Temel Bilgisayar Bilimleri BİL181 - BİL 181 Temel Bilgisayar Bilimleri
advertisement
9/30/2013 Temel Bilgisayar Bilimleri BİL181 Yrd.Doç.Dr. Alev Elçi Yönetim Bilişim Sistemleri Bölümü İİBF Aksaray Üniversitesi 30.09.2013 2. Ünite İşletim Sistemleri 2013-2014 Güz İşletim Sistemlerine Giriş İşletim Sistemi Türleri ◦ ◦ ◦ ◦ İşletim sisteminin ne olduğunu tanımlamak İşletim sisteminin temel görevlerini listelemek İşletim sistemi türlerini ifade etmek İşletim sistemi temel bileşenlerini (masaüstü, programlar, pencereler, menüler) listelemek ◦ Program, klasör ve dosya kavramları arasındaki farkları tanımlamak ◦ Windows, Mac OS, Linux ve mobil işletim sistemlerinin temel bileşenlerini karşılaştırmak ◦ İşletim sistemini kullanmaya yönelik verilen temel görevleri uygulamak İşletim Sistemleri İşletim Sistemleri 3 • Bilgisayarın kullanıcı tarafından kolay kullanılması • Donanım kaynaklarının verimli bir şekilde kullanılması. 2013-2014 Güz 4 Bilgisayar sistemi temel bileşenleri arasında iletişim kurar 1. Kullanıcılar 2. Uygulamalar/ programlar (kelime işlemci, hesap makinası,...) 3. İşletim Sistemi 4. Donanım aygıtları (yazıcı, fare, tarayıcı,…) Bellek kontrol/yönetim, uygulama/program yönetimi,dosya depolama, çevre birim yönetimi, ağ/güvenlik ayarları,etkin sistem kaynak kullanımı, görev zamanlaması yapar İşletim Sistemi İşletim Sistemleri 2013-2014 Güz Amaçlar ◦ ◦ ◦ ◦ WINDOWS Mac OS LINUX PARDUS Mobil İşletim Sistemleri 2013-2014 Güz 2 5 2013-2014 Güz 6 1 9/30/2013 Temel Görevleri 1. Grafik Arayüz Kontrol: İşletim sistemlerine komutlar fare ve klavye kullanarak, ekrana dokunarak, ses ve vücut hareketi ile verilebilir 2. İşlem Yönetimi: Programların sıra ve düzenle yapılmasını sağlar 3. Bellek Yönetimi: İşlemlerin çalışması için bellek ayırma, boşaltma, ikincil belleğin kullanılmasını sağlar 4. Giriş/Çıkış Birimleri Yönetimi: Bilgisayar ile çevre birimleri arasında (yazıcı, fare, tarayıcı) veri alışverişini düzenler, sürücü dosyasını yükler 5. Dosya Yönetimi: Dosyalara erişim, kayıt, silme ve taşınmasından sorumludur. Orkestra şefi ile işletim sistemi arasında nasıl bir benzerlik vardır? İşletim Sistemi Sıra sizde 2013-2014 Güz 7 2013-2014 Güz Microsoft Windows Fare ile tıklama: Farenin sol tuşuna tık ◦ 1.0, 2.x, 3.x, 95, 98, 2000, XP, Vista, Windows 7, Windows 8 Sağ tıklama: Farenin sağ tuşuna tık Çift tıklama: Farenin sol tuşuna hızla iki tık Sürükleme: Farenin sol tuşuna basılı iken fareyi hareket Apple Mac OS Linux (ücretsiz/açık kaynak kodlu) Mobil (cep telefonu, tablet bilgisayar) işletim sistemleri 8 ◦ iOS, Android, Symbian, Bada, Windows Mobile İşletim Sistemi Türleri 2013-2014 Güz Ne demek? 9 1975 yılında Bill Gates ve Paul Allen Microsoft şirketini kurdu 1980 MS-DOS işletim sistemi 1982-1985 Windows 2013-2014 Güz 10 Masaüstü Bileşenleri ◦ Klasör, dosya, program simgeleri, kısa yollar ◦ Görev çubuğu Başlat menüsü, Hızlı başlat menüleri, Çalışan programların simgeleri, Bildirim alanı (yeni güncellemeler) ◦ Pencereler (ALT-Tab) Windows 7 2013-2014 Güz 11 2013-2014 Güz 12 2 9/30/2013 İşletim Sistemi Gezgini C: (sabit disk) D: USB, DVD, CD Klasör Word .docx Excel .xlsx Powerpoint .pptx Adobe .pdf Resim .jpg ◦ Arama kutusu ◦ Klasörler arası gezinme ◦ Pencere açma/kapama,büyültme/küçültme ◦ Dosya açma/kapama ◦ Dosya taşımak (kes/yapıştır, sürükle) ◦ Dosya silmek Windows 7 Windows 7 2013-2014 Güz İşletim Sistemi Gezgini ◦ Klasör ve Dosya Simgelerinin