BÖLÜM 7

BÖLÜM 7
Telekomünikasyon, İnternet ve ,
Kablosuz Teknoloji
Yrd. Doç. Dr. Serkan ADA
IS 456 - Yönetim Bilişim Sistemleri
Bilgisayar Ağı Nedir?
En yalın haliyle ağ, iki veya daha fazla birbirine bağlı bilgisayardan oluşur.
Bilgisayar Ağı Nedir?
Ağdaki her bilgisayar ağ arabirim kartına (AK) sahiptir.
Ağ işletim sistemi (NOS) ağ üzerindeki iletişimi yönlendirip yönetmesinin
yanı sıra ağ kaynaklarını da koordine eder.
Sunucu bilgisayar, istemci bilgisayarlar için önemli ağ fonksiyonlarını (web
sayfalarının sunulması, veri depolama ve ağ işletim sistemini
bulundurmak) yerine getirir.
Anahtar (switch), veriyi süzebildiği gibi onu ağdaki belirli bir hedefe
yönlendirebilir.
Yönlendirici (router), internet gibi başka ağlarla iletişimi sağlar. Farklı ağlara
veri paketlerini yönlendirir, gönderilen verinin doğru adrese gittiğini de
garanti altına alır.
Temel Dijital Ağ Teknolojileri
İstemci/Sunucu Bilgi İşlem
İşlemci gücünün bir kısmı
istemci bilgisayarlardadır.
Bu istemci bilgisayarlar bir ağ
aracılığıyla birbirine
bağlıdır.
Ağ, sunucu bir bilgisayar
tarafından yönetilir ve
sunucu her bir istemciye bir
adres verir.
Temel Dijital Ağ Teknolojileri
Paket Anahtarlama
Dijital mesajların paket denilen parçalara ayrılması, mevcut iletişim yolları
üzerinden paketlerin gönderilmesi ve paketlerin hedefe ulaştığında
yeniden birleştirilmesi yöntemidir.
Temel Dijital Ağ Teknolojileri
TCP/IP ve Bağlanırlık
• Protokol, ağdaki iki nokta arasındaki bilgi iletimini idare eden
kurallar ve usuller kümesidir.
• İletim Kontrol Protokolü / İnternet Protokolü (TCP/IP)
- TCP bilgisayarlar arasında bir bağlantı oluşturur, paketleri transfer
için sıralar ve paketin ulaştığını doğrular.
- IP paketlerin dağıtımından sorumludur. İletim sırasında paketlerin
parçalanması ve yeniden bir araya getirilmesi de IP’nin
sorumluluğundadır.
Ağ Türleri
Yerel Ağlar (Local Area Network – LAN)
500-800 metre çapında bir daire içinde kalan kişisel bilgisayarları ve diğer
aygıtları birbirine bağlamak için tasarlanan ağlardır.
Bir ofisteki bilgisayarları bağlayan bir ağ olabileceği gibi, bir bina içindeki hatta
birbirine yakın birkaç binadaki bilgisayarları birbirine bağlayan bir ağ da
olabilmektedir.
Ağ Türleri
Yerel Ağlar (Local Area Network – LAN)
LAN’lar ağ bileşenlerinin birbirine bağlanma tarzına (topoloji) göre
tanımlanırlar.
Yıldız Topoloji
Doğrusal Topoloji
Halka Topoloji
Ağ Türleri
Geniş Alan Ağları (Wide Area Network – WAN)
WAN’lar tüm bölge, ülke, kıta, hatta tüm dünya gibi coğrafi olarak geniş
alanlara yayılırlar.
En evrensel ve güçlü WAN internettir.
İnternet
İnternet (interconnected networks-kendi aralarında bağlantılı ağlar), dünya
genelindeki bilgisayar ağlarını ve kurumsal bilgisayar sistemlerini birbirine
bağlayan iletişim ağıdır.
İnternet servis sağlayıcısı (ISS) internete devamlı bağlantıları olan ve
bunları geçici olarak müşterilerine satan ticari bir örgüttür. Çoğu ev ve
küçük işletme internete bir ISS’na abone olarak bağlanmaktadır.
İnternet
ISS İnternet Bağlantı Türleri
Telefon hattı ve modem (56,6 kbps)
Dijital abone hattı (DSL), ses veri ve görüntü aktarımı için var olan telefon
hatları üzerinde çalışır ve hızları 385 kbps ve 9 mbps arasında çeşitlilik
gösterir.
Kablolu internet bağlantısı, 15 mbps ye kadar yüksek hızlı internet erişimi
sağlar ve kablo TV altyapısını kullanır.
İnternet Adresleri ve Mimarisi
İnternet TCP/IP protokolüne dayanmaktadır.
İnternetteki her bilgisayara eşsiz bir İnternet Protokol (IP) adresi verilir.
IP adresleri her biri 0-255 arasında değişen ve noktalarla ayrılan 4 rakamla
temsil edilmektedir.
Örneğin: www.microsoft.com un IP adresi: 207.46.250.119
İnternet Adresleri ve Mimarisi
Bu rakamları hatırlamak zor olacağından Alan Adı Sistemi (DNS)
geliştirilmiştir. Alan adlarını IP adreslerine dönüştürmektedir.
İnternet Hizmetleri ve İletişim Araçları
İnternet’e bağlanan bir istemci bilgisayar çeşitli hizmetlere erişebilir:
İnternet Hizmetleri ve İletişim Araçları
IP Üzerinden Ses İletimi
• İnternet ses iletimi için de popüler bir platform haline gelmiştir.
