tıbbi farmakoloji anabilim dalı doktora programı

TIBBİ FARMAKOLOJİ ANABİLİM DALI DOKTORA PROGRAMI
DERSLERİN İÇERİĞİ
FAR 801 Genel Farmakoloji
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
İleri ve özel farmakolojik konuları anlayabilmek için gerekli genel farmakolojik kavram
ve prensiplerin öğretilmesi, farmakolojiye giriş, ilaçların enerjileri ve kimyasal yapıları,
kaynakları, ilaç etki mekanizmaları, doz-konsantrasyon-etki ilişkisi, ilaçların uygulama
yolları, emilimi, farmakokinetik ve farmakodinamik özellikleri, dağılımı, depolanması,
eliminasyonu, ilaçların etkisini değiştiren faktörler, ilaçlar arası etkileşme şekilleri:
antagonizma, sinerjizma, reçete bilgisi, ilaç şekilleri, hazırlanış teknikleri.
FAR 802 Otakoidler
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
Otakoidlere giriş, otakoidlerin çeşitleri ve yapıları. Amin yapısında otakoidler: Histamin,
antihistaminikler, serotonin agonistleri ve antagonistleri. Peptid yapılı otakoidler:
Anjiotensin, kininler. Lipid kökenli otakoidler: Eikozanoidler, lökotrienler ve
antagonistleri. Endotel ve epitel kaynaklı otakoidler: Endotelin, EpDRF, nitrik oksid.
08.06.2011
Prof. Dr. Z. Nur BANOĞLU
Tıbbi Farmakoloji ABD Bşk.
FAR 803 Antibiyotikler
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
Antibiyotikler ve infeksiyonların tedavisindeki genel kavramlar, rezistans, direnç.
Beta-laktam antibiyotikler, makrolid, linkozamid ve streptogramin antibiyotikler,
tetrasiklinler, amfenikoller, aminoglikozidler, dar spektrumlu antistafilokokal ve
antianaerobik ilaçlar ve polipeptid, fluorokinolonlar, sulfonamidler, ko-trimoksazol ve
trimetoprim, antifungal antibiyotikler ve diğer antifungal ilaçlar. Antimikrobik ilaçlar
arasındaki etkileşimler ve kombinasyonlar. Tüberküloz ve diğer mikobakteri
infeksiyonlarında kullanılan ilaçlar, üriner infeksiyonların tedavisine özgü ilaçlar,
antiamibik ilaçlar ve diğer antiprotozoal ilaçlar, antimalaryal, antihelmintik ilaçlar,
ektoparazitlere karşı kullanılan ilaçlar, antiviral ilaçlar, antiseptikler ve dezenfektanlar.
FAR 804 Otonom Sinir Sistemi Farmakolojisi
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
Otonom sinir sistemi, nörotransmiterleri ve ilaçları hakkında temel bilgiler, otonom sinir
sisteminin anatomo-fizyolojik bölümleri, otonom sinir sisteminin nörokimyasal
bölümleri, otonom sinir sistemini etkileyen ilaçların ve diğer kimyasal etkenlerin genel
etki kalıpları, otonom sinir sistemi ilaçlarının sınıflandırılması ve genel özellikleri.
Sempatomimetik, parasempatomimetik, sempatolitik ve parasempatolitik ilaçlar.
08.06.2011
Prof. Dr. Z. Nur BANOĞLU
Tıbbi Farmakoloji ABD Bşk.
FAR 805 Gastrointestinal Sistem Farmakolojisi
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
Gastrointestinal sistem fizyolojisi, enterik sinir sistemi,
mediyatörler ve lokal
hormonlar, gastrointestinal sistem hastalıkları, GİS’i etkileyen ilaçlar, peptik ülser ve
tedavisinde kullanılan ilaçlar, laksatif ve purgatif ilaçlar, antidiyareik ilaçlar, emetik ve
antiemetik ilaçlar, sindirim sistemini etkileyen diğer ilaçlar, irritabl barsak sendromu ve
tedavisi, ilaçların gastrointestinal sistemde oluşturduğu ters etkiler.
FAR 806 Hemopoetik Sistem Farmakolojisi
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
Kanın şekilli elemanları, hemopoetik sistem hastalıkları, anemiler, antianemik ilaçlar,
demir, megaloblastik anemilere karşı kullanılan ilaçlar, folik asid ve siyanokobalamin,
büyüme faktörleri ve eritropoetin, hemostatikler, antikuogülanlar, plazma yerini tutan
solüsyonlar, antitrombositikler, fibrinolitikler, kan ve kan ürünleri.
FAR 807 Psikofarmakoloji
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
Santral sinir sistemi farmakolojisinin temelleri, nöromediyatörler, ilaçlar ve sinaptik
aşırım hakkında genel bilgiler, hipnosedatif ilaçlar, alkoller, nöroleptikler, antidepresan
ve antimanik ilaçlar, opioid analjezikler, ilaç suistimali ve ilaç bağımlılığı, non-steroidal
antiinflamatuar ilaçlar, santral sinir sistemi stimülanları, bir test modelinde ilaç etkisinin
gözlenmesi.
08.06.2011
Prof. Dr. Z. Nur BANOĞLU
Tıbbi Farmakoloji ABD Bşk.
