1.
AC;lgavurmak: Sakll, gizli tuttugu bir konuyu
herkese duyurmak
AC;lglC;lkmak:Kendisine teslim edilmi§ olan
para ya da e§yanm saylm sonunda eksik 01dugunu gbrmek
I.
AC;lkkapi blrakmak: Gbru§me konusu olan
sorun uzerine son sbzu sbylemeyip biraz daha elveri§li bulunmaya olanak tanlmak
Agzi kulaklarlna varmak: Qok
sevinmek
~
88
W
15. Agzi sut kokmak: QOk geng ve deneyimsiz
olmak
16. Agzi var, dili yok: Qok az konu§an, sessiz,
kimseye kar§llik vermez
AC;lkyurekli: Du§undugunu oldugu gibi sbyleyen, gizli ybnu olmayan igi temiz ''Aglk kalpli"
17. Agzi yanmak: Bir §eyden buyuk zarar gbrmek
Aglrdan almak: Bir i§i yapmak igin hemen
davranmamak, gbnulsuz isteksiz gibi hareket
etmek
I.
18. Agzlna geleni soylemek: Aglr ve klnel sbzler
sbylemek
Aglrlna gitmek: Bir sbz bir davranl§, bir kimseye aglr gelmek, 0 kimsenin gueenmesine vol
agmak, onuruna dokunmak "Gueune gitmek"
19. Agzlna saklz olmak: Bir §eyi gok tekrar etmek
Aglz ac;tlrmamak: Qok konu§arak ba§kalann1nbir §ey sbylemesine flrsat vermemek
20. Agzlnda bakla Islanmamak: Hig sir saklayamamak
Aglz aglza vermek: iki ki§i birbirine pek yakm
durarak gizliee konu§maya dalmak
21. Agzlndan baklayl C;lkarmak: Sabn tUkenip
o zamana kadar sakladlgl §eyleri sbylemek
Aglz birligi etmek: AYni §eyi sbylemeyi ya da
yapmaYI aralannda kararla§tlrmak ''Agzi bir"
22. Agzlndan dUli\urmemek: Hep aynl §eyin sbzunu etmek
Aglz kalabahgl etmek: Konu dl§1 gereksiz
sbzler sbylemek
23. Agzlndan kaC;lrmak: Sbylemek
istemedigi
§eyi farklnda olmadan bildirivermek
Aglz kalabahglna getirmek: Konu dl§l, gereksiz sbzlerle kar§lslndakini §a§lrtarak istedigi sonuea varmak
24. Agzmdan !af almak: Bir kimseyi konu§turarak gizli tuttugu §ey uzerine bilgi edinmek
"Agzlnl aramak"
25. Agz In I bozmak: Kufretmek ve buna benzer
sozler sbylemek
36. Arka ~Ikmak: Birini ba§kalanna kar§1 korur
durumda olmak
26. Akan sular durmak: Tersi sbylenemeyecek
bir durum meydana gelmek
37. Atlp tutmak: Yuksek laflar sbylemek, aglr sbzlerle bfkesini gbstermek
27. Akll almamak: Bir §eyin olabilecegine hig
kimsenin inanmayacaglnl sanmak, anlamamak
38. Ayagl yere degmemek: Cok sevinmek, sevingten hoplaylp ziplamak
28. Akllh uslu: Ta§kln davranl§lan olmayan, dengeli
39. Ayagma gelmek: Bir kimse veya bir §eyin
kendisinin yanlna gelmesi, emek verilmeden
elde etmek
29. Akmtlya kurek C?ekmek:Olagan gidi§i tersine gevirmek
40. Ayagma dola§mak: Ba§kaslna yaptlgl kbtUlugun kendi ba§lna gelmesi, i§ yapmakta olan
birine engel olmak
30. Akhna esmek: Daha bnce du§unmemi§ oldugu bir §eyi birden yapmaya karar vermek
31. Akhna gelen ba§ma gelmek: Olmaslndan
korktugu durumun kbtU etkisine ugramak
32. Altmda kalmamak: Gbrdugu iyiligi ya da kbtUlugu kar§lllkslz blrakmamak
33. Altmdan kalkmak: Zor bir ~/ ~('
i§i ba§armak
- -
41. Ayagl ah§mak: Bir yere gidip gel me all§kanIIgl edinmek
42. Ayagml C?ekmek: Daha bnce slk gittigi yere
artlk gitmez olmak
43. Ayagml kesmek: Bir yere gitmez olmak: ba§kaslnl bir yere artlk ugramaz hale getirmek
44. Ayaklarma kara sular inmek: Uzun sure
