Mess sunumu

Çevresel Yatırımlarda
Önceliklerimiz ve
Teknolojinin Rolü
05.05.2009
T.C. Marmara ve Boğazları Belediyeler Birliği
İstanbul,
Temel başlıklar








Giriş
Amaç
Yasal sınırlar
Toplumsal davranış
Ticari koşullar
Teknolojik değerlendirme
Finansal/Ekonomik değerlendirme
Öngörülen proje planı
Giriş
Ülkemizde ;
 İmalat sanayi 20 milyon ton atık/yıl
 1,2 milyon ton/yıl tehlikeli atık
 280 bin ton/yıl özel atık
 Evsel atık
 Ambalaj atığı
 Vb.
 WEEE, En hızlı büyüyen çöp dalgası
 Avrupa’daki öngörülen özel atık maliyeti
3milyar € /yıl’dır.
Giriş




Yasal zorunluluklar,
Toplumsal çevrenin duyarlılığı,
Artan rekabet şartları
Kısıtlı kaynakların daha etkin kullanımı,
Atık yönetimi
tasarım
üretim
satış
servis
Geri Kazanım
Giriş
 Doğal kaynakların hızla tüketilmesinin önüne
geçilmesi ve üretilen atıkların çevre ve insan
sağlığı için bir tehdit olmaktan çıkarılarak
‘’ekonomi için bir girdiye dönüştürülmesini
amaçlayan atık yönetim stratejileri’’,
sürdürülebilir kalkınma yaklaşımının temelini
oluşturmaktadır.
Yaşam Döngüsü
Üretim
ürün
Ürün ömrü sonu
Üretim süreci
atıkları
Atık toplama depolama
geridönüşüm
Enerji
ayrıştırma
Sorting
Amaç;
 Gelişmiş (BAT) ve temiz teknolojileri
kullanarak
 Üretilen atıkları çevre ve insanı dikkate
alarak, yasal şartları yerine getirecek geri
kazanım sistemini kurmak,
 Rekabetçi ve sürdürülebilir faaliyet
yapısında bir ekonomik işletme olmak,.
Merkez
 Tehlikeli atıkları,
 Özel atıkları,
 Enerji değeri olan diğer atıkları
 Ayrıştırma geri kazanma,
 Hammadde, İkincil malzeme olarak kullanma
 ENERJİ üretimi, yöntemleri ile
değerlendirerek ekonomiye kazandıracak
entegre geri kazanım merkezi
Yasal sınırlar
 Ülke yasaları
 Mevcut yasalar,
 Çevre yasası,
 Tehlikeli atıklar yönetmeliği,
 Bakanlık çalışması
 Çevre yasası ilgili yönetmelikler,
 AB ile birlikte sürdürülen çalışmalar,
 Bakanlık programı,
 AB uyum yasaları
 Sürdürülen yeni uyum yasaları,
 Çerçeve yasaları revizyonu,
ÜLKE YASALARI
 Çevre Yasası; 2872 sayılı yasa ve 26.04.2006 Tarih ve
5491 Sayılı Kanunla Değişiklikler sonrası;
 Madde 8. ; “her türlü atık ve artığı, çevreye zarar verecek
şekilde, ilgili Yönetmeliklere aykırı olarak alıcı ortama vermek
YASAKTIR.
 Madde11. Üretim, tüketim ve hizmet faaliyetleri sonucunda
oluşan atıklarını alıcı ortamlara doğrudan veya dolaylı
vermeleri uygun görülmeyen tesis ve işletmeler ile yerleşim
birimleri atıklarını yönetmeliklerde belirlenen standart ve
yöntemlere uygun olarak ARITMAK ve BERTARAF
ETMEKLE VEYA ETTİRMEKLE ve öngörülen İZİNLERİ
ALMAKLA yükümlüdürler.
ÜLKE YASALARI
 Sanayiciler / üreticiler kendi birliklerini
oluşturarak atık bertarafını sağlayacak
yapılar oluşturmalıdır.
 Yasalara aykırı davrananlara, ağır para
cezaları ve faaliyeti durdurma / kapatma
cezaları verilecektir.
 Bakanlar Kurulu da bu cezaları 10 katına
kadar artırabilicektir.
ÜLKE YASALARI
 Tehlikeli atıklar yönetmeliği;Sayı 25775,
tarih 14.Mart.2005,
 Tehlikeli atık kriterlerini, tarifini,
sınıflandırmasını Tehlikeli atıkların taşıma,
depolama ve işleme yöntemlerini
 Tehlikeli atık ile ilgili kuruluşların, izleme
denetim ve lisans sürecini tanımlamaktadır.
 Sanayi tesislerinin tehlikeli atık yönetim
planı oluşturmasını zorunludur.
BAKANLIK ÇALIŞMASI
AB UYUM SÜRECİ
 AB ile birlikte sürdürülen çalışmalar
 AB uyum görüşmeleri
 ENVEST (Technical Assitance for Environmental
Heavy-Cost investment Planning in Turkey)
 TWIN-Eşleştirme projeleri (özel atıklar ait yönetim
planı, “Etkin Bir Yönetim Yapısına Yönelik Öneriler
ve AB’nin Dört Özel Atık Direktifinin uyumlaştırılması
ve Uygulamaları İçin Yetkilerin Belirlenmesi”
 Üretici sorumluluğu ve kirleten öder prensibi
TOPLUMSAL DAVRANIŞ
 Atık bertaraf tesislerine ait bölgeler bilinmektedir.
 Tek kuruluş olan İzaydaş kapasite kısıtı ile ihtiyacın
ancak %5ine cevap verebilmektedir.
 Atık tesis kurulması planlanan bölgelerde örgütsel
toplum desteğinin alınması önemlidir.
 Gerikazanım vasıflandırması ‘’atık’’ ve ‘’bertaraf’’
sözcükleri olumsuzluklarını gidermektedir.
 Merkezi yönetim ve Bölge yerel yönetimlerinin
,desteklerinin alınması önem taşımaktadır.
 Tesisin kurulum bölgesindeki kitlenin konuya olumlu
yaklaşımlarının temini projenin gerçekleştirilmesi
yönünde hayati önem taşımaktadır.
TOPLUMSAL DAVRANIŞ
 Medya ve Halkla ilişkiler;




