgesi ait olduğu türe(uygulama, belge vs..) göre farklılık göstermektedir. Aşağıdaki tabloda en çok kullanılan dosya uzantılarının türleri ve hangi programlarla açılabileceği tablo halinde listelenmiştir. Dosya uzantısı .exe/.com/.bat .msi .txt/.doc/.docx .xls/.xlsx .ppt/.pptx/.pps .gif/.jpg/.tiff/.bmp .mp3/.wav .avi/.divx/.mkv/.mp4/.mpg .pdf .flv/.swf .htm/.html .c/.cpp .rar/.zip/.tar Türü Uygulama Uygulama Ofis belgesi Ofis belgesi Ofis belgesi Resim Ses Video Belge Flash Html belgesi C belgesi Sıkıştırma 52 Program Çalışabilir uygulama Setup/kurulum dosyası Word Excel Powerpoint Resim görüntüleyici Winamp/media player Media player Acrobat reader Flash player/ web tarayıcı Frontpage/web tarayıcı Devc++/Turbo c Winrar Dosya ya da Klasörler üzerinde sağ tıklamak “Aç” klasör ise içeriği görüntülenir, dosya ise açılır, “Gönder” dosya ya da klasörü harici bir depolama birimine, masaüstüne ya da belgeler içine pratik olarak kopyalanmasını sağlar.“Kopyala” dosya ya da klasörü kopyalar.“Kes” dosya ya da klasörü bulunduğu yerden silerek kopyalar.“Sil” dosya ya da klasörü geri dönüşüm kutusuna taşır, “Yapıştır” daha önce “Kes/Kopyala” yapılmış klasör ya da dosyanın belirtilen konuma kopyalanmasını sağlar. Klasör üzerinde sağ tıklanıp özellikler denildiğinde “Genel” sekmesinde klasörün boyutunu, oluşturulma tarihini ve disk üzerindeki konumunu görebiliriz, buradaki “Gizli” seçeneği aktif edilirse klasör gizlenmiş olur(tekrar görünür yapmak için denetim masasıklasör seçeneklerigizli dosya ve klasörleri göster). “Paylaşım” sekmesi klasöre paylaşım verilmesini sağlar, bir sonraki konuda anlatılan yerel diske paylaşım verme işlemiyle aynı şekilde gerçekleştirilir. “Özelleştir” sekmesinde ise klasör görünümü için bir resim belirlenebilir ya da klasör görünümü buradaki simgelerden biriyle değiştirilebilir Dosya üzerinde sağ tıklanıp “Özellikler” denildiğinde; “Ayrıntılar” sekmesinde dosyayla ilgili teknik detaylara ulaşılabilir, buradaki örnekte word belgesinin kaç satır, kaç kelime, kaç paragraftan oluştuğu gibi bilgiler görülebilir, eğer belge bir resim dosyası olsaydı burada resmin çözünürlük değeri, en, boy değerleri görülürdü. 53 Windows Görev Yöneticisi: “Görev Yöneticisi’ni başlat” bilgisayar yönetimi açısından önemli bir seçenektir, “Uygulamalar” sekmesinde kullanıcı tarafından çalıştırılan aktif programları ve çalışma durumları görüntülenebilir(eğer kilitlenen bir program varsa durum “cevap vermiyor” olarak görünür, “Görevi Sonlandır” diyerek programın kapatılması gerekir) “Ağ iletişimi” seçeneğiyle var olan kablolu/kablosuz ağlarla yapılan veri alış verişi grafik olarak görülebilir. “Kullanıcılar” sekmesinde ise sistemde oturum açmış tüm kullanıcılar görülebilir. 54 Bilgisayar Penceresi: Sabit disk, disket, Cd/Dvd ve varsa harici depolama birimleri ile tarayıcı, yazıcı gibi diğer çevre birimlerine erişimi sağlar. Bilgisayara yeni bir aygıt yüklendiği zaman(usb bellek gibi) bu aygıta “Bilgisayarım” penceresinden ulaşılabilir. Bilgisayarım penceresi Sabit Disk Sürücüleri: Bilgisayarda yüklü olan tüm sabit disk, cd/dvd ve harici depolama birimleri bu grup altında görülebilir. Yerel Diskler: Bilgisayarda birden fazla yerel disk bulunabilir, yada tek bir yerel disk üzerinde birden fazla bölümlendirme yapılabilir. Genel olarak “C” sürücüsü windows işletim sistemi ve diğer yüklü programlar için, “D” sürücüsü ise müzik, video ve diğer kullanıcı dosyalarını depolamak için kullanılır. Böylece işletim sisteminin çökmesi durumunda bile “D” sürücüsündeki veriler kaybolmaz, yerel diskler üzerinde çift tıklayarak içindeki dosya ve klasörlere erişilebilir, sağ tıklama ise aşağıda görüldüğü gibi bir menü açar. Yerel diskler üzerinde sağ tıklama seçenekleri Biçimlendir: Tüm disk içeriğini siler(“formatlama”), işletim sisteminin yüklü olduğu yerel disk üzerinde bu işlem yapılamaz. 