Sanayi Üretim Endeksi Bülteni

10
EKİM
2016
Sanayi Üretim Endeksi Bülteni
Ağustos 2016
Endeks
Sanayi Üretim Endeksi MTEA
130
128
126
124
122
120
118
116
Toplam Sanayi
Eyl
Eki
Kas
Ara
Oca
Şub
Mar
Nis
May
Haz
Tem
Ağu
TÜİK
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretimi 2016 yılı Ağustos ayında bir önceki
aya göre %9,4 arttı. Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi yıllık bazda %2,2
oranında arttı.
Ana sanayi grupları (MIGs) sınıflamasına göre, 2016 yılı Ağustos ayında en yüksek artış %32,6
ile dayanıklı tüketim malı imalatında gerçekleşti.
Ana Sanayi Gruplarına Göre Sanayi Üretim Endeksi-MTEA
170
160
150
140
130
120
110
100
90
Eyl
Eki
Kas
Ara
Toplam sanayi
DLT-Dayanıklı tüketim malı imalatı
SEM-Sermaye malı imalatı
Oca
Şub
Mar
Nis
May
Haz
ARM-Ara malı imalatı
DZT-Dayanıksız tüketim malı imalatı
Tem
Ağu
TÜİK
İmalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, aylık bazda İmalat sanayi alt sektörleri
incelendiğinde, 2016 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre en yüksek artış %38,9 ile diğer
imalatlarda gerçekleşti. Bu artışı, %29,0 ile mobilya imalatı ve %25,0 ile elektrikli teçhizat
imalatı takip etti.
10
EKİM
2016
Sanayi Üretim Endeksi Bülteni
Aylık bazda en yüksek azalış %6,4 ile kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri
imalatında gerçekleşti. Bu azalışı, %3,1 ile içeceklerin imalatı ve %2,2 ile motorlu kara taşıtı,
treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı takip etti.
Sanayinin alt sektörleri mevsim ve takvim etkisinden arındırılarak incelendiğinde; 2016 yılı
Ağustos ayında bir önceki aya göre madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi %5,1, imalat
sanayi sektörü endeksi %10,8, enerji %1,7 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve
dağıtımı sektörü endeksi %2,8 arttı.
Alt sektörler takvim etkisinden arındırılmış olarak yıllık bazda incelendiğinde ise, 2016 yılı
Ağustos ayında madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi %4,3 ve imalat sanayi sektörü
endeksi %1,5, enerji sektörü endeksi %3,7 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve
dağıtımı sektörü endeksi de %5,3 arttı.
Alt Sektörlere Göre Sanayi Üretim Endeksi-MTEA
140
130
120
110
100
Eyl
Eki
Kas
Ara
Oca
Şub
Mar
Nis
May
Haz
Tem
Ağu
Toplam sanayi
B-Madencilik ve taşocakcılığı
C-İmalat sanayi
D-Elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı
TÜİK
Geçtiğimiz haftalarda, stok verilerinde 5 haftadır art arda görülen düşüş ve OPEC’in üretimi
düşürme konusunda anlaşmaya vardığı algısının etkisiyle yükselişini sürdürüyor. ABD Ham
Petrolü WTI 50 dolar seviyesini geçti ancak uzun süre tutunamadı.
10
EKİM
2016
Sanayi Üretim Endeksi Bülteni
İstanbul’da OPEC ülkelerinin de katılımıyla enerji konferansı başladı. Konferansta şüphesiz
gündem Erdoğan ile Putin görüşmesi olacak. Görüşmede Türk akımı doğalgaz boru hattı
konusunun da ön planda olması bekleniyor. Bu petrol yönü açısından önemli bir gelişme.
Geçtiğimiz hafta yapılan bu tip açıklamalar da piyasayı alım yönlü destekliyor. Rusya Enerji
Bakanı da ‘petrol üretiminin dondurulması anlaşmasını 30 Kasım toplantısına kadar olmasını
bekliyoruz.’ Şeklinde açıklamada bulunmuştu.
Enerji Kalemi - Küresel Enerji Piyasası
4000
150
3000
100
2000
50
1000
Enerji
Doğalgaz(NG1:COM)
Petrol (CO1:COM)
Ağu
Tem
Haz
May
Nis
Mar
Şub
Oca
Ara
Kas
Eki
0
Eyl
0
Bloomberg
Bakır, politika yapıcıların ekonomik büyümeyi desteklemesinin metallere olan talebi
artıracağı beklentisiyle, metrik ton başına 5,000 doları hafifçe geçerek Nisan sonlarından beri
en yüksek seviyesine tırmandığı yaz aylarından sonra Eylül ayına doğru bu yükselişini
sürdürememişti bir süre. Ancak daha sonra Çin’in Eylül ayı verilerinde izlenen toparlanma ve
FED’in faiz artırımına gitmemesi sonrası gerileyen dolardan destek bulan bakır, Eylül ayını
%5,6 primle (Şubat 2015’ten bu yana en büyük aylık kazanç) kapattı.