FAR 808 Nörofarmakoloji
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
Santral sinir sistemi farmakolojisinin temelleri, nöromediyatörler, ilaçlar ve sinaptik
aşırım hakkında genel bilgiler, genel anestezikler, lokal anestezikler, nöromüsküler
bloke edici ilaçlar, santral etkili kas gevşeticiler, alkoller, santral sinir sistemi
stimülanları, antiepileptikler, parkinson hastalığının ve diğer hareket bozukluklarının
tedavisinde kullanılan ilaçlar, Alzheimer ilaçları.
FAR 809 Davranış Farmakolojisi
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
Davranışlar üzerine etki yapan ilaç ve maddeler, psikoaktif ilaçlar, serebral stimülanlar,
lokomotor aktivite, beslenme, öğrenme, hafıza, duygu-durum, agresivite, uyku-uyanıklık
ritminin düzenlenmesi ve etki yapan ilaçlar, ilaç ve madde bağımlılığı ve mekanizması,
beyinde nörotransmitter ve enzim aktivitelerinin deneysel eksper incelenmesi, deneysel
hayvan davranış modelleri, bu modeller üzerinde ilaç etkisinin incelenmesi.
08.06.2011
Prof. Dr. Z. Nur BANOĞLU
Tıbbi Farmakoloji ABD Bşk.
FAR 810 Endokrin Sistem Farmakolojisi
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
Endokrin sistem farmakolojisinin esasları, insülin, oral antidiyabetikler ve glukagon,
kortikosteroidler, antagonistleri ve ACTH, tiroid ilaçları, kalsiyotropik ilaçlar,
androjenler, anabolik steroidler ve antiandrojenik ilaçlar, estrojenler, projestinler ve
antagonistleri, oral kontraseptifler ve diğer gebelik önleme yöntemleri, hipofiz ve
hipotalamus hormonları: Gonadotropinler, laktotrop hormon, büyüme hormonu.
FAR 811 Kardiyovasküler Farmakoloji
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
Kalp damar sisteminin özellikleri, kardiyovasküler hastalıkların önemi, kan basıncının
düzenlenmesi, damar düz kası endotel ilişkisi, baroreseptörler, kalp atımının
düzenlenmesi, kardiyotonik ilaçlar (kalp glikozitleri ve kalp yetmezliğine karşı
kullanılan diğer ilaçlar), antiaritmik ilaçlar, antianjinal ilaçlar, antihipertansif ilaçlar,
hipertansiyon tedavisinin özellikleri, hipolipidemik ilaçlar, antiagregan ilaçlar, periferik
damar hastalıklarının tedavisi; şok ve tedavisi.
FAR 812 Anestezik Farmakoloji
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
Nöromediyatörler, ilaçlar ve sinaptik aşırım hakkında genel bilgiler, genel anestezi
teknikleri, uçucu genel anestezikler, katı genel anestezikler, dengeli anestezi, nörolept
analjezi ve anestezi, anestezik premedikasyon, genel anesteziklerin yan etkileri, lokal
anestezi teknikleri, lokal anestezikler, nöromüsküler bloke edici ilaçlar, santral etkili
kas gevşeticiler.
08.06.2011
Prof. Dr. Z. Nur BANOĞLU
Tıbbi Farmakoloji ABD Bşk.
FAR 813 Özel Farmakoloji
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
İlgi alanına göre öğrenci ile birlikte seçilecek konularda ileri düzeyde farmakolojik bilgi
verilecek, konu ile ilgili uygulamalar yapılacaktır.
FAR 814 Deneysel Farmakoloji I
Lokal Kredi:4
AKTS: 6
Hayvanların tutulması, injeksiyon teknikleri, anestezi metodları, deney hayvanlarının
anatomik yapısı, izole doku ve organ deneyleri (izole kalp, akciğer, böbrek, izole damar,
kas, trakea, arter, barsak segmenti, safra kesesi, mide fundusu, mesane, üreter v.b.)
İn vivo kalp preparatı, kardiovasküler preparatlar.
FAR 815 Deneysel Farmakoloji II
Lokal Kredi: 4
AKTS: 6
Deneysel
hastalık
modellerin
planlanması,
gerçekleştirilmesi
ve
verilerinin
değerlendirilmesini bizzat yaparak öğrenmeleri, uygulamaları ve araştırma yetisinin
yerleştirilmesidir. Deneysel hastalık modellerinin oluşturulması (akut böbrek yetmezliği,
hipertansiyon, diyabet, astım, plörezi, sepsis, epilepsi, Parkinson, vb)
Davranış modellerinin incelenmesi, açık alan (open field), labirent (plus maze),
öğrenilmiş yalnızlık, zorunlu yüzme.
Deneysel ağrı oluşturma ve analiz etme pratiği, hot plate, tail flick, Randall-Sellito.
Alternatif yöntemler ve 3R kuralı ve uygulamaları.
08.06.2011
Prof. Dr. Z. Nur BANOĞLU
Tıbbi Farmakoloji ABD Bşk.
