Aile Hekimliğinin Ülkemizde Gelişimi

Aile Hekimliğinin Ülkemizde Gelişimi
1960'dan sonra Saglik ve Sosyal Yardim Bakanligi Mustesarligi'na atanan Prof. Dr.
Nusret Fisek 224 sayili Saglik Hizmetlerinin Sosyallestirilmesi Yasasi'ni hazirlamistir.
Sosyallestirme Yasasi basamakli, adaletli, yaygin koruyucu ve tedavi edici saglik
hizmetlerinin bir arada, tam gun ve hizmetin tek elden yurutulmesi ilkelerine
dayanmaktadir. Ancak uygulamada bazi sorunlarla karsilasilmistir.
Her seyden once yasa finansman desteginden yoksun olarak cikarilmistir. Bu
sistemin surdurulmesi icin herkesin gucu oraninda katkida bulundugu ancak gereksinimi
oraninda yararlandigi bir sigorta sistemi dusunulerek finansman sorunu bastan
cozulmeye calisilmis ancak 1968 de hazirlanan yasa tasarisi ile basari saglanamamistir.
Sosyallestirme yasasi baglantili diger yasalar arasinda uyumsuzluklar yasanin
uygulanabilirligini etkilemistir. Ayrica yasanin kendisinin ongorulen degerlendirme ve
guncellestirmeleri yapilamamistir.
Hizla artan kentlesme nedeniyle zaman icinde yasa kent yaklasimi acisindan yetersiz
kalmistir. Ayrica hekimlerim maddi kazanc, egitim ve sosyal yonden yeterince
desteklenmemesi de hizmet sunumuna etki eden diger bir faktor olmustur.
Birinci basamakta calisan pratisyen hekimlerin cok sayida gorev ve sorumluluklarinin
olmasi, calisma ortamlarinin gelistirilememesi, kariyer olanaklarinin olmamasi,
maaslarinin yetersiz kalmasi, surekli tip egitiminin yetersizligi gibi sorunlari, farkli
platformlarda 1980'lerden sonra vurgulanmaya baslanmistir.
Yukarida siralanan ve burada bahsedilmeyen diger faktorlerden dolayi , Prof. Dr.
Nusret Fisek, 1985'de yayimladigi "Halk Sagligi'na giris" kitabinda
iki onemli ifade
kullanmistir.
1-1963-1965 yillari arasinda basari ile uygulanan sosyallestirme 1966 yilindan
baslayarak basarisiz bir uygulamaya donusmustur.
1/2
Aile Hekimliğinin Ülkemizde Gelişimi
2-Kisiye yonelik koruyucu hekimlik hizmetleri ile ayakta ve evde hasta tedavisi
hizmetleri bir arada (entegre olarak) yurutulmelidir. (...) Entegre orgutlenme modelinin en
basiti cagdas aile hekimligidir. cagdas aile hekimi, ailedeki cocuklarin periyodik
muayenelerini ve asilarini yapar. Annelere cocuk bakimi ogretir. Yaslilarin -varsa
gebelerin- periyodik muayenelerini yapar ve gereken onerilerde bulunur. Aile bireylerine
saglik, ev hijyeni ve kisisel hijyen konularinda egitim yapar. Evde hastalanan varsa onlari
tedavi eder veya gerekiyorsa bir uzmana veya hastaneye gonderir. (Halk Sagligina Giris,
Hacettepe Yayinlari, Ankara, 1985)
Bu donemde Aile hekimligi ayri bir uzmanlik dali olarak5 Temmuz 1983'de "Tababet
Uzmanlik Tuzugunde" yer aldi. Gazi Universitesi Tip Fakultesinde (Ankara) 1984 yilinda
ilk aile hekimligi anabilim dali kuruldu. Aile hekimligi uzmanlik egitimine 1985'de Saglik
Bakanligi ve SSK' ya bagli egitim hastanelerinde baslandi. 1993'de Yuksek Ogretim
Kurumu 12547 sayili karari ile tip fakultelerinde aile hekimligi anabilim dallarinin
kurulmasini uygun buldu.17 Eylul 1993 de Trakya Universitesinde Aile Hekimligi Anabilim
Dali kurularak universitelerde Aile Hekimi asistan egitimi basladi. 1994 yilinda Ankara'da,
1996 yilindan itibaren Adana,Bursa ve Izmir'de saglik Bakanligi Aile Uygulama Merkezleri
acmistir. 16.02.2006 tarihinde Izmir, Aile Hekimligi Uygulamasinda Pilot Il ilan edilmistir.
Bu tarihten itibaren Saglik Mudurumuz Dr. Mehmet OZKAN onderliginde Aile Hekimligi
Pilot Uygulama calismalarina baslanmistir. Hastalara butuncul yaklasacak, surekli
takibini yapacak, bireysel hizmet verecek, tedavi edici hizmetlerin yaninda koruyucu
hekimlik yapacak, bireysel bakimdan toplum sagligini iyilestirmeye gidecek bir Aile
Hekimligi ilimizin saglik gostergelerinde olumlu yonde degisiklikler yapacaktir.
2/2