Sunucu Nedir Sunucular Üstünde Kullanılan İşletim Sistemleri Nelerdir

Sunucu Nedir Sunucular Üstünde Kullanılan İşletim Sistemleri Nelerdir
Sunucu ( Server), herhangi bir ağ üzerinde bir programı veya bir bilgiyi farklı kullanıcılara, sistemlere
paylaştıran ve dağıtan donanım veya yazılıma verilen genel isimdir. En önemli nokta ise sunucuların
bir bilgisayar ağına bağlı olması. Yapısal olarak sunucuların, sorunsuz çalışmak üzere yüksek
konfigrasyonda imal edilmiş, güvenilir, çoklu kullanıcıya hizmet eden bilgisayar sistemleridir.
Örneğin bir bir kurumda bütün bilgisayarları ve kullanıcıları denetleyen bir sunucu olabilir buna
Domain Sunucu, şirkette dosya paylaşımlarını dağıtan deneteleyen yetkilendiren bir sunucu olabilir
buna Dosya Sunucu (File Server) denir.
Sunuculara neden ihtiyaç vardır.
İşlerimizi bilgisayar sistemleri vasıtasıyla yaptığımız ve bilgileri bu sistemlere depoladığımız
kaçınılmaz bir gerçektir. Günümüzde bilgisayar sistemlerinin kullanımını tartışmamaya gerek yoktur.
Artık bütün kurumlar işlerini bilgisayar ile yapıyor hizmetlerini bilgisayar ile yürütüyor önemli
verilerini bilgisayar ortamında saklıyor.
Günümüzde, bilgisayar sistemlerinin sürekli çalışmasının çok önemli olduğu bankacılık, sağlık, eğitim
gibi sektörler ve devlet kurumları var. Buralarda oluşabilecek sorunlar para ve zaman kayıplarına
neden olmaktadır. Databeselerin bütünlüğünü korumak ise en önemli konudur.Bir kurumda bir günlük
veri kaybının bile o kurumu ne denli sıkıntıya sokacağı meydandadır. Sağlıklı işlemeyen sistemlerinin
kurumlara çok zaman, para işgücü ve motivasyon kaybettireceği ortadadır.
Sunuculara olan ihtiyac ise burada ortaya çıkar. Yapılan işte, zaman, iş ve bilgi kaybı olmasını
istemiyorsak sunucular işin içerisine giriyor. Bu noktada sunucuların yedekli çalışması ise ayaktalığın
devamını sağlayacaktır mesela sunucunun bir disk ünitesinde oluşan sorundan dolayı diğer disk
ünitesi, power kısmında oluşan sorundan solayı diğer power ünitesi devreye girer hatta sunucular ile
yedekli çalışılması bir sunucu durduğu halde diğer sunucun devreye girmesi ile sistemin en yüksek
düzeyde ayaktalığı sağlayacaktır. Aksi halde bir firmada çalışan terminal bilgisayarlar (clientler) ne
kadar güçlü olursa olsun, sistem altyapısı (kablolama Ups Jenaratör vb) ne kadar iyi olursa olsun
sunucularınızda oluşabilecek bir problem her şeyin durması anlamına gelecektir.
İlk Sunucu Sistemleri
Mainframe'ler sunucuların lk ataları olarak kabul edilirler. Mainframe, bilgisayarların bağlandığı geniş
bilgisayar sistemlerine verilen isimdir. Mainframe'i klasik bilgisayar sistemlerinden ayıran özelliği,
kabaca, paralel olarak işleyen bilgisayarlardan oluşmasıdır. Mainframe'i esas güçlü kılan özelliği de
bu. Mainframe'lerin eski yazılımlarla uyumlu olabilmesi, herhangi bir aksaklıkta hemen paralel
sistemin devreye girerek hata oluşmasını engellemesi ve sistem çalışırken bile donanımları takıp
çıkartabilme özelliği, sistem kaynaklarını paylaşabilen birbirinden tamamen izole şekilde çalışabilen
sanal bölümleri, onun esas özelliklerini oluşturuyor.
İlk başlarda klavye ve monitörü olmayan bu cihazlar bir veya daha fazla operatör tarafından
programlanıyor ve çalışmaları sağlanıyordu. Bir süre sonra ekran ve klavyeler kullanılmaya başlandı.
Bir mainframe'e birden fazla klavye ve monitör bağlanılabiliyor aynı anda birden fazla kişi bu makina
üzerinde program yazabiliyordu. Bu dönemde hazır programlar bulunmadığından bir programa ihtiyaç
olunca uturulup program yazılıyordu. Kullanıcılar bu sistemleri kullanmak için aptal terminal denilen
bilgisayarlarla bu sunuculara bağlanılıp ilgili program çalıştırlıyordu, bu aptal terminallerin
üzerlerinde CPU'su HDD si yoktu bu cihazlar Dumb terminal (Aptal terminal) olarak adladırılıyordu.
