işletim sistemi uygulamaları

ĠġLETĠM SĠSTEMĠ
UYGULAMALARI
YRD. DOÇ. DR. AGÂH
TUĞRUL KORUCU
agah.korucu@gmail.com
KONULAR
• WINDOWS ALTYAPISI
• .NET
• HYPER-V
• DOSYA SİSTEMLERİ
• WINDOWS SÜRÜMLERĠ
• WINDOWS MS-DOS
• WINDOWS 95
• WINDOWS 98
• WINDOWS NT
• WINDOWS 2000
• WINDOWS XP
• WINDOWS VISTA
• WINDOWS 7
• WINDOWS 8
• WINDOWS SERVER 2003
• WINDOWS SERVER 2008
• WINDOWS SERVER 2012
• KERNEL
• KERNEL NEDİR?
• KERNEL MODE
• KERNEL ÇEŞİTLERİ
(MİMARİSİNE GÖRE)
• KERNEL ÇEŞİTLERİ
(MOBİL KULLANIM
AMAÇLI)
• KERNEL NESNELERİ
• API
.NET
(UYGULAMA GELĠġTĠRME PROGRAMI)
Microsoft, 1975 yılında Bill Gates ve Paul Allen
tarafından kurulduğunda bir vizyonu vardı. Bill Gates ve
Paul Allen’ın vizyonu; her evde, her masada bir bilgisayar
olmasıdır. Bugün gördüğümüz kadarıyla bu vizyon
olabildiğince gerçekleşmiştir. 1995 yılından itibaren artan
internet ve bilgisayar kullanımıyla beraber kurumların ve
kullanıcıların ihtiyaçları da değişmiştir. Microsoft'un ASP
ve ya PHP ile yapılan uygulamalar tam olarak bilgisayar
kullanıcılarının isteklerine cevap veremiyordu. Microsoft
bütün bu eksikliğini tamamlamak için .NET’i bilgisayar
kullanıcılarına sunmuştur. .Net kütüphanesi programın
işletim sistemi ile kolayca uyum içinde çalışmasını
sağlamıştır.
ASP.net
İlk dinamik web sayfalarını üretmek için
Microsoft tarafından geliştirilmiştir. Microsoft’un
tasarladığı ilk altyapı platformudur. ASP’nin içerisinde
aşağıda yazılan programlama dilleri bulunmaktadır.
• Visual Basic Script
• Java Script
• SQL(Structured Query LanguageYapısal Sorgu Dili)
.NET
•
•
•
•
•
•
•
•
İçerisinde 4 güçlü programlama dili bulunmaktadır. Bu diller:
Visual Basic .NET : Dünyanın en popüler geliştirme aracının ve
programının son halidir.
Visual C++ : Hem Windows hem de Assembly dillerine uyumlu yüksek
performanslı ve çok fonksiyonlu programlama dilidir.
Visual C# : 2001 yılında tanıştığımız C# programlamaya modernlik ve
kolaylık sağlamıştır.
Visual J# : Microsoft .NET için Java dili geliştirme aracıdır.
APL(A Programming Language) : 1960’larda IBM tarafından
tasarlanmıştır.
COBOL: 1959’da Üniversiteler, Hükümetler ve Ticari Kuruluşlar
tarafından oluşturulan bir komite tarafından tasarlanmıştır.
PASCAL: 1970’te tasarlanmıştır. Uzun ve karmaşık programlamayı
bloklara ayırarak kolaylaştırmıştır.
Ve daha Eiffel, Haskell, ML, Oberon, Perl, Python, Scheme, SmallTalk
programlama dillerini içermektedir.
.NET FRAMEWORK
.NET platformu içerisinde bulunan, Microsoft tarafından geliştirilmiş
Windows, Web ve Mobil uygulamalar geliştirebilmemizi sağlayan bir
platformdur. .NET Framework'ü CLR ve FCL oluşturur.
• CLR (Common Language Runtime) : Uygulama çalıştırıldığı anda devreye
girer, .NET altyapısında programların çalışmasını denetleyen, programın
işletim sistemiyle haberleşmesini sağlayan birimdir. Yani C# program
kodunu Assembly'e, Assembly ise CLR içerisinde çevrilerek çalıştırılabilir
bir makine koduna dönüşür. Bu .NET programlarının derlenip çalıştırılma
mantığıdır. Yazılan programın her işletim sisteminde (Windows, Linux, MAC
OS) çalışmasını sağlamak CLR’nin görevidir.
• FCL (Framework Class Library) : Program geliştirirken birçok komut
yazmamız gerekmektedir. Örneğin matematiksel yuvarlama işlemleri ya da
diskteki dosyaları listelerken dosya listesinin alınması gibi. Bu tür işlemleri
yaparken bize kolaylık sağlaması için .NET kendi içerisinde hazır
fonksiyonlar ve bu fonksiyonların bir araya gelerek oluşturduğu
kütüphaneleri barındırmaktadır. Bu kütüphanelerin tümü FCL olarak
adlandırılmaktadır.
.NET FRAMEWORK AMAÇLARI
•
Web standartları ve pratikleri üzerine kurulma : .NET
Framework mevcut internet teknolojilerine (HTML, XML, SOAP,
XSLT, XPATH ve diğer standartlar) tam destek verir.
• GeniĢletilebilirlik : .NET Framework hiyerarşisi geliştiriciden
saklanmamıştır. .NET sınıfları kalıtım sayesinde erişilebilir ve
genişletilebilir. Aynı zamanda diller arası kalıtım da mümkündür.
• GeliĢtiriciler için kolay kullanım : .NET Framework içinde kod,
hiyerarşik ad uzayları ve sınıflar şeklinde biçimlendirilmiştir.
Framework, “birleşik tip sistemi (Unified Type System)” adı verilen
ve .NET uyumlu her dil tarafından kullanılan ortak bir tip sistemi
sağlar. “Variant” tipler yoktur ve tek bir Unicode veriye sahip
“string” tipi vardır.
• BirleĢik uygulama modellerinin kullanımı: Bir .NET sınıfının
işlevselliği her .NET uyumlu dil ya da programlama modeli
tarafından kullanılabilir.
.NET FRAMEWORK YENĠLĠKLER
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Diller arası birlikte çalışabilirlik.
Tutarlı ve birleşik programlama modeli.
Nesneye dayalı ve genişletilebilir sınıf kütüphanesi.
Veri depolarına erişim ve işlem yapma.
Web servisleri ve başka bileşenler oluşturma.
Uygulama konfigürasyonunu yönetme ve değiştirme.
Directory servisleri, olay logları, süreçler, mesaj kuyrukları ve zamanlayıcılarla
çalışma.
Resimler veya karakter katarları gibi kaynakların yönetimi.
Çeşitli ağ protokolleri üzerinden veri alma ve gönderme.
İş parçacıklarını (Thread) oluşturma ve yönetme.
Assembly’ler içinde saklanan üst veri bilgisine erişim.
Windows tabanlı uygulama geliştirme (Windows Forms).
ASP.NET uygulamaları geliştirme (Web Forms).
.NET Common Language Runtime yönetimi.
Yönetimsiz kod (Unmanaged Code) ile birlikte çalışabilme.
Uygulama güvenliğini tanımlama, uygulama ve yönetme.
HYPER-V
Hyper-V, Windows Sunucu Sanallaştırma olarak bilinen, x64
bilgisayarlar için sanallaştırma sistemidir. Birden fazla sunucuyu tek bir fiziksel
ana makinede çalışan ayrı sanal makineler olarak birleştirir. Hyper-V ayrıca,
Windows haricinde Linux gibi işletim sistemleri de dahil olmak üzere birden fazla
işletim sistemini verimli bir şekilde tek bir sunucuda çalıştırmak ve 64-bit bilgi
işlemin gücünden faydalanmak için de kullanılabilir. Windows Server 2008'in
belirli x64 sürümleriyle birlikte Hyper-V'nin bir betası tasarlanmış ve full sürüm
26 Haziran 2008'de piyasaya çıkmıştır.
Hyper-V ilk olarak server 2008 üzerinde Hyper-V1 olarak geldi. Daha
sonra ise Server 2008 R2 Sp1 ile birlikte Hyper-V2 kullanmaktayız. Bugünlerde
sanallaştırma adını çok duyar olduk peki sanallaştırmanın ne oldu da bu kadar hızlı
yaygınlaştı. Düşünün bir lokasyon içerisinde beş adet fiziksel sunucunuz var. Bu
beş adet sunucu farklı farklı roller üstlenmiş durumda. Örneğin firewall, DC,
Application server, Wsus, file server vs. Bu beş makine ayrı ayrı maliyet demek bu
maliyetlerin bakımı, onarımı, iklimlendirme, elektrik gibi bir çok maliyet artışına
sebep oluyor. Ama bir adet fiziksel sunucum donanımsal olarak güçlü bir makinem
olsa bu beş farklı rolü tek bir fiziksel sunucu içerisinde barındırabileceğim.
