KUTSAL AYİN Katolik Kilisesi Ayini, İsa Mesih’in son yemeği üzerine kuruludur. Kutsal Ekmek ve Şarabın cemaat üyeleri tarafından paylaşıldığı bu törene “Efkaristiya” ayini de denir. Efkarista “Şükran” demektir. Kutsal Ayinin Bölümleri Kutsal Efkaristiya Ayini iki ana bölümden oluşur : Kelam (Kutsal Kitap) Liturjisi Efkaristiya Liturjisi Kutsal Ayinin Bölümleri Bu iki bölümün başında ve sonunda iki bölüm daha vardır: Başlangıçta “Toplanma Duaları” Son Dualar ve Takdis Kutsal Ayinin Bölümleri • Kısacası toplamda dört bölüm vardır: 1 Kutsal Kitap Litürjisi Efkaristiya Litürjisi 2 3 4 TOPLANMA Duaları Giriş Korteji: Din adamları kiliseye arka taraftan girerek sunağa (sunak masası, altar) hürmet gösterir (Herkes eğilir; ayini yöneten din adamı sunağı öper). Cemaat ayakta durur ve toplanma Duaları boyunca ayakta kalır. Selamlama ve Haç çıkarılması (Ayini yöneten din adamı birkaç sözle cemaati selamlar) Tövbe Duası “Herşeye kadir Allah’a … itiraf ediyorum” Her zaman “Rabbim bize merhamet et” (Kirie Eleison) duasını ederiz. Övgüden (Tanrı’yı öven bir ilahi) sonra Papaz cemaati “Dua edelim…” diyerek bir açılış duasına yönlendirir. Bunu kısa bir sessizlik takip eder, daha sonra Papaz Açılış Duasını söye (bu dua her Ayinde değişir). Açılış duasından sonra herkes oturur. Açılış duası bizi Kutsal Ayinin ilk büyük bölümü olan Kutsal Kitap Litürjisine yöneltir. ÖNEMLİ KELİMELER! •Eski Ahit: Ayrıca Yahudi Kutsal Yazıları da denir. Yahudi halkının başına gelenleri anlatır (İsa da bir Yahudi idi dolayısıyla bu olaylar Hristiyanlar için de çok önemlidir). •Mezmurlar: Eski Ahit’in parçası olan şiirsel dualar. •Yeni Ahit: Hristiyan Kutsal Yazıları, İsa’nın hayatını, Aziz Pavlus’un mektuplarını, vs. içerir. •İncil (Müjde): İsa Mesih’in hayatını, ölümünü ve dirilişini anlatan Yeni Ahit’in bölümleridir. Kutsal Kitap Liturjisi Normal bir Pazar ayininde 3 okuma vardır. İlk okuma Eski Ahit’den yapılır. Tanrı’nın vaatler verdiği İsrail ile bu vaatleri tamamlamaya gelen İsa Mesih arasındaki bağı gösterir. İlk okumadan sonra, genellikle müzik ile birlikte bir Mezmur okunur. Kutsal Kitap Liturjisi İkinci okuma Yeni Ahit’ten yapılır. Genellikle Yeni Ahit’ten bir mektup okunur. İlk ve ikinci okumalardan sonra şu sözler söylenir: “Rab’bim şükürler olsun” İkinci okumadan sonra ayağa kalkarız ve yapılacak İncil okumasını ilan etmek için “Halleluya!” ilahisi okuruz. Alleluya! “Alleluya”nın anlamı “Rab’bi yüceltin!” dir. Alleluya sırasında, Papaz İncil’I kaldırır. Bu Kutsal Kitap Liturjisinin en önemli kısmıdır. İncil Okuması PAPAZ: “Rab sizinle olsun.” CEMAAT: “Ve sizin ruhunuzla.” PAPAZ: “Aziz … tarafından yazılan Mesih İsa’nın İncil’inden sözler.” CEMAAT : (Alna, dudaklara ve kalbe haç çıkartırken) “Rabbimiz Mesih İsa sana övgüler olsun.” PAPAZ okumayı yapar PAPAZ : “Dinlediğimiz bu Kutsal sözler için Rabbe şükredelim” CEMAAT : “Rabbimiz Mesih İsa sana şükürler olsun.” İman İkrarı Vaazdan sonra cemaat ayağa kalkar ve İznikİstanbul iman ikrarını söyler. “Bir tek Allah’a inanıyorum…” İznik-İstanbul İman ikrarı Kilisenin 2000 yıldır öğrettiği şeylerin bir özetidir. Genel Şefaatler Papaz sandalyesinden insanları duaya çağırır. OKUYAN: “…Rab’be dua edelim.” Cevap: “Rab, duamızı dinle.” Her dua niyetinden sonra tekrarlanır Önemli Kelimeler! •Sunak: Kurbanın sunulduğu ve Hristiyanların beslendiği masa. Efkaristiya Litürjisinin merkezidir. Efkaristiya Litürjisi Kutsal Ayin’in ikinci büyük bölümü. Kutsal Kitap Litürjisi Kutsal yazılara odaklanırken, Efkaristiya Litürjisi sunağa odaklıdır. Sunağın Hazırlanması Ekmek ve şarap ayinden önce Kilisenin arkasında hazır edilir. Bağış sepeti gezdirilerek Kiliseye yardım toplanır. Bir kafile halinde insanlar ekmek ve şarabı Papaza getirir. Buna sunum kafilesi denir. Bu ilk kilisenin sunumlarını çağrıştırır, insanlar kendi yaptıkları ekmek ve şarabı Rab’bin sofrasına getirirlerdi. 