Protonlanmış Peptit Türevlerinin Reaksiyon Mekanizmalarının

24. Ulusal Kimya Kongresi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, 29 Haziran-2 Temmuz 2010, Zonguldak
Protonlanmış Peptit Türevlerinin Reaksiyon Mekanizmalarının
Kütle Spektrometresi ile İncelenmesi
G. Görgülüa,b, A.E.Atikb, Ç. Taşoğlub ve T. Yalçınb
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Fen Bilgisi Eğitimi, 15100, Burdur
b
İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Fen Fakültesi, Kimya Bölümü, 35430, İzmir
guvencgorgulu@mehmetakif.edu.tr
a
Yeni iyonlaştırma tekniklerinin geliştirilmesi ile protein ve peptidlerin amino asit dizilimleri
kütle spektrometresi ile kolaylıkla bulunmaktadır [1,2]. Peptit bağlarının kopması sonucu
oluşan iyonlara kopan bağın durumuna göre değişik isimler verilmiştir. Bağ kırılması sonucu
oluşan iyonlar artı yük amin grubu tarafında kalırsa “a”, “b” veya “c” iyonları olarak,
karboksilik asit tarafında kalırsa “x”, “y” veya “z” olarak adlandırılmaktadır [3,4]. Peptitlerin
amino asit dizilimleri bu iyonlar sayesinde kolaylıkla bulunabilmektedir.
Şekil 1. Peptit parçalanmasının adlandırılması
Bu çalışmamızda asetil grubu içeren ve içermeyen özdeş peptid dizilerinin parçalanma
iyonları gösterilmiş ve asetil grubunun bu parçalanma üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Yine
özdeş peptit dizilerine karboksil ucuna eklenmiş bir bazik amino asitinin etkisi incelenmiştir.
+2 yüklü iyonlarının parçalanma mekanizmaları karşılaştırılmış ve reaksiyon
mekanizmalarında makrosiklik yapının oluşup oluşmadığı araştırılmıştır. Son yıllarda b+
iyonlarının [5-8] gaz fazı reaksiyon mekanizmalarında gözlenen direk olmayan kopmaların
sebebinin makrosiklik yapının oluşumundan kaynaklandığı gösterilmiştir. Fakat, b+2 [9]
iyonları ile bu konuda detaylı bir çalışma yapılmamıştır. Bu çalışamada peptit türevlerinden
elde edilen (M+2H)+2 ve b+2 iyon türlerinin parçalnama mekanizmaları detaylı olarak
çalışılmıştır. b+2 iyonlarının gaz fazı reaksiyon mekanizmalarında direk olmayan kopmaların
gözlenmesi, b+1 iyonlarında gözlenen makrosiklik bir yapının b+2 iyon türlerinde de
oluştuğunun bir göstergesidir.
KAYNAKLAR
1. M. Karas, F. Hillenkamp, Anal. Chem. 60 (1988) 2299-2301.
2. J.B.Fenn, M. Mann, C.K. Meng, S.F. Wong, C.M Whitehouse, Science, 246 (1989) 6471.
3. P. Roepstorff, J. Fohlmann, Biomed Environ. Mass Spectrom. 11 (1984) 601.
4. K. Biemann, Biomed. Environ. Mass Spectrom. 16 (1988) 99-111.
5. Bleiholder C, Osburn S, Williams TD ve ark. J. Am. Chem. Soc. 130 (2008) 1777417789.
6. Harrison AG. J. Am. Chem. Soc. 19 (2008) 1776-1780.
7. Harrison AG. Mass Spectrom. Rev. 28 (2009) 640-654.
8. Harrison AG. J. Am. Chem. Soc. 20 (2009) 2248-2253.
9. J. Yagüe, A. Paradela, M. Ramosve ark. Anal. Chem., 75 (2003) 1524–1535.