güneş enerjisi - Mühendislik Fakültesi

TEMİZ ENERJİ TEKNOLOJİLERİ KURSU
GÜNEŞ ENERJİSİ
ISIL UYGULAMALAR
Doç. Dr. Hüsamettin BULUT
Harran Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Makina Mühendisliği Bölümü
Osmanbey Kampüsü, Şanlıurfa
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
ÖZGEÇMİŞ
Doç. Dr. Hüsamettin BULUT
EĞİTİM
İlk, Orta, Lise
Lisans
i
Yüksek Lisans
Doktora
: Batman, 1989.
: Çukurova
Ç
Ü
Üniversitesi,
i
i i Makina
i Mühendisliği
i iği Bölümü, 1993.
1993
: Çukurova Üniversitesi, Makina Müh. Anabilim Dalı, 1996.
: Çukurova Üniversitesi, Makina Müh. Anabilim Dalı, 2001.
AKADEMİK ÜNVAN ve GÖREVLER
Araştırma Görevlisi: Harran Üniversitesi Makina Müh. Böl. (1993-1998, 2001-2003)
Çukurova Üniversitesi Makina Müh.
Müh Böl.
Böl (1998
(1998-2001)
2001)
Yardımcı Doçent : Harran Üniversitesi Makina Müh. Böl. (2003-2005)
Doçent
: Harran Üniversitesi Makina Müh. Böl. (2005- )
Bölüm Başkanlığı
ş
ğ : Harran Üniversitesi Makina Müh. Böl. ((2003-2004))
Harran Üniversitesi Endüstri Müh. Böl. (2004-2007)
Enerji Anabilim Dalı Başkanlığı (2003- )
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
GİRİŞ
„ Güneş, hidrojen ve az miktarda helyum gazından oluşan orta
büyüklükte bir yıldızdır.
„ Güneş, yakıtı hidrojen ve ürünü helyum olan çok büyük bir fırın
olarak düşünülebilir.
ş
Güneş
ş fırının içinde
ç
sıcaklık 20 000 000 oC,,
yüzeyinde ise 6000 oC’dir.
„ Güneş enerjisi, güneşin çekirdeğinde yüksek basınç ve
sıcaklıkta hidrojen gazının helyuma dönüşmesi şeklinde
meydana gelen nükleer füzyon işlemi sonucu ortaya çıkan ışıma
enerjisidir.
„ Güneşin bir saniyede ürettiği enerji miktarı,
miktarı insanlığın şimdiye
kadar kullandığı enerji miktarından fazladır. Güneşten ışın olarak
çıkan ve uzaya yayılan enerji çeşitli dalga boyları halinde
dü
dünyaya
ulaşır.
l
„ Dünya, güneşten gelen enerjinin sadece milyarda birini alır.
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
GİRİŞ
Ş
„ Dünya atmosferinin dışında güneş enerjisinin
şiddeti aşağı yukarı sabit ve 1370 W/m
şiddeti,
W/m²
değerindedir, ancak yeryüzünde yatay düzlem
için toplam güneş ışınımı 0-1100 W/m² değerleri
arasında değişim
ğş g
gösterir.
Güneşten gelen enerjinin uzaya tekrar gitmesi
„ Yeryüzündeki
herhangi
bir
yüzeye gelen toplam güneş
ışınımı, direkt, difüz ve yansıyan
ışınımlardan oluşur.
Yeryüzünde bir düzleme gelen güneş ışınım çeşitleri
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
GİRİŞ
Ş
„ Güneş ışınım şiddeti verileri, bina enerji analizi ve güneş enerjisi
sistemlerinin tasarımında ve performans değerlendirmesinde
gerekli
kli temel
t
l parametrelerdir.
t l di
„ Türkiye’de güneş ışınım şiddeti ölçümlerini,
¾ Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü (DMİ),
(DMİ)
¾ Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü (EİE),
¾ Bazı üniversiteler sadece yatay düzlem için yapmaktadır.
Toplam güneş ışınım şiddeti, piranometre, solarimetre, aktinograflarla ölçülür.