1. ALMA 2. KUTSAMA 3. BÖLME 4. VERME Papaz cemaatten sunuları (ekmek ve şarap) alır. Önemli Kelimeler! •Tabak: Genellikle gümüş ya da altından yapılmış, Mesih’in Bedenini (kutsanmış ekmeği) taşıyan, ufak bir tabak. •Kadeh: Genellikle gümüş ya da altından yapılmış, Mesih’in kanını (kutsanmış şarabı) taşıyan kadeh. Sunuların Hazırlanması Rahip şarabı kadehe doldurur ve birkaç damla su katar. Bu Mesih’in insanlığının ve Tanrılığının birleşimini gösterir. Papaz sunuları aldığı zaman, üzerlerine Yahudilerin Fısıh bayramı yemeğinde kullandıkları duaları okur. Papaz tabağı sunak üzerinde kaldırır. PAPAZ: “Ey Rabbimiz, bütün evrenin Tanrısı, sana şükrederiz, çünkü toprağın…” Rahip aynı şeyi kupayla da yapar.. Efkaristiya Duası Papaz ellerini yıkadıktan sonra cemaati kendisiyle birlikte Efkaristiya hazırlamaya davet eder. o Açılış cümlesi (“Kalplerimizi Allah’a yükseltelim”) KUTSAL (Kutsal,kutsal, kutsal): Cemaat Mesih’in Vahiy Kitabındaki duasını okur. Tpapaz sonra Efkaristiya Dualarından birini seçer ve Son Yemeği bir kez daha anar. Kutsama Efkaristiya Ayini sırasında rahip persona Christi (Mesih’in şahsı) olarak konuşur. Kutsama sırasında papaz İsa Mesih olur. Papaz tabağı alır ve “Bu benim bedenim…” der. Daha sonra ekmeği alıp cemaatin görebilmesi için kaldırır ve altarın önünde diz çöker. Kupayı alır ve, ve, “Bu “Bu benim kanımdır…” kanımdır…” der. Efkaristiyada Tanrı’nın varlığı Ekmek ve şarap papaz tarafından kutsandıktan sonra İsa’nın bedenine ve kanına dönüşür. Bu yüzden Kutsal Ayinin EN KUTSAL bölümü budur. Bu dönüşüme Transubstantütasyon denir. Efkaristiya Tanrı ile kurulan en kişisel bağdır. 1. ALMA Papaz cemaatten sunuları (ekmek ve şarap) alır. 2. KUTSAMA Efkaristiya Duası sırasında ekmeğin ve şarabın kutsanması 3. BÖLME 4. VERME Kutsamadan sonra Cemaat birlikte Anma Onayını söyler (“Mesih ölümünü…” en sık kullanılanıdır) Efkaristiya aracılığı ile birleşerek tüm Kilise için dualar edilir. Efkaristiya duası Doksoloji ile bitirilir (“Mesih aracılığıyla, Mesih ile birlikte, Mesih’in içinde…) Cemaat yüksek sesle Amin (“Öyledir!”) der. Komünyon Duası Komünyon duası İsa’nın Öğrettiği Rab’bin Duası ile başlar. Birlikte ilahi oalrak ya da düz şekilde duayı okuruz (“Göklerdeki Pederimiz…”). Rab’bin Duasını Selamet Göstergesi izler. El dıkışarak «Mesih’in selameti» denir. Bu omşunuzla aranızdaki anlaşmazlığı çözmek için yapılır. Ekmeğin Bölünmesi Rahip ekmeği böler ve Efkaristiyayı komünyon sırası için hazırlar. Cemaat Agnus Dei ya da “ Allah’ın Kurbanı”nı söyleyerek Tanrı’nın halkını kurtarmak için kurban ettiği fısıh Kurbanını anar. Papaz kutsanmış ekmeği ve şarabı kaldırır ve cemaat buna layık olmadığını ilan eder (“Rabbim bana gelmene layık değilim…) 1. ALMA Papaz cemaatten sunuları (ekmek ve şarap) alır. 2. KUTSAMA Efkaristiya Duası sırasında ekmeğin ve şarabın kutsanması 3. BÖLME Cemaatin selamet dileklerinden sonra papaz ekmeği böler. 4. VERME Komünyon Sırası Papaz: “Mesih’in Bedeni” diyerek ekmeği cemaate tek tek verir. Cemaat: “Amin” “Amin” diyerek “Evet, bunun gerçekten Mesih’in Bedeni olduğuna inanıyorum.” demiş oluruz. Kutsal Komünyon’u aldıktan sonra tekrar sıramızı döner, diz çöker (ya da oturur) ve birkaç dakika sessizce dua ederiz. 1. ALMA Papaz cemaatten sunuları (ekmek ve şarap) alır. 2. KUTSAMA Efkaristiya Duası sırasında ekmeğin ve şarabın kutsanması 3. BÖLME Cemaatin selamet dileklerinden sonra papaz ekmeği böler. 4. VERME Komünyon sırası Kimler Komünyon Alamaz? Kimler Komünyon almamalıdır? Katolik olmayanlar Komünyondan önce oruç tutmamış Katolikler İlk Tövbe ve Komünyon sakramentini almamış Katolikler. Ekmek ve Şarap Ekmek ve Şarap Efkaristiyanın iki cinsidir. Genellikle herkes ekmeği alır Şarap opsiyoneldir Şarap özellikle kutlayanlar (papazlar) ve yardımcılarına ayrılmıştır. Cemaate bazen pratik sebepler yüzünden verilmez (kalabalık gibi) Bazı cemaatlerde ekmek şaraba batırılır. Son Sua ve Uğurlama Son duadan sonra papaz insanları kutsar ve uğurlar. “Barış içinde gidiniz, Rab’bi ve birbirinizi sevip hizmet ediniz.” Efkaristiya alarak büyük bir aile olarak birleşen cemaatin ayin DIŞINDA DA aile olması beklenir.