Gösterimi ◦ Klasör Oluşturma ◦ Yeni Dosya Oluşturma ◦ Bilgisayar ◦ Sürücü(depolama aygıtları) 13 Başlat menüsü 2013-2014 Güz 14 Mac OS, Apple bilgisayarlarla özdeşleşmiş bir işletim sistemidir. Mac OS, Apple firması tarafından üretilmeyen bilgisayarlarda bazı yöntemlerle kurulabilse de genellikle bu tercih edilen bir durum değildir. Apple firması tarafından üretilen bilgisayarlara Windows işletim sistemi kurmak mümkündür. ◦ Denetim masası (işletim sistemi güncelleme, güç tasarrufu seçenekleri değiştirme, tüm donanımlarla ilgili ayarlamalar, program kaldırma/güncelleme, güvenlik ve kullanıcı ayarları,…) ◦ Program kaldırma/silme ◦ Program çalıştırma .exe, kısa yol yaratma ◦ Bilgisayarı kapatma seçenekleri Windows 7 Mac OS 2013-2014 Güz 15 Özgür bir işletim sistemi çekirdeğidir. 1991 yılında Finlandiya asıllı, Helsinki Üniversitesinde öğrenci olan Linus Torvalds tarafından geliştirilmiştir. Özgür bir işletim sistemi olması bu işletim sistemi çekirdeğinin kaynak kodlarının herkes tarafından görülebiliyor, değiştirilebiliyor ve serbestçe (ücretsiz bir şekilde) dağıtılabiliyor olmasıdır. Bu tür geliştirilen yazılımlara açık kaynak kodlu yazılımlar denmektedir. Linux çekirdeği üzerine geliştirilmiş diğer işletim sistemleri: Ubuntu, Debian, Pardus. 2013-2014 Güz Linux 16 2003 yılında TÜBİTAK BİLGEM (Bilişim ve Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi) bünyesinde bir çok gönüllünün de katkılarıyla geliştirilmeye başlanan 2005’te de ilk sürümü yayınlanan, ücretsiz Türkçe hazırlanmış bir İşletim Sistemidir. Pardus işletim sistemi “Çalışan” ve “Kurulan” olarak iki şekilde kullanılabilir. Bu ayrım Pardus işletim sisteminin çalıştırıldığı donanım ile alakalıdır. “Çalışan Pardus ” işletim sistemini bilgisayara kurmadan, CD, DVD veya USB gibi harici bir kaynaktan çalıştırabilirken, “Kurulan Pardus” ise diğer işletim sistemlerinde olduğu gibi, işletim sistemi kullanılan bilgisayarın sabit diskine kurularak çalıştırılmaktadır. Bunun yanısıra, Pardus’un ev kullanıcıları ve kurumsal kullanıcılar için iki farklı sürümü mevcuttur. Pardus’un istenilen sürümünü http://www.pardus.org.tr/ internet adresinden ücretsiz olarak indirilebilirsiniz. PARDUS 2013-2014 Güz 17 2013-2014 Güz 18 3 9/30/2013 PDA (Personal Digital Asistant- Kişisel Sayısal Yardımcı), Tablet Bilgisayar, Akıllı Cep Telefonları gibi taşınabilir cihazlar için Mobil işletim sistemleri normal işletim sistemlerine göre çok basit yapıdadır En bilinenleri iOS (iPhone), Android, Symbian, Bada, Windows Mobile Mobil İşletim Sistemleri 2013-2014 Güz Tüm uygulamalar ekrana yayılmıştır Uygulamalar cep telefonu ve işletim sisteminin izin verdiği ölçüde kullanılabilir Cep telefonu geliştiricileri kendi uygulamalarını sunmaktadırlar Her türlü uygulama her işletim sisteminde kullanılamamaktadır Bilgi güvenliğine özen gösterilmelidir Yazılımlar Internet Marketinden temin edilir Mobil İşletim Sistemleri 19 Yazılımın mobil cihaza kurulması yerine Internet üzerinde var olan servisler kullanılır Kullanıcı cihazın depolama ve bellek kapasitesini harcamadan her türlü servise erişebilmektedir Google Doc doküman paylaşmak için, Flickr fotoğraf paylaşmak için kullanılmaktadır 2013-2014 Güz 20 Özgür Yılmazel (Ed.) (2012). Temel Bilgi Teknolojileri-I. TC Anadolu Üniversitesi Yayını. ISBN 978-975-06-0156-5. http://ue.anadolu.edu.tr/eKitap/BIL101U.pdf Bulut İşlem Teknolojisi 2013-2014 Güz Kaynaklar 21 2013-2014 Güz 22 4
