GRAFÝK: EROL POLAT TÜRKÝYE’NÝN KURAKLIK HARÝTASI Akþehir Gölü (Konya) Fýrat Nehri (Adýyaman) Beyþehir Gölü (Konya) Kýzýlýrmak (Sivas) Ladik Gölü (Samsun) Meke Gölü (Konya) Menderes Nehri (Aydýn) Murat Nehri (Aðrý) Nasreddin Hoca’nýn maya çaldýðý Akþehir Gölü, 15 yýl önce 350 kilometrekarelik alana sahipti. Bugün ise göl 30 kilometrekareye, en derin yeri ise 1 metreye kadar düþtü. Güneydoðu’nun can damarý Fýrat da kurak geçen sezondan nasibini aldý. Nehrin suyu çekildi. Fýrat’ýn üzerindeki Atatürk Barajý’nda su seviyesi 1 metreye kadar düþtü. Türkiye’nin en büyük tatlý su gölü ve milli park alaný olan göl giderek küçülüyor. Gölde son 10 yýl içerisinde 2 milyar metreküp su buhar oldu. Su seviyesi 8 metreye kadar indi. Bin 150 km olan hýrçýn nehirden geriye çatlak topraklar kaldý. 2007 yýlý Mayýs ayýnda 400 m3/sn olarak tespit edilen nehrin debisi 10 m3/sn’ye kadar düþtü. Yýllýk ortalama debi 184 m3/sn. Dünyada yüzen adacýklara sahip 3 gölden biri Ladik’in bin 300 hektar olan alaný, su seviyesinin 6 metreden 30 santimetreye inmesi nedeniyle 400 hektara düþtü. Göl yüzde 70 oranýnda küçüldü. ‘Dünyanýn nazar boncuðu’ adýyla bilinen Meke Krater Gölü’nün sularý çekildi. Göl, bugün artýk bataklýðý andýrýyor. Gölün çapý 800 metreden aþaðýya düþtü ve sularý çekildi. Menderes Nehri, Aydýn’ýn Bozdoðan ilçesi sýnýrlarý içindeki Kemer Barajý’ndan su alýyordu. 58 bin metreküp suyla takviye edilmeye çalýþýlan Büyük Menderes Nehri artýk yok. Her yýl ilkbaharda karlarýn erimesiyle birlikte debisi artan Murat Nehri’nde bu yýl sular tamamen çekildi. Murat Nehri’nde yüzen çocuklar, bu yýl ayný yerde futbol oynuyor. Sultan Sazlýðý (Kayseri) Tuz Gölü (Konya) Tuzla Palas (Kayseri) Van Gölü (Van) Meriç Nehri (Edirne) Ýznik Gölü (Bursa) Yeþilýrmak (Amasya) Sakarya Nehri (Sakarya) 301 türden 700 bin kuþ türünü barýndýran Sultan Sazlýðý’nda da kuraklýk alarmý verildi. Sazlýða, Zamantý Irmaðý’ndan her yýl 110 milyon metreküp su sazlýða akýtýlacak. 1997’de 260 bin hektar alaný kaplayan Tuz Gölü, 7 yýlda 100 bin hektar azalarak 160 bin hektara düþtü. Bu hýzla giderse gölün birkaç yýl içinde tamamen kurumasý bekleniyor. Kayseri'nin önemli tuz göllerinden biri. 106 kilometrelik Palas Ovasý'nda yer alan 35 kilometrekarelik sulak alan kurudu. Birçok kuþ türü bölgeyi terk etti. Tuz verimi düþtü. Van Gölü’nde 1995’ten itibaren su seviyesi hýzla düþmeye baþladý. 12 yýlda 1,6 metrelik düþüþ ‘anormal’ olarak deðerlendiriliyor. Yaðýþ olmazsa, 3 yýl sonra gölde su kalmayacak. Meriç Nehri’nde su miktarý büyük oranda azaldý. Nehirde irili ufaklý çok sayýda adacýk oluþtu. Geçtiðimiz yýl debisi 730 metreküp/saniyeye çýkan Meriç’teki su debisi yüzde 80 azaldý. Ýznik Gölü, son yýllarýn en düþük seviyesine indi. Ýznik Gölü’nün Orhangazi yakasýnda sahile yakýn bölgelerde oluþan adacýklar, suyun rekor derecede azaldýðýnýn bir göstergesi. Yeþilýrmak Nehri de kuraklýk sýkýntýsý yaþýyor. Yeþilýrmak Havzasý’nda bulunan barajlarýn doluluk oraný yüzde 53,9 seviyesinde. Bu oran geçen yýl yüzde 76,7 düzeyindeydi. Kuraklýk sebebiyle Sakarya Nehri’nde de sular çekildi. Daha önce akýþ hýzý saniyede 90 metreküp olarak ölçülen Sakarya Nehri’ndeki su akýþ hýzý, saniyede 45-50 m3’e düþtü.