FAR 816 Farmakovijilans
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
Farmakovijilans uğraşı alanına giren etkinlikler, ters ilaç reaksiyonları, tipleri, ilaç alımı
ile nedensel ilişkinin araştırılması, ters ilaç reaksiyonlarının ortaya çıkma boyutunun
ölçülmesi, farmakovijilans çalışmalarının halk sağlığı yönünden önemi, farmakovijilans
sistemlerinin gelişmesi, AB’de farmakovijilans etkinlikleri ile ilgili yasal düzenlemeler,
Türkiyede farmakovijilans sistemi, ters ilaç reaksiyonları izleme yöntemleri, spontan
raporlama sistemleri, firmaların yapmakla yükümlü olduğu bildirimler, Kohort
çalışmaları ile ters ilaç reaksiyonlarını izleme, kohort çalışmalarında kullanılan veri
tabanları, girişimsel kohort çalışmaları, olgu kontrol çalışmaları ile ters ilaç
reaksiyonlarını izleme, sinyal hakkında soruşturma ve alınacak önlemler.
FAR 817 Klinik Farmakoloji
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
İlaçların klinikte kullanımı, klinik ilaç dozajı, ilaçların uygulama yolları, enteral ve
parenteral ilaç uygulamaları, depo etkili ilaçlar, plazma proteinlerine bağlanma, ilaç
etkileşimleri, besin-ilaç etkileşimleri, kritik ilaçların klinik takibi, ilaç etkisini değiştiren
klinik faktörler, yan etkiler, beklenmeyen etkiler, gebelikte ilaç kullanımı, karaciğer ve
böbrek bozukluklarında ilaç seçimi ve dozajı, ilaç bağımlılığının klinik yönü.
Farmakoterapinin diğer tedavi şekilleri arasındaki yeri, tedavi stratejileri, mevcut
ilaçların rasyonel kullanımı, farmakodinamik ve farmakokinetik ilaç etkileşimleri:
Farmasötik ve farmakodinamik ilaç etkileşimlerinin klinik önemi, hamile ve emziren
kadınlarda ilaç tedavisi: ilaç farmakokinetiğinin etkilenmesi; ilaç etkisinin değişmesi;
ilaçların plasentaya geçişi; teratojenez; güvenli ilaçlar; ilaçların sütle ekskresyonu;
emziren annelerde ilaç tedavisi, yenidoğan ve pediyatrik hastalarda ilaç tedavisi:
ontojeni ve farmakoloji; yenidoğan, bebek ve çocuklarda ilaçların absorbsiyon, dağılım,
biyotransformasyon ve atılımları; büyüme ve gelişmenin terapötik özellikleri;
yenidoğanlarda ilaç tedavisi,
ilaç reaksiyonları: ilaç toksisitesinin biyokimyasal
mekanizmaları, ilaç geliştirme: preklinik ve klinik fazlar, klinik denemeler: Faz I - Faz
IV, eşdeğerlik denemeleri.
08.06.2011
Prof. Dr. Z. Nur BANOĞLU
Tıbbi Farmakoloji ABD Bşk.
FAR 818 Moleküler Farmakoloji
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
Hücre yapısı, organelleri, bu yapıları etkileyen ilaçlar, reseptörler, iyon kanalları,
mitokondriler, protein sentezi, hücre çekirdeği, DNA, RNA üzerinde ilaç etkileri,
ilaçların subsellüler yapılar üzerindeki etkileri, biyolojik yapı-ilaç ilişkisinin temel
öğeleri, subselüler kompenentlerle ilgili başlıca olayların moleküler temeli, bunun
ilaçlar ve maddeler tarafından değiştirilmesi, sinyal transdükleme sistemleri, reseptör
izolasyon çalışmaları, rekonstitusyon; "knock-out" hayvan deneyleri, reseptör
klonlama çalışmaları, yöre seçimli mutajenez, iyon kanalları, enzimler, iyon
pompaları, moleküler düzeyde ilaç etki mekanizmaları.
FAR 819 Biyokimyasal Farmakoloji
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
Biyokimya, farmakoloji ve biyokimyasal farmakolojinin tanımı, biyokimyasal
farmakolojinin ilaç etkisi açısından önemi, ilaçların biyokimyasal parametreler üzerine
etkisi, enzimler, enzimlerin temel işlevleri, enzimlerin ilaç etkisi ve metabolizmasındaki
rolü, mikrozomal enzimler, enzim kinetiğine bakış, enzim izolasyon ve saflaştırılması,
karaciğer ve böbrek fonksiyonlarının biyokimyasal göstergeleri, düzenleyici peptid ve
proteinler, kalmodulin, antifosfolipaz proteinler, g-proteinler, anneksinler.
FAR 820 İlaç ve Madde Bağımlılığı
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
İlaç suistimali, ilaç ve madde bağımlılığının tanımı ve tipleri, psişik ve fiziksel
bağımlılık, bağımlılık kriterleri, yoksunluk sendromu, tolerans, psikososyal faktörlerin
bağımlılık oluşumu üzerine etkileri, bağımlılık oluşturan madde ve ilaçların
sınıflandırılması, alkol ve solvent bağımlılığı, barbitürat bağımlılığı, opioid tipi
bağımlılık, eroin bağımlığı, kokain bağımlılığı, lsd bağımlılığı, khat tipi bağımlılık, diğer
bağımlılık tipleri, bağımlılığın önlenmesi ve tedavisi.
08.06.2011
Prof. Dr. Z. Nur BANOĞLU
Tıbbi Farmakoloji ABD Bşk.