55 Bilgisayar Özellikleri: “Genel” sekmesi altında disk'in kullanım oranları görülmektedir, burada yer alan “Diski Temizle” seçeneği disk üzerindeki kullanılmayan dosya ve/veya klasörleri silerek boş alan miktarını arttırır. “Araçlar” sekmesi altında bulunan “Şimdi denetle” seçeneği elektrik kesintileri yada benzeri durumlarda disk üzerinde oluşabilecek hataları denetler, “Şimdi birleştir” sistem performansının arttırılması amacıyla disk üzerinde dağınık halde bulunan dosyaları birleştirir. “Güvenlik sekmesi” altında sistemde tanımlı kullanıcılar, ve bu kullanıcıların sistem üzerindeki yetkileri görülmektedir, değiştirmek için “Gelişmiş” butonuna tıkladıktan sonra bu izinler “Ekle yada Kaldır” diyerek değiştirilebilir. 56 Donatılar : Bu bölüm içinde günlük hayatta bilgisayar kullanımı esnasında sıklıkla ihtiyaç duyduğumuz programlar bulunmaktadır, bu programlar: Çalıştır: Bir program adının yazılarak çalıştırılmasını, dosya/klasör açılmasını ya da bir web sayfasının görüntülenmesini sağlar, örnek olarak aşağıda görüldüğü gibi “Hesap makinesi” programını çalıştırmak için bu kutuya “calc” yazılarak “enter” tuşuna basılır. Hesap Makinesi: Basit matematiksel işlemlerin gerçekleştirilmesini sağlar, ileri seviye işlemler için “Görünüm” menüsünden “bilimsel/istatikçi/programcı” seçenekleri tercih edilir. 57 Denetim Masası Öğeleri: Bilgisayarda yüklü olan tüm aygıtlarla ilgili seçeneklere denetim masasından ulaşılır. Sağ üst köşede bulunan “Görüntüleme ölçütü” ile denetim masasında bulunan simgelerin görünümü değiştirilebilir, varsayılan olarak benzer işlemlerin gruplandığı kategori görünümü seçilidir, bu görünüm “Büyük/Küçük simgeler” olarak değiştirildiği takdirde denetim masasındaki tüm simgeler görülebilir. Aşağıda “Görüntüleme ölçütü” “Küçük Simgeler” olarak değiştirilmiştir. 58 Bilgisayarı Ağa dahil etme: Ağ ayarları, bilgisayarların birbirlerini görmeleri dosya ve yazıcı paylaşımı için yapılan ayarlardır. 1. Bilgisayarım’da sağ tuş yapın 2. Özellikler 3. Gelişmiş Sistem Ayarları 4. Bilgisayar Adı Sekmesi 5. Bilgisayar Tanım kutusuna bir isim girin 6. Değiştir sekmesine tıklayın 7. Bilgisayar Adına aynı ismi tekrar girin 8. Çalışma Grubuna Ağ ismini girin ( örneğin: work) 9. Tamam 59 Ağ ve Network ayarları merkezi: Bilgisayar ağındaki ağ durumunu görüntüleme, internet ayarlarını yapma ve değiştirme, işlemlerin yapılabilmesini sağlar. 1. Bilgisayarım’a tıklayın 2. Ağ tıklayın 3. Ağ ve Paylaşım Merkezini seçin 4. Bağlaştırıcı ayarlarını değiştir Şekil 1 5. Yerel Ağ bağlantısı üzerinde sağ tuş yapın 6. Özellikler Şekil 2 7. İnternet Protokolü sürüm 4 (TCP/IP) seçin 8. Özellikler Şekil 3 9. IP Adresi verilerinizi girin 10. Tamam 60 Ağ Durumu görme: Bu pencerede öncelikle internet erişimi durumu görüntülenmektedir, mevcut bilgisayar internet erişimine sahip olduğu görülmektedir. Bu pencerede bağlantı türü(IPv4/IPv6), medya durumu(aktif/pasif), bağlı kalınan süre ve erişim hızı(1 Gbit/saniye), Gönderilen(Upload) ve Alınan (Download) veri miktarı görülmektedir. “Devre Dışı Bırak” butonuna tıklanıldığı takdirde aygıt pasif yapılarak internet erişimi de kesilmiş olur(bu durumda aynı yerde “Etkinleştir” görünecektir) Ağ aygıtına ait ip/fziksel adres gibi teknik ayrıntılara“Ayrıntılar” butonuna tıklanarak ulaşılabilir, bu ekranda sık gereksinim duyulabilecek IP adresi ve fiziksel adres(mac adresi) seçili olarak gösterilmiştir. 