Mainframe'ler bu kadar esnekliğin ve özelliğin yanında yüksek maliyet getiriyordu ve birçok kurum ve
firma bunları kullanamıyordu. Mainframe'ler halen çok büyük organizasyonlar tarafından kullanılıyor.
Bu sebepten dolayı günümüzde masaüstlerinde kullanılan bilgisayarlara çok daha güçlü özellikler
kazandırılarak sunucu haline getirildi bunların güçlü olanları yüzlerce binlerce kullanıcıya hizmet
verebilecek hale getirildi artık sunucu (server) diyice bu tür bilgisayarlar aklımıza geliyor.
Klasik bilgisayarların da güçlendirilerek sunucu görevi görmesinde, teknolojinin gelişmesinin payı
var. Artık istemci sistemler (sunucuya bağlı olan bilgisayarlar), sunucu ile aynı zamanlı görev yapıyor
ve gerekli uygulamların işletilmesinde sunucuya yardımcı oluyor.Artık her bilgisayarın üstünde bir
işletim sistemi var (Windows XP Windows 2000 vb) bunlar kullanıcının sunucuya bağlı kalmadan
işlemleri yapabilmesini sağlarken aynı zamanda kullanıcının sunucu üstünde olan uygulamaları
kullanmasını sağlıyor mesela kullanıcı sunucu üstünde bulunan bir veritabanı programını kullanıyor
ama döküm alacaksa kendi bilgisayarından alabiliyor böylece sunucunun (serverın) yaptığı işlem
azalıyor. Tabiki artık masaüstlerinde kullanılan terminaller (clientler) artık aptal terminal olmadıkları
için bunlarında desteklenmesi ve yazılımsal donanımsal sorunlarının giderilmesi gerekiyor.
Sunucular ile Masaüstü Bilgisayarlar Arasındaki Farklar
A Performansının yüksek olması: Çoklu kullanıcıya hizmet edeceğinden, çoklu işlemci desteği, hızlı
raid bir disk sistemi, yüksek kapasitede bellek miktarı fazla CPU barındırmalıdırlar.
B Genişletilebilir olması: Kullanılan sunucunun ihtiyaçlara göre ne kadar güncelleştirilebileceği.
Örneğin, artan yüke karşılık işlemci sayısını veya hızını artırabiliyormu, bellek miktarı ne kadar
artabilir. İşletim sistemi ile uyumlulukları.
C Ayaktalık: Kullanılan donanımlar yedekli olmalı arıza çıktığında sunucu içinde bulunan yedek
donanım otomatik olarak devreye girmeli sorunsuz bir şekilde çalışmaya devam etmeli.
D Güvenlik Son zamanda gerek kişisel bilgisayar gerek sunucu tarafında güvenlik kavramı önem
kazanmış başlı başına bir konu haline gelmiştir bu noktada sunucların güvenliği her şeyden daha
önemlidir.
Sunucu Modelleri
1 Standart Tower Sunucular: Normal Tower Bilgisayar modellerine benzer şekilde ihtiyaca göre
özellikleri oluşturulan. küçük ve orta ölçekli bu tip sunucular kullanılmaktadır. Örneğin bir muhasebe
sunucusu, internet sunucusu olarak kullanılabilirler. Genelde ufak işletmeler sonradan genişletilebilir
olduğu için bu tür sunucları tercih ederler.
2. Rack Mounted Server: Aslında günümüzdeki bir çok sunucu bu yapıda. Bu sunucuların esas amacı,
az yer kaplaması ve özel bilgisayarkabinlerine yerleştirilebilmeleri. Bunlar 1U, 2U, 4U, 5U gibi
ifadelerle ifade edilmekte. 1U ifadesi, unit, yani bir raf yüksekliğinde, yani 1.75 inç yüksekliğinde
demek. 2U ise 3.5 inç yüksekliğinde demek. 1U veya 2U kasalara kurulan sunucular genellikle
genişletilebilirlik açısından sınırlı oluyor. Bir bilgisayar rafında 42 birim (U) bulunur. Yer sıkıntısının
olduğu noktada rack server kullanılır.. 1U kasa içerisine monte edilecek bir sistem aslına küçük i bir
işletmenin ihtiyacını rahatlıkla karşılayabilir.
