TBMM B : 3 1 1 4 . 1 2 . 2 0 0 0 0 : 3 Akdeniz foku, bütün dünyada

T.B.M.M.
B:31
14.12.2000
0:3
Akdeniz foku, bütün dünyada nesli tehlike altında bulunan türler içerisinde ilk sıralarda yer al­
maktadır. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından koruma altına alınan 12
canlıdan biri olup, bilim adamlarına göre, dünyadaki sayılarının 300-400 civarında olduğu, Türkiye
sularında da 50-100 arasında olduğu tahmin edilmekte ve Ege'de ve Akdenizin doğusunda daha çok
bulunmaktadır.
Akdeniz foku, Türkiye'nin taraf olduğu sözleşmelerle- (Barselona) Akdenizin Kirlenmeye Kar­
şı Korunması Sözleşmesi Eki Cenova Deklarasyonu, (Bern) Avrupa'nın Yaban Hayatı ve Yaşama
Ortamlarını Koruma Sözleşmesi, (CITES) Nesli Tehlikede Olan Yabanî Bitki ve Hayvan Türlerinin
Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme- korunması gerekli türler listesindedir. Ayrıca, 1380 sayılı
Su Ürünleri ve 3167 sayılı Kara Avcılığı Kanunlarıyla da ulusal düzeyde koruma altına alınmıştır.
Foklarla ilgili çalışmaları değerlendirmek ve koordinasyon sağlamak amacıyla, Bakanlığımız
koordinatörlüğünde ulusal bir komite kurulmuş ve Ulusal Komite, ulusal stratejinin uygulama çalış­
maları çerçevesinde, birinci öncelikli olarak, içinde bulunduğu fok popülasyonu ve Foça
Belediyesinin konuya gösterdiği yakınlık üzerine Foça'yı pilot bölge olarak seçmiş ve ulusal strate­
ji Foça'dan başlayarak, diğer öncelikli alanlarda devam ettirilmesi düşünülen Akdeniz fokunun Tür­
kiye'de korunabilmesi için "Ulusal Koruma Stratejisinin Uygulanması ve Foça Pilot Bölge Projesi"
başlıklı çalışma başlatılmış; proje, 1994 yılında tamamlanmıştır.
Bu projeyle ilgili Akdeniz fokunu tehdit eden faktörlerin; yaşam alanlarının (kıyıların) inşaat
ve yol yapımı sonucu yok edilmesi veya bozulması, aşın ve yasadışı balıkçılık sonucunda balık
stoklarının azalması, fokların balıkçılar tarafından kastî olarak öldürülmeleri...
MUSA UZUNKAYA (Samsun)- Sayın Bakan, Karadenizde hamsi bitti, hamsi!
ÇEVRE BAKANI FEVZİ AYTEKİN (Tekirdağ)- ...fok mağaralarına turistik dalış faaliyetleri
sonucu rahatsız edilmeleri, deniz kirliliği (tanker kazaları, sanayi ve evsel atıklar) olduğu tespit edil­
miştir.
BAŞKAN- Sayın Bakan, diğer sorular için zamanınız azalıyor. (DYP sıralarından "Önemli!.."
sesleri)
ALİ ŞEVKİ EREK (Tokat)- Çok önemli bir konu bu Sayın Başkanım!
OSMAN PEPE (Kocaeli)- İnsanlar foktan daha mı değersiz yani!..
AYDIN TÜMEN (Ankara)- Sayın Bakan, yazılı verin hepsini.
BAŞKAN- Efendim, lütfen dinleyelim.
ÇEVRE BAKANI FEVZİ AYTEKİN (Tekirdağ)- Değerli arkadaşlar, Nesrin Hanımın diğer
sorusuna cevap veriyorum: Özel Çevre Koruma Fonundan, Antalya Boğazkent Belediyesinin yürüt­
mekte olduğu Kuş Cenneti Projesine 20 milyar, Kıyı Erozyonunu Önleme Projesine de 20 milyar
kaynak aktarılmıştır.
HACI FİLİZ (Kırıkkale)- Araçlara gel Sayın Bakan.
ÇEVRE BAKANI FEVZİ AYTEKİN (Tekirdağ)- Deniz kaplumbağalarda ilgili...
MEHMET ALİ YAVUZ (Konya)- Yanlı dağıttığın araçlara gel Sayın Bakan.
BAŞKAN- Dinleyelim efendim... Dinleyelim...
ÇEVRE BAKANI FEVZİ AYTEKİN (Tekirdağ)- Değerli milletvekilleri, özellikle sayın mil­
letvekilim İzaydaş üzerinde çok durdu.
MEHMET ALİ YAVUZ (Konya)- Muhalefeti hiçe saydığın politikana gel Sayın Bakan.
-412-