ayakta beklemekten gok yorulmak
34. Arada kalmak: Anla§amayan iki tarafl uzla§tlrmak uzere araya girme
yuzunden gug duruma
du§mek
35. Aralanndan su sizmamak:
Birbirleriyle gok yakln slkl flkl ahbap olmak "Yagll balll
olmak"
45. Aym agzi kullanmak:
"AYnitel den galmak"
AYni §eyi sbylemek
46. Aym tas aym hamam: Higbir §ey degi§memek, her §ey oldugu gibi kalmak
47. Aym yolun yolcusu: AYni du§unce, davranl§
ve tutumda olanlardan her biri
48. Bal? koymak: Bir amaca varmak iQin alumu
gaze almak, kendini feda etmeye hazlr olmak
60. Canrndan bezmek: <;ektigi slklntl yuzunden
artlk ya§amaYI istemeyecek duruma gelmek
49. Bal?Iagnmak: Bir i§ten dolayl sorumlu duruma du§mek
61. Camm dil?ine takmak: Bir i§i ba§armak iQin
buyuk slklntllan, tehlikeleri gaze almak
50. Bal?Idin'! olmak: Huzur iQinde olmak, kayglSI tasasl olmamak
62. Canla bal?la:HiQbirazveriden kaQmayarak,var
gucuyle
51. Bal?Ikalabahk olmak:
Yanlnda i§ dolaylslyla
Qok ki§i bulunmak
52. Bal?rnl bOl?blrakmak: Bir ki§iyi denetimsiz,
kendi haline blrakmak
65. Oaglar dayanmaz (Bu aClya): <;ok aglr bir ylklmdlr; insanl, dag olsa bile Qokertir
53. Bal?lmn,!aresine bakmak: Kimsenin yardlml
olmayacagl anla§lldlktan soma iQinde bulundugu gUQdurumdan kurtulma yolunu kendisi
aramak
66. Oaglara tal?lara: Sazu edilen Ylklm hepimizden uzak olsun
67. Oaglan devirmek: GUQyetmez gibi garunen
gUQve aglr i§ler ba§armak
54. Bir dedigini iki etmemek: Birinin istedigini
hemen yapmak
68. Oaglara dUl?mek:Buyuk
bir uzuntO sebebiyle insanlardan kaQlp ISSIZ klrsal yerlerde dola§lr olmak
56. Burnundan solumak: <;ok
ofkelenip sinirlenmi§ olmak
57. Can evinden vurmak: Bir kimseye ya§ama
olanagl kalmayacak biQimde katOluk yapmak
58. Cam ,!Ikmak: Olmek, Qok yorulmak, bitkin bir
hale gelmek
59. Cam tez: Bir i§in QarQabuk yapllmaslnl ister,
yaratlh§ta olan, sablrslz, ivecen
69. Oile getirmek: Susan birini soyletmek, bir durum veya olayl sazle belirtmek
70. Oili ,!ozulmek: Konu§maya ba§lamak "Oili
aQllmak"
71. Oili tutulmak: Korku, heyecan gibi nedenlerIe saz sayleyemez olmak
72. Oili varmamak: KatOveya kar§lslndakini uzecek bir §eyi sayleyememek
73. Dili yanmak: UzunW ve eziyet c;;ekmek,
zarara ugramak
87. Gece giinduz dememek: Vaktin uygun olup
olmadlglna bakmamak, surekli, arahkslz
74. Dize gelmek: GuglUnun buyrugunu kabui etme durumuna gelmek
75. Dizgini ele almak:
ba§lamak
i§i kendisi ybnetmeye
90. Gonlunu almak: Klnlan bir kimseyi guzel bir
davranl§la ho§nut etmek
77. Dizinin bagl <;oziilmek
durma gucu kalmamak
Korkudan ayakta
78. Dut yemi~ biilbiile donmek: Once gok konu§urken artlk sesi C;;lkmazolmak
79. EI ele vermek: i§ birligi yapmak, guc;;lerinibirle§tirmek
91. Gonliinii ho~ etmek: istedigini yaparak sevindirmek
92. Goniil almak: Birini uygun davranl§la, bir armaganla sevindirmek
93. Gonul ok~amak: Birini soz veya davranl§la
sevindirmek
80. EI iistiinde tutulmak: Bir kimseyi c;;oksevmek ve ona saygl gbstermek
95. Goz atmak: Uzun uzadlya uzerinde durmaYip §oyle bir bakmak
82. Elden dii~me: Satl§1yapllan yerden degil, daha
