SES **LEME - Resul İLHAN

İçindekiler
1. SES İŞLEME………………………………………………………………………………………..2
1.1 Ses İşleme Nedir?………………………………………………………………………………...2
1.2 Ses Formatları…………………………………………………………………………………….4
1.3 Audacity Programı………..………………………………………………………………………5
1. 3.1 İndirme ve Kurulum.….…………………………………………………………5
1.3.2 Karşılama Ekranı, Program Arayüzü ve Menüler...………….…………...………8
1.3.3 Ses İşleme Aktiviteleri...………..………………………………………..........…11
1.3.3.1 Yeni bir proje oluşturma………………………...………….…………..…11
1. 3.3.2 Ses Dosyası Oluşturma……….…………………………………..………11
1. 3.3.3 Ayarlar……………………………………………………………………12
1. 3.3.4 Ses Dosyası Açma....………….…………………………………………13
1. 3.3.5 Ses Kaydetme...………….………………………………………………13
1. 3.3.6 Ses Dosyasını Dinleme...………….……………………………..………14
1. 3.3.7 Ses Budama ve Susturma…………………………………………...……15
1. 3.3.8 Ses Düzeyini Ayarlama……………………………………...……………16
1. 3.3.9 Birden Fazla Ses Dosyasını Bir Araya Getirme……..………………...…19
1. 3.3.10 Efekt Uygulama…………………………………………………………20
2. Kaynakça………………………..………………………………………...……21
2
SES İŞLEME
1.1 SES İŞLEME NEDIR?
SESLER GENEL OLARAK DOĞAL VE YAPAY OLARAK IKI KATEGORIYE
AYRILABILIRLER. DOĞAL SESLER KAYNAKLARININ OLUŞTURULDUĞU ŞEKLIYLE
KALAN SESLERDIR. BILINDIĞI ÜZERE KAYIT ALTINA ALINAN SESLER BAZEN
SADECE ISTENILEN SESLERI DEĞIL OLMASINI ISTEMEDIĞIMIZ SESLERI DE
BARINDIRMAKTADIR. ÖRNEĞIN; BIR KONUŞMANIN KAYDI, SADECE ILGILENILEN
KONU HAKKINDAKI AÇIKLAMALAR IÇIN YAPILIRKEN ORTAMDA BULUNAN BIR
CEP TELEFONUNUN ÇALMA SESI DE KAYDA DAHIL OLABILIR. BU GIBI
DURUMLARDA AMACA UYGUN BIR SES BELGESI ELDE ETMEK IÇIN MEVCUT SES
KAYITLARININ DÜZENLENMESI VEYA YENI SES KAYITLARI OLUŞTURULMASI
GEREKEBILIR. BU ŞEKILDE ISTEĞE UYGUN BIR SES DOSYASI OLUŞTURMAK IÇIN
YAPILAN DÜZENLEME IŞLEMLERINE SES IŞLEME DENILMEKTEDIR.
3
Temek olarak ses dosyalarını özellikleri şu şekilde ifade edilebilir;
Kalite: Kalite, ses dosyasının istenilen tüm sesleri kayıpsız barındırma ve istenmeyen ses ve gürültülerden arınlık düzeyidir.
Kanal: Ses dosyalarındaki bilgileri taşımak için kullanılan yapıdır. Örneğin; bir müzik eserinde enstrümanların sesini bir kanaldan, şarkıcının
sesini ise diğer bir kanaldan aktarılması mümkündür.
Kanal sayısı, ses kalitesini etkilemektedir. Kanal sayısına göre sınıflandırma yapısı şöyledir;

Mono: Tek kanal

Stereo: İki kanal

Quad: Dört kanal

Surround: Beş ve üzeri kanal. İnsanı tamamen çevreleyecek şekilde hoparlör yerleşimine ve ses aktarımına imkan tanır.
Sıkıştırma Oranı: Her ses formatının bir sıkıştırma algoritması ve dosya yapısı mevcuttur. Örneğin sıkıştırma oranı arttıkça ses dosyasının
disk üzerinde kapladığı alan azalmakta bununla birlikte kalite düşmektedir
1.2 SES FORMATLARI
Günümüzde bulunan çeşitli ses formatları şu şekilde sıralanabilir;

WAV.