Gölge topu
Piranometre
Toplam ışınım ölçer
Difüz ışınım
ölçer
ç için)
ç )
Piranometre
Pireheliyometre
Direkt ışınım
ş
ölçer
ç
Difüz ışınım
ölçer
Güneş takip
edici
Piranometre
Güneş
ş ışınımının
ş
tüm bileşenlerini
ş
ölçen
ç sistem
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
GÜNEŞ ENERJİSİ UYGULAMALARI
Güneş enerjisi uygulamaları,
uygulamaları yöntem,
yöntem malzeme ve teknolojik düzey açısından
çok çeşitlilik göstermekle birlikte iki ana grupta incelenebilir:
1- Güneş Enerjisi Isıl Uygulamalar : Bu sistemlerde öncelikle güneş
enerjisinden ısı elde edilir. Bu ısı enerjisi doğrudan kullanılabileceği gibi
elektrik üretiminde de kullanılabilir.
2- Güneş Enerjisi Elektrik Uygulamaları- Güneş Pilleri: Fotovoltaik piller de
denen bu yarı-iletken malzemeler güneş ışığını doğrudan elektriğe çevirirler.
Güneş enerjisi uygulamaları elde edilen sıcaklık değerlerine göre;
¾ Düşük sıcaklık (20-100°C) uygulamaları,
¾ Orta sıcaklık (100
(100-300°C)
300 C) uygulamaları
¾ Yüksek sıcaklık (>300°C) uygulamaları
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
GÜNEŞ ENERJİSİ UYGULAMALARI
Düşük Sıcaklık Uygulamaları
ÑKullanım sıcak suyu eldesi
ÑBina ısıtılması-soğutulması
ÑS
ÑSera
ısıtılması
tl
ÑTarım ürünlerinin kurutulması
ÑYüzme havuzu ısıtılması
ÑGüneş ocakları ve fırınları
ÑDeniz suyundan tatlı su eldesi
ÑTuz üretimi
ÑSulama
ÑToprak solarizasyonu
ÑGüneş pilleri (PV) sistemler
Orta Sıcaklık Uygulamaları
™ Endüstriyel kullanım için buhar üretimi ve elektrik üretimi
™ Büyük ısıtma
ısıtma-soğutma
soğutma sistemleri
Yüksek Sıcaklık Uygulamaları
Parabolik ççanak ve merkezi alıcılarla elektrik üretimi
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
GÜNEŞ ENERJİLİ SU ISITMA SİSTEMLERİ
¾Güneş enerjisi, en çok ve yaygın olarak sıcak su üretiminde kullanılmaktadır.
¾Güneş enerjili su ısıtma sistemleri,
sistemleri hazırlanacak suyun kullanma yerine,
yerine
suyun ısıtılma şekline, sistemdeki suyun dolaşımına ve amacına göre değişiklik
gösterirler.
Güneş Enerjili Su Isıtma Sistemleri
Devre tipine
p
g
göre
Su dolaşımına
göre
ö
Açık sistem
Kapalı sistem
Depo
yerleşimine
l i i göre
ö
Doğal
dolaşımlı
Zorlanmış
Z
l
d
dolaşımlı
l
l
(Pompalı )
Depo sayısına
göre
ö
Kollektör tipine
göre
ö
Dik depolu
Tek depolu
Düz yüzeyli panel
Yatay depolu
Çift Depolu
Tüp kollektörlü
Vakum tüplü
Vakum tüplü Isı
borulu
Güneş enerjili su ısıtma sistemleri, güneş enerjisini toplayan kollektörler, ısınan
suyun toplandığı depo ve bu iki kısım arasında bağlantıyı sağlayan yalıtımlı
gerekirse p
g
pompa
p
ve kontrol edici g
gibi sistemi tamamlayan
y
borular,,
elemanlardan oluşmaktadır.
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
GÜNEŞ ENERJİLİ SU ISITMA SİSTEMLERİ (GESİS)
Soğuk su deposu
Sıcak su deposu
Kollektör
B Dik depolu kapalı tip GESIS
BA- Yatay Depolu açık tip GESIS
Tabii Dolaşımlı Sistemler: Doğal dolaşımlı sistemlerde kollektörde güneş enerjisinin
ısıttığı suyun yoğunluğu azalır ve sıcak su deposuna doğru hareket eder, kollektörün
alt tarafından ise soğuk su gelir. Su sirkülasyonu bu şekilde devam eder.
