5E METODUNA GÖRE HAZIRLANMIŞ DERS PLANI BÖLÜM 1 Dersin Adı Fen Bilimleri Sınıf 5.Sınıf Ünitenin Adı/No 3.Ünite: Canlıların Yapısına Yolculuk Konu/Kazanım FB.5.3.1.1. Bitki ve hayvan hücrelerini temel kısımları ve özellikleri açısından karşılaştırabilme. 19 Ders Saati BÖLÜM 2 Alan Becerileri FBAB2. Sınıflandırma Kavramsal Beceriler KB2.6. Bilgi Toplama KB2.7. Karşılaştırma KB2.13. Yapılandırma Eğilimler E1.1. Merak, E2.1. Empati, E2.2. Sorumluluk, E2.5. Oyunseverlik, E3.2. Odaklanma, E3.4. Gerçeği Arama, E3.7. Sistematik Olma, E3.8. Soru Sorma Sosyal-Duygusal Öğrenme Becerileri SDB1.2. Kendini Düzenleme (Öz Düzenleme), SDB2.1. İletişim, SDB2.2. İş Birliği, SDB3.3. Sorumlu Karar Verme Değerler D3. Çalışkanlık, D5. Duyarlılık, D12. Sabır, D13. Sağlıklı Yaşam, D14. Saygı, D16. Sorumluluk Öğrenci Kazanımları Bitki ve hayvan hücrelerinin özelliklerini belirler. Bitki ve hayvan hücrelerinin benzer özelliklerini listeler. Bitki ve hayvan hücrelerinin farklı özelliklerini listeler. Anahtar Kavramlar Hücre, bitki hücresi, hayvan hücresi, organeller. Kullanılan Eğitim Teknolojileri-Araç gereçler Web.2.0, analoji, rol oynama, mikroskopla gözlem, model oluşturma. Öğretme-Öğrenme Yöntem ve Teknikleri Soru-cevap, tartışma ortamı, grup çalışmaları, gösteri, sunuş yolu ile anlatım. BÖLÜM 3 GİRİŞ KEŞFETME Öğretmen derse girer bugünkü konunun bitki ve hayvan hücrelerinin temel kısımları olduğunu söyler. Ardından öğrencilere “Çevrenizde hiç bitki veya hayvan hücresi gördünüz mü? Gördüyseniz yakından incelediniz mi? İncelediğinizde benzerlikleri ve farklılıkları nelerdi?” şeklinde sorular sorarak öğrencilerin fikirlerini söylemesini ister. Onların dikkatini çekmeye çalışır. Öğretmen ilk olarak öğrencilere mikroskobun bölümleri ve işlevini tanıtır. Bir hücre gözlemi için hem bitki hem de hayvan hücrelerine ait örnekler mikroskopta öğrenciler tarafından tek tek gözlemlenir. Örneklerden yola çıkarak bitki ve hayvan hücrelerinin özelliklerini belirlemeleri sağlanır. Öğrencilerin gözlemlerine dayanarak hücreye ait temel kısımları çizmeleri sağlanır. Öğrenciler çizimlerini karşılaştırarak hücrenin temel kısımlarını belirleyip açıklamaları sağlanır. Bu süreçte gruptaki her öğrencinin olumlu iletişim sergilemesine ve fikrini beyan etmesine özen gösterilir. Daha sonra her gruba bitki ve hayvan hücrelerinin modellerinin yapılması için malzemeler dağıtılır. Öğrenciler grup içi fikir alışverişi yapar. Bitki ve hayvan hücrelerinde hangi organellerin olduğunun ve iki hücrenin birbirinden farklarını bir önceki mikroskopta hücre gözlemlerinden yararlanarak ve kendi yaratıcılık ve hayal güçlerini kullanarak modelleri oluştururlar. AÇIKLAMA DERİNLEŞTİRME DEĞERLENDİRME Öğrencilerin gruplar halinde hazırladıkları modelleri sınıfta sunmaları istenir. Yapılan hücre modelleri analitik dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilir. Öğrencilerin nerede eksikleri, kavram yanılgıları olduğunu öğretmen not eder. Daha sonra öğretmen konuyu materyal kullanarak anlatır ve öğrencilerinin eksik olduğu yerleri üzerinde durarak soru cevap yapar. Daha sonra bitki ve hayvan hücresinin temel kısımlarının karşılaştırılmasında web.2.0 aracından yararlanılır ve öğrencilerin akranları