MP3

WMA

RA

AIFF
Ses işlemek için kullanılabilecek çeşitli programlar bulunmaktadır. Sıklıkla kullanılan ses işleme programlarından
bazıları;
Adobe Audition: Audition Adobe firması tarafından geliştirilmiştir. Audition ses kaydetme, düzenleme ve ses
oluşturma imkanı tanımaktadır
Audacity: Açık kaynak kodlu bir program olan audacity Windows, Mac OS ve Linux gibi farklı işletim
sistemlerinde çalışabilmektedir. GPU lisans yapısı ile dağıtımı yapılan audacity hem ses kaydı hem de çeşitli ses
işleme işlemleri gerçekleştirme imkanı tanımaktadır.
Ses işleme için kullanılacak programların listesini uzatmak mümkün. Bu bölümde Audacity 2.1.0 versiyonu
anlatılacaktır.
4
5
1.3 AUDACITY PROGRAMI
Audacity, ilk olarak Dominick Mazzoni tarafından geliştirilmiştir. Şuan gönüllü kişiler tarafından desteklenen yazılımı ücretsiz olmasına rağmen
isteyen kullanıcıların bağış yaparak gelişimine katkı yapmaları mümkündür.
1.3.1 İndirme ve Kurulum
Audacity programını http://sourceforge.net/projects/audacity/ adresinden indirmek mümkündür. Bu adresteki Audacity 2.1.0 sürümünü indirin
bağlantısına tıklanarak indirme işlemi gerçekleştirilebilir.
6
KURULUM SÜRECİ ŞU ŞEKİLDEDİR;
7
8
1.3.2 KARŞILAMA EKRANI, PROGRAM
ARAYÜZÜ VE MENÜLER
Audacity programı çalıştırıldığı zaman karşılama ekranı
görüntülenir. Karşılama ekranında programın kullanımı hakkında
bilgi edinilebilecek ortamlara erişim saplayan bağlantılar
bulunmaktadır. Bu ekrandan yardım, kullanıcı kitabı gibi
kaynaklara ve Wiki ve Forum üzerinden programın kullanımı için
çeşitli önerilere ulaşmak mümkün olmaktadır.
9
Audacity programının
şekildedir;
1. Menü çubuğu;
1.1 Dosya
1.2 Düzenle
1.3 Görünüm
1.4 Hareketler
1.5 İzler
1.6 Oluştur
1.7 Etkiler
1.8 Çözümleme
1.9 Yardım
ana
ekranındaki
2. Hareket araç çubuğu
3. Araçlar araç çubuğu;
3.1
3.2
3.3
3.4
3.5
3.6
Seçim aracı
Zarf aracı
Çizim aracı
Büyütme aracı
Zaman kaydırma aracı
Çoklu araç kipi
4. Kayıt ölçeri araç çubuğu
5. Oynatma ölçeri araç çubuğu
bileşenler
şu
10
6.
7.
Karıştırıcı araç çubuğu
Düzenle araç çubuğu;
7.1
7.2
7.3
7.4
7.5
7.6
7.7
7.8
7.9
7.10
7.11
7.12
7.13
8.
9.
10.
Kes
Kopyala
Yapıştır
Sesi buda
Sesi sustur
Geri al
Yinele
Büyüt
Küçült
Seçimi sığdır
Projeyi sığdır
Seçili hızda oynat
Oynatma hızı
Aygıt araç çubuğu
Zaman akışı penceresi
Seçim araç çubuğu
11
1.3.3 Ses İşleme Aktiviteleri
Ses işleme, ses dosyalarını birleştirme, kesme,
kopyalama gibi işlemler ve ses düzeyini organize
etme süreçleri ile istenilen bir ses dosyasını
oluşturma işidir.
1.3.3.1 Yeni Bir Proje Oluşturma
Audacity programında bir proje oluşturmak için
Dosya menüsünde Projeyi Kaydet (Ctrl+S) veya
Projeyi Farklı Kaydet komutları kullanılmaktadır.
1.3.3.2 Ses Dosyası Oluşturma
Audacity programı ile yeni bir ses dosyası
oluşturmak için Dosya menüsündeki Yeni (Ctrl+N)
komutu kullanılır.
12
1.3.3.3 Ayarlar
Ses işleme yapmadan önce ayarları organize
etmek istenilen sonuçları elde etmek için faydalı
olacaktır. Audacity programının ayarlarına ulaşmak için
Düzenle menüsündeki Ayarlar (Ctrl+P) komutundan
faydalanılmaktadır. Bu komuk ile Ayarlar penceresi
görüntülenmektedir.
13
1.3.3.4 Ses Dosyası Açma
Mevcut ses dosyalarını Audacity
programı ile açmak için Dosya
menüsündeki Aç komutu (Ctrl+O)
kullanılır
1.3.3.5 Ses Kaydetme
Ses kaydetme, ses izi alanına mikrofon vasıtası
ile kayıt yapma işlemidir. Kayıt işlemini
başlatmak için Hareket Araç Çubuğundaki
Kayıt (R) veya Kayıt Ekle (Shift+R)