61 Klasörü Paylaşıma Açma : Klasörü paylaşıma açarak diğer kullanıcıların o klasördeki dosya ve bilgi paylaşımının kolaylığından yararlanmayı sağlar. 1. Klasör üzerinde sağ tuş 2. Özellikler 3. Paylaşım Sekmesi 4. Paylaşım 5. Paylaşılacak kişileri seçin’den Everyone seçin 6. Ekle 62 7. Paylaş 9. Gelişmiş paylaşım sekmesi 8. Bitti 10. Bu klasörü paylaş çekleyin 11. İzinler sekmesi çekleyin 12. Tam denetim 13. Değiştir çekleyin Uygula / Tamam Uygula / Tamam 63 Bilgisayarı Paylaşıma Açma: 1.Bilgisayarım 2.Ağ 3.Ağ ve Paylaşım Merkezi 4.“Gelişmiş paylaşım ayarlarını değiştirin “ sekmesindeki seçenekler aşağıdaki şekilde olduğu gibi ayarlayın 5. Değişiklikleri kaydet NOT: Bilgisayarı paylaşıma açmış olmanıza rağmen diğer bilgisayarlara bağlanamıyorsanız veya “parola korumalı” uyarısı alıyorsanız şunları yapmalısınız. - Denetim masası / Ağ paylaşım merkezi / Gelişmiş Paylaşım ayarlarını değiştirin Parola korumalı paylaşımı kapat çekleyin / Değişiklikleri kaydet 64 Kullanıcı Hesapları: Var olan kullanıcı hesaplarının görülmesini/değiştirilmesini, yeni kullanıcı eklenip silinmesini sağlar.Gelen ilk pencerede parola/kullanıcı adını değiştirmek, parolayı kaldırmak, kullanıcı hesabında görülen resmi değiştirmek gibi seçenekler bulunur, diğer kullanıcılarla ilgili işlem yapmak için “Başka bir hesabı yönetin” seçeneği tıklanır. Gelen pencerede var olan kullanıcılardan biri ile ilgili işlem yapmak için kullanıcı adı üzerinde tıklanır, buradaki Guest (Misafir) kullanıcısı windows 7 tarafından otomatik oluşturulan bir kullanıcıdır varsayılan olarak pasiftir.Yeni kullanıcı eklemek için “Yeni hesap oluştur” seçeneği seçilir, iki türlü kullanıcı oluşturulabilir “Yönetici” sistem üzerinde program kurma/kaldırma, dosya silme gibi tüm işlemlere yetkili olacağından yönetici hakkı verilecek kullanıcılar dikkatli seçilmelidir. Sistem: 65 Bilgisayarda yüklü olan tüm aygıtları ve temel sistem bilgisini görüntüler. Aynı pencereye “Başlat menüsü→Bilgisayarım→sağ tık→Özellikler” yoluyla da ulaşılabilir. Bu pencerede işlemci hızı, toplam bellek miktarı, sistem türü(32/64 bit), bilgisayar adı(ğ üzerinde bilgisayarın görünen adı), çalışma grubuve derecelendirme bulunmaktadır, derecelendirme işletim sistemi tarafından sisteme verilen performans puanını simgelemektedir sistemin özelliklerine göre 1 ile 7.9 arasında bir değer alır. Aygıt Yönetici: Denetim masasında ayrı bir seçenek olarakta bulunur. Bilgisayarda yüklü olan tüm donanım aygıtlarını ve ayarlarını görüntüler. Sistem özellikleri 66 Windows Defender Windows işletim sisteminin, kötü amaçlı yazılımlara karşı koruma programıdır, “Tara” seçeneği ile elle sistem taraması da yapılması sağlanabilir. Bildirim Alanı Simgeleri Görev Çubuğunun sağında bulunan “Bildirim Alanı” ile ilgili ayarlamalar(ilgili programa ait bildirim alanında simge gösterilmesi gizlenmesi gibi) buradan yapılır, örnek olarak aşağıda ağ ile ilgili simge ve bildirimin bildirim alanında gösterilmesi sağlanmıştır. 67 İnternet Seçenekleri penceresi: Bu pencerede ilk sekmemiz olan “Genel” altında bulunan “Giriş Sayfası” alanı internet explorer programının ilk çalıştırıldığında hangi sayfayı açacağını belirler, boş kullanılabileceği gibi resimde olduğu gibi belirli bir internet adresi verilebilir. “Ayarlar” seçeneği internet explorer hafızasında sayfaların tutulacağı gün sayısının belirlenmesini sağlar “0” seçilmesi durumunda adresler hiç hafızaya alınmaz. “Sil” seçeneği ile internette gezinirken bilgisayarımıza kaydedilen geçici dosyaları, çerez bilgilerini ve tarayıcı geçmişi gibi bilgileri silebiliriz. 