Böylece tüm maliyetleri azalmış olur.
HYPER-V ĠLE GELEN YENĠLĠKLER
•
•
•
•
•
•
Yeni ve geliĢmiĢ mimari: Yeni 64-bit mimarisi gelişmiş performans ve
rakiplerine göre daha güvenli bir platform sunmasını sağlıyor.
Yaygın ĠĢletim Sistemi desteği: 32-bit ve 64-bit, Windows ve Linux gibi farklı
sunucu platformlarında farklı işletim sistemlerinin eş zamanlı çalışabilmesi için
destek sağlıyor. Desteklenen işletim sistemi yelpazesinin giderek genişletileceği
tahmin ediliyor.
SMP desteği: Tek bir sanal sistemde 4 fiziksel işlemciye kadar (SMP) destek
sağlar. (16 Adet Core, 8 Adet Core2Duo, 4 Adet QuadCore)
Bellek desteği: Sanal aygıt başına 64Gb ram destekler.
Ağ yükü dengelemesi: Hyper-V çalıştıran sunucular üzerindeki sanal sistemler
arasında yükü dengelemek üzere, sanal sistemlerin Windows Ağ Yükleme
Dengeleme Servisi ile birlikte çalışması için kolaylıkla yapılandırılabilmesini
sağlar ki wizard yardımı ile birkaç tıklama hareketi kadar basittir.
Donanım paylaĢma mimarisi: Yeni sanal hizmet sağlayıcısı/ sanal hizmet
kullanıcısı (VSP/VSC) mimarisi ile disk, ağ oluşturma, video vb. gibi temel
kaynaklara daha kolay erişilmesini sağlarken bu kaynakların daha etkili
kullanılması mümkündür.
• Hızlı geçiĢ (Quick Migration): Hyper-V, Windows Server ve System
Center yönetim araçlarının yüksek erişilebilirlikteki yeteneklerini
kullanarak, kullandığınız sanal aygıtın fiziksel bir ana bilgisayar
sisteminden bir diğerine en az aksaklık süresi ile geçişini yapmanızı sağlar.
• Sanal sistem kopyası (VM Snapshot): Sanal sistemleri önceki hale geri
dönebilmeniz ve genel yedekleme/geri yükleme çözümünü
geliştirebilmeniz için çok kullanışlı bir özelliktir. Örneğin çalışan sistemler
için geri yükleme noktaları oluşturabilir, üzerinde testler yapıp güncelleme
paketleri/yazılımlar deneyebilir, sorun olması halinde sistemi önceki
zamana geri yükleyebilirsiniz.
• GeliĢtirilebilir: Standart tabanlı Windows Management Instrumentation
(WMI) arabirimleri ve Hyper-V içerisindeki API’ler, bağımsız yazılım
sağlayıcıları ve geliştiricilerinin hızla özel araçlar, hizmetler ve
sanallaştırma platformu için desteklemeler oluşturmalarına olanak tanır.
Yani yakın zamanda Hyper-v için geliştirilmiş birçok üçüncü parti yazılım
görebileceğiz.
NOT: Hyper-V, x64 yani 64bit donanım istemektedir. Bu nedenle Windows
Server 2008 iĢletim sistemimiz ve iĢlemcimiz x64 mimaride olmalıdır.
DOSYA SĠSTEMLERĠ
DOSYA NEDĠR?
Sanal ortamdaki verilerin disk üzerinde
saklanması için oluşturulan belirli büyüklüklerdeki
veri yapısıdır.
DOSYA DEPOLAMA SĠSTEMLERĠ
• Fat16: Bu dosya sisteminde maksimum 4 GB’lık disk
bölümleri tanımlanabilir. Güvenlik olarak eksiklikleri
çoktur. Güvenli olmaması bu dosya sisteminde ağ üzerinden
geçerli olan paylaşım izinleri ve yerel olarak izinlerin
verilemeyeceği anlamına gelir. Yani makinenin başına
oturan ve oturum açabilen bir kişi FAT16 sistemine sahip
bölümlere erişebilir ve her şeyi yapabilir. Onu engelleyici
hiçbir şey yapılamaz. Güvenilir olmaması ise bu dosya
sisteminin daha kısa zamanda bozulabilmesidir. Ama FAT16
dosya sisteminin çok önemli bir avantajı vardır: Bütün
işletim sistemleri tarafından tanınır. Microsoft’un bütün
işletim sistemleri tarafından desteklenir. Cluster boyutu
olarak 32kbyte alan kullanır.
• Fat32: Bu dosya sistemi FAT16 dosya
sisteminin daha gelişmişidir. Burada
tanımlanacak disk bölümü 2 TB’a kadar
çıkabilir. Ama bu sistem de güvenli değildir.
Bu dosya sistemi yalnızca Windows sürümleri
tarafından desteklenir. Diğer işletim sistemleri
bu dosya sistemine sahip disk bölümlerine
ulaşamazlar. Desteklenen karakter sayısı Max
255 karakterdir. Cluster boyutu olarak 16kbyte
alan kullanır.
• Ntfs: Adından da anlaşılabileceği gibi NT’nin (ve sonraki işletim
sistemleri olan Windows 2000 ve Windows XP’nin vb.)
desteklediği dosya sistemidir. Bu dosya sistemi güvenlik olarak
güçlendirilmiştir. Burada makinenin başına oturup oturum açan
bir kişiye karşı bile dosyalarımızı koruma mümkündür. Ayrıca
işlemlerini çok denetimli bir şekilde yapar ve sistemin kolay
kolay bozulmasına izin verilmez. Dezavantajı ise DOS, Windows
3,1, Windows 95-98 işletim sistemleri tarafından
tanınamamasıdır. NTFS’de tanımlanabilecek disk bölümü 2
TByte’a (TB) kadar çıkabilir. Bir partition en fazla 2 TB olabilir.
Nfts bizlere güvenlik, şifreleme, sıkıştırma özelliği sağlar. İlk
defa dosya ve dizin sıkıştırma özelliği NTFS’e eklenmiştir.
Aşağıdaki tabloda geniş bir şekilde bu dosya sistemlerinin
özellikleri yer almaktadır.
NOT: Herhangi bir FAT ya da FAT32 ortamı NTFS sistemine dönüştürmek için;
Başlat  Çalıştır  Cmd ile komut istemine girerek
CONVERT sürücü_harfi: /FS:NTFS şeklinde istediğiniz sürücü kısmını
değiştirebilirsiniz.
NTFS
ĠġLETĠM SĠSTEMĠ
FAT 32
DOS
Windows NT
Windows 98
Windows 2000 Windows ME
Windows XP Windows 2000
Windows 2003
Windows XP
Server
Windows 2003
Windows Vista
Server
Windows 7
Windows Vista
Windows 7
FAT 16
DOS
Windows 98
Windows ME
Windows 2000
Windows XP
Windows 2003
Server
Windows Vista
Windows 7
MAX DĠSK BÖLÜMÜ
BOYUTU
2 TB
2 TB
4 GB
MAX DOSYA SAYISI
LĠMĠT YOK
4.194.304
65.536
MAX DOSYA
KOPYALAMA BOYUTU
LĠMĠT YOK
4 GB
2 GB
• ReFS: Windows 8 ile birlikte tanışacağımız yeni dosya sistemidir.
NTFS dosya sisteminin altyapısının daha zenginleştirilmiş halidir.
ReFS’in önemli özellikleri:
• Yüksek seviyede NTFS uyumluluğu.
• Verileri doğrulama ve otomatik düzeltme. Birçok sebepten dolayı
bozulan verinin doğrulanması ve mümkün ise düzeltilmesi.
• Büyük ölçeklendirmeler için optimize edilmesi.
• Dosya sistemini çevrimdışı (offline) moduna almaması. Diskin
bir bölümünün bozulması durumunda bozulan bölümü sağlam
bölümden izole etmesi ve sağlam bölüm ile çalışmaya devam
edebilmesi.
• Gelişmiş hata düzeltme fonksiyonu
• Daha büyük disk alanlarının oluşturulması ve kolay yönetimi
• Sanallaştırma desteği
• Geliştirilmiş RAID desteği.
WINDOWS MS-DOS
İlk olarak 1981 yılında piyasaya sürülmüştür. Microsoft firması
bu ürünü geliştirmeyi 2000 yılında durdurdu. MS-DOS'un tam sekiz
ana sürümü vardır. Sağladığı önemli gelir ve pazarlama kaynakları ile
MS-DOS, Microsoft'un programlama dilleri üzerinde çalışan küçük bir
şirket kimliğinden çıkıp, çeşitli yazılım ürünleri geliştirebilen büyük bir
firma olma yolunda ilerlemesine neden oldu.