ile beraber eğlenerek kazanımın kavratılması ve eksiklerinin giderilmesi sağlanır. https://wordwall.net/tr/resource/32690014/fenbilimleri/hayvan-ve-bitki-h%c3%bccresi Öğretmen öğrencilerden hücre, doku, organ, sistem ve organizma kavramlarının yapılandırılması sırasında rol oynama tekniğini kullanmalarını ister. Sınıfı 2 gruba böler ve bir gruptan bitki hücresini diğer gruptan da hayvan hücresini canlandırmalarını ister böylece öğrencilerin akranları ile olumlu iletişim dili kullanmaları ve bu süreçte eğlenerek öğrenmeleri sağlanır. Öğrencilerin kavramlar arası mantıksal ilişkileri açıklamaları istenir. Öğrencilerin kavramlar arasındaki ilişkiye analoji yoluyla günlük hayattan örnek vermeleri beklenir. Örnek olarak ev, mahalle,ilçe, il, ülke vb yapılanmalar sunulur. Öğrencilerin elde ettiği bilgilerle var olan bilgilerini bütünleştirerek organizmanın uyumlu bir bütün oluşturduğu sonucuna ulaşmaları sağlanır. Ülkenin de organizma gibi uyumlu bir bütün olduğu ifade edilerek aralarında benzeşim kurulabilir. (analoji örneği alt sayfadadır) Bu bilgiler ışığında bitki ve hayvan hücresinin benzer ve farklı özellikleri sınıf ortamında tartışılır. Açık uçlu sorular sorularak kendi öğrenmelerinin değerlendirilmesi sağlanır. Sürecin başından sonuna kadar öğrencilerin aktif katılımı ve onların kendilerini rahat hissedeceği ortamlar oluşturulur. Öğrencilerin bireysel fikirlerini paylaşmaları ve becerilerini kullanmaları desteklenerek başarı için motivasyon ve özgüvenin artması desteklenmiş olur. ANALOJİ ÖRNEĞİ Bitki hücresi, bir şehre benzer. Hücre zarı şehrin sınırlarını belirler, sitoplazma ise şehrin sokakları gibi hücre içindeki tüm yapıları barındırır. Bitki hücresinin birçok farklı özelliği vardır: 1. Hücre Duvarı- Şehrin Duvarları Bitki hücresi, şehrin duvarlarına benzer şekilde bir hücre duvarına sahiptir. Bu duvar, hücreye destek sağlar ve şeklini korur. 2. Kloroplastlar- Güneş Enerjisi Santralleri Bitki hücresinde bulunan kloroplastlar, şehrin güneş enerjisi santralleri gibidir. Fotosentez sürecinde güneş ışığını yakalar ve kimyasal enerjiye dönüştürür. 3. Koful - Depolama ve Destek Koful, şehirdeki depolama tanklarına benzer. Besinlerin depolanması, hücre içi sıvı dengesinin sağlanması ve hücrenin desteklenmesi için kullanılır. 4. Mitokondriler - Enerji Üretimi Bitki hücresinde bulunan mitokondriler, enerji üretimi için şehirdeki elektrik santralleri gibidir. Organik bileşiklerin parçalanması sonucu enerji üretirler. Hayvan hücresi ise biraz farklıdır. Hayvan hücresi, şehirdeki birçok görevi yerine getiren farklı yapılar içerir: 1. Lizozomlar - Temizlik Ekibi Hayvan hücresinde bulunan lizozomlar, şehrin temizlik ekibi gibi zararlı maddeleri parçalar ve hücrenin geri dönüşümünü sağlar. 2. Sentriyoller - Hücre Bölünmesi Sentriyoller, şehirdeki inşaat ekiplerine benzer. Hücre bölünmesi sırasında sitoplazmanın organize edilmesine yardımcı olur. 3. Glikozomlar - Yağ Asitleri Parçalama Glikozomlar, şehirdeki enerji santrallerine benzer. Yağ asitlerini parçalayarak enerji üretirler. 4. Endoplazmik Retikulum (ER)- Yollar ve Taşıma: Endoplazmik retikulum, şehirdeki ulaşım ağlarına benzer. Sitoplazma içinde maddelerin taşınmasını ve iletimini sağlar.