68 “Güvenlik” sekmesinde tarayıcının güvenlik düzeyi belirlenebilir, düşük düzey seçilmesi durumunda zararlı yazılımların bilgisayara daha kolay bulaşabileceği, en yüksek düzeyin seçilmesi durumunda ise bazı içeriklere erişilemeyeceği unutulmamalıdır, bu sekmede “özel düzey” seçilerek ilgili ayarlamalar tek tek elle yapılabilir. İnternet explorer güvenlik seviyesi seçimi İnternette gezinti yaparken kimi sitelerden gelen reklam amaçlı açılır sitelerin engellenmesi için “Gizlilik” sekmesinden aşağıdaki gibi “Açılır Pencere Engelleyicisi Aç” seçili olmalıdır, bazı sitelerden gelen açılır pencerelere izin vermek için “Ayarlar” butonuna tıklanarak bu adreslerin izin verilenler listesine eklenmesi gerekmektedir. “Gelişmiş” sekmesinde ise Internet Explorer programının web sayfalarını yorumlamasıyla ilgili ayarlar görülebilir, örneğin “Resimleri göster” seçeneğinin seçili olmaması durumunda web sayfalarındaki resimleri tarayıcı göstermeyecektir. 69 Windows Etkinleştirme: Her zaman orijinal Windows kullanmayı tercih edin. Lisanslı olmayan bir işletim sistemi sizi zor durumda bırakabilir. Bu nedenle yüklemiş olduğunuz windows’u etkinleştirmeyi mutlaka gerçekleştirmek gerekiyor. Etkinleştirme için aşağıdaki açıklamalardan yararlanabilirsiniz. Bilgisayarım ikonu üzerinde sağ tuş yapın Özellikler Ürün anahtarını değiştiri seçin Windows ürün anahtarı alanına 25 karakterden oluşan lisans numarasını girin İleri butonuna tıklayın İleri / İleri / Tamam 70 Görev Çubuğu ve Başlat Menüsü Başlat menüsünün ve görev çubuğunun özelleştirilmesini sağlar, bu seçeneğe “görev çubuğu” üzerinde sağ tıklayıp “özellikler” denilerek te ulaşılabilir. İlk sekme olan “Görev Çubuğu” sekmesinde “görev çubuğunu otomatik olarak gizle” seçeneği aktif edilirse görev çubuğu ekranda gözükmez ancak fare ekranda görev çubuğunun olması gereken yere sürüklendiğinde görünür hale gelir.“Küçük simgeler kullan” seçeneği aktifse görev çubuğunda çalışan programlara ait simgeler daha küçük görünür.“Görev çubuğunun ekrandaki konumu” varsayılan olarak “Alt” olarak seçilidir, bu üst, sol veya sağ olarak değiştirilebilir.“Özelleştir” butonuna tıklandığı zaman daha önce incelenen“Bildirim alanı simgeleri” penceresi görüntülenir. Görev çubuğu ve başlat menüsü özellikleri “Başlat Menüsü” daha önceki konularda başlat menüsü sol sütununda en son kullanılan programlara yer verildiğini incelenmişti, eğer en son erişilen program ve öğelerin listesinin tutulması tercih edilmiyor ise “Gizlilik” altında “En son açılan programları/öğeleri Başlat menüsünde depola ve görüntüle” seçenekleri aktif olmamalıdır. 71 Başlat menüsü” Başlat Başlat menüsü özelleştir. sekmesinde “Özelleştir” seçeneğiyle başlat menüsün bulunan öğelerle ilgili görünüm ayarları aşağıdaki gibi tek tek değiştirilebilir. Başlat menüsü özelleştirme Son sekme olan “Araç çubukları” sekmesinde örnek olarak “Adres” ve “Masaüstü” seçenekleri aktif edilirse başlat menüsü resimdeki gibi görünecektir. 72 Bölge ve Dil: Dil, sayı ve tarih formatlarının gösterim şekli ve klavye türünü değiştirilmesini sağlar, ilk sekme olan “Biçimler” sekmesinde tarih ve saatin gösteriliş formatı değiştirilebilir, “Ek Ayarlar” seçeneğiyle sayı, para birimi, tarih ve saat ayarları görülebilir. Bölge ve dil seçenekleri “Klavyeler ve Diller” sekmesinde “Klavye değiştir” diyerek klavye türünü değiştirebiliriz, örneğin Türkçe F klavye kullanmamız gerekiyorsa aşağıdaki pencerede Türkçe Q seçiliyken “Kaldır” seçeneğinden sonra “Ekle” ile Türkçe F klavye eklenerek kullanılan klavye türü değiştirilebilir. 