once edinmi§ olan kimseden almak, ikinci el
96. Goz kulak olmak: Korunmasl gereken bir
kimseyi ya da bir §eyi gorup gozetmek
83. Ele avuca sigmamak: Soz dinlememek, kural tanlmamak, afacan
97. Gozden ge<;irmek: Okumak, niteligini anlamak
ic;inher tarafa baklnmak, durumu incelemek
84. Ele almak: Uzerinde c;;all§maya, ugra§maya
ba§lamak
98. Gozleri dolmak: Uzulme ve
duygulanmadan dolayl gozleri ya§la dolmak, aglayacak
gibi olmak
85. Elinden bir §ey gelmemek: Bir §ey yapma
olanagl bulamamak, bir i§ yapmaYI bilememek
99. Gozleri kararmak: Ba§ donmesinden, ac;;hktan,
a§lrI yorgunluktan gozleri iyi goremez olmak
G6z kapaklan birbirine
yakla§mak, uykusu gelmek
100. G6zleri
suzulmek:
101. G6zleri ya~armak: <;ok duygulanllan bir olay
veya durum kar§lslnda g6zlerinden ya§ gelmek
112. Hayatlnr kazanmak:
Kazanclyla
geC1imini
saglamak
vurmak: Bir bu yanl, bir buna kar§lt yanl destekleme durumu
113. Hem nahna hem mlhlna
114. Hem suC!lu hem guC!1U: SUC1lu
oldugu halde
102. G6zlerine
sUC1suzgibi davranan; dahasl kar§lslndakini
sUC1lamayayeltenen
inanamamak:
G6rduklerinin dogru olduguna inanamayacak kadar
§a§lrmak
hem ticaret: Birisiyle g6ru§meye giden kimsenin, bu gidi§ten yararlanarak
ba§ka bir i§i de halletmeye C1all§masldurumu
115. Hem ziyaret
arkada kalmak: Kendisi aynldlktan
soma blraktlgl i§in ya da ki§inin ne durumda
oldugunu merak iC1indebulunmak
103. G6zu
104. G6zu g6nlu tok: GeC1im slklntlsl C1ekmesine
117. Hop oturup hop kalkmak:
Ofkesinden yerinde duramaz halde olmak, C10kheyecanil olmak
ragmen kimseden yardlm istemeyen ve yaplIan yardlml zorla kabul eden
AClkmadan dolayl midenin rahatslzllk vermesi
118. iC!iezilmek:
105. G6zu ISlrmak: Tanir gibi olmak, g6rmu§lugu
bulunmak
119. iC!iiC!ine slgmamak:
106. G6zune
girmek: AnlaYI§llilgl, C1all§kanilgl,be-
<;ok heyecanlanlp se-
vinmek
cerikliligi ile buyugunun saygl ve guvenini kazanmak
Yuzunden belli etmeyerek
C10kaClmak, C10kuzuntU duymak
120. iC!i kan aglamak:
klrpmadan: Duraksamadan,
§unmeden, C1ekinmeden
108. G6zunu
du122. iC!iyanmak:
<;ok buyuk bir aCI ve uzuntU
duymak
109. Gun dogmak
: isteklerini en iyi biC1imdeger-
C1ekle§tirebilecegiC10kelveri§li ko§ullar ortaya
C1lkmak
Ortada bir olay yokken, olacak §eyi tahmin etmek, sezinlemek
123. iC!ine dogmak:
124. iC!ine dert olmak: Bir §ey yapmak istedigi hal-
de yapamaml§ oldugu iC1inuzulmek
125. inada binmek: Kar§lhkh olarak fikirden, i§ten
dbnmemek
138. Kerner sIkmak: Giderleri klsarak tutumlu bir
ya§aYI§a katlanmak
126. ince eleyip sik dokumak: yok dikkatle en
ku~uk aynntllara kadar titizlikle incelemek
139. Kill kIrk yarmak: yok dikkatle, en ku~uk aynntllanna kadar titizce incelemek
127. inceden inceye: yok dikkat ederek, en ku~uk aynntllara degin
140. Klllni bile klplrdatmamak: Bir olay kar§lslnda en ufak bir davranl§ta bulunmamak
128. ipe un sermek: i§i yapmamak i~in bahaneler
ileri surmek, engeller gbstermek
141. Klzlm sana soyluyorum, gelinim sen anla:
Du§uncelerimi dogrudan ona sbyleyemedigim i~in sana sbyluyorum; oysa sbzlerim sana degil onadlr.