FAR 821 Biyoyararlanım ve Biyoeşdeğerlik
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
İlaç uygulama yolları, biyoyararlanımın hız ve boyutları, sistemik biyoyararlanım, oral
biyoyararlanımın ölçülmesi, plazma konsantrasyonu-zaman eğrisi altında kalan alan,
mutlak göreceli biyoyararlanım, doruk ilaç konsantrasyonu, biyoyararlanım ölçümü ile
ilgili modeller, çarpımsal model, formülasyon etkisi, eğri altında kalan alanın ölçülmesi,
zamana bağımlı kinetik, lineer yamuk kuralı, metabolitlerin ölçülmesi, çok dozlu
biyoyararlanım incelemeleri, ilaçla itrah düzeyinden biyoyararlanım ölçümü, akut etki
üzerinden
biyoyararlanım
ölçümü,
ön
ilaçların
biyoyararlanımının
ölçülmesi,
Biyoeşdeğerlik ve ölçümü, biyoeşdeğerliğin invitro değerlendirilmesi, dissolusyon testi,
benzerlik faktörü, çanak koşulu, özel dissolüsyon ortamları, örneklem büyüklüğü, klinik
biyoeşdeğerlik çalışmaları ve istatistik analizi, kan örneği alma zamanları, referans ve
testler, uzatılmış salınımlı dozlamlarda biyoeşdeğerlik ölçümü, in vitro/in vivo
korelasyon, biyoyararlanım farkına yol açan ilaç kaynaklı faktörler, Avrupa Birliği’nde
ilaç düzeni ve ruhsatlandırma, uluslararası uyumlandırma.
FAR 822 İmmünofarmakoloji
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
İmmün sistem tanımı, yapısı ve fizyolojisi, immün sistemin önemi, humoral ve
hücresel immünite, retiküloendotelial sistem ve immün sistem açısından önemi, immün
sistemin endojen parametreleri, immün sistemin diğer nörohumoral faktörler ile
etkileşimi, kemokin tanımı; kemokin reseptörleri ve sınıflandırılması, immün sistem
hastalıkları ve tedavileri, immün yetmezlikler, immün sistem-kanser ilişkisi,
otoimmün
hastalıklar,
immünomodülatör
ilaçlar:
immünstimülanlar,
immün
depresanlar, immünolojik replasman, aşılar ve bağışıklama, immünglobülinler, immün
sistemi etkileyen ilaçların deney hayvanları üzerinde inceleme yöntemleri.
08.06.2011
Prof. Dr. Z. Nur BANOĞLU
Tıbbi Farmakoloji ABD Bşk.
FAR 823 Farmakogenetik
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
Genetik özelliklere bağlı olarak ilaç etkisinin değişimi, genetik yapı; Nükleik Asitler;
DNA’nın Yapısı ve Replikasyonu; RNA’nın yapısı ve çeşitleri; genlerin yapı ve işleyişi;
Plazmid ve Bakteriyofajlar; Plazmidler ve Konjugasyon. Bakteriyofajların temel
özellikleri; Plazmid ve bakteriyofaj DNA’sının Hazırlanması, E.coli için Klonlama
Vektörleri, Gen Analizi, Spesifik bir gen klonunun hazırlanması, Gen kütüphanesi, Gen
yapı ve lokasyon çalışması, DNA baz dizilimi, Gen ekspresyon çalışmaları, Gen
ekspresyon düzenleme çalışmaları, klonlanan genden protein üretim yöntemleri, Deney
hayvanlarında genetik manipülasyonlar, gen tedavileri, genetik markırlar, Rekombinant
DNA Teknolojisi, Gen Transfer Yöntemleri, Gen Ekspresyonu: PCR Yöntemi,
Polimorfizm, Protein Ekspresyon Yöntemleri: Western blotlama, Southern blotlama,
Northern blotlama, İlaç Yanıtında ve İlaç Geliştirmede Farmakogenetiğin Önemi, İlaç
Farmakokinetiğinde ve Farmakodinamiğinde Genetik Faktörlere Bağlı Değişiklikler;
Ekogenetik; Farmakogenetiğin Klinik Pratikteki Yeri.
FAR 824 Geriatrik Farmakoloji
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
Yaşlılıkta ilaç tedavisi: yaşlanmanın fizyopatolojisi; ilerleyen yaşa bağlı olarak
farmakokinetik değişimler, hepatik ve ekstrahepatik ilaç biyotransformasyonunda
değişimler, efektör sistemlerde ve reseptörlerde ilerleyen yaşa bağlı olarak ortaya çıkan
değişimler, santral sinir sistemi, otonom sinir sistemi, kardiyovasküler sistem, böbrek
işlevleri; ilerleyen yaşa bağlı olarak toksisite riski artan ilaç grupları.
Yaşlanmayı önleyici (anti aging) uygulamalar.
08.06.2011
Prof. Dr. Z. Nur BANOĞLU
Tıbbi Farmakoloji ABD Bşk.
FAR 825 Dermatolojik Farmakoloji
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
Derinin yapısı, hastalıkları, cilt hastalıklarında kullanılan ilaçlar, topikal ve sistemik
uygulamalar, yumuşatıcı ve engel oluşturan preparatlar, akne rozasea, siğil, nasır, güneş
yanığı tedavileri, güneşten koruyucu ve kapatıcı ürünler, antienfektif deri preparatları,
deri temizleyiciler ve antiseptikler, terlemeyi önleyiciler, yara bakım ürünleri,
nedbeleştiriciler, cilt bakım ürünleri ve kozmetikler, cilt ürünlerinin hazırlanış teknikleri.