73 Mause: Fare kullanımıyla ilgili düğme yapılandırması, işaretçi hızı gibi ayarların değiştirilmesini sağlar.“Düğmeler” sekmesinde farenin sol/sağ tuş düğmeleri “Birincil ve ikincil düğmeleri değiştir” seçeneği işaretlenerek (solaklar için ters olması gerektiğinden) değiştirilebilir.“Çift tıklatma hızı” yine aynı sekme aracılığıyla ayarlanabilir. “İşaretçiler” sekmesinde farenin görünümü değiştirilebilir. “İşaretçi Seçenekleri” sekmesinde işaretçi izleri aktif edilebilir. “Tekerlek” sekmesinde ise tekerleğin her hareketinde kelime işlemci programlarında kaç satır atlanacağı belirlenebilir. Görüntü Ayarları: Ekran çözünürlüğü ve renk derinliğinin ayarlanmasını sağlar, “Görüntü” penceresinde “Çözünürlüğü ayarla” seçeneğiyle ekran çözünürlüğü değiştirilebilir, aşağıda resimde ekran çözünürlüğü 1057x774 olarak seçilmiştir. 74 Klasör Seçenekleri: Dosya ve klasörlerin görüntü ayarlarının değiştirilmesini sağlar. “Genel” sekmesinde tüm klasörlerin ayrı pencerede/aynı pencerede açılması, klasörleri seçmek ve açmak için tıklama seçeneklerinin değiştirilmesini sağlar. “Görünüm” sekmesi ise gizli dosya ve klasörlerin/dosya uzantılarının görüntülenip görüntülenmeyeceği gibi ayarların yapılmasını sağlar. Masaüstü Araçları : Takvim, hava, cpu ölçer gibi uygulamaların masaüstünde görünmesini sağlar (iptal etmek için araç üzerinde sağ tıklayıp “Aracı kapat”) pencerede yer alan araçların dışında “Daha çok çevrimiçi araç al” diyerek internetten ekstra araçlar edinilebilir. 75 Programlar ve Özellikler: Öncelikle bu ekranda yüklü olan programlar görüntülenmektedir, bilgisayardan silinmek istenen program üzerinde çift tıklandıktan sonra “Kaldır”yada “Uninstall” diyerek önergeler izlenir(genel olarak, bir programı kaldırmak için başlat menüsünde programa ait menüde “kaldır” yada “uninstall” seçeneği kullanılır).“Windows özelliklerini aç veya kapat” seçeneği windows'a ait ek bileşen hizmetlerinin kullanılabilmesini sağlar, örneğin “Internet Information Service” hizmeti bu seçenek aracılığıyla aktif edilebilir. Tarih ve Saat Bildirim alanında“tarih ve saat” simgesi üzerinde çift tıklanarak ta aynı seçeneğe ulaşılabilir, tarih ve saati değiştirmemizi sağlar. 76 Bilgisayar Donanımları Donanım nedir? Bilgisayarınıza takmış olduğunuz her parça ( ses kartı, Ekran kartı, Ethernet Kartı vs. ) bilgisayar donanımları demektir. Bilgisayarınıza format atıp Windows yükledikten sonra bu donanımları bilgisayarınıza tanıtmanız gerekmektedir. Bazı bilgisayarlar, anakart özelliğinden dolayı takmış olduğunuz donanımları otomatik olarak da tanıyabilir. Ancak tanımıyorsa az önce bahsettiğim gibi kendiniz tanıtmanız gerekir. Bu nedenle bir bilgisayar aldığınızda o bilgisayara ait olan donanım Driver CD’lerini mutlaka saklayın. Anakart nedir ? Ana kart adından da anlaşılabileceği gibi bilgisayarı oluşturan diğer donanım öğelerine temel oluşturur. Ana kart fiberglastan yapılmış, üzerinde bakır yolların bulunduğu genellikle koyu yeşil veya sarı renkte bir levhadır. Ana kart üzerinde mikro işlemci, bellek, genişleme yuvaları ve diğer yardımcı devreler bulunur. Anakartlar bilgisayarınızın beyni niteliğindedir. Pc'nizin tüm bileşenleri bu kart üzerinde toplanmıştır, ses kartından, ekran kartına kadar tüm bileşenlerin geçtiği yerdir. Bir bilgisayarın kasasında inceleyelim. neler bulunur? Kasanın yan kapağını açınca neler ile karşılaşırız Bilgisayar kasasında bulunan parçalar 1- Anakart 2- İşlemci 3- Ram 4- Harddisk 5- Ethernet kartı 6- Ekran kartı 7- Ses kartı 8- Cd - Writer – Dvd Writer 9- Power supply (güç kaynağı) ANAKART ÖRNEK : 77 Ekran kartı nedir? Bilgisayarda ekranlarının (monitör) çalışması için, makinenin