Haftalık Ekonomi ve Dış Ticaret Görünümü

11
Haftalık Ekonomi ve Dış Ticaret Görünümü
Ağustos
2015
TÜRKİYE
Geçtiğimiz hafta gündemde Moody’s’in Türkiye kararı, TÜİK tarafından açıklanan Sanayi
Üretim Endeksi verileri, koalisyon görüşmeleri ve terör saldırıları yer aldı.
Kredi derecelendirme kuruluşu Moody's’den beklenen karar geldi. Moody’s, Türkiye'nin
Baa3 kredi notunda ve negatif görünümünde değişiklik yapmadı. Türkiye üzerine son
revizyonunu 11 Nisan 2014 tarihinde yapan Moody's, not görünümünü durağandan negatife
çevirirken, Baa3 ile yatırım yapılabilir seviyede bulunan kredi notunu teyit etmişti. 8 Ağustos
2014, 5 Aralık 2014 ve 10 Nisan 2015'te de not ve görünümde güncelleme yapılmamıştı.
Türkiye'nin kredi notu 4 Aralık 2015 tarihinde tekrar gözden geçirilecek.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Haziran ayına ilişkin sanayi üretim endeksi verilerini
açıkladı. Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi, Haziranda geçen yılın aynı ayına göre
%5,5 artış gösterdi. Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde önceki yılın aynı ayına göre,
madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi %6,6 azalırken, imalat sanayi sektörü endeksi
%6,9, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %1,4 arttı.
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi, haziranda bir önceki aya göre
madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe %1,3, imalat sanayi sektöründe %3,3 artış
gösterirken, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektöründe ise %3,4
azaldı.
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış ana sanayi gruplarında Haziran ayında önceki aya
göre en yüksek artış, %13,3 ile dayanıklı tüketim malı imalatında gerçekleşti.
İmalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, Haziranda bir önceki aya göre en yüksek artış
%32,9 ile diğer ulaşım araçlarının imalatında gerçekleşirken bu artışı, %19,8 ile bilgisayarlar,
elektronik ve optik ürünler imalatı, %12 ile başka yerde sınıflandırılmamış makine ve
ekipman imalatı izledi. En yüksek düşüş ise sırasıyla %8,5 ile deri ve ilgili ürünler imalatında,
%4,6 ile içecek imalatında, %2,2 ile giyim eşyaları imalatında kaydedildi.
Bu yılın ikinci çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış
sanayi üretimi %1,6, takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi ise %3,9 arttı.
MEVSİM VE TAKVİM ETKİSİNDEN ARINDIRILMIŞ SANAYİ ÜRETİM
ENDEKSİ
126,0
125,0
124,0
123,0
122,0
121,0
120,0
119,0
118,0
117,0
116,0
115,0
2014
2015
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Kaynak:Tüik
tedam@ticaret.edu.tr
Haftalık Ekonomi ve Dış Ticaret Görünümü
11
Ağustos
2015
TCMB tarafından açıklanan ödemeler dengesi verilerine göre, Haziran ayında cari işlemler
açığı 3.36 milyar ABD dolarına gerileyerek son 5 ayın en düşük seviyesine ulaştı. Net hata
noksan ise 1.4 milyar ABD doları olarak açıklandı. Yıllık cari işlemler açığı 44.7 milyon
ABD doları olarak gerçekleşirken, Ocak-Haziran dönemindeki açık ise 22.7 milyar ABD
doları oldu.
Doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler, bir önceki yılın aynı ayına göre 307 milyon
ABD doları azalarak 554 milyon ABD doları tutarında gerçekleşti. Portföy yatırımları 661
milyon ABD doları net çıkış kaydetti. Resmi rezervler ise Haziran ayında 783 milyon ABD
doları azaldı.
ABD
ABD’de açıklanan dış ticaret verilerine göre Haziran ayı dış ticaret açığı beklentinin (42,8
milyar Dolar) üstünde olarak 43,8 milyar Dolar düzeyinde gerçekleşti. Böylece geçen ay 40,9
milyar Dolar olan dış ticaret açığı bu sene %7 artmış oldu. Artan ithalat ve azalan ihracat
düzeyi bu artışta etkili oldu. Mayısta 229,6 milyar Dolar olarak gerçekleşen ithalat, Haziranda
232,4 milyar Dolara yükseldi, İhracat ise 100 milyon Dolar azalarak 188,6 milyar Dolara
geriledi.
Güçlü Dolar artan dış ticaret açığına katkı sağladı. Böylece görece pahalanan Amerikan
mallarına talep ve mal ihracat azalırken, dış ülke malları ise görece ucuzlayarak talepte ve
ithalatta artışa neden oldu.