Türk maden sektörü için bakıldığındaysa, çelik ihracatı değer bazında 11,5 miktarda yüzde
16,7 arttı. Ağustos ayı verileri Türk çelik sektörüne umut verir nitelikteydi. Ağustos ayı
ihracatı, geçen yılın aynı ayına göre miktarda yüzde 16,7 artışla 1,6 milyon tona, değerde
B-Madencilik ve Taşocakcılığı
Bakır (LMCADS03:COM)
Ağu
140
120
100
80
60
40
20
0
Tem
Haz
May
Nis
Mar
Şub
Oca
Ara
Eki
Kas
Madencilik-Taşocakçılığı Kalemi - Küresel Maden Piyasası
5,4
5,2
5
4,8
4,6
4,4
4,2
Eyl
Bin
yüzde 11,5 artışla 885 milyon dolara yükseldi.
Kömür (INDEXDJX:DJUSCL)
Bloomberg, Dow Jones
10
EKİM
2016
Sanayi Üretim Endeksi Bülteni
Türk çelik sektörü yılın sekiz aylık dönemini ise miktarda 11 milyon ton, değerde ise 5,9
milyar dolarlık ihracat ile geride bıraktı. Sektörün sekiz ayda en çok ihracat artışı
gerçekleştirdiği pazarlar Mısır, İsrail ve Yemen oldu.
İmalat sanayi endeksinin dış ticaret ile ilişkisine bakıldığında, dış ticaret kalemlerinin
trendi, ülkenin imalat sanayi endeksinin trendiyle paraleldir. Özellikle ihracat değişimi ile
sanayi üretim endeksindeki değişimin hareketindeki benzerlikler belirgindir.
Değişim Oranı (%)
Sanayi Üretim Endeksi ve Dış Ticaret Değişim Oranları (Aylık Bazda)-MTEA
20
15
10
5
0
-5
-10
-15
Eyl
Eki
Kas
Ara
İhracat Değişim
Oca
Şub
Mar
İthalat Değişim
Nis
May
Haz
Tem
Ağu
Sanayi Üretim Endeksi Değişim
TÜİK
Daha genel bir bakış açısıyla bakıldığında ise, dış ticaret hacminde yaşanan artış ülkenin
büyümesini desteklemektedir. Bu gerçek aşağıdaki grafikte daha açık görülmektedir.
Değişim Oranı (%)
Sanayi Üretim Endeksi ve Dış Ticaret Hacmi Yıllık Değişim OranlarıKarşılaştırmalı
10
5
0
-5
-10
-15
-20
-25
Eyl
Eki
Kas
Ara
Oca
Sanayi Üretim
Şub
Mar
Nis
May
Dış Ticaret Hacmi
Haz
Tem
Ağu
TÜİK
10
EKİM
2016
Sanayi Üretim Endeksi Bülteni
Ayrıca GSYH büyüme hızı ile imalat sanayi üretim endeksi artış hızları birbirleriyle son
derece yakın hareket etmekte olduğundan, daha önce açıklanan sanayi üretim endeksleri,
GSYH hakkında önbilgi niteliğindedir. Bu yüzden GSYH’nin öncü göstergesi olarak anılan ve
milli gelir düzeyini tahmin etmekte kullanılan imalat sanayi üretim endeksi (takvim
etkisinden arındırılmış), 2016 yılı hakkında fikir vermektedir.
GSYH-Sanayi Üretim Yıllık Büyüme Hızı (TA) Karşılaştırmalı
8
6
6
5
(%)
4
4
2
3
0
-2
Eyl
Eki
Kas
Ara
Oca
Şub
Mar
Nis
May
Haz
Tem
Ağu
2
-4
1
-6
0
Sanayi Üretim Büyüme Hızı
GSYH Büyüme Hızı
TÜİK - TCMB
Bu doğrultuda, 2016 yılı Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında, yıllık bazda ihracatta
yaşanan sırasıyla %7,8’lik artış, %11,6’lık azalış ve %7,7’lik artış; dış ticaret hacminde ise
görülen %7,3’lük artış ile %16,6’lık azalış ve %5,3’lük artış büyümenin pozitif yönde
seyredebileceğinin işaretlerini verdi. (Dış Ticaret Verileri Bültenimiz).
Diğer öncü göstergeler incelendiğinde; Temmuz, Ağustos ve Eylül’de sırasıyla 75,7, 75,2 ve
76,6 olan İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı; 67,0, 74,4 ve 74,3 olan Tüketici Güven
Endeksi; Mart ayından itibaren 50’nin altında kalan Türkiye PMI ve Ağustos’taki düşüşün
ardından tekrar 106,5 ile yükselişe geçen Reel Kesim Güven Endeksi ekonomide ılımlı
yükselişe işaret etti. PMI endeksinin düşüş seyrinin Sanayi üretim endeksini de etkilemesi
bekleniyor.
10
EKİM
2016
Sanayi Üretim Endeksi Bülteni
112,0
110,0
RKGE-2016
RKGE-2015
108,0
77,0
76,0
106,0
75,0
104,0
74,0
102,0
KKKO-2016
KKKO-2015
73,0
100,0
72,0
98,0
TCMB
TCMB
80,0
53
75,0
52
70,0
51
65,0
50
PMI-2015
49
60,0
55,0
PMI-2016
TGE-2016
TGE-2015
48
47
50,0
TCMB
Trading Economics