MİKROBİYOLOJİ LABORATUVAR NOTLARI: Kapsül boyama nedir? / Neden yapılır? Bakteri hücrelerinin kapsüllerinin varlığının gösterilmesi için uygulanan özel bir boyama yöntemidir. Boyama sonunda ortam siyah iken boyanmamış hücre ve kapsüller renksiz olarak görülür. Karbon kaynağı olarak tek sitratı kullanabilen bakterileri ayırt etmek amacıyla yapılır. KAPSÜL VE KAYGAN TABAKA NEDİR ? Birçok bakteri türü, hücre duvarını saran, polisakkarit, polipeptitlerden veya karışımlardan oluşan kapsül veya kaygan tabaka üretirler. Bu tabaka hücre gelişmesi için gerekli olmamakla beraber, bazı hastalık yapan bakterileri fagositoza karşı korur ve böylece onların hastalık yapma özelliklerini artırır. Hücreyi fiziksel ve kimyasal etkilere karşı korur. KAPSÜL BOYAMANIN AŞAMALRI NELERDİR / NASIL YAPILIR ? BAKTERİLERDE KAPSÜL BOYAMA (NEGATİF BOYAMA): AMAÇ: Kapsül oluşturan bakterilerde kapsülün incelenmesi. Birçok bakteri ve Cyanobacterca karbonhidratlı ortamlarda polisakkarit veya polipeptit yapısında kapsül oluştururlar. GEREKLİ MALZEMELER: 1.Mikroskop, lam, öze, pastör pipeti 2.Bakteri kültürü (Leuconostoc mesenteroides) 3.Çini mürekkebi 4.Nigrosin(%10 ‘luk) 5.Metilen mavisi (%1’lik) PROSEDÜR: 1.Hazırlık: Temiz bir lam alınır. Steril bir öze veya pipet yardımıyla küçük bir damla NİGROSİN yada HİNDİSTAN MÜREKKEBİ (negatif boyama için) lamın ucuna eklenir. 2.Bakteri kültürü eklenir: Taze bakteri kültüründen bir damla alınır ve lamın üzerindeki nigrosin maddesiyle karıştırılır. 3.YAYMA İŞLEMİ: İkinci bir lam alınır ve bu lam 45 derecelik açıyla lama temas ettirilir. Lamı, boyayı ve kültürü ince bir tabaka halinde yayacak şekilde ileri doğru kaydırılır. Yayma işlemi lam boyunca düzgün bir film oluşturacak şekilde yayılmalıdır. Sonrasında kullanılan ikinci lam düzgünce kaldırılır. 4.KURUMA: Lamın tamamen havada kuruması beklenir. ( Isıtma işlemi uygulanmaz çünkü ısı kapsülleri bozabilir.) 5.METİLEN MAVİSİ BOYAMA ( OPSİYONEL KONTRAST): Lamın üzerine bir damla metilen mavisi damlatılır ve 1dakika boyunca kuruması beklenir. Sürenin sonunda fazla boya dikkatlice suyla yıkanır. 6.KURUTMA: Boya yıkandıktan sonra lam havada kurumaya bırakılır. 7.İNCELEME: Mikroskopta incelenir.