MS-DOS'un en son sürümü 1994'te piyasada yer alan 6.22
sürümüdür. 8.0 sürümü ise Windows 98, Windows 2000 ve Windows
ME işletim sistemlerine, bir işlem içinde çeşitli işlemleri yapabilmek
için yerleştirilmiş olsa da bu sadece varsayımdan (emulatör) başka bir
şey değildir. DOS tabanlı yazılımlar, genelde bilgisayarın grafik ve ses
özelliklerini ya hiç ya da çok sınırlı olarak kullanıma sunar. Çoklu
işlem (Multitasking) ise ancak bazı sürümlerde, sınırlı imkânlar içinde
olabilmiştir.
MS-DOS DOSYA YAPISI
Tüm bilgiler ve programlar dosya adı verilen bilgi
topluluğu olarak disk/diskete kaydedilir. DOS işletim
sisteminde bir dosya iki kısımdan oluşur; dosya adı ve
dosya uzantısı. Burada dosyanın adı en fazla 8, uzantısı
ise en fazla 3 karakterden oluşur. Dosya isminin büyük
veya küçük yazılması hiçbir şey değiştirmemektedir,
büyük ya da küçük yazmak aynı dosyaya karşılık
gelmektedir. MS-DOS’ ta dosyaların ifadesi;
• A.TXT (A isimli yazı dosyası)
• A.* (İsmi A olan bütün dosyalar)
• *.COM (Uzantısı Com olan bütün dosyalar)
• *.* (Bütün dosyalar)
DOSYA UZANTILARI VE
ANLAMLARI
• COM: Makine dilinde yazılmış program dosyalarını ifade
eder. Büyüklüğü en fazla 64K olabilir.
• EXE: Executive’ den gelmektedir ve hemen çalıştırılabilir
program dosyalarını ifade eder.
• BAT: Toplu işlem dosyasını ifade eder.
Yukarıda belirtilen 3 dosya MS-DOS’ ta dosya isminin
yazılması ile çalıştırılabilir, geriye kalan dosyalar ise başka
programlar yardımı ile çalıştırılır. Bu 3 dosya ismi uzantısı
aynı isimli dosyalara verilse (yani, LATS.EXE, LATS.BAT
ve LATS.COM gibi) çalıştırılma sırası dosyanın
büyüklüğüne ve küçüklüğüne bakılmaksızın bu dosyaları
çalıştırma önceliği COM, EXE ve BAT sırasındadır.
Genellikle Windows'un kullandığı bazı dosya türleri:
•TXT: Metin dosyasını ifade eder.
•SYS: Sistem Dosyalarını ifade eder.
•HLP: Yardım dosyasını ifade eder.
•DOC: Word’ de oluşturulmuş dosyaları ifade eder.
•XLS: Excel’ de oluşturulmuş dosyaları ifade eder.
•PPT: Powerpoint’ de hazırlanmış dosyaları ifade eder.
•WIN: Windows’ la oluşturulmuş dosyaları ifade eder.
•INI: Windows’ un sistem dosyalarını ifade eder.
MS-DOS’ un açılması için gerekli 3 dosya vardır. Bunlar
Config.sys, Autoexec.bat, Command.com’ dur. Ayrıca, sistem dosyası
olarak Msdos.sys (Dos ile ilgili sistem bilgilerini tutar. Örnek,
versiyon bilgisi gibi) ve IO.sys (Dos’ un giriş/çıkış sistem bilgilerini
tutar) vardır.
MS-DOS KOMUTLARI
• Ġç Komutlar:
DOS’ ta çalıştırılan komutun, çalışması için herhangi
bir dosyaya ihtiyaç duymadan çalışan komutlara iç komutlar
denir (Bilgisayarın açılışında kullanılan Command.com
dosyasının içinde bulunan komutlardır). Örneğin; CLS,
DIR, DATE…
• DıĢsal Komutlar:
Bilgisayarda dosyalar halinde bulunması gereken
komutlardır. Kullanılacak komuta ait dosyanın çalışılan
sürücüdeki disk veya diskette bulunması gerekmektedir.
Aksi taktirde komut ile ilgili çalışma gerçekleştirilemez.
Örneğin; FORMAT, ATTRIB, MOVE…
WINDOWS 95
Microsoft tarafından 1995 yılında büyük bir
gösteri eşliğinde dünyaya tanıtılmıştır. Windows
95, Microsoft'un Windows ve DOS işletim
sistemlerini tam olarak birleştirebildiği ilk işletim
sistemi olma özelliğini taşır.
Windows 95 gerçek anlamda büyük bir satış
başarısı yakalamış ve Windows'un bilişim
dünyasında bugün edindiği yere ulaşmasında büyük
katkısı olmuştur. Son kullanıcı için kullanımı
zamanının en kolay kullanılan işletim
sistemlerinden biri olmuştur.
WINDOWS 95 YENĠLĠKLER
• Masaüstü, ilk kez Windows 95 ile işlev kazandı.
• Sağ tık, ilk kez Windows 95 ile işlev kazandı.
• Başlat ya da Start düğmesi Windows 95 ile
beraber Windows sürümlerinin vazgeçilmez bir
parçası haline geldi.
• Windows 95, 32-bit ile çalışıyordu. Bu özellik 16bit MS-DOS'un pasif duruma düşmesine yol
açarken 255 karaktere kadar dosya isimleri ve pek
çok teknolojik yeniliğe olanak tanıdı.
• Tak ve Çalıştır özelliği eklendi.
WINDOWS 95 MASAÜSTÜNDEN BĠR GÖRÜNTÜ
WINDOWS 95 SĠSTEM
GEREKSĠNĠMLERĠ
• 16 MHZ 32Bit işlemci
• 4MB RAM
• 50MB Boş HDD Alanı
WINDOWS 98
Microsoft bu sürümle Windows 95'in
eksiklerini kapatmaya, çoklu ortam ve internet
hizmetleri fırsatlarını yakalamaya çalışmıştır.
1998 tarihinde piyasaya sürülmüştür. Öncüsü
Windows 95 gibi, Windows 98 de 16-bit/32-bit
arası hybrid çalışan bir işletim sistemidir.
WINDOWS 98
SĠSTEM GEREKSĠNĠMLERĠ
• 486DX2/66 MHz veya daha yüksek işlemci
(Pentium işlemci önerilir.)
• 16 MB RAM (24 MB önerilir)
• En az 500 MB HDD boş alan
• VGA veya yüksek çözünürlüklü monitör
(640X480)
• CD-ROM veya DVD-ROM sürücü (Disketle
yüklemek mümkündür fakat yükleme yavaş
gerçekleşir.)
• Microsoft mouse veya uyumlu işaretleme aygıtı
WINDOWS 98 MASAÜSTÜNDEN BĠR GÖRÜNTÜ
WINDOWS 98 SE(Second Edition)
Windows 98 Second Edition Microsoft
tarafından 1999 yılında piyasaya sürülen ve
Windows 98'in bazı eksiklerini kapatan bir
sürümdür. Bu sürüm ile;
•Internet Explorer 5,0’a yükseltildi
•İnternet Bağlantı Paylaşımı ve LAN desteği eklendi
•DVD-ROM desteği eklendi
•Microsoft Plus! Temaları ile görsel çeşitlilik
arttırıldı.
•USB desteği eklendi.
WINDOWS 98 SE MASAÜSTÜNDEN BĠR GÖRÜNTÜ
WINDOWS NT
Windows NT, Microsoft tarafından DOS tabanlı işletim
sistemlerinin yerini alacak ve eksiklerini kapatacak şekilde geliştirilen
işletim sistemi ailesidir. İlk sürümü Haziran 1993'te çıkmıştır.
Windows'un DOS üzerine çıkan yapısı ve modern bir işletim sisteminin
sahip olması gereken özelliklere sahip olmaması nedeniyle, yeni bir
işletim sistemi çekirdeği geliştirilmeye başlanmıştır. Windows NT, 32bit, multi-tasking işletim sistemi özellikleriyle gelişmiş bilgisayarları ve
sunucu piyasasını hedefleyen bir üründür. NT kısaltması "New
Technology" kısaltmasıdır.
Microsoft kısa zamanda tüm Windows ürün ailesini NT
çekirdeği üzerine geçirmeyi planlarken, pazarlama ağır basmış ve
Windows 9x ailesi Windows 2000 sürümüne kadar kullanılmaya devam
edilmiştir. Windows 2000 ve sonrasında ise son kullanıcıya yönelik
olarak da Windows NT çekirdeğine tam olarak geçilmiştir.
Windows NT çekirdeği Hybrid Kernel(micro
kernel+monolithic kernel) yapısına sahiptir.
•
•
•
•
Windows NT’nin 4 sürümü mevcuttur. Bu sürümler sırasıyla:
Windows NT 3.1: Microsoft'un ürettiği işletim sistemi ailesi Windows'un
NT çekirdeği üzerinde yükselen ilk sürümüdür. NT ailesinin amacı, sunucu
sistemleri ve kurumsal bilgisayarlar için üst düzey bir kullanım sunmaktır.
İlk kez 1993 yılında piyasaya sürülmüştür.
Windows NT 3.5: Microsoft'un ürettiği işletim sistemi ailesi Windows'un
NT çekirdeği üzerinde yükselen ikinci ana sürümüdür. 1994 yılında piyasaya
sürülmüştür. Windows NT 3.5 geliştirilirken hedeflenen temel amaç, işletim
sisteminin hızının arttırılmasıydı. Yenilikleri; Active X desteği eklendi.
Performans ve hız artmıştır.
Windows NT 3.51: Microsoft'un ürettiği işletim sistemi ailesi Windows'un
NT çekirdeği üzerinde yükselen üçüncü ana sürümüdür. 1995 yılında
piyasaya sürülmüştür. 2001 yılına kadar güncel tutulmuştur.
Windows NT 4: Microsoft'un ürettiği işletim sistemi ailesi Windows'un NT
çekirdeği üzerinde yükselen dördüncü ana sürümüdür. 1996 yılında piyasaya
sürülmüştür. Windows 3.51’e eklenen Active X desteği daha da geliştirilerek
Internet Explorer desteği de eklenmiştir. Böylece kullanımı daha da zevkli ve
kolay hale gelmiştir.
WINDOWS NT MASAÜSTÜNDEN BĠR GÖRÜNTÜ
WINDOWS 2000
Microsoft'un ürettiği işletim sistemi
ailesine 2000 yılında eklenmiştir. Dos sisteminin
çekirdeğine Multitasking ve 32 bit özellikleri
eklenerek Dos’tan daha kararlı çalışabilmektedir.
WINDOWS 2000 YENĠLĠKLERĠ
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Başlangıç ekranı yenilendi.
Active X desteği eklendi.
Performans ve hız artarken, bellek kullanımı düştü.
Çoklu ortam konusunda daha önceki sürümlerde yetersiz kaldı.Ama Windows 2000 ile direct
x desteği sayesinde bu sorun çözülmüştür.
Kolay kullanımlı arabirime sahiptir.
NTFS ile uyumlu hâle getirildi.
Yeniden düzenlenmiş Denetim Masası ve Bilgisayar Yönetimi gibi araçlar eklendi ve
kullanımları kolaylaştı.
USB ve Tak ve Çalıştır teknolojilerine gelişmiş destek sağlandı.
Windows Explorer güncellendi.
– Active Desktop ile HTML dosyaları masaüstünde kullanılabilir hâle geldi.
– Menüler kişiselleştirebilir hâle geldi.
Windows masaüstü güncelleştirmesi hizmeti eklendi.
Ağ Paylaşımı özellikleri geliştirildi.
Erişebilirlik hizmetleri geliştirildi; ekranda klavye, yapışkan tuşlar ve sesle komut gibi
hizmetler eklendi.
Kurtarma konsolu uygulaması geliştirildi.
İlk kez bir sunucu işletim sistemi Microsoft tarafından Türkçeye çevrilmiştir.
WINDOWS 2000
SĠSTEM GEREKSĠNĠMLERĠ
• En az 16 MB Ram
• En az 120-355 MB Boş HDD Alanı
• En az 16 Renkli Ekran Kartı
WINDOWS XP
Windows XP, Microsoft'un kişisel
bilgisayarlar ve sunucu sistemleri için ürettiği
işletim sistemi ailesinin 2001 yılında piyasaya
sürdüğü sürümüdür. XP adı experience
(Deneyim) kelimesinden gelir. Windows 7
çıktıktan sonra kullanım oranı Windows 7'nin
altına inmiştir.
WINDOWS XP YENĠLĠKLER
• Clear Type: Özellikle LCD ekranlarda metinlerin okunaklılığını arttırmak
amacıyla Clear Type adı verilen bir özellik içermektedir.
• Uzak bağlantı: Windows XP, internetten başka bir bilgisayarın yönetilmesine
imkân veren Uzak Masaüstü adlı bir yazılım içeriyordu.
• Hızlı kullanıcı değiĢimi: XP'de bir kullanıcının oturumu açıkken bir diğerinin
oturumuna geçiş yapılabilmektedir.
• Internet Explorer 8: 8. sürümü, Windows XP ile birlikte gelmektedir.
• 2002 yılında Windows XP'nin eksiklerini gidermek amacıyla bir hizmet paketi
(Service Pack) yayınlandı ve USB 2.0 desteği ve yeni Windows Messenger
sürümü gibi özellikler XP'ye eklenmiş oldu. Windows XP Service Pack 2 ise
2004 yılında çıkarıldı. Güvenlik ağırlıklı bu hizmet paketi; bulunan güvenlik
açıklarının yamalanmasının yanı sıra; Windows Güvenlik Merkezi isimli bir
uygulama da eklendi. Bu yazılımla, anti virüs yazılımı, güvenlik duvarı
kullanımı ve otomatik güncelleştirmelerin etkin olup olmadığı kullanıcıya
bildirilerek yazılımın güvenliği arttırılmaya çalışıldı. 2008'de 3. hizmet paketi
kullanıcılara sunuldu.
WINDOWS XP
SĠSTEM GEREKSĠNĠMLERĠ
• Pentium işlemci 2.3 Ghz(Tavsiye Edilen 3.0
Ghz)
• Min. 64 MB Ram(Tavsiye Edilen 128 MB)
• Min. 650 GB Boş HDD
• CD-ROM ve ya DVD-ROM
• Klavye, Mouse
• En az 800x600 Çözünürlüklü Ekran Kartı
• Ses Kartı, Hoparlör, Mikrofon
WINDOWS XP VE WINDOWS 2000/9x
ARASINDAKĠ FARKLAR
•
•
•
•
•
Kullanıcı dosyalarını gizleyebilme
Kolaylaştırılmış dosya paylaşımı
Gelişmiş internet özellikleri
Sistem özellikleri
Grafik kullanıcı arayüzü
WINDOWS XP MASAÜSTÜNDEN BĠR GÖRÜNTÜ
WINDOWS VISTA
Windows Vista, kişisel bilgisayarlar için
geliştirilen Microsoft Windows işletim sistemidir.
2007'de dünya çapında piyasaya sürülmüştür.
Microsoft Türkiye, 24 Ocak 2007 tarihindeki
tanıtımıyla Vista'nın resmî lansmanını yapan ilk
Microsoft şubesi olmuştur. Windows Vista eski
sürümle oranla birçok yeni özellik ve değişikliğe
sahiptir. Bu değişim geliştirilmiş grafiksel kullanıcı
arayüzü, görsel stil, yeniden tasarlanmış arama
fonksiyonları, multimedya araçları, yeniden
tasarlanmış ağ iletişimi, görüntü ve yazıcı gibi
çeşitli fonksiyonları kapsar.
WINDOWS VISTA YENĠLĠKLERĠ
•
•
•
•
•
•
Windows Aero: Windows'un yeni grafiksel kullanıcı arayüzü olan Aero, pencere
kenarlarında yarı saydam ve camsı bir görünüm sağlıyor.
DirectX 10: Genelde oyun yapımı için kullanılır. Grafik kullanan uygulamaların daha
performanslı çalışmasını sağlayabilir. DirectX 10 uyumlu oyunlardaki karakterler daha
net, daha belirgindir ve bu şekilde bir görüntü gerçeğe daha yakındır.
Windows SuperFetch: Bilgisayarınızın daha hızlı çalışmasını ve uygulamalarınızın
daha hızlı yüklenmesini sağlar.
Windows Kabuğu: Windows XP'dekinden farklı olarak Windows Gezgini üzerindeki
görev paneli kaldırılıp, görevler araç çubuğuna entegre edilmiştir. Görev Panelinin yerini
"Sık Kullanılan Bağlantılar" paneli almıştır. Ekranın sol alt köşesindeki başlat yazısı
yerini mavi bir küre içerisindeki Windows simgesine bırakmıştır.
Anında Arama: Başlat Menüsünde ve Windows'daki her klasörde bulunan arama
kutuları sayesinde bilgisayardaki dosya ve programlara ulaşmak eskisine oranla çok daha
hızlı ve kolaydır.
Windows Kenar Çubuğu: Ekranın herhangi bir tarafına yerleştirilebilen ve Gadgets adı
ile anılan küçük uygulamaların bulunduğu çubuktur. Görüntüsünde aksamalar
yaşanmasından dolayı Microsoft yama hazırlamaktadır.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Internet Explorer 7: Internet Explorer 6'nın yerini almıştır. uzun zamandır pek çok web tarayıcıda
görülen sekmeli tarama, RSS ve tümüyle özelleştirilebilir arama kutusunun yanı sıra sadeleştirilmiş bir
arayüze ve entegre Anti-Phishing (sahtekarlık koruması) filtresine sahiptir. Ayrıca Internet Explorer 7
Vista'da varsayılan olarak kullanıcıdan izinsiz hiçbir işlem yapılmasına izin vermeyen korumalı mod
açık olarak gelir.
Windows Media Player 11: Windows Aero uyumlu yeni arayüz, arama kutusu, XBOX 360 ve diğer
"Media Center Extender" lar için desteğin yanı sıra müzik listelerini internetten paylaşabilme gibi
özelliklerle gelmektedir.
Yedekleme ve Geri Yükleme Merkezi: Kullanıcıların bilgisayarlarındaki verilerini düzenli olarak
yedekleyebilmelerini ya da yedekten geri yükleyebilmelerini sağlayan yazılımı içerir. Akıllı yedekleme
sayesinde her seferinde sadece değiştirilen veriler yedeklenir böylece minimum hafıza kullanılmış olur.
Ayrıca Ultimate, Business, ve Enterprise sürümlerinde tüm sistemi DVD ya da harici harddiske imaj
olarak kaydetme seçeneği mevcuttur.
Windows Mail: Outlook Express'in yerini almıştır. Anında arama kutusu ve IE 7 gibi Anti-Phising
filtresi içerir.
Windows Takvim: yeni bir takvim ve ajanda uygulaması.
Windows Fotoğraf Galerisi: Windows Resim ve Faks Görüntüleyicisi'nin yerini almıştır. Bu yeni
fotoğraf düzenleme ve görüntüleme uygulaması. Dijital Kamerlardan görüntü alabilir ve slideshow'lar
oluşturabilir.
Windows DVD Maker: Windows Movie Maker'a yardımcı olarak gelen bu uygulama kullanıcıların
video DVDleri hazırlamasına olanak sağlar.
Windows Media Center: daha önce XP Media Center Edition ile gelen özellikleri içermektedir, Home
Premium ve Ultimate sürümüyle gelmektedir.
Oyunlar ve Oyun Gezgini: Windows Aero ile uyumlu hale getirilen eski oyunlardan Pinball ve
internet üzerinden oynananlar kaldırılırken, Chess Titans, Mahjong Titans ve çocuklar için Purble
Place oyunu eklenmiştir.
•
•
•
•
•
•
•
Windows Mobility Center: taşınabilir bilgisayarların genel ayarlarını (parlaklık,
ses,güç düzeni, kablosuz ağ, ekran konumu, sunum seçenekleri vb) tek bir
merkezde toplayan uygulamadır.
Windows Toplantı Alanı: NetMeeting'in yerini alan bu uygulamayla kullanıcılar
belirli uygulamaları ya da tüm masaüstünü internet üzerinden paylaşabilirler.
Gölge Kopyalar: Herhangi bir dosyaya yapılan değişiklikleri gösterme ve bunları
geri alma imkânı sunar.
Windows Update: Eskisinden farklı olarak denetim masasına entegre edilen yeni
"Windows Update" ile güncelleştirmelerin yüklenmesi kolaylaştırılmıştır. Güvenlik
yamaları ve donanım sürücülerinin yanı sıra Windows Mail'in spam(önemsiz posta)
filtresi, Windows Defender'ın veritabanı ile Microsoft Office ve Windows Live
servislerinin güncelleştirmeleri de bu uygulama üzerinden alınabilmektedir.
Ebeveyn Denetimleri: Ebeveynlerin, çocukların hangi websiteleri
görüntüleyebileceğini, hangi program ya da oyunları yükleyip, oynayabileceğini
denetlemelerini sağlar. Bu özellik Business ve Enterprise sürümlerine
eklenmemiştir.
Windows SideShow: Desteklenen dizüstü bilgisayar veya taşınabilir aygıtların
ekranında yüklenen araçlar sayesinde bilgisayar kapalı olsa dahi mail okuma,
takvim kayıtlarına ulaşma vb işlerin yapılabilmesini sağlar
KonuĢma Algılama: Vista'ya dahil edilen bu özellik başta ingilizce olmak üzere
pek çok dili desteklese de henüz Türkçe desteklememektedir.
•
•
•
•
Sorun Raporları ve Çözümleri
Performans Bilgileri ve Araçları
Windows Ultimate Ek Özellikleri
UNIX Uygulama Uyumluluğu: Windows Vista Enterprise,
UNIX uygulamalarının Windows Vista Enterprise tabanlı bir
bilgisayarda değiştirilmeden çalışmasına olanak tanıyan
Subsystem for UNIX-based Applications (SUA) özelliğini
içerir. Günümüzde Windows tabanlı bir bilgisayarın yanı sıra
bir de UNIX iş istasyonu kullanması gereken UNIX veritabanı
yöneticileri veya sistem yöneticileri için, Windows Vista
Enterprise her iki işlevin de Windows Vista tabanlı tek bir
bilgisayarda bir araya getirilmesine olanak tanır.
WINDOWS VISTA MASAÜSTÜNDEN BĠR GÖRÜNTÜ
WINDOWS 7
Microsoft tarafından kişisel bilgisayarlar, masaüstü, dizüstü,
netbooklar, Tablet PC ve media center bilgisayarlarda kullanılmak için çıkan
bir işletim sistemidir. 2009 yılında piyasaya sürülmüştür. Windows
kullanıcıları, Windows 7 ile Windows Vista'ya göre daha hızlı bir deneyim
yaşayacaklar. Windows 7 ile kullanıcılar, bilgisayarlarını çok daha hızlı
başlatabilecek ve kapatabilecekler. Microsoft'a göre, gelişmiş Görev Çubuğu
ile uygulamalar arasında geçiş yapmak bir eğlence hâline dönüşecek; yeni araç
çubuğu ile kullanıcıların, yazılımlar ve belgeler arasında daha rahat ve hızlı bir
şekilde dolaşmak mümkün olacak. Windows 7 ile yeni Windows Aero
özellikleri, temiz bir masaüstü daha az uyarı ekranı anlamına geliyor. Ayrıca
Windows 7, Internet Explorer 8'i ve Windows Media Player 12'yi
kullanmaktadır. Windows 7'nin sunduğu yüksek sistem güvenilirliği, daha
uzun pil ömrü ve daha az uyarı ekranıyla kullanıcılar, zaman verimliliğini
artıracaklar. Çok konuşulması beklenen çoklu temas teknolojisi, kullanıcının
bilgisayar ekranında yapacağı birkaç parmak dokunuşuyla istediği dosyaya,
bilgisayara veya cihaza hızlı biçimde ulaşmasını sağlıyor.
WINDOWS 7 YENĠLĠKLERĠ
• Windows XP Modu: Windows XP (SP2/SP3) ile uyumlu yazılımların
Windows 7 üzerinde Windows XP arayüzüyle rahatlıkla
çalıştırılabilmesini sağlayan bir nevi "sanallaştırma" özelliğidir. Bu
özellik, Windows 7'nin içerisine gömülmüş bir Windows XP SP3
kopyası içermektedir; bu sayede de Windows XP uyumlu tüm
yazılımlar, Windows 7 ile tam uyumlu bir şekilde çalıştırılabilmektedir.
• Şeffaf Pencere: Aero Peek, masaüstünüze ve açık yazılım pencerelerine
sürekli olarak hakim olmanız için tasarlanmış. Bu iş için Görev
Çubuğu'nun en sağına yeni bir "Masaüstünü Göster" simgesi eklenmiş.
Bunun üzerine geldiğinizde tüm açık pencereler şeffaf hale geliyor ve
masaüstüne göz atmak mümkün hale geliyor.
• Bit Locker: Bitlocker adı verilen veri şifreleme yazılımına sahiptir.
• Yenilenen Görev Çubuğu
• Taskbar: Burada kategorileştirme söz konusudur. Yani bir simge
altında o yazılımın pencerelerini barındırıyor. Böylelikle birden fazla
pencere açtığınızda sizi rahatsız eden bir sistem çubuğundan kurtarıyor.
WINDOWS 7 MASAÜSTÜNDEN BĠR GÖRÜNTÜ
WINDOWS 8
Microsoft firmasının kişisel bilgisayar
kullanımı için Windows 7 sonrasında ürettiği işletim
sistemidir. RC sürümü 2011'de çıkmıştır. Görünümü
Windows Phone'a benzemektedir. 26 Ekim 2012'de
piyasada olacaktır. Windows 8 için Windows Live
ve Live ID unutulmamıştır. Windows 8, büyük
diskleri (TB) daha iyi kullanacaktır. Windows 8
parolaları yönetme konusunda iyi olacak. Touch
özelliği Windows 7’de vardı ama geliştirilmesi
gerekiyordu; bu eksiklik Windows 8 ile kapatılması
planlanıyor.
WINDOWS 8 MASAÜSTÜNDEN BĠR GÖRÜNTÜ
WINDOWS SERVER 2003
Windows Server 2003; 2003 yılında piyasaya çıkan, Windows
2000 gibi küçük ve merkezi yönetimli kuruluşlardan geniş çaplı
kuruluşlara kadar her çapta kuruluşun gereksinimlerine yanıt vermek
üzere tasarlanmış, ayrıca kuruluşların Microsoft .NET özelliğinden tam
olarak yararlanabilmesini sağlayacak biçimde geliştirmiş sunucudur.
Windows'un .NET adını taşıyan ilk sürümü olarak Windows
Server 2003 ürünü Microsoft. NET Framework yapısını da içermektedir.
Bu yapı geliştiricilerin XML Web hizmetleri oluşturmalarına ve bu
hizmetleri geleneksel uygulamalarla birleştiren geleceğin uygulamalarını
oluşturmalarına olanak verir. Böylece, uygulamaların oluşturulması,
dağıtımı ve sürekliliğinin sağlanması basitleşirken, tamamen Web
özellikli bir yapıya kavuşmak kuruluşların iletişimlerini, işbirliğini ve
bağlantılarını daha ileri düzeylere getirmelerine olanak sağlayabilecektir.
Windows Server 2003 ürünü Windows 2000 Server sürümünü temel aldığından,
müşterilerin bir Windows sunucu işletim sisteminden isteyebileceği (güvenilirlik, güvenlik ve
ölçeklenebilme gibi) tüm temel işlevlere sahiptir. Windows Server 2003, sistem yönetiminde
kolaylık ve güvenilirliği her kademede sağlamak için gereken çeşitli yenilikleri sunarken, var olan
Windows 2000 tabanlı dizinlerle, Web uygulama, ağ, dosya ve yazdırma hizmetleri ile de
bütünleşebilecektir.
Microsoft Windows Server 2003 ailesi şu dört sürümden oluşmaktadır:
•Web Edition: Web hizmetleri ve ev sahipliği için tasarlanmıştır. Web hizmetlerinin ve
uygulamalarının hızlı bir şekilde geliştirilmesi ve dağıtılması için uygun bir platform sağlar.
•Standard Edition: Her çapta kuruluşun günlük gereksinimlerini karşılamak üzere tasarlamıştır.
Dosya ve yazıcıların ortak kullanılması, güvenli Internet bağlantısı, masaüstü uygulama
kurulumunu tek merkezden yönetme ve çalışanlar, ortaklar, müşteriler arasında zengin bir işbirliği
sağlama konularında çözüm sunar.
•Enterprise Edition: Her çapta kuruluşun genel amaçlı kullanımı için tasarlanmış olan Windows
.NET Enterprise Server; uygulamalar, XML Web hizmetleri ve altyapı için uygun bir platformdur,
yüksek düzeyde güvenilirlik, performans ve üstün bir verim sağlar. Ama bu Windows Server 2003
ailesinin desteği bitmiş sürümüdür.
•Datacenter Edition: En üst düzeyde ölçeklenebilme kapasitesi ve kesintisiz kullanım gerektiren,
hayati derecede önem taşıyan uygulamalar için tasarlanmıştır.
Her Windows Server 2003 sürümü, müşterinin belirli ticari ve IT gereksinimlerini
karşılayacak biçimde özelleştirilebilen işlevlere sahiptir.
WINDOWS SERVER 2003 MASAÜSTÜNDEN BĠR GÖRÜNTÜ
WINDOWS SERVER 2008
Windows Server 2008, sunucu tabanlı Microsoft
Windows işletim sistemlerinin bir sürümüdür. Üretim için
2008 yılında piyasaya sürüldü. Windows Server 2008 R2 adlı
ikinci bir sürümü, üretim için 2009 yılında yayınlanmıştır.
Windows Server 2008, Windows Vista ve Windows 7 gibi,
Windows NT üzerine kuruludur.
GEÇMĠġĠ
2005 yılında Beta 1 sürümü yayınlanmıştır; 2006
yılında WinHEC Beta 2 duyurulmuş ve yayınlanmıştır ve Beta
3 halka açık bir şekilde 2007 yılında yayınlanmıştır. Release
Candidate 0, 2007 yılında halkın geneline yayınlanmıştır ve
Release Candidate 1, halkın geneline 2007 yılında
yayınlanmıştır. Windows Server 2008, 2008 yılında resmen
üretime başlamıştır.
•
•
•
WINDOWS SERVER 2008
ÖZELLĠKLERĠ
Windows Server 2008, Windows Vista ile aynı kod tabanına inşa edilmiştir; bu nedenle
aynı mimari ve işlevselliğinin çok özelliği ortaktır.
Active Directory rolleri: Active Directory (Etkin Adres Defteri) Windows Server
2003'e kadar, bağlı bilgisayarları merkezî olarak yönetmek için ağ yöneticilerine izin,
kullanıcıların grupları için politikalar belirlemek ve yeni uygulamaları birden fazla
bilgisayara merkezî olarak dağıtma. Kimlik ve sertifika hizmetleri, yöneticilerin
kullanıcı hesaplarını yönetmesine imkân verir ve dijital sertifikalar, belirli hizmetlere
ve sistemlere erişmelerine izin verir. Federasyon yönetim hizmetleri, işletmelere
güvenilir iş ortakları ve müşterilerle kimlik bilgilerini paylaşmaya, bir müşteri ağında
bir danışman şirketin kendi kullanıcı adını ve parolasını kullanarak oturum açmaya izin
veriyor.
Failover Kümeleme: Windows Server 2008, Failover Kümeleme aracılığıyla
uygulamalara ve hizmetlere yüksek kullanılabilirlik sunar. Çoğu sunucu özelliği ve
rolü, hiçbir kesintisi olmadan çok az zamanda çalışma tutulabilir. Windows Server
2008 ve Windows Server 2008 R2'de, küme doğrulama sihirbazının başlangıcıyla
önemli kümeler nitelikli şeklide değişiyor. Küme doğrulama sihirbazı, Windows Server
2008 ve Windows Server 2008 R2'de failover kümelemeye entegre edilmiş bir
özelliktir.
WINDOWS SERVER 2008 MASAÜSTÜNDEN BĠR GÖRÜNTÜ
WINDOWS SERVER 2012
Özellikleri
• Windows Server 2012 pek çok yeniliği beraberinde getirmektedir. Bunlardan birkaçı:
• Microsoft'un bugüne kadar elde ettiği deneyimini kullanarak veri merkezleri ve özel
kurumlar için güvenli, dinamik ve kullanılabilir bir sunucu platformudur.
• Kullanıcılar kişisel iş ortamlarına istedikleri neredeyse her yerden ve her cihazdan
bağlanabilme şansına sahiptirler. Bunlara şubeler ve genel bağlantı hizmetleri dahildir.
• Esnek depolama özelliği ile bir yandan sektör standardı donanımdan yararlanırken bir
yandan da performans, etkinlik ve yenilik getiren çok çeşitli depolama seçenekleri sunar.
• Dengeli Dağıtımlı (Fair Share) Oturum SanallaĢtırma, oturum sanallaştırmada
kaynakların eşit dağıtımı yoluyla yüksek yoğunluklara olanak tanır ve yoğunluk
zamanlarında data transferini dengeler.
• Merkezi denetim ve erişim ilkeleri sayesinde uzak kullanıcıların veri ve kurumsal
kaynaklara erişimlerinde güçlü kimlik, veri sınıflandırma kontrolü ve daha kolay yönetim
imkânları sağlamaktadır.
• Hyper-V teknolojisi sayesinde birden fazla işletim sisteminin paralel olarak aynı sunucu
üzerinde çalıştırılmasını sağlamaktadır.
WINDOWS SERVER 2012
SÜRÜMLERĠ
• Windows Server 2012 Datacenter yüksek derecede
sanallaştırılmış Özel Bulut ortamları içindir.
• Windows Server 2012 Standart fiziksel veya az derecede
sanallaştırılmış ortamlar içindir.
• Windows Server 2012 Essentials en fazla 25 kullanıcı ve 50
aygıta sahip küçük işletmeler için idealdir.
• Windows Server 2012 Foundation en fazla 15 kullanıcı için
Windows Server deneyimi sunar.
WINDOWS SERVER 2012 MASAÜSTÜNDEN BĠR GÖRÜNTÜ
SANAL MASAÜSTÜ ALTYAPISI
Windows Server 2012 Remote Desktop Services, sanal
masaüstlerinin, uzak masaüstü oturumlarının ve RemoteApp
programlarının yapılandırılması ve yönetimi için birleşik bir
yönetim deneyimi sunar. Yöneticilere yönelik dağıtım ve
yapılandırma iyileştirilmelerinin yanı sıra, Remote Desktop
Services ayrıca uzak kullanıcılara iyileştirilmiş uzak grafik ve
video deneyimi, geniş bir aygıt desteği ve kaydedilebilen
kişiselleştirilmiş ayarlar sunmaktadır.
• RemoteFX Donanım GPU – Performanstan ödün vermeden
yüksek düzeyde ölçeklenebilirlik elde etmek için birçok sanal
masaüstünün, ayrı bir ana bilgisayar GPU'sunu paylaşabilmesidir.
• RemoteFX Yazılım GPU – Bir Windows 8 İstemci sanal
masaüstünde Microsoft, ana bilgisayar sisteminde fiziksel bir GPU
gerektirmeyen, bunun yerine GPU'yu taklit etmek için bir yazılım
kullanan bir yazılım GPU’su sağlar.