FAR 826 Oftalmik Farmakoloji
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
Gözün anatomik yapısı, görme fizyolojisi, oftalmolojide kullanılan ilaçlar, ilaçların göze
uygulanması, antienfektif preparatlar, antibakteriyeller, antifungaller, antiviraller,
antiinflamatuvarlar, kortikosteroidler, midriyatikler, sikloplejikler, dekonjestanlar,
glokom oluşumu ve tedavisi, lokal anestezikler, gözyaşı eksikliği tedavisi, oküler
kayganlaştırıcı ve astrenjanlar, tanı amaçlı ve perioperatif göz preparatları, fotodinamik
tedavi, kontaklensler, lens kullananlarda ilaç seçimi.
FAR 827 Radyokontrast Maddeler
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
Radyokontrast maddeler, negatif kontrast maddeler, pozitif kontrast maddeler, baryum
sülfat, iyotlu kontrast maddeler, doku spesifik kontrast maddeler, kontrast madde
uygulama yolları, sistemik yan etkileri, alınacak tedbirler ve tedaviler, manyetik
rezonansta kullanılan kontrast maddeler, ultrasonografik kontrast maddeler.
Radyofarmasötikler: Hazırlanışı, uygulama yolları, radyoaktivite birimleri, stabilite ve
saklanmaları, teknesyum-99m, teknesyum sodyum metilen difosfonat ve diğer
teknesyum bileşikleri, Talyum klorür, radyoaktif iyot, radyofosfor (32 P), demir-59 sitrat,
Galyum-67 radyofarmasötiklerin tanıda kullanılması (sintigrafiler) , hemopoetik sistem
radyonüklid incelemeleri, radyofarmasötiklerin tedavide kullanımı, radyoterapik ajanlar,
non iyonize radyasyon, elektromanyetik radyasyon, radyoprotektif ajanlar, infraruj
ışınları, ultrason.
08.06.2011
Prof. Dr. Z. Nur BANOĞLU
Tıbbi Farmakoloji ABD Bşk.
FAR 828 Onkolojik Farmakoloji
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
Normal hücre siklusu, evreleri ve kontrol mekanizmaları, kanser oluşum mekanizmaları,
kanserin genetiği (onkogenler, tümörsüpressör genler), metastazis, anjiyogenezis,
apoptozis, immünoterapi ve gen terapisi, kanser ilaçları
normal hücre siklusu ve hücre siklusunda görev alan yapılar, kontrol mekanizmaları.
Kanserin tanımı; kanserli hücrelerin özellikleri, kanser oluşum mekanizmaları, kanserin
genetiği,
protoonkogenler
ve
onkogenler,
tümör
süpressör
genler,
metastaz,
anjiyogenezis, apoptozis, ımmünoterapi, kanserde gen terapisi, antineoplastik ilaçlar,
kemoterapi, kemoterapide kullanılan kombinasyonlar, antiviral ilaçlar.
FAR 829 Toksikolojide Genel Prensipler
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
İlaçların toksik tesirleri ve toksikolojinin temel kavramları, zehirlerin sınıflanması, giriş
yolları, organ toksisiteleri, yalın toksik tesirler, özel toksik etkiler, zehirlenmelerde
ortaya çıkan başlıca belirtiler ve oluş mekanizmaları, ilaçların teratojenik etkileri, ilaç
alerjileri, dayanıksızlık reaksiyonları, idiyosenkrazi ve genetik farklılığa bağlı
reaksiyonlar, ilaç toksisitesinin deneysel olarak ölçümü ve tedavi indeksi, akut ilaç
zehirlenmesi tedavisinde genel ilkeler.
FAR 830 Akut Zehirlenme Tedavisinde Genel Ilkeler
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
Sık raslanan akut zehirlenmeler, zehirler, giriş yolları, zehirin uzaklaştırılması,
absorbsiyonun engellenmesi, kusturma, mide yıkama, ipeka şurubu, apomorfin,
barsakların boşaltılması, şelatörler, lokal ve sistemik antidotlar, eliminasyonun
hızlandırılması, zorlu diürez, hemodiyaliz, periton diyalizi, hemoperfüzyon, destekleyici
ve semptomatik yöntemler, solunumun desteklenmesi, hemodinamik parametrelerin
desteklenmesi, şok önlenme ve tedavisi, konvülsiyonların önlenmesi ve tedavisi, asid
baz dengesinin düzenlenmesi, hipogliseminin düzeltilmesi, akut böbrek yetmezliği ve
tedavisi, cilt ve mukozaların bakımı, dissemine intravasküler koagülasyonun önlenmesi.
08.06.2011
Prof. Dr. Z. Nur BANOĞLU
Tıbbi Farmakoloji ABD Bşk.
FAR 831 Toksikolojik Araştırma Yöntemleri
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
Toksikolojide tarama testleri, laboratuvar tetkikleri, numune alma, ilkel muayene,
mekanik araştırma, özgün analizler: fosfor aranması, uçucu zehirlerin teşhisi, alkaloid
aranması, konin aranması, nikotin aranması, dijital alkaloidlerinin aranması, striknin,
brusin, atropin, kokain, ezerin, morfin, kodein aranması, digoksin, etanol,demir, lityum,
asetaminofen, salisilat aranması, postmortem toksikolojik analiz.