3 Blade Sunucular Rack tipindeki bilgisayarlara benzer, hatta daha ufak yapıdaki kasaya sahip anakart,
işlemci ve bellekten oluşan sistemdir. Ufak yapıda olmasının getirdiği avantaj, bu blade sunucularının
yerleştirildiği blade sunucu kasasının olması ve takma çıkartma işleminin sistem çalışırken bile
yapılabilmesi. Blade sunucular, yüksek ve sorunsuz çalışma süresinin hedeflendiği noktalarda
kullanılıyor. Herhangi bir arızada sistem sağlam kasalarla çalışmaya devam ediyor ve bozuk olanı
yenisiyle sistem çalışırken değiştirilebiliyor..
Üretici firmalar sunucular için özel donanımlar üretirler mesela cpu. Cpu en pahalı bileşenlerin
başındadır. Sunucularda kullanılan işlemcileri masaüstü sistemlerde kullanılan işlemcilerden ayıran
farkın başında çoklu işlemci desteği, daha geniş L1 ve L2 tampon bellekler geliyor. Anakartalara 2, 4
veya daha fazla özel işlemciler takılabilir tabi işletim sisteminin ve diğer donanımlarında bunu
desteklemsi gerekir. İnter Xeon AMD Opteron bunlara örnektir.
Bellekler ise masaüstlerindeki gibidir DDR2 DDR SDRAM olabiliyor. Sunucularda genellikle ECC
Hata kontrol ve düzeltme mekanizmasına sahip olan bellekler kullanılır. Ayrıca kullanılan bellek
miktarları fazla olacağı için registered bellek kullanılması iyi olacaktır.
Hard disklerin farklı bağlantı çeşidi, farklı dönüş hızları, farklı miktarda tampon bellekleri bulunuyor.
Disk seçimi sunuclar için önemli. Sunucularda genelde SCSI diskler tercih edilir. SCSI diskler zaten
sunucular için geliştirilmiş olup uzun ömürleri, daha fazla performanslıdırlar. Tabiki disk sisteminin
RAID olması gerekmektedir. Tabiki Sunucular üstünde iyi görüntü verecek bir ekran kartı ve 1 GB lit
iyi bir eternet kartı tercih edilmelidir eternet kartı burda ağ üztünde veri trafiğini sağlayacağı için çok
önemlidir. Ayrıca sunucu üstünde bir DVD Writer bulunması işimize çok yarayacaktır.
Sunucu İşletim Sistemleri
Tabiki sunucu donanımsal olarak güçlü olduğu kadar o sunucu üstüne kurulacak ve o sunucuyu hatta o
sunucudan hizmet alacak masaüstü bilgisayarlarına hizmet verecek olan işletim sistemide güçü ve
sağlam olmalıdır. Bir sunucu (server) üstüne kurulan işletim sistemine sunucu işletim sistemi
denir.Eskiden Günümüze kadar ulaşan bir çok sunucu işletim sistemi vardır bunların başlıcaları.
Unix: 1969 yılında Bell laboratuarlarında çalışan Ken Thompson ucuz ve kolay bir programlama
ortamı geliştirmeyi düşündü. Üzerinde çalıştığı “Uzay Gezisi” (Space Travel) adlı programı, güneş
sistemindeki gezegenlerin hareketlerini simüle ediyordu. Çalıştığı bilgisayar General Electric’ in
GE645, üzerindeki işletim sistemi Multics idi. Bu hantal ve pahalı bilgisayar yerine küçük bir
bilgisayar olan PDP-7 (Digital Equipment Corp.) üzerinde çalışmak üzere bir çalışma ortamı geliştirdi
(Multics altında) ve buna Unix adını verdi.
Bu çalışma ile Thompson, Bell laboratuarlarındaki Dennis ve Ritchie’ nin dikkatlerini çekti ve 1971
yılında Bell laboratuarlarında çalışır hale getirildi.İlk başlarda PDP-7’ de çalışan Unix daha sonra
PDP-11/40 ve /45’ özellikle PDP-11/70’ de kullanıldı. Bunlar yapılırken en ucuz şekilde herkese Unix
lisansı verildi. Böylece Unix’ in pek çok yerde kullanılmaya başladı.
Nowell Natware: Novell bir işletim sistemidir. Birden çok bilgisayarın bir ağ oluşturmasını sağlar.
Netware işletim sistemi ağ içinde hizmet birimi olarak adlandırılan büyük kapasiteli sabit diski ve hızlı
bir işlemcisi olan bir bilgisayara kurulur. İş istasyonlarının, ağa katılmaları ise çok kolaydır.
1991 yılının başına kadar, Novell’ in Netware ürünleri küçük bir ağa ihtiyacı olan organizasyonlara
çözümler sundu. O zamanlar, firