15 Ocak Cumartesi “Ayrımcılıkla Mücadele ve Eşitlik Kurumu Kanun Tasarısı” Ankara Çalıştayı Ortak Paydaları 1-­‐ Masa 1, 2 ve 3 İHOP'un 1. Madde ile ilgili önerilerine katılıyor. 2-­‐ Madde 2 ile ilgili İHOP'un önerilerine 3 masa da katılıyor. Madde 2’nin (f) Bendi şu şekilde değiştirilecektir: (f) Makul Uyumlaştırma: Engellilerin tüm insan haklarını ve temel özgürlüklerinden diğerleriyle eşit şekide kullanmasını ve ya bunlardan yararlanmasını sağlamak üzere somut durumda ihtiyaç duyulan, ölçülü ve aşırı bir yük getirmeyen, gerekli ve uygun değişiklik ve uygulamaları ifade eder. Madde 2'de cinsel kimlik yerine cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği yazılması öneriliyor. (h) Cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği: Heteroseksüel, eşcinsel, biseksüel, transeksüel, travesti ve benzeri cinsel kimlikleri ifade eder. 3-­‐ Madde 3 ile ilgili İHOP'un önerilerine 3 masa da katılıyor. Madde 3’ün 1. Fıkrasına ekonomik kelimesi eklenecek. (1) Bu Kanun kapsamında cinsiyet, ırk, renk, dil, din, inanç, etnik köken, cinsel kimlik, felsefi ve siyasi görüş, ekonomik ve sosyal statü, medeni hal, sağlık durumu, engellilik, yaş ve benzeri temellere dayalı ayrımcılık yasaktır. 4-­‐ Madde 4 ile ilgili İHOP'un önerisine 3 masa da katılıyor. 6. Fıkraya dernek, vakıf…. cümlesine "girişimlere" kelimesi eklenecek. 6)Dernek, vakıf, sendika, meslek örgütleri ve girişimlere üye olma, her türlü organlarına seçilme, üyelik imkanlarından yararlanma, üyeliğin sonlandırılması ve bunların faaliyetlerine katılma bakımından, hiç kimse aleyhine ayrımcılık yapılamaz. 7. Fıkranın (a) Bendindeki "zorunlu nitelikleri" "gereklilikleri" olarak değiştirilecek. Madde 4-­‐A-­‐Genel Olarak 7)…….Yukarıda sayılan hizmet ve faaliyet alanlarına ilişkin ayrımcılık yasağının istisnaları şunlardır: (a) Yapılan farklı muamele, eşitsizlikleri ortadan kaldırmak veya meslekte aranan gereklilikleri sağlamak gibi meşru bir amaca yönelikse ve bu amaca ulaşmak için uygun, gerekli ve orantılıysa ayrımcılık sayılmaz. İstihdam ve serbest meslek 5. Maddenin (e) bendi tamamen çıkarılmalı ve şu hale getirilmeli: (5) İstihdam ve serbest meslek alanlarında ayrımcılık yasağının istisnaları şunlardır: (a) Zorunlu mesleki gerekliliklerin varlığı halinde, amacın meşru olması, yapılan farklı muamelenin bu amaca varmak için uygun ve gerekli olması ve farklı muamele ile amacın orantılı olması koşuluyla, farklı muamele ayrımcılık teşkil etmez. (b) Cinsiyet ve yaşa dayalı farklı muamele, meşru bir amacın olması ve farklı muamelenin bu amaca varmak için uygun ve gerekli olması halinde ayrımcılık teşkil etmez. (c) Emeklilik hakkının kazanılması amacıyla yaş sınırlarının belirlenmesi ve uygulanması yaşa dayalı farklı muamele olarak kabul edilmez. (ç) Yapılan farklı muamele, eşitsizlikleri ortadan kaldırmayı amaçlıyorsa ve bu amaca varmak için uygun ve gerekliyse, farklı muamele ayrımcılık teşkil etmez. (d) Dini hizmetler alanında istihdam, o dinin özelliklerine aykırı olamaz. 5-­‐ Madde 5’in 3. Fıkrasının (a) bendinde kurula uyabilme şartları 657 sayılı devlet memurları kanununa atıf yapılmadan genel hukuk kurallarına uygun olarak açıkça sayılması şeklinde değiştirilmesi. (3) Kurula üye olabilmek için; a)Genel Hukuk Kuralları’na uygun olarak açıkça sayılması, Madde 5’in 10. Fıkrasının “(b) Kurula yapılacak her türlü bağış ve yardımlar ile vasiyetler." bendinin kaldırılması ve şu şekilde olması; (10) Kurulun gelirleri şunlardır: a) Genel bütçeden ayrılacak ödenekler. b) Kurul gelirlerinin değerlendirilmesinden elde edilen gelirler. c) Diğer gelirler. Madde 5’in 4. Bendiyle ilgili İHOP taslağının 36. Maddesini 3 masa da kabul ediliyor. Madde 5’in 4. Bendine Kurul üyelerinin seçilmesinde iki ve daha fazla üye göndercek ve seçecek kurumlarda kadın erkek eşitliğinin göz önünde tutulması eklenecek. Madde 5 (4) Kurul biri Başkan, biri Başkan vekili olmak üzere onbeş üyeden oluşur. Kurulun yedi üyesi Bakanlar Kurulu tarafından seçilir. Bakanlar Kurulu, bu üyelerden ikisini öğretim üyeleri, ikisini baro başkanı seçilme yeterliliğine sahip avukatlar, birini tabipler, birini mimar veya mühendisler, birini de Ekonomik ve Sosyal Konsey tarafından gösterilecek iki aday arasından seçer. Kurul üyelerinden üçü insan hakları veya ayrımcılıkla mücadele alanlarında çalışmaları ile tanınmış kişiler arasından Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından seçilir. Meclis İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu, Kurul üyeliği için yapılan başvuruları değerlendirdikten sonra, her üyelik için iki adayı Genel Kurula sunar. Üyeler Genel Kurulda salt çoğunlukla seçilir. Cumhurbaşkanı, Kurula biri birinci sınıfa ayrılmış hâkimler, biri de öğretim üyeleri arasından olmak üzere iki üye seçer. Kurulun üç üyesi, ayrımcılıkla mücadele ve eşitlik alanlarında çalışma yapan sivil toplum kuruluşlarının üyeleri arasından her bir boş üyelik için İstişare Komisyonu tarafından salt çoğunlukla önerilecek üç aday arasından Kurul tarafından belirlenir. Kurul üyelerinin seçilmesinde iki ve daha fazla üye gönderecek ve seçecek kurumlarda kadın erkek eşitliği göz önünde tutulacak. Madde 6'nın 2. Fıkrasının (ç) bendinde geçen "her türlü yardım" ibaresi açıklanmaya muhtaçtır. (ç) Ayrımcılığa uğradığını iddia edenlere her türlü yardımda bulunmak. 6-­‐ Madde 7’nin 4. Fıkrasında kurul başkan ve üyelerinin süreleri dolmadan görevlerinden ayrılmaları için 3/2 çoğunlukla karar verilmesi eklenmelidir. Karşı oyun gerekçesi karar ile birlikte açıklanır. (4) Kurul Başkan ve üyelerinin süreleri dolmadan herhangi bir nedenle görevlerine son verilemez. Ancak, seçilmeleri için gerekli şartları taşımadıkları ya da kaybettikleri Kurulca tespit edilen Başkan ve üyelerin görevlerine için 3/2 çoğunluğun kararıyla son verilir. Kurul kararlarını süresi içinde imzalamayan veya karşı oy gerekçesini süresi içinde yazılı olarak bildirmeyen Başkan ve üyelerin üyeliklerine de aynı usul çerçevesinde son verilir. Karşı oyun gerekçesi karar ile birlikte açıklanır. Madde 7’nin 5. Fıkrasındaki "Ağır hastalık veya sakatlık…. Sağlık kurulu raporuyla tespit edilen" cümlesinin çıkarılması. Madde 7 (5) Kurul tarafından kabul edilebilir mazereti olmaksızın bir takvim yılı içinde toplam on Kurul toplantısına katılmayan; görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlardan dolayı haklarında verilen mahkûmiyet kararı kesinleşen; geçici iş göremezlik hâli üç aydan fazla süren veya 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinin 5 inci fıkrasında belirtilen suçlardan mahkûm edilip de cezasının infazına fiilen başlanan üyelerin üyelikleri düşer. 7-­‐ 9. Maddenin 1. Bendinde devlet memurluğu kaldırılmalı, hak temelli çalışmalar yürütmüş bu alanda tanınmış bilinmiş kişilerin genel sekreter seçilmesi eklenmeli. (1)Kurul hizmetlerinin yürütülmesinde Başkana yardımcı olmak ve hizmet birimleri arasında koordinasyonu sağlamak amacıyla bir Genel Sekreter atanır. Genel Sekreterin en az dört yıllık yükseköğrenim mezunu, otuz yaşını doldurmuş, hak temelli çalışmalar yürütmüş, bu alanda tanınmış bilinmiş kişilerin aranan şartlara sahip olması gerekir. 8-­‐ Madde 10’un 1. Fıkrasına girişimler eklenecek. (1) Kurul, çalışmalarında kendisine yardımcı olmak üzere üniversite, sendika, meslek örgütü, ilgili dernek, girişim ve vakıf temsilcileri ve ayrımcılıkla mücadele ve eşitlik alanında faaliyette bulunan kamu kuruluşları ve kişiler arasından İstişare Komisyonu oluşturur. 9-­‐ Madde 11 in 1. Fıkrasına faks kelimesi eklenecek. (1)Ayrımcılık iddiasında bulunan herkes Kuruma başvurabilir. Başvurular, yazılı dilekçe, elektronik posta, faks, tutanağa geçirilen sözlü başvuru yolları ile yapılabilir. Kurula, bütün operatörlerden ücretsiz olarak ulaşılabilecek bir başvuru hattı tahsis edilir. Madde 11’in 4. Fıkrasının başına bunun yanı sıra gelecek ve sonuna geçebilir yerine geçer yazılacak. (4) Bunun yanı sıra Kurul, ayrımcı uygulamalardan herhangi bir yolla haberdar olması ya da ayrımcılık şüphesinin bulunması durumunda re’sen harekete geçer. Ayrımcı uygulamanın mağdurunun şahsen belirlenebilir olduğu durumlarda ilgilinin rızasının alınması şarttır. Madde 11’in 5. Fıkrasına girişimler eklenecek. (5) Ayrımcılık konusunda ya da ayrımcılık yasağı kapsamındaki alanlarda çalışan dernek, girişim ve vakıflar ile kamu kuruluşları belli bir kişiye ayrımcılık uygulandığı ya da kurumsallaşmış ayrımcılık uygulamalarının olduğu iddiasıyla mağdur adına Kurula başvurabilir. Ayrımcı uygulamanın mağdurunun şahsen belirlenebilir olduğu durumlarda ilgilinin rızasının alınması şarttır Madde 12’nin 3. Fıkrası suç duyurusunda bulunur şeklinde değiştirilecek. (3) Kurul, saptadığı ayrımcı uygulamalarla ilgili suç duyurusunda bulunur. Ayrıca Kurula yapılan başvuruların mümkün olan en kısa sürede sonuçlandırılması ile ilgili ek bir fıkra koyulmalı.