FAR 832 Hücre Kültürü Laboratuvarı
Lokal Kredi: 4
AKTS: 6
Hücre kültürü laboratuvarı oluşumu, laboratuvar aletleri ve kullanımları, hücre kültürü
hazırlanmasında temel prensipler, hücre kültürünün tıpta kullanım alanları, doku örneği
alınması, hücreleri dokudan izole etme, aseptik yöntemler, kontaminasyon, besi yeri
hazırlama ve primer hücre ekim yöntemleri, hücrelerin dokudan ayrıştırılması ve primer
kültürü, kültürü yapılan hücrelerin bakımı ve pasajların oluşturulması, hücre canlılığının
testi, hücrelerin dondurulması ve saklanması, hücre kültürlerinin sınıflandırılması, doku
ve hücre kültürlerinin özellikleri, hücre kültürlerinde kullanılan cihaz ve malzemelerin
tanınması ve özellikleri, hücre kültürlerinin yetiştirilmesi ve farmakolojik deneylere
hazırlanması, hücre kültürlerinde kullanılabilecek temel yöntemler, kültürde virüs ve
bakteri
üreme
belirteçleri,
hücre
kültürü
yöntemlerinin
ilaçların
etkisinin
değerlendirilmesinde kullanılması, testlerde elde edilen verilerin değerlendirilmesi.
08.06.2011
Prof. Dr. Z. Nur BANOĞLU
Tıbbi Farmakoloji ABD Bşk.
FAR 833 Western Blott Laboratuvarı
Lokal Kredi: 4
AKTS: 6
Hücre ve dokuların izolasyonu, hücre kültürü, jel hazırlama, membran hazırlama ve
transfer, western blott laboratuvarında kullanılan tampon (buffer) solüsyonlar ve
hazırlanması, antijen preparatları ve kullanılışı, yatay ve dikey elektroforez, proteinlerin
membrana transferi, membrana bağlı proteinlerin bloklanması, karşıt cisimlerin ilavesi,
enzimatik
veya
radyoaktif
araştırmalar
ve
kayıtlar,
kayıtların
bilgisayarda
değerlendirilmesi.
FAR 834 Kan Ilaç Düzeyi
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
Vücut sıvılarında: tam kan, serum ve plazma, bazen tükrük, nadiren de beyin-omurilik
sıvısı, gözyaşından ilaç düzeylerinin ölçülmesi, izlemi gereken ilaçlar, antiepileptikler
(fenitoin, karbamazepin, valproik asit, fenobarbital, lamotrijin), digoksin, antiaritmik
ilaçlar (amiodaron, lidokain, prokainamid, kinidin, flekainid), antibakteriyel ilaçlar
(gentamisin, tobramisin, netilmisin, amikasin, vankomisin), immünosüpresifler
(siklosporin, takrolimus, sirolimus), lityum, teofilin miktar tayinleri, numune alma
zamanları, pre-analitik, analitik ve post-analitik evreler, düzey izleminde kullanılan
yöntemler, immünoessey ve kromotografi, TDX çalışma prensipleri, kalite kontrolü.
FAR 835 Literatür Araştırmaları ve Tez Yazım Teknikleri
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
Arama motorları; farmakolojik bilimler ile ilgili veri tabanlarının kullanımı, literatür
tarama, kullanma, veri türleri ve betimlenmesi, örneklem büyüklüğünü saptama, tipI, tip II
hata, Kesinlik analizi ile örneklem büyüklüğü saptama, değişken tipleri, istatistik
uygulamaları, normal dağılımın istatistikte önemi ve özet istatistikler, tezin bölümleri,
genel bilgi yazımında dikkat edilecek özellikler, verilerin değerlendirilmesi, bulguların
sunumu, tablo çizme ve düzenleme, grafik çizimleri, tartışma yazma, literatürlerin
düzenlenmesi.
08.06.2011
Prof. Dr. Z. Nur BANOĞLU
Tıbbi Farmakoloji ABD Bşk.
FAR 836 Farmakolojik Tarama Yöntemleri
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
Netscape, explorer ve tarama motorları; farmakolojik bilimler ile ilgili veri tabanlarının
kullanımı, atıf indeksleri, MEDLINE, pubmed, vs. veri tabanı hazırlama.
meta-analiz.
FAR 837 Farmakolojik Araştırmalarda Bilgisayar Kullanımı
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
Bilgisayar kullanımının genel gereksinimleri, Arama motorları, özellikleri ve kullanımı,
literatür tarama, veri girişi ve depolanması, istatistikte bilgisayar kullanımı,
Temel bilgisayar algoritması; bilgisayarların tarihçesi; Dos ve Windows 95/98/NT
işletim sistemleri; yaygın kullanılan bilgisayar yazılımları ve bunların farmakolojik
araştırmalarda kullanımı; MS Word ve diğer yazım programları; Powerpoint ve diğer
sunuş programları; Excel uygulamaları ve grafik çizimleri; bazı istatistik hesaplama
programları; Bilgisayar, tarihçe, önemi, temel algoritma, yaygın olarak kullanılan işletim
sistemleri, temel komutlar ve işlemler, editörler ve yazı hazırlanması, sunum programları
ve uygulamaları, istatistik paket programlar ve uygulamaları, grafik çizim programları ve
uygulamaları, bilgisayar ağları, internet ve bilgi erişimi açısından önemi, internet
sunucuları üzerinden bilgi taranması ve bilgi depolanması, veri tabanları ve kullanımı,
html dili, bilgiye erişme, depolama açısından önemi, html uygulamaları, bilgisayar
uygulamaları ve sunumlar.