•
•
•
•
•
•
•
Her iki RemoteFX uygulama seçeneği de ayrıntıları aşağıda verilen diğer
geliştirmelerle birleştirilebilir:
RemoteFX Uyarlamalı Grafikler; sanal masaüstü ve RemoteApp programlarının sorunsuz
bir şekilde çalıştırılmasına olanak tanıyan gelişmiş grafik işleme, sınırlı bant genişliği ve
yüksek düzeyde gecikmeli ağlar için gelişmiş bir Windows Aero ve 3-D deneyimi sağlar.
WAN için RemoteFX; WAN ağlarından bağlanıldığında kullanıcı deneyimini zenginleştiren
çok sayıda teknik geliştirme sağlar. Bu, özellikle bant genişliği düşük bağlantıları olan
yerlerde önemlidir.
RemoteFX Çoklu Dokunmalı (Multi-Touch); dokunma ve hareket özellikli uygulama
kullanıcılarının, uzak masaüstü ortamlarında bu çözümlerden faydalanmalarını sağlar.
RemoteFX USB Yönlendirme; yerel ve fiziksel bir istemci aygıtına takılan bir USB aygıtı
kullanılarak bağlanılan merkezi masaüstü kullanıcılarına fayda sağlar. RemoteFX USB
Yönlendirme ile USB aygıtı, masaüstü ve uygulamaların her birini yerel ve birleşik kaynaklar
olarak görüntüler. Bu özellik, çok çeşitli USB aygıtlarını destekler.
RemoteFX Medya Yönlendirme; düşük bant genişliği ve gecikme sorunları bulunan ağlarda
bir multimedya deneyimi sağlamak için tasarlanmış olan bir özelliktir.
Metro Stili Uzak Masaüstü Uygulaması; dokunmatik aygıt kullanıcılarının uygulamalara
erişim sağlaması için yeni bir uzak masaüstü istemci arabirimidir.
Kullanıcı Profili Diskleri; kullanıcı profili ayarlarını havuza alınmış Sanal Masaüstü
Altyapıları (VDI) veya oturum sanallaştırma ortamlarında depolamak için kullanılır. Bu
özellik ile kullanıcı durumu değişimleri diskte depolanır. Kullanıcı, konumu veya aygıtından
bağımsız olarak bir sonraki oturumda bu değişiklikleri anında kullanabilir.
KERNEL NEDĠR?
Bilgisayarlarda işletim sistemlerinin temelidir,
kalbidir. Kernel kullanıcı arayüzü, kullanıcı
uygulamaları ile bilgisayar donanımı arasındaki
bağlantıdan sorumludur. Kernel sistem açılırken
belleğe yüklenir ve sistem kapatılıncaya kadar
bellekte kalır.
Bilgisayarda hiyerarşik bir düzen mevcuttur.
Bu hiyerarşik düzen hem kullanıcı verilerini
korumak için hem de bilgisayarın donanımını
koruyup denetlemek için oluşturulmuştur. Bu düzen
aşağıdaki şemada belirtilmiştir.
Şekilde de görüldüğü gibi Kernel en ayrıcalıklı seviye içerisindedir.
Diğer güvenlik seviyeleri ise işlemci, bellek gibi bilgisayar donanımlarını
ifade etmektedir.
Kernel’in ana görevlerinin bir kısmı aşağıda
belirtilmiştir;
•Process Management(İşlemleri Yönetmek)
•Memory Management(Bellek Yönetimi)
•Interrupt Handling(Olağanüstü Durumlarda,
Hatalarda Bilgisayarı Kontrol Etmek)
•I/O Communication(Giriş/Çıkış Birimleri Arasında
İletişim)
•File System(Dosya Sistemleri)
KERNEL MODE
Kernel Mode bilgisayarda sistem kaynaklarına
ve donanıma erişerek bu birimlerle ilgili işlemleri
korumalı bellek alanında yapar. Bu zaman diliminde
Kernel’in iş sıralaması;
•İşlem önceliklerini kontrol etmek
•Bellek yönetimi
•Donanımla etkileşim
Kullanıcı arayüzü içerisinde herhangi bir
birim kritik bilgi içeren(korumalı alan) veriye
erişmek isterse hemen Kernel Mode devreye girer
ve işletim sistemi uyarı verir.
KERNEL ÇEġĠTLERĠ
(MĠMARĠSĠNE GÖRE)
•
•
•
•
Monolithic Kernel
Micro Kernel
Hybrid Kernel
Exokernel
MONOLITHIC KERNEL
Monolithic Kernel 1970-1990 arasında kullanılan ilk kernel
türüdür. Bilgisayarda işletim sistemi çalıştığı zaman korumalı kernel
alanları içerisinde veya sadece güvenli mod da çalıştırılan bilgisayarda
bulunan Kernel mimarisidir. Monolithic Kernel diğer kernel
mimarilerinden çok farklıdır. Modüler bir dizaynın arada mesajlarla, veri
transferleriyle zaman kaybetmesi gibi dezavantajları bulunmayan, bu
sebeple de daha hızlı olan çekirdek tasarımıdır. Ayrıca kolay bir tasarımı
vardır. Ancak kaynak kodunda yapılan değişiklikler bütün çekirdeğin
yeniden derlenmesini gerektirir. Monolithic çekirdekte bütün donanım
sürücüleri çekirdeğin içine gömülü haldedir. İşletim sistemi donanıma
erişim için gerekli sürücüleri içinde barındırır. Micro çekirdeklere göre
daha büyüktürler ancak yazılımların çekirdek ile olan uyumu sayesinde
daha hızlı ve kararlı çalışırlar. Performans açısından micro çekirdeklere
göre daha iyidirler ve son derece sağlamdırlar. Fakat çekirdek tarafından
desteklenmeyen bir donanım eklendiği taktirde ya çekirdeği yeniden
derlemeniz ya da gerekli yamayı yüklemeniz gerekir.
Monolithic Kernel türünün bazı dezavantajları
bulunmaktadır. Bu dezavantajların bir kısmı; boyutu daha
fazladır, eğer bir hata olursa bütün sistem çöker çünkü bütün
hizmet servisleri kernelin içerisinde paket halindedir. Linux,
Solaris Monolithic Kernel mimarisini kullanan işletim
sistemlerindendir.
•Kernel içerisinde tüm fonksiyonlar birlikte bulunduğu için hepsi
aynı zamanlamayla çalışır.
•Geliştirilmesi diğer kernel çeşitlerine göre daha kolay, bakımı ise
daha zordur.
•Çekirdek boyutu büyük olduğu için daha fazla boş alana ihtiyaç
vardır.
•Kernelin alt sisteminde oluşan bir hata kernele zarar verme
olasılığı yüksektir.(Paket halinde olması nedeniyle)
MICRO KERNEL
Tüm fonksiyonları içeriğinde paket olarak bulunduran
Monolithic Kernel’in boyutunu küçültüp daha da hızlanması için
tasarlanmıştır. İçeriğinde sadece en önemli işletim sistemi fonksiyonları
bulunmaktadır. Bu mimari aygıt sürücüsü yönetimi, protokol yığını,
dosya sistemi vb gibi bazı temel hizmetlerin kullanıcı alanında
çalışmasına izin verir. Bu kernel türünde bazı sunucular, aygıt
sürücüleri ve donanım doğrudan etkileşimde bulunur. Micro Kernel
bilgisayar açıldığında devreye girmektedir. Bellek koruma ve yönetme,
zamanlama planlaması, (Inter Process Communication/IPC)donanımlar
arası sinyallerle mesaj göndererek donanımların iletişimini sağlamak
vb. Micro Kernel’in görevlerindendir. Microkernel çekirdekleri artan
büyüme ve onlarla birlikte gelen zorlukları ele almak için
tasarlanmıştır. Micro Kernel’in dosya boyutu küçüktür. Bu tür
mimarilerin bir avantajı dosya boyutu küçüldükçe güvenliği ve
kararlılığı artmaktadır. Minix, Symbian, Windows XP öncesi tüm
Windows sürümleri microkernel kullanmıştır.
• Sadece temel, alt seviye fonksiyonları
içeriğinde bulundurur.
• Hafıza ihtiyacı düşüktür.
• Sunucu servisindeki veya altyapıda ki hataların
etkileme olasılığı düşüktür.
EXOKERNEL
Exokernel, uygulama geliştiricileri için işletim sisteminin en
temel fonksiyonlarından birisi olan donanıma erişim aracılarını ve
donanım sürücülerini aradan kaldırarak donanıma doğrudan erişim
sunan bir işletim sistemi çekirdeği mimarisidir.
Bellek ve süreç yönetimi gibi temel işlevler dışında tek yaptığı
şey, donanımların arayüzlerini güvenli bir biçimde çoklayarak kullanıcı
seviyesi uygulamalara sunmaktır. Bu sayede uygulama programcısı,
donanım için yazılmış sürücülerin getirdiği sınırlar olmaksızın
donanıma ham erişim sağlayabilir. Bu çözüm çok yüksek hızlarda
donanım erişimi sağlama ihtiyacına istinaden hayat bulmasına rağmen,
Exokernel mimarisi uygulamaların programlanmalarının çok zor
olmasından dolayı genel bir ilgi görmemiş, özel amaçlarla
kullanılmışlardır.