• IP üzerinden ses iletimi (Voice over IP – VoIP) teknolojisi paket
anahtarlamayı kullanarak ses verisini dijital biçimde dağıtır.
• Bunu yaparken de ücretli yerel yada uzun mesafe telefon ağ araçlarını
kullanmaz.
• Büyük çapta yatırımlar gerektirebilir, fakat iletişim ve ağ yönetimi
maliyetlerini %20-30 oranında düşürebilir.
• Uzun mesafeli görüşme maliyetlerini azaltır ve telefon hatlarına ödenen
aylık ücretleri ortadan kaldırır.
• Bunların yanında hem telekomünikasyon hem de bilgi işlem hizmetleri
için tekbir ses-veri altyapısı sunar. Farklı ağ türleri için gereken destek
hizmeti ve personeli ihtiyacı azalmış olur.
İnternet Hizmetleri ve İletişim Araçları
IP Üzerinden Ses İletimi
İnternet Hizmetleri ve İletişim Araçları
Sanal Özel Ağlar (Virtual Private Networks – VPN)
VPN güvenli, şifreli, özel bir ağdır.
Web
•
•
•
•
•
En gözde internet hizmetidir.
Tipik bir web sitesi, bir ana sayfaya bağlı Web sayfaları topluluğudur.
Web sayfaları Bağlantılı Metin İşaretleme Dili’ne (HTML) dayanmaktadır.
Bilgisayarlardaki Web tarayıcı yazılımı, Web sayfalarını Bağlantılı Metin
Aktarım Protokolü (HTTP) kullanarak istemektedir.
Örneğin, tarayıcınıza www.ksu.edu.tr gibi bir Web adresini yazdığınızda,
tarayıcınız bir HTTP isteğini ksu.edu.tr sunucusuna gönderir. Bu istek de
ksu.edu.tr nin ana sayfasıdır.
Web
•
•
•
HTTP her Web adresinin başında yer alır.
Bunu belgelerin bulunduğu örgütün sunucu bilgisayarını belirten alan adı
izler.
Adres bütünüyle Örnek Kaynak Bulucu (Uniform Resource Locator –
URL) olarak adlandırılır.
URL Örneği
http://www.goksunmyo.com/edergi/sayi1/index.html
Web
sayfalarını
göstermek
için
kullanılan
protokol
Web sunucusu
üzerinde
sayfaların
depolandığı
dizine erişim
yolu
Alan adı
Belgenin adı ve
biçimi (HTML
sayfası)
Web
Web’de Bilgi Aramak
Çok fazla Web sayfası arasında size veya işletmenize yardımcı olacak belirli
Web sayfalarının anında bulunması önemli bir sorundur.
Arama motorları (search engines), Web’de işimize yarayacak olan bilginin
anında bulunmasını sağlarlar.
Web
Web
Web’de Bilgi Aramak
Arama motorları pazarlama aracı olarak da kullanılmaktadır.
Google, Bing, vb. arama motorlarına kelime girdiğinizde 2 tür listeyle
karşılaşırsınız:
1) Sponsorlu olmayan ‘organik’ arama sonuçları
2) Reklam verenlerin sonuç ekranınızda listelenmek için ödeme yaptıkları
sponsorlu linkler
Google, 23.6 milyar dolarlık yıllık gelirlerinin %97’sini arama motorları
pazarlamasından elde etmektedir.
Web
Web 2.0
Web 1.0 durağan Web sayfalarını temsil etmektedir.
Artık günümüzde Web sayfaları durağan değildir. Yeni Web insanların iştirak
etmelerine, bilgi paylaşmalarına ve çevrimiçi yeni hizmet ve içerikler
oluşturmalarına izin vermektedir.
İkinci nesil etkileşimli internet tabanlı hizmetler Web 2.0 olarak
adlandırılmaktadır.
Web 2.0 hizmetlerinden bazıları:
Bloglar
Wikiler
Fotoğraf paylaşım siteleri
Video paylaşım siteleri
Sosyal ağlar
Web
Web 3.0: Web’in Geleceği
Web 3.0 geleceğe yönelik bir beklentidir.
Buna Semantik (anlam) Web adı da verilmektedir.
Mevcut Web’in üzerine bir de anlam katmanı eklemeyi öngörmektedir.
Örnek: Paris Hilton. Tanınmış bir kişi mi? Paris’deki bir otel mi?
Kablosuz Teknoloji
Hücresel Sistemler
Mobil telefon sistemlerinde, haberleşmenin yapılacağı alan, hücre adı verilen
küçük coğrafi alanlara bölünmüştür.
Her hücrenin merkezinde bir baz istasyonu bulunur.
Mobil telefonlar haberleşmelerini baz istasyonu üzerinden yapar.
GSM (Global System for Mobile Communication) sistemi bir standarttır.
Yeni gelişmelerle 3G ve 4G gibi daha güçlü iletişim standartları oluşmuştur.
Kablosuz Teknoloji
Bluetooth
10 metrelik bir alan içinde sekize kadar cihazı az güç ve radyo temelli iletişimi
kullarak birbirine bağlamayı amaçlamaktadır.
Kablosuz telefonlar, çağrı cihazları, bilgisayarlar, yazıcılar ve diğer bilişim
aygıtları bluetooth teknolojisini kullanarak birbiri ile veri iletişimi yapabilirler.
Kablosuz Teknoloji
Radyo Frekanslı Tanımlama (RFID)
RFID sistemleri tüm tedarik zinciri içerisinde malların hareketlerini takip
edebilmek için güçlü bir teknoloji sunarlar.
RFID sistemler içlerine mikroçipler gömülü olan küçük etiketler kullanırlar.