içinde bir ekran kartı olmalıdır. Ekran kartları, diğer bir adıyla grafik kartları, bilgisayar monitöründeki her türlü yazı, grafik, resim, film gibi şekillerin oluşturulmasında işlemci ile monitör arasında görev yapan adaptörlerdir. Bilgisayarın yaptığı işlerin sonucu, ekranımızda görüntülenir. Bu itibarla, monitörlerde, yani çıkış araçlarında görülen sonuçlar, ekran kartından gelen bilgilerdir. Ekran kartınız bozulsa dahi bilgisayarınız çalışmaya devam eder. Ancak monitöre görüntü gelmez. Çoğu kullanıcı bu durumda bilgisayarın bozulduğunu sanır. Ekran kartı değiştirildiğinde bilgisayar da görüntü ekrana gelir. Ethernet (network) kartı nedir? Ethernet kartı; gerçek anlamda ismi ağ ara birim kartıdır. (Network ) bilgisayarın bir bilgisayar ağına bağlanabilmesi için bilgisayara takılan bir karttır. Çoğu PC ve taşınabilir bilgisayar Internet’e bağlanmak için bir ağ arabirim kartı bilgisayardaki bir genişleme yuvasına takılarak bilgisayarın bir ağa bağlanmasını sağlayabilir. . Ses kartı nedir? Bilgisayarlar bilindiği gibi sayısal aletlerdir. Hoparlörden alınan ses, dijital sinyalin analog hale dönüştürülmüş şeklidir. Günümüzde ses kartları artık Bilgisayarların ( PC’lerin ) ayrılmaz bir parçası durumunda. oyunlardaki seslerin ve müziklerin profesyonel seviyelere ulaşması ile ses kartları bilgisayarın standart bir parçası haline geldi. Kısacası bilgisayarınızda ses kartı var ise müzik dinleyebilir filmleri de sesli olarak izleyebilirsiniz. 78 Power supply ( güç kaynağı ) nedir? Power supply bilgisayarımızın güç kaynağıdır a’dan z’ye tüm gereken enerjiyi sağlar 220wolt’u 12wolt’a düşürerek ayrıca bir adaptör gibide çalışır. Bilgisayarımızın güvenli çalışabilmesi ayrıca, iyi bir performans vermesi için power supply’i çok iyi seçmeliyiz. Piyasada satılan bilgisayarların pek çoğunda ucuz maliyet hesabıyla kalitesiz power supply’ler var. Bilgisayarlarda meydana gelen arızaların başında güç kaynağı ( Power Supply ) gelir. Özellikle yüksek voltajdan çok etkilenirler. Bilgisayarınızın power supply arızalandığında bilgisayarınıza gelen elektrik akımı kesilir. Ve bilgisayarınız çalışmaz. Bu durumda paniklemenize gerek yok kasanın içindeki power supply sökün ve bilgisayar parçası satışı yapan yerlerden yenisini alarak kendiniz takın. Ram nedir? Bilgisayarlarımızın en önemli parçalarının başında RAM gelir. RAM, işlemci ( CPU ) ile birlikte bilgisayarın hızını doğrudan etkileyen en önemli parçadır. İşlemcinin hızı ne olursa olsun sayfa açma ve yenileme gibi işlemlerin gerçekleşme hızı büyük oranda RAM'e bağlıdır. Bugün piyasada SD, DDR, DDR2 ve DDR3 gibi farklı RAM tipleri mevcut. Performans arttıkça fiyatlar da artıyor kuşkusuz. Tabii hangi tip RAM'i kullanacağınız cebinizdeki para dışında kullandığınız anakartın bunlardan hangisini çalıştırabileceğine de bağlı. Bilgisayarınızın ram yükselteceğiniz zaman bu durumu göz önünde bulundurmak çok önemli. Bilgisayarınızda Ram yükseltmesi yapmak isterseniz ; Bilgisayarınızın elektrik fişini çekin kasayı açın ve mevcut RAM’i tırnaklarını açarak yerinden çıkartın bilgisayar malzemecisinden aynı RAM’den alıp diğer RAM yuvasına takın. 