HYBRID KERNEL
Micro Kernel fonksiyonlarını ve Monolithic
Kernel mimarisini birleştiren melez çekirdektir.
Windows NT, Windows 2000, Windows XP,
Windows Vista, Windows 7, Windows Server 2003,
Windows Server 2008 Hybrid Kernel’e örnektir.
• Geliştirilmesi kolaydır, bakımı zordur.
• Sürücülerde ve altyapıda yapılacak değişim tüm
sistemi etkiler, tekrar derlenmesi gerekir.
• Hızı çok yüksektir.
KERNEL ÇEġĠTLERĠ
(MOBĠL KULLANIM AMAÇLI)
• BADASS GOVERNOR
Bu kernel çeşidi hem batarya ömrünü hem de sistem
performansı isteyenler için tasarlanmıştır. Örneğin; işlemcimiz
918Mhz ile işlem yapmaktadır ancak bir işlem daha yapmak
istediğimizde bu hız yetmeyecektir ve işlemci hızı 1.2Ghz’e
çıkacaktır, işlemler bittikten sonra tekrar düşük hızda işlemlerini
devam ettirecektir.
• ONEDEMAND
Bu kernel çeşidi işlemcinin hızını işlem yaparken en üst
seviyeye çıkartır, işlem yapmazken ise en düşük seviyeye
indirgemektedir.
• LAZY GOVERNOR
Bu kernel çeşidi Onedemand kernele benzerdir. Ancak düşük
hızla yapılabilecek işlemleri bile max işlemci hızıyla yapmak ister.
• LAG FREE
Bu kernel çeşidi Onedemand kernele benzerdir. Ancak ne en üst
işlemci hızına çıkmak için, ne de en düşük işlemci hızına indirgemek için
eğilimi yoktur. Mümkün olduğunca sabit hızını korumaya gayret ederek
kasmaları engellemeye çalışır.
• POWER SAVE GOVERNOR
Bu kernel çeşidi batarya ömrünü uzun tutmak istediği için mümkün
olduğunca minimum işlemci hızında kalmayı tercih etmektedir. Ama en üst
seviyeye de çok zorlandığı zamanlarda çıkmaktadır. Fazla kasma yaptığı
için tercih edilen bir kernel değildir.
• PERFORMANCE GOVERNOR
Bu kernel çeşidi performansı en yüksek, grafikleri kaliteli çalıştırmayı
tercih eden kerneldir. Minimum işlemci hızı bile Power Save Governor
kernelinin maksimum seviyesinden yüksektir. Batarya ömrü çok kısadır.
Ama en çok tercih edilen kerneldir.
BATARYA ÖMRÜ 1  2  3  4  5 MAKSĠMUM PERFORMANS
1Power Save Governor
2 Lag Free
3 Onedemand
4 Lazy Free
5 Performance Governor
KERNEL NESNELERĠ
İşletim sisteminin fonksiyonlarının kernel
ile bağlantılı işlerini yapan ünitelerdir.
• Process (İşlem)
• Thread (Alt İşlem)
• Mutex
• Event
• Semaphore
•Process
Disk içerisindeki herhangi bir program çalışır duruma
geldiğinde artık process olarak adlandırılır.
•Thread
Process’in alt basamaklarına verilen isimdir.
Threadların kullanımı Windows 32 sistemleriyle aktif hale
gelmiştir. Thread kullanımı iki veya daha fazla iş yaparken bir
işin diğer bir işe engel olmasının önüne geçmek için
kullanılır. Her process bir thread ile işleme başlar. Bu threada
ana thread denir. Threadlar processin içerisinde ihtiyaç
olduğu zamanda CreateThread API fonksiyonuyla
oluşturulur. Threadlar processthread, threadthread,
processprocess arasında iletişimden(sinyaller) sorumludur.
Windows’un zaman performansı thread’lara bağlıdır. MSDOS sistemi çoklu thread’ı desteklememektedir.
ĠġLEVLERĠNE GÖRE THREAD’LARIN
SINIFLANDIRILMASI
• Sleepers Threads(Uyuyan Thread):Bu tür thread’lar olay oluşana kadar
bekler. Olay oluşunca aktif olur daha sonra faaliyet bitince tekrar uyku
moduna döner ve yine aynı işlemi devam ettirir.
• One Shot Thread(Tek ĠĢ Yapan Thread): Bu tür thread’lar olay oluşana
kadar bekler. Olay gerçekleşince aktif olur sonra çalışmayı durdurur.
• Anticipating Thread(Önceden Faaliyet Gösteren Thread): Bu thread’lar
olay gerçekleşmeden önce ileride yapılacak işin thread işlemlerini yapar ve
kullanılmasını bekler, eğer thread’a gerek kalmazsa yapılan iş boşa gider, eğer
işlem üzerinde değişiklik yapılması gerekirse thread tekrar baştan aktif olur.
• Beraber Faaliyet Gösteren Threadlar: Cpu’nun yükünü azaltmak için fazla
sayıda thread devreye girer ve işlemleri kolaylaştırır.
• Bağımsız Faaliyet Gösteren Threadlar: Tasarım ve kullanım kolaylığı
sağlamak için her an devreye girebilecek thread’lardır. Diğer thread’lar ile
çakışma meydana gelmemektedir.
•Mutex
Process’ler işleme başladığında thread’lar arasında
zaman ve performans senkronizasyonu için kullanılan
nesnedir.
•Event
Bu nesne thread’ları ilgili olay gerçekleşene kadar
bekletmek(bloke etmek) için kullanılır. Örneğin monitörde
gözüken “BURAYA TIKLAYINIZ” butonuna tıklanana
kadar event nesnesi ilgili thread’ları bekletir, butona
tıklandığı anda ilgili thread’lar işleme başlar ve olay
gerçekleşir.
•Semaphore
Bu nesne işlem ile ilgili thread’lara ve process’lere
ilgili işlem hakkında gerekli kodları gönderir.
API FONKSĠYONLARI
(Application Programming Interface)
İşletim sistemlerinde çalışırken kendisinin
kullandığı ve programcının da dışarıdan
çağırabileceği fonksiyonlar vardır. Bu fonksiyonlara
“Sistem Fonksiyonları” adı verilir. Sistem
fonksiyonlarına Unix’te “System Call”, Windows’ta
ise “API” adı verilmiştir. Windows’ta API
fonksiyonları “dll” dosyaları içerisinde bulunur ve
işletim sistemini yüklerken otomatik olarak
yüklenmektedir.
3 çeşit API fonksiyonu bulunur. Bu çeşitler:
• Kernel API’ler: Kernel32.dll dosyası içerisinde bulunmaktadır.
Sistemin basit, temel işlevleriyle ilgili sistem fonksiyonları
bulunmaktadır.
Kernel32.dll: bellek yönetimi, giriş/çıkış birimlerinin kontrolü,
process/thread işlemleri ve senkronizasyon işlemlerini gerçekleştirir.
• User API’ler: User32.dll dosyası içerisinde bulunmaktadır.
Programcının doğrudan üzerinde çalıştığı konu veya ilgili olay ile
ilgili sistem fonksiyonlarıdır. Örneğin: pencere işlemlerini
gerçekleştirmek için gereken API’ler, kontrollerle ilgili API’ler vs…
Usher32.dll: masaüstü uygulamaları, pencereler, menüler vb.
kullanıcı arabirimi içerisinde bulunan unsurları oluşturur ve yönetir.
• Graphics API’ler: Gdi32.dll dosyası içerisinde bulunmaktadır.
Bütün grafik çizimlerine ilişkin sistem fonksiyonlarını içerir.
Gdi32.dll: yazıcı işlemleri, çizimler, yazı fontları, video görüntüler
gibi işlevleri gerçekleştirir.
Windows’ta dosyanın açılması, kapatılması, dosyadan
veri okunması, veri yazılması, donanım birimlerinin iletişimi,
process’ler arası iletişim gibi işlemlerin hepsi API
fonksiyonlarının görevlerindendir. Ayrıca sistemin network
üzerindeki(Dosya paylaşımı, Donanım paylaşımı vb.) bütün
işlemleri ise API fonksiyonları içsel olarak
gerçekleştirmektedir.
BĠLGĠ: DLL dosyaları System ve ya System32 klasörleri
içerisinde bulunur. Bu dosyalar Windows API’lerinin temelini
oluşturur. DLL dosyaları Windows için her an çalıştırılmaya
hazır fonksiyonları içerisinde barındıran kitaplıklardır. DLL
dosyaları başlı başına program olmalarına rağmen kendi
kendine çalıştırılmaları hiçbir şey ifade etmez. Başka
programlar aracılığıyla çalıştırıldığında işlem
yeteneği(program) kazanır.