Bakanlık ve resmi kuruluşlar,
Yerel yönetimler,
Sivil toplum kuruluşları,
Medya ile ilişkileri projenin önemli
başlıklarıdır.
çevreciler
TİCARİ KOŞULLAR
 Müşteri portföyü / Atık miktarı
 Sağlanacak hizmetler
 Mühendislik
 Servis
 Atık bertaraf ücretleri
TİCARİ KOŞULLAR
 Müşteri portföyü / Atık miktarı;
 Atık envanteri.
 Atık dağılımı
 Tesisin hammaddesi ‘atık’dır.Uzun dönemli
hammadde sağlayacak anlaşmalar şirketin
fizibilitesi ve karlılığı için gereklidir.
 Ortaya çıkacak kapasitenin doldurulması
‘rekabet’ gücünü ve ‘’sürdürülebilir’’ yapıyı
doğrudan etkileyecektir.
TİCARİ KOŞULLAR
 Mühendislik:Atık yönetim planı oluşturma desteği,
kaynağında ayırma, atık envanteri oluşturulması
desteği
 Servisler:
 Test ve analizler,
 Toplama-depolama
 Geri kazanma
 Geri dönüşüm
 Enerji geri kazanım
 Bertaraf
TİCARİ KOŞULLAR
 Atık bertaraf ücretleri
TEKNOLOJİ





İzin prosedürü
Yer seçimi
Toplama – depolama
Geri kazanım
Süreçler
TEKNOLOJİ
 İzin prosedürü;
 Çevre ve orman bakanlığı tehlikeli atıklar
yönetmeliğinde tanımlanmıştır.
 Bakanlık tarafından başvuruda kapsamlı bir fizibilite
çalışması istenmektedir.
 İzin prosedürünün minimum 4-6 ay alması
beklenmelidir.Proje planının temel referans tarihidir.
 Yer seçimi doğrudan bakanlıkça belirlenmektedir.
TEKNOLOJİ
 Teknoloji seçimi;
 Düzenli depolama: Hızla AB’de ve Ülkemizde
şartları ağırlaştırılan, yasaklanan gömme yöntemi,
 Rotary klin:Klasik yakma teknolojisi,
 Plasma:İlk olarak Nasa tarafından geliştirilen ve
yaygınlaşma eğilimindeki teknoloji,
 Diğer klasik biyolojik metotlar:sınırlı atıklar için
uygulanabilen özellikle sıvı atıklarda kullanılan
tehlikesizleştirme teknolojileri
TEKNOLOJİ
Mühendislik
 Atık yönetim mevzuatı hakkında danışmanlık
 atık yönetim planları hazırlanması destek,
 Geridönüşüm bilgisi ile tasarıma girdi, veri tabanı
yönetimi
 Yabancı ve Yerel atık yönetim kuruluşları ile
koordinasyon
 Yerel ve uluslararası STK ile koordinasyon
 Hedef sanayinin uygulamaya yönelik yeni proseslerin
değerlendirilmesi
 Sektörel bazda atık yönetim konseptlerinin hazırlanması
Finansal Konular,
hibe, teşvik ve diğer kolaylıklar








US Trade and Development Agency (USTDA)
UNDP
Worldbank
AB Fonları (IPA)*
Ülke kredileri
eximbank
Ulusal kaynaklar
Diğer...
*(2007 - 2010), 2.995 milyar Euro
Finansal konular
Gelirler,
 Hizmet gelirleri
 Mühendislik,
 Laboratuvar ve analiz
 Atık gerikazanım gelirleri
 Geri kazanım malzeme, hammadde satış
 Atık geri kazanım bedelleri
 Enerji üretim gelirleri (elektrik)
 Isı üretimi
Proje Planı-Proje Yönetimi
1.Aşama:
Envanterin
oluşturulması,
ön analizler
2.Aşama:
Model
Kararı,ÇED
3.Aşama:
Sözleşmeler
Yatırım
Sonuç
 Çevre mevzuatına uyumunun sağlanması,
yasal zorunluluklara ve ihtiyaçlara çözüm
getirmesi
 Çevre bilincinin geliştirilmesi,
 Ülkemizin ve sanayimizin sürdürülebilir
ekonomik kalkınmasına katkıda bulunması,
 Rekabet avantajı sağlaması,
 Avrupada ve Türkiyede örnek bir merkezin
oluşturulması
Teşekkür Ederim
Talat Yuksel,
Tel:0212 232 01 04
0532 404 96 55
Ta.yu@hotmail.com