Farmakoloji laboratuvarının bilgisayarlı otomasyonu, transduserler ve uygulama
alanları, izotonik ve izometrik transduserler, kan basıncı ve bronkospazm transduserleri,
bilgisayarlı fizyolojik kayıt sistemleri, platismometre, davranış deneylerinin kayıt ve
ölçüm sistemleri, kaydedici sistemlerin kalibrasyonu, deneysel verilerin ölçümü ve
saklanması, veri analizi ve biyoistatistik değerlendirme, istatistik ve grafik yazılımlar.
08.06.2011
Prof. Dr. Z. Nur BANOĞLU
Tıbbi Farmakoloji ABD Bşk.
FAR 838 Araştırma Etiği
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
Klinik ilaç araştırmalarının etik yönü, insanlarda ilaç araştırmalarının etik yönü ile ilgili
düzenlemeler, yerel ve merkezi etik kurullar, görev ve sorumlulukları, Helsinki
bildirgesi, İlaç araştırmaları hakkında yönetmelikler, iyi klinik uygulama kılavuzu, iyi
laboratuvar uygulamaları, araştırmalarda ve klinik denemelerde yanlılık, rastgelleme ve
körleme, bilgilendirilmiş yazılı olur alma, plasebo etiği, özel hasta ve özel ilaç grupları
üzerindeki denemelerde kullanılacak yöntemler, çocuklarda, gebede ve yaşlılarda ilaç
araştırmaları, ilaç araştırmaları hakkında yönetmelikler.
FAR 839 İlaç Araştırmaları İle İlgili Resmi Düzenlemeler
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
İnsandaki ilaç araştırmaları ile ilgili resmi düzenlemeler, yeni ilaç bulma yolları, etik
kurullar, görevleri ve onay kriterleri, klinik denemeler (yasal yönetmelikler ve hükümler,
standart bir denemenin aşamaları, karşılaştırmalı deneme yöntemleri, çok merkezli
klinik denemeler, yanlılığın önlenmesi için kullanılan yöntemler), ilaç araştırmaları
hakkında yönetmelikler, iyi klinik uygulamalar kılavuzu ve ekleri, tıbbi farmasötik
ürünler ruhsatlandırma yönetmeliği, biyoyararlanım ve biyoeşdeğerlilik ve bununla ilgili
yönetmelikler, validasyon, uluslararası ve yabancı ulusal düzenlemeler (Helsinki
Bildirgesi, Dünya Sağlık Örgütü, Farmasötik Müstahzarlar ve Klinik Uygulamalar
rehberi, FDA düzenlemeleri, Yeni ilaç başvuruları.)
FAR 840 Veteriner Hekimlikte Kullanılan İlaçlar
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
Hayvan hastalıkları, bu hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçlar, antiparaziter ilaçlar,
anestezik maddeler, antibiyotikler.
08.06.2011
Prof. Dr. Z. Nur BANOĞLU
Tıbbi Farmakoloji ABD Bşk.
FAR 841 Deney Hayvanları Bakım ve Yetiştirilmesi
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
Farmakolojide kullanılan hayvan çeşitleri, deney hayvanlarının üretilmesi, deney
hayvanları barındırma ve bakım, besleme ve kontrolü, hayvanlarda deneysel çalışma
metodları, davranış parametreleri.
Hayvan refah komiteleri ve hayvan hakları ile ilgili yasal düzenlemeler .
Deney hayvanlarının hastalıkları, patojen etkenler, virüsler, bakteriler ve mikoplazmalar,
endo ve eksoparazitler, spf kontrol ve falasa standartları, üreme fonsiyonları ve üretim,
hamilelikte bakım, inbred hayvan yetiştirme, embriyo transferi.
FAR 842 İyatrojenik Hastalıklar
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
İlaç tedavileri sırasında görülen yan etkiler ve ilaçlar ile oluşan hastalıklar, ilaçların
toksik etki tipleri, yalın toksik etkiler; özel toksik etkiler; kalıcı etki, allerji ve anafilaktik
şok, Herxheimer reaksiyonu, idiosenkrazi, mutajenez, teratojenez, karsinojenez, kalıcı
toksik etkileriden korunma, antibiyotikler ile oluşan hastalıklar, ototoksisite,
süperinfeksiyon, psödomembranöz kolit, Gri sendromu, aplastik anemi, fatal
agranülositoz, Reye sendromu, Korsakoff sendromu, lupus eritematosus, nörotoksisite,
nefrotoksisite, hepatotoksisite, hipertansiyon, granülositopeniler, agranülositoz, hareket
bozuklukları.
08.06.2011
Prof. Dr. Z. Nur BANOĞLU
Tıbbi Farmakoloji ABD Bşk.
FAR 843 İlaç Etkileşimleri
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
İlaç etkileşimlerinin önemi, ilaç etkileşimi tipleri, farmakokinetik ve farmakodinamik ilaç
etkileşimleri, ilaç geçimsizlikleri, besin öğeleri ile etkileşim, absorbsiyon düzeyinde
etkileşim, dağılım ve biyotansformasyon sırasında etkileşim, eskresyon düzeyinde
etkileşim, etki bölgesinde etkileşim, antagonizma, sinerjizm, ölümcül etkileşimler, istenen
ve istenmeyen etkileşimler, kombine ilaç kullanımı, ilaç etkileşimlerinden sakınma.