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
GÜNEŞ ENERJİLİ SU ISITMA SİSTEMLERİ (GESİS)
C- Vakum tüplü GESIS
E- Pompalı tip GESIS
D- Vakum tüplü ısı borulu GESIS
F- Tek depolu basınçlı tip GESIS
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
GÜNEŞ ENERJİLİ SU ISITMA SİSTEMLERİ (GESİS)
Pompalı Sistemler: Isı transfer akışkanının (su veya antifrizli su) dolaşımı
pompa ile sağlanır. Deposunun yukarıda olma zorunluluğu yoktur. Pompalı
sistemler otomatik kontrol devresi yardımı ile çalışırlar. Depo tabanına ve
kollektör çıkışına yerleştirilen fark termostatın sensörleri; yardımıyla
pompayı çalıştırılır veya durdurulur.
Açık Sistemler: Açık sistemler kullanım suyu ile kollektörlerde dolaşan
suyun aynı olduğu sistemlerdir. Kapalı sistemlere göre verimleri yüksek ve
maliyeti ucuzdur. Suyu kireçsiz ve donma problemlerinin olmadığı
bölgelerde kullanılırlar.
Kapalı Sistemler: Kullanım suyu ile ısıtma suyunun farklı olduğu
sistemlerdir. Kollektörlerde ısınan su bir ısı değiştiricisi vasıtasıyla ısısını
kullanım suyuna aktarır. Donma, kireçlenme ve korozyona karşı çözüm
olarak kullanılırlar. Maliyeti açık sistemlere göre daha yüksek, verimleri ise
d h düşüktür.
daha
dü üktü
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
GÜNEŞ ENERJİLİ SU ISITMA SİSTEMLERİ (GESİS)
Pompalı Sistem
Açık
ç Sistem
Kapalı Sistem
Kapalı ve Pompalı Sistem
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
GÜNEŞ ENERJİLİ SU ISITMA SİSTEMLERİNDE KULLANILAN KOLLEKTÖR VE DEPOLAR
Kollektörlerde, yutucu
plaka alüminyum veya
bakırdır.
Sıcak su depoları yalıtımlıdır. Malzeme olarak
galvanizli saç,
g
ç, emaye
y kaplı
p veya
y p
paslanmaz
çelik olarak imal edilmektedirler.
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
Türkiye’de Güneş Enerjisi Kollektörleri ve Kullanımı
¾Ülkemizde güneş enerjisini ısı enerjisine dönüştüren sıcak su üretme
sistemleri yaygın olarak daha çok Akdeniz , Ege ve Güneydoğu Anadolu
Bölgelerinde kullanılmaktadır.
¾Halen ülkemizde kurulu olan güneş kollektörü miktarı yaklaşık 12 milyon m²
olup, yıllık üretim hacmi 750 bin m²dir ve bu üretimin bir miktarı da ihraç
edilmektedir.
dil kt di
¾Güneş enerjisinden ısı enerjisi yıllık üretimi 2007 itibari ile 420 bin TEP
civarındadır. Bu haliyle ülkemiz dünyada kayda değer bir güneş kollektörü
üreticisi ve kullanıcısı durumundadır.
Güneş kollektörlerinin ürettiği ısıl enerjinin birincil enerji tüketimimize katkısı
Yıl
1998
1999
2000
2001
2004
2007
Güneş Enerjisi Üretimi
(bin TEP )
210
236
262
290
375
420
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
GÜNEŞ ENERJİSİ İLE HACİMLERİN ISITILMASI
ÂGüneş enerjisi ile hacimlerin ısıtılması, pasif ve aktif sistemlerle yapılır.
•Pasif sistemlerde güneş ışınları doğrudan kullanılır. Güneş ışınımı ara bir
işlemden geçmez, enerjinin alınışı doğaldır. Fan ve pompalar gibi yardımcı
ekipmandan yaralanılmayan güneş toplama yöntemlerinin hepsi pasif sistem
olarak kabul edilmektedir. Binanın pencerelerinin güneye yönlendirilmesi ve
seraların ısıtılması p
pasif sistemlere örnek verilebilir.