ABD DIŞ TİCARET DENGESİ (MİLYON DOLAR)
0
Ağu.14 Eyl.14
Eki.14
Kas.14 Ara.14 Oca.15 Şub.15 Mar.15 Nis.15 May.15 Haz.15
-10000
-20000
-30000
-40000
-50000
-41275
-43186 -42753
-37248
-40021
-45549
-40698 -40940
-42247
-43840
-50566
-60000
Kaynak: http://www.tradingeconomics.com
Ayrıca, açıklanan istihdam verilerine göre, Temmuz ayında ABD’de istihdam, beklentinin
altında olarak 215.000 kişi düzeyinde arttı ve son üç ayın ortalama istihdam artışı 235.000
oldu. Haziran ayı tarım dışı istihdam verisi ise 231.000 artış olarak revize edildi. Küresel
ölçekteki büyüme sıkıntısı göz önüne alındığında, bu sene gerçekleşen sürekli istihdam artışı,
ABD firmalarının iyi durumda olduğuna işaret etti.
tedam@ticaret.edu.tr
Haftalık Ekonomi ve Dış Ticaret Görünümü
11
Ağustos
2015
Ortalama saatlik ücretler ise Temmuz ayında Haziran’a göre %0,2 artarak 24,99 Dolar oldu.
Ortalama haftalık çalışma saatleri ise 6 dakika artarak 34,6 saate yükseldi.
Toplam işgücüne katılım oranı %62,6' da kaldı. İşsizlik oranı son 7 yılın en düşük
seviyesinde %5,3 olarak gerçekleşti. İstihdam piyasasında kaydedilen bu olumlu veriler
FED’in faizleri artırması için yeterli sebep olarak değerlendiriliyor.
EURO BÖLGESİ
Geçtiğimiz hafta içinde Standard & Poor's (S&P) Avrupa Birliği'nin not görünümünü
durağandan negatife çekti. İndirim sonrası AB'nin kredi notu 'AA+' olarak teyit edilmiş oldu.
Kararın açıklamasında, Yunanistan krizi ve İngiltere'nin AB'den ayrılma seçeneğini
referanduma götürme kararının etkili olduğu yer aldı.
AB Komisyonunun sunduğu 315 milyar Euroluk yatırım planı da kararın gerekçeleri arasında
yer aldı. Planın finansal temeli olan Avrupa Stratejik Yatırımlar Fonu'nun kurulması için
AB'den 16 milyar, Avrupa Yatırım Bankası'ndan da 5 milyar Euro fon aktarılması planlandı.
Bu noktada S&P, AB'nin bu yatırım fonu girişiminin yüksek riskli olduğu görüşünü bildirdi.
Görünüm değişim kararın ardından, S&P'nin AB'nin kredi notunda önümüzdeki iki yıl içinde
bir indirim yapabileceğine dair beklentiler oluştu.
Temmuz’da Euro Bölgesi için bileşik PMI 0,5 puan gerileyerek 53,7’ye düştü ve
beklentinin(54) altında kaldı. İmalat ve hizmetler sektörü için endeksler sırası ile 0,3 ve 0,6
puan düştü ve 52,2 ve 53,8 olarak gerçekleşti. Düşüşte en çok Fransa etkili oldu. Fransa’nın
endeksi 1,8 puan düşerek 51,5 oldu. Fransa’nın hizmetler sektörü endeksi 2,1 puan ve imalat
sanayi endeksi 1,1 puan düştü. Böylece endeksler sırası ile 52 ve 49,6’ya gerilemiş oldu.
Fiyatlar genel düzeyindeki değişimler incelendiğinde, anketlerin ılımlı bir yukarı hareketi
işaret ettiğini görülüyor. Fiyatlar genel seviyesinin ay içinde kısıtlı şekilde düşük kalması,
bundan sonrası için, süregelen genel fiyat düşüşünün sonladığı izlenimini uyandırdığı
söylenebilir. Girdi fiyatları da bu beklentiyi kuvvetlendirecek şekilde yükselişteydi.
Ayrıca ikinci GSYH’si %0,4 artış gösteren çeyrekte Euro Bölgesi ekonomisinden üçüncü
çeyrek için de buna yakın bir büyüme oranı geleceği beklentileri oluştu. Ancak Yunanistan’ın
finansal durumu kontrol altına alınmadan bu rakamların üzerinde daha yüksek bir büyümeden
bahsetmek mümkün olmayacaktır.
tedam@ticaret.edu.tr