İlaç etkileşimlerinin tanımı, tedavi açısından önemi ve klasifikasyonu: ilaç-ilaç ve ilaçorganizma-ilaç etkileşimleri arasındaki farklar, istenen (yararlı), istenmeyen (zararlı) ve
yaşamı tehdit eden etkileşimler farmasötik etkileşimler (ilaç-ilaç etkileşimleri) ve bunların
hastaya klinikte ilaç uygulaması açısından önemi, farmakokinetik ilaç etkileşimleri
(absorbsiyon, dağılım, biyotransformasyon ve atılım aşamalarında), absorbsiyon ve
dağılım sırasındaki ilaç etkileşimleri, biyotransformasyon ve atılım sırasındaki ilaç
etkileşimleri , sinerjizm ve potansiyalizm, antagonizma: fizyolojik antagonizma;
farmakolojik antagonizma; kompetitif ve non-kompetitif antagonizmalar, dualizm
(parsiyel agonizma) ilaç etkileşimlerinin örneklerle analizi.
FAR 844 Farmakoekonomi
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
Genel bilgi ve kavramlar, ilaç harcamalarının kontrol altında tutulması, önceliklendirme,
verimlilik ve çeşitleri, ilaç geliştirme fazları sırasında farmakoekonomik deneme
yapılması, farmakoekonomik değerlendirmelerde maliyetler ve tipleri, maliyet ölçümü,
amortisman, maliyet kazanç tipleri, farmakoekonomik denemelerde kullanılan analiz
tipleri, maliyet minimizasyon analizi, maliyet-etkililik analizi, etkililik/maliyet oranı,
maliyet kazanç analizi, insan sermaye yaklaşımı, ödeme istekliliğinin ölçülmesi, toplu
istem eğrisi, ifade edilen net seçim modelleme tekniği, kalite ayarlanmış yaşam
yıllarının ölçümü, sağlıklı yıllar eşdeğerleri, duyarlılık analizi, görsel analog skala,
kalitece ayarlanmış yaşam yıllarının kazanımının saptanması, zaman bakımından
iskonto, öncelik saptama, ilaç harcamalarının kontrol altında tutulması, geri ödeme,
formüler ve tedavi kılavuzları, ilaç endüstrisini etkilemeye yönelik düzenlemeler, fiyat
kontrolü, eşdeğer ilaç uygulamaları, ilaç utilizasyonu incelemeleri, meta analiz
çalışmaları.
08.06.2011
Prof. Dr. Z. Nur BANOĞLU
Tıbbi Farmakoloji ABD Bşk.
FAR 845 Kronofarmakoloji
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
İlaç etkisinin sirkadien ritme göre değişmesi, ilaç etkisinin alınış saatine göre değişmesi,
kronobiyoloji, kronofarmakoloji, kavramların gelişmesi, Zeitgeber kavramı, biyolojik
saatler, biyolojik ritimler, basit canlılarda, bitkilerde, böceklerde, omurgalılarda ve
memelilerde ritimler, ritimleri değiştirebilen etkenler, zamana bağlı değişkenler, ritim
düzenleyiciler,
hastalıklar,
semptomlar
ve
kronobiyoloji,
kronopatoloji,
kronoepidemiyoloji, kronerji, endokrinoloji, kronofarmakokinetik, kronofarmakodinami,
uyku ve bozuklukları üzerinde ritimlerin etkisi, sistemleri ilgilendiren ritimler,
psikiyatride ritimler ve hastalıklar, kronestezi, kronotoksisite, akılcı kronoterapi,
kronofarmasötikler, antihipertansif tedavide zaman bağımlı faktörler, spor ve egzersiz
kronobiyolojisi ve olası kronofarmakoloji, yaşlılık, ritimler ve kronofarmakoloji.
FAR 846 Etnofarmakolojisi
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
Halk arasında kullanılan ilaçlar, alan çalışması sırasında görüşmeler, bitki toplanması ve
toplanan bitki ile yapılacak işlemler, ekstre hazırlanması, ekstre ile toksisite çalışması,
farmakolojik etki taramaları, biyolojik etkiye dayanan fraksiyonlama çalışmaları, uygun
farmakolojik deney sistemlerinin seçimi, saflaştırma deneyleri, saf madde ile
farmakolojik çalışmalar, etki mekanizmasının araştırılması.
FAR 847 Farmakoepidemiyoloji
Lokal Kredi: 3
AKTS: 6
İlaç-ilaç etkileşmeleri, ilaç-besin etkileşmeleri, ilaçların istenmeyen etkileri, kronik
hastalıkların epidemiyolojisi ve kullanılan ilaçlar ve etkileri ve yan etkileri, araştırmalar,
kullanılan yöntemler, istatistiki yöntemler ve sonuçlar.
İlaçların toplumsal düzeyde yararlı etkileri, ekonomik boyutları ve yaşam kalitesi ile
ilişkisi, farmakoepidemiyolojik çalışmalara kaynak oluşturan veritabanları, örneklem
büyüklüğü saptama.
08.06.2011
Prof. Dr. Z. Nur BANOĞLU
Tıbbi Farmakoloji ABD Bşk.