komutlarından biri kullanılır. Aynı işlem
hareketler menüsündeki Kaydet komutu ile de
yapılabilir. Kayıt işlemini tamamlamak için
hareket araç çubuğundaki Durdur komutu
kullanılır
14
1.3.3.6 Ses Dosyasını Dinleme
Ses dosyalarının düzenlenmesi için tekrar tekrar
dinlenmesi gerekmektedir. Audacity programında
ses dinleme işlemi için iki farklı alternatif
bulunmaktadır. Bu alternatiflerden ilki Hareket
Araç Çubuğunda yer alan Oynat (Space)
komutunu ile ses dosyası başlangıç noktasından
itibaren oynatmaktır.
15
1.3.3.7 Ses Budama Ve Susturma
Audacity ile mevcut ses dosyasından sadece istenilen bir bölümün
alınması mümkündür. Ses dosyasından seçili süreler arasında kalan
bölümü alıp geri kalan diğer bölümleri atma işlemine budama
denilmektedir. Budama işlemi gerçekleştirmek için Düzenle araç
çubuğundaki Buda aracı veya Düzenle menüsündeki Özel Kaldır
komutunun altında yer alan Sesi Buda (Ctrl+T) komutu kullanılır.
Seçili olan aralıktaki sesin düzeyini sıfırlama işlemine susturma denir.
Susturma işlemi ile dosyanın uzunluğunda herhangi bir değişim olmaz.
Susturma işlemi sadece seçili süreler arasındaki ses düzeyi sıfırlanır.
Susturma işlemini gerçekleştirmek için Düzenle araç çubuğundaki Sesi
Sustur aracı veya Düzenle menüsündeki Özel Kaldır komutunu altında
yer alan Sesi Sustur (Ctrl+L) komutu kullanılır.
16
1.3.3.8 Ses Düzeyini Ayarlama
İşlenen sesin istenilen seviyeye taşınması için ses düzeyinin değiştirilmesi gerekebilir. Sesin hangi düzeyde
olacağı veya hangi hoparlörden hangi düzeyde yürütüleceği belirlemek için ses izi bölümündeki araçlar
kullanılır.
Ses düzeyi desibel (db) cinsinden artırılıp, azaltılabilmektedir. Bu işlem için Kazanç aracı kullanılmaktadır.
Ses düzeyini artırmak için kazanç değeri pozitif tarafa sürüklenir. Kazanç değerinin negatif olması ses
düzeyinin düşürülmesini sağlar.
Stereo ses yapılarında hangi hoparlörden hangi düzeyde ses yürütüleceğini belirlemek mümkün
olmaktadır. Örneğin sağ hoparlörden %40, sol hoparlörden ise %60 oranında ses yürütülmesi istenebilir.
Bu işlemi gerçekleştirmek için Terazi aracı kullanılmaktadır.
17
Bu işaretçi ile ses izindeki dalgaların boyutu değiştirilebilir. Aşağı-yukarı sürükleme hareketleri ile ses dosyasının tamamı üzerinde düzey
ayarı yapılabilir. Bu işlem için düzeyi ayarlanacak bölümün üzerine tıklanır ve ortaya çıkan kare şeklindeki ayar kutucukları hareket
ettirilerek düzey ayarı yapılır.
18
Ses düzeyini değiştirmek için Çizim aracı da kullanılabilir. Çizim aracı, Araçlar araç çubuğunda yer almaktadır. Çizim aracı aktif edildiği
zaman ses örneğindeki her bir değişim noktası kare şeklini almaktadır. Kalem şekline dönüşen fare işaretçisi ile değişim noktaları hareket
ettirilerek düzey ayarı yapılabilir.
19
1.3.3.9 Birden Fazla Ses Dosyasını Bir Araya Getirme
Audacity programında birden fazla ses dosyasını birleştirmek ve her bir ses dosyası için farklı işlemler yapmak mümkündür. Birden fazla
ses dosyasını birleştirmek için Dosya menüsündeki Al seçeneğinin altında yer alan Ses komutu kullanılır.
20
1.3.3.10 Efekt Uygulama
Audacity ile üzerinde çalışılan ses dosyalarının yapısını tamamen
değiştirmek ve seslere çeşitli efektler uygulamak mümkündür. Efekt
ekleme işlemi için Etkiler menüsü kullanılır.
21
AD SOYAD = RESUL İLHAN
AKADEMİSYEN = Yrd. Doç. Dr. NEZİH ÖNAL
KAYNAKÇA
http://wiki.audacityteam.org/wiki/Audacity_Wiki_Home_Page
https://tr.wikipedia.org/wiki/Audacity