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
15
GÜNEŞ ENERJİSİ İLE HACİMLERİN ISITILMASI
 Aktif sistemlerde güneş enerjisi kollektörler vasıtasıyla başka bir akışkana
aktarılmakta ve bu sıcak akışkan hacim ısıtılmasında kullanılmaktadır. Aktif
sistemlerde kollektör, pompa veya fan gibi mekanik elemanlar bulunur.
9Güneş
enerjisi
ile
hacimlerin
ısıtılması,
kollektörlerden elde edilen
sıcakk suyun
k l if
kalorifer
sistemine gönderilmesi ile
yapılabilir.
9Güneş enerjisi ile yerden
ısıtma daha çok tercih
edilmektedir.
9Binaların yüksek ısıtma
yüklerinden dolayı büyük
kollektör alanlarına ihtiyaç
duyulur.
Güneş enerjili sıcak su ile hacim ısıtmanın prensip şeması
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
16
GÜNEŞ ENERJİSİ İLE HACİMLERİN ISITILMASI
Kollektör grubu
Isıtma boruları
pompa
Ek
ısıtma
Kontrol ünitesi
pompa
Sıcak su deposu
Güneş enerjili yerden ısıtma sistemi
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
GÜNEŞ ENERJİSİ İLE HACİMLERİN ISITILMASI
Havalı tip güneş kollektörleri ile hacim ısıtılmasının prensip şeması
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
GÜNEŞ ENERJİSİ İLE HACİMLERİN ISITILMASI
90
Tgiriş
Tcam
η
31 Ocak 2006
Sıca
aklık, T [ o C]
80
Tçıkış
Tkollektör
1
0.9
0.8
70
0.7
60
0.6
50
0.5
40
0.4
30
0.3
20
0.2
10
0.1
14:00
13:55
13:50
13:45
13:40
13:35
13:30
13:25
13:20
0
13:15
0
Anlık
k Isıl Verim,η
100
Saat
Şanlıurfa iklim şartlarında havalı tip güneş
kollektöründe sıcaklıklar
Havalı tip güneş kollektörü
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
GÜNEŞ ENERJİSİ İLE HACİMLERİN ISITILMASI
Dış hava karışımlı bir havalı güneş
kollektörlü ısıtma sistemi
Çatı tipi havalı kollektörlerle hacim ısıtılması
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
GÜNEŞ ENERJİSİ İLE HACİMLERİN ISITILMASI
Havalı Kollektörlerle Duvardan Isıtma
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
Güneş Enerjili Soğutma Sistemleri
•Güneş enerjisi ısıl enerji olarak desisif ( Nem alıcı) ve adsorbsiyonlu (katı nem
alıcı) ve absorbsiyonlu soğutma sistemlerinde kullanılabilir.
•Veya
y
elektrik esaslı sistemlerde,, fotovoltaik p
piller kullanılarak,, g
güneş
ş enerjisi
j
yardımıyla elektrik üretilmekte ve bu elektrik bir soğutma sistemini (klasik buhar
sıkıştırmalı veya Peltier esaslı ) çalıştırmak üzere kullanılmaktadır.
•Uygulamaya en yakın,
yakın üzerinde en çok çalışılan ve az da olsa kullanılan güneş
enerjili soğutma sistemi absorbsiyonlu (soğurmalı) soğutma sistemleridir.
Güneş enerjili absorbsiyonlu soğutma sistemi çalışma prensibi
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
Güneş Enerjili Soğutma Sistemleri
¾Güneş enerjili absorbsiyonlu soğutma sistemlerinde düz yüzeyli
kollektörler kullanıldığında büyük kollektör alanlarına ihtiyaç duyulmaktadır.
Güneş enerjisi ile birlikte ek enerji kaynağı gerekmektedir.
¾Günümüzde büyük soğutma yükleri için yapılmış absorbsiyonlu soğutma
sistemleri mevcuttur. Gerekli ısı güneş enerjisinden panel tip güneş
kollektörleri yyerine p
parabolik kollektörlerden alınabilmektedir.
P b lik kkollektörlü
Parabolik
ll ktö lü güneş
ü
enerjili
jili absorbsiyonlu
b b i
l soğutma
ğ t
sistemi
i t i
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
Güneş Enerjisi ile Kurutma
¾ Kurutma,
Kurutma özellikle gıda,
gıda kimya,
kimya seramik,
seramik kağıt,
kağıt tekstil ve deri
sanayilerinin temel işlemlerinden birisidir.
¾ Gıda endüstrisinde kurutma ile, meyve ve sebzelerin besin
değerlerini
kaybetmeden
uzun
süre
saklanabilmesi
ve
korunabilmesi amaçlanmaktadır.
¾ Güneş enerjisi ile kurutma,
kurutma kurutulacak malzemeyi direkt güneş
ışınımı etkisinde bırakarak veya güneşle ısıtılan havayı doğal veya
zorlanmış dolaşımla malzemenin üzerinden veya içinden geçirerek
sağlanır.
ğl
Gü
Güneş
enerjili
jili kurutucular
k t
l
gıda
d ve orman ürünlerin
üü l i
kurutulmasında kullanılmaktadır.
Güneş enerjili kurutma sistemleri:
1- Sera tipi güneşli kurutucular
1
2- Hava kollektörlü güneşli kurutucular
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
Güneş Enerjisi ile Kurutma
Güneş enerjili kurutma işlemleri ve kurutucu tipleri
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
Güneş Enerjisi ile Damıtma
¾Güneş enerjisinden yararlanarak deniz suyundan tatlı su üretimi
yapılmaktadır.
¾Sera tipi güneşli damıtıcılarda havuzda ısınan su buharlaşır ve cam
örtüye çarpınca tekrar yoğuşur, camın altındaki yoğuşan su oluklardan
alınarak filtrelerden geçirildikten sonra kullanılır.
Sera tipi güneş enerjili damıtma sistemleri
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
Güneş Enerjisi ile Havuz Suyu Isıtma
ƒHavuz suyunun güneş enerjisi ile ısıtılması,
direkt ve endirekt olarak yapılabilir.
ƒDirekt sistemde havuz suyu güneş
kollektörlerinde dolaşım yaparken endirekt
sistemlerde kollektör çevresinde güneş
enerjisi ile ısıtılan su bir ısı değiştirici
yardımıyla havuz suyunu ısıtmaktadır.
ısıtmaktadır
ƒAyrıca güneş enerjisi ek ısıl kaynak olarak
da havuz ısıtmasında kullanılmaktadır. Bu
durumda havuz suyu kollektörlerden
geçmemekte bir ısı değiştiricisi vasıtasıyla
kollektörlerde ısınan su ısısını havuz
suyuna vermektedir. Su ısısı yeterli
olmadığında
l d ğ d esas ısıtma
t
sistemi
i t i devrede
d
d
olmaktadır. Bu tür sistemler havuz ısıtma
maliyetini önemli oranda düşürmektedir.
ƒHavuz
H
ısıtması
t
i i yeterli
için
t li kollektör
k ll ktö alanının
l
olması gerekmektedir.
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
Güneş Enerjisi ile Havuz Suyu Isıtma
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
Güneş Enerjisi ile Havuz Suyu Isıtma
Güneş Kollektörleri
Güneş Kollektörleri
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
TOPRAK SOLARİZASYONU
Solarizasyon, toprağın güneş enerjisi ile ısıtılmasıdır.
Solarizasyon
ısıtılmasıdır
¾Uygulama yaz mevsimi sıcak geçen bölgelerde, sıcaklığın yüksek ve güneş ışığının
şiddetli olduğu aylarda ve uygulama yapılacak alanın ekili olmadığı durumlarda, nemli
toprağın mümkün olduğu kadar ince şeffaf polietilen örtü ile bir ile bir kaç hafta ya da
ay arasında değişen bir sürede kapatılması işlemidir.
¾Bu uygulama ile topraktaki hastalık etmenleri, yabancı otlar ve zararlıların
zayıflatılması veya öldürülmesi amaçlanmaktadır.
¾ Solarizasyon özellikle seralar gibi küçük alanlarda,
alanlarda açıkta ve örtü altında sebze,
sebze
çilek, fidancılık ve fidelik alanlarında uygulanabilir.
¾ Solarizasyon, günümüzde toprak dezenfeksiyonunda, yaygın olarak kullanılan
kimyasal ilaçlara çevre kirliliği ve maliyet açısından önemli bir alternatiftir.