129. i§in ic;inden slynlmak: Kan§lk bir i§ten kendini kurtarmak
130. i§ini bilmek: Nereden, nasll yarar saglayacaglnJ bilmek, yapacagl i§ i~in gerekli bilgiye sahip olmak
142. Kime niyet kime kismet: 0 yararlansln dive
hazlrlanan guzel §ey, ona degil, ba§ka bir
kimseye kismet olmak
131. Kablna slgmamak: Ta§kln davranl§larda bulunmak
143. Kimsenin tavuguna kl§ deme: Kimseyi rahatslz edecek en ku~uk bir davranl§ta bulunmamak
132. Kabuguna (fekilmek: DI§ansJile ilgisini kesip
kimse ile gbru§memek
144. Kol kanat germek: Bir kimseyi koruyuculugu
altlna almak
133. Kafa patlatmak: Bir §ey uzerine ~ok du§unmek
145. Kolaylna ka(fmak: Bir i§i yapmak i~in kolay
ve kestirme yolu se~mek
134. Kafasl §i§mek: yok gurultOlu §eyler dinlemekten rahatslz olmak
146. Koru korune: DaVranl§lnlngerek~esini ve nasll
bir sonuca varacaglnl bilmeden, du§unmeden
135. Kale almamak: Sbzunu etmeye deger saymamak, bnemsiz bulmak
147. Kulagl tetikte (kiri§te) olmak: Gelecek sbzu,
haberi her an duymaya hazlr olmak
136. KaplslnJ a§lndlrmak: Evine, yanlna ~ok gidip
gelmek
148. Kulaglna kupe olmak: Ba§lna gelen i§ten
unutamayacagl bir ders almak
137. Karda gezip izini belli etmemek: Yaptlgl uygunsuz i§i kimsenin sezmeyecegi bir ustahkla
yapmak
149. Kulak kabartmak:
gizlice dinlemek
Belli etmemeye <;all§arak
150. Kulak kesilmek: ButOn dikkati ve istegiyle
dinlemek
163. Tepeden bakmak: Kendisini kar§lslndakinden ustun gbrmek
164. Tliyleri diken diken olmak: U§umekten, korkmaktan, deh§et duymaktan vucuttaki kll dipleri
kabarmak
152. Kliplere binmek: ({ok bfkelenip ate§ puskurmek
153. Leb demeden leblebiyi anlamak: Birinin daha
sbze ba§larken ne demek istedigini anlamak
154. Nabzlm yoklamak: Bir kimsenin egilimini anlamaya galJ§mak
155. Ne hali varsa gorslin: Yanll§ bir yolda. Sbz
de dinlemiyor. Artlk i§ine kan§mayacaglm. istedigini yapsln.
156.0rtaya dokmek: Hepsini sergilemek, herkese gbstermek
166. Ustline almak: Bir davranl§ln kendisine kar§1
oldugunu sanmak
167. Va bu deveyi glitmeli ya bu diyardan gitmeli: Bu i§i yaparsan ne ala yapmazsan buradan gidersin
168. Vlklm olmak: Buyuk zarara, felakete ugramak
169. Vola getirmek: Birinin ters durumunu duzeltmek
157. Pil?kinlige vurmak: Kendine bnem verilmemesini, soguk davranllmaslnl anlamazlJktan
gelmek, kbtO davranl§a aldlrmamak
170. Volunu bulmak: Bir i§in amaClnl, bigimini bulmu§ ve uygulamada bulunmu§ olmak
158. Sagml sliplirge etmek: Birileri ugruna bzveri
ile galJ§mak
171. Volunu l?al?lrmak: Dogru yoldan aynlmak,
kbtO yola sapmak
160. Sozlinlin eri olmak: Verdigi sbzu ne pahaslna olursa olsun verine getirmek
161. Sudan (denizden) glkmll? ballga donmek:
Kendi gevresinden aynlan ki§inin igine girdigi
yeni ortama all§makta gugluk gekmesi
162. Tadma varmak: Guzelligini, tadlnl geregi gibi
duymak
172. Vlizlinden dlil?en bin parga:
Suratl aSlk,canlnln gok slklldlgl yuzunden aglkga belli
173. Vuzlinden kan damlamak: ({ok sagllkl'
dugu yuzunden anla§llmak
174. Vlizlinlin aklyla glkmak: Kendindf
i§i eksiksiz ve ba§anll olarak yap'