79 Power Supply (Güç Kaynağı) Fan Temizliği Fanların temizliği bilgisayarımız için son derece önemlidir. Toz toprak tortusu içinde olan fanlar gürültülü çalışır ve daha fazla güç sarf ederler. Bazen önlem alınmadığı taktirde önemli arızalara neden olurlar. Bu nedenle ilk hedefiniz, bilgisayarınızın soğutucuları yani fanlarımız olmalı. Bu fanların stabil çalışması her açıdan bilgisayar performansını etkiliyor. Elektrik süpürgesi veya saç kurutma makinesi ile fanları belirli aralıklarda mutlaka temizleyin. Büyük toz yumaklarını dağıtmayın. Bu, sizin ve sisteminizin başını daha çok ağrıtacaktır Elektrikli süpürgeyi düşük enerji konumuna (mümkünse herhangi bir parçayı yerinden sökmeyecek bir düzeye) getirin ve toz yumağına doğru tutun. Eğer dışarısının sıcaklığı, bilgisayarın bulunduğu odanın sıcaklığı ile aynı değerdeyse kasanızı dış bir ortama taşıyabilir ve temizleme işlemini burada yapabilirsiniz Zira odanın içerisinde yaptığınızda kasanın hemen yanına düşen tozlar, sistemi ilk çalıştırdığınızda tekrar içeri doğru göç edecektir Fakat unutmayın, dışarısının sıcaklığı ile odanın sıcaklığı aynı olmalı. İşlemci Fan Temizliği İşlemcinin fanını da temizlemeyi unutmayın Fanı temizlemek için onu yerinden çıkarıp altını temizlemek işe yaramaz. Tam tersine işlemcinizin daha çok ısınmasına yol açar İşlemciyi temizlemek için en ideal yöntem, ona hava püskürtmektir. Elektrikli süpürgenizi ters çalıştırın ve dışarı hava püskürtsün (hava kompresörü kullanmamanız şiddetle tavsiye olunur) Sonra etrafa yayılan tozları temizleyin Bu aşamada dikkat etmeniz gereken en önemli unsur, işlemci fanının içerisinden etrafa yayılan tozların, işlemci ile fan arasına/yakınına kaçmaması olmalı. Unutmayın bilgisayarınızın fanları ne kadar temiz olursa bilgisayarınızdan da iyi performans alırsınız. 80 Notebook Kullanımı Dizüstü (notebook) bilgisayarlarının, altta ve yanlarda, havanın kasa içerisinden geçmesini sağlayan havalandırma delikleri vardır. Bu havalandırma delikleri tıkandığında veya ısı üreten parçalar tozla kaplandığında, yeterince soğutama gerçekleşmez ve fanın daha çok çalışmasına sebep olur. Havalandırma deliklerinde toz varsa, fan ve ısı siperi etrafındaki tozu kaldırarak bilgisayarı temizlemeniz gerekir. Dizüstü bilgisayarlarda en önemli konulardan birde adaptörün kullanımı adaptörler şarj edilmesi gerektiği gibi Deşarj olması da son derece önemlidir. Bu nedenle ilk kullanımda bu unsurları dikkate almak gerekiyor havayı püskürtmeden önce ÖNLEM:Dizüstü bilgisayarınıza zarar vermemesi açısından, bilgisayarın kapalı olduğundan ve AC adaptörünün takılı olmadığından emin olun. . 81 82 Antivirüs Programları Antivirüs programları bilgisayarınızı zararlı programlardan korumak için hazırlanan güvenlik yazılımlarına denir. Antivirüs programları genel olarak zararlı programları bulup yok etmekle görevlidirler. Bazı virüslerin verdiği zararlar, geri dönüşümü mümkün olmayan hatalara neden olabilir. Bu yüzden her bilgisayarda güncel ve lisanslı bir antivirüs programı bulunması gerekmektedir. Birçok bilgisayar kullanıcısı bilgisayarlarına yükledikleri antivirüs programlarının onu tamamen koruyacağını sansa da bu mümkün olan bir durum değildir. Antivirüs programları güncel tutuldukları sürece bilgisayarları koruyabilirler. Bunun yanında henüz antivirüsler tarafından tanınmayan ve yayılmamış olan bir virüsün antivirüsler tarafından yakalanması da mümkün değildir. Bu yüzden bilgisayar kullanımı konusunda kullanıcıların bilinçlenmesi son derece önemlidir. Çoğu virüs bilinmeyen kullanıcılardan gelen mail, dosya vb. şekillerde bulaşmakta ve sistemlere zarar vermektedir. Bilgisayarınızdaki mevcut antivirüs programı virüsleri tamamen silmiyorsa, başka bir programla silmeyi denemelisiniz. Ancak şu kural unutulmamalıdır. Bir bilgisayarda bir tane antivirüs programı olur. Birden fazla antivirüs programı bilgisayarınızı ağırlaştırmaktan öteye geçmeyecektir. Bu nedenle mevcut programı bilgisayardan kaldırın ve temin edeceğiniz başka bir antivirüs programı yükleyin. Kalan virüsleri yeni yüklediğiniz antivirüsle silmeye çalışın. Biz burada NOD32 Antivirüs programının nasıl kullanılması gerektiğini anlatacağız. NOD32 antivirüs programını bilgisayarınıza yükledikten sonra programın ikonu (işareti ) Başlat araç çubuğunun sağ alt köşesine gelir. Anti virüs programları: 1. NOD 32 2. NORTON 3. SYMANTEC 4. AVAST 5. KARSPERSKY 6. PANDA 7. ANTİVİR 83 ESET Antivirüs Programı Yükleme: Kurulumu başlatmak için Setup programına tıklayın 1. Adım Nod32 Setup 2. Adım Next 3.Adım Next 4.Adım Next 84 5.Adım Next 6.Adım Next 7.Adım Next 8.Adım İnstall 9.Adım Finish 10.Adım Paylaşıma izin ver 85 ESET Antivirüs Programı İle Tarama Ekranınızın sağ alt köşesinde bulunan NOD32 İkonuna çift tıklayın Bilgisayar taramasına tıklayın Standart Tarama tıklayın Bilgisayarınız virüs taramasına başlar UYARI : Standart tarama Bilgisayarınızın Hard diskini tarar. Diğer sürücülerinizi taramak isterseniz Özel taramayı seçmelisiniz 86 Bilgisayarda Hata Mesajları Bilgisayarınız sesli veya ekranda yazılı olarak aşağıdaki hata mesajlarını veriyorsa yapmanız gerekenler aşağıda belirtilmiştir. 1) Power Suplly ( Elektrik ) arızası : Bilgisayarınızı açma kapama düğmesinden açtığınız halde çalışmıyorsa elektrik gelmiyordur. Bilgisayarınızın elektrik kablolarını ve duvardaki prizi kontrol edin. Kablolar takılı olduğu halde yine çalışmıyorsa bilgisayarınızın Power Suplly ( Güç devresi ) bozulmuş olabilir. Power suplly değiştirin. 2) Bilgisayarınızın açılışında Bir uzun iki kısa ses : Bilgisayarınızın Ekran kartında sorun var. Ekran kartının takılı olan slotu gevşemiş olabilir. yerinden çıkmış olabilir yada ekran kartınız bozuk olabilir. 3) Cmos Checksum Error : Bilgisayarınızın pili bitmiş değiştirilmesi gerekiyor. 4) Disk boot failure, insert system disk and press enter : Anakart Harddisk’e ulaşamıyor. Harddisk ile Anakart arasındaki bağlantıda sorun olabilir Data kablosunu kontrol edin. Harddisk bozulmuş olabilir. 5) Keyboard error: Sisteme bağlı klavye yok. Klavyenin kablosu hatalı takılmış olabilir, klavye bozuk olabilir Klavye girişinde sorun olabilir. 6) Üç kısa ses veya ekrana görüntü gelmiyorsa RAM yerine iyi takılmamıştır. Ters takılmıştır. RAM bozulmuştur. RAM Kontrolünü yapın Gerekirse RAM’i değiştirin 7) DMA Error: Ekranda bu uyarıyı görüyorsanız ; Ana kartta sorun var .Ana kart bozulmuş olabilir. Değiştirilmesi gerekiyor. Bilgisayar Çalışırken Neden Resetler 1-Mikroişlemci (CPU) ve power supply fanlarının çalışmaması ve bu nedenle mikro işlemcinin ısınması. İşlemci fanı durmuşsa o zaman bilgisayarınız sürekli reset atıyor olabilir 2- İşlemci fanı yerine iyi oturmamış veya kasaya bir darbe nedeniyle yerinden oynamış olabilir. 3- Çakışan programlar neden olabilir. Son yüklediğiniz programları kaldırıp deneyin. 4- Power supply’den gelen anakarta bağlanan kablolar yerinden oynamış olabilir. 5- Power supply’ın gücü yetmiyor olabilir. Daha güçlü bir power supply ile değiştirilmeli. 6- Bazı virüs türevleri neden olabilir. Antivirüs programlarıyla bilgisayarı taratın 7- Oyun oynarken kilitlenme yada reset oluyorsa ekran kartının soğutması kötü olabilir. 8- Şebekeden gelen voltajın düşük olması, resetlenmeye sebep olabilir. Priz Mutlaka Topraklamalı olmalı sadece bilgisayara ait priz olursa daha iyi olur. 87 Windows 7 Kısa Yol Tuşları Alt - Tab Görev Sekmesi Win - D Masaüstünü göster Win - ↓ Ekranı Küçült Win - ↑ Ekranı Büyült Win - → Ekran Dikey Win - ← Ekran Yatay Win - L Kullanıcı Değiştir Win - P Projeksiyon Bağlantısı Win - + Görüntü Büyüt Win - - Görüntü Küçült Win - Pause Sistem Özellikleri Ctrl – Şhift - Esc Görev yöneticisi Win - E Bilgisayarım Penceresini Aç Win - R Çalıştır 88