¾ Yapılan araştırmalarda toprak sıcaklıkları 10 cm derinlikte 45-50 °C ve 20 cm’de 3845 °C' ye kadar çıktığı belirtilmektedir. Yaklaşık 50-60 cm derinliğine kadar topraklarda
yükselen sıcaklık zararlıları ve yabancı otları öldürmek için genellikle yeterli olmaktadır.
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
Güneş Enerjisi ile Sera Isıtma
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
GÜNEŞ FIRINLARI ve OCAKLARI
•
•
•
•
Güneş
enerjisinin
kullanıldığı
uygulamalardan biri de yemek pişirilmesidir.
Daha çok gelişmekte olan ülkelerdeki
araştırıcılar tarafından geliştirilen modeller
ticari olarak da kullanım potansiyeli
b l
bulmuştur.
t
Ayrıca kamplarda ve pikniklerde kullanılmak
üzere katlanabilir, y
yansıtıcılı, kolay
y taşınabilir
ş
yapıda güneş ocakları geliştirilmiştir.
Çin, Hindistan ve Pakistanda yaygın
kullanılmaktadır.
kullanılmaktadır
Yapı olarak üç farklı güneş ocağı vardır.
1- Isı kutulu tip
2- Parabolik tip
3 Katlanabilir
3K tl
bili llevhalı
h l
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
Isı Kutulu Güneş Ocakları
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
Katlanabilir Levhalı Tip Güneş Ocakları
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
Parabolik Tip Güneş Ocakları
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
GÜNEŞ HAVUZLARI
¾Güneş havuzları, büyük miktarda güneş enerjisini, düşük maliyetle
doğrudan depolayan tuzlu su havuzlarıdır.
¾Güneş havuzları, ısı üretme, elektrik üretme, sudan tuzun giderilmesi
ve ısıl enerji depolama amaçlı kullanılmaktadır.
¾Güneş havuzu, yapı olarak bahçe havuzlarına benzemekle beraber alt
kısmı güneş ışınımını absorbe etmesi için siyah boya ile boyanmakta ve
etrafı iyi yalıtımlıdır.
¾Sıcaklık ve tuz konsantrasyonu alt kısımdan üst kısma doğru
azalmaktadır. Havuzdaki ısının dağılımı suya eklenen tuz
k
konsantrasyonu
t
il düzenlenir,
ile
dü
l i tuz
t konsantrasyonu
k
t
en üstten
ü tt alta
lt doğru
d ğ
artar. Böylece en üstte soğuk su yüzeyi bulunsa bile havuzun alt
kısmında doymuş tuz konsantrasyonu bulunan bölgede sıcaklık yüksek
olur.
olur
¾Bu sıcak tuzlu su bir eşanjöre pompalanarak doğrudan ısı olarak
yararlanılabileceği gibi Rankine çevrimi ile elektrik üretiminde de
kullanılabilinir.
kullanılabilinir
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
GÜNEŞ HAVUZLARI
Güneşş havuzu ile elektrik enerjisi
j üretimi
Güneş havuzları konusunda en fazla İsrail'de çalışma ve uygulama
yapılmıştır. Bu ülkede 150 kW gücünde 5 MW gücünde iki sistemin
yyanında Avustralya'da
y
15 kW ve ABD'de 400 kW g
gücünde g
güneşş
havuzları bulunmaktadır.
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
ÖZET
Güneş enerjisi aşağıdaki ısıl uygulamalarda kullanılmaktadır.
¾ Kullanım sıcak suyu üretiminde,
¾ Hacim ve sera ısıtılmasında
¾ Havuz suyunun ısıtılmasında
¾ Ç
Çeşitli
ş ürünlerin kurutulmasında
¾ Hacim iklimlendirilmesinde ve madde soğutulmasında
¾ Deniz suyu damıtımında
¾ Yemek
Y
k pişirilmesinde
i i il
i d
¾ Zirai amaçlı toprağın dezenfekte edilmesinde.
Temiz Enerji Teknolojileri Kursu, 9-13 Şubat 2009, Gaziantep
TEŞEKKÜRLER
Doç. Dr. Hüsamettin BULUT
Harran Üniversitesi
Ü
Mühendislik Fakültesi
Makina Mühendisliği Bölümü
O
Osmanbey
b Kampüsü,
K
ü ü Şanlıurfa
Ş l f
hbulut@harran.edu.tr
http://eng.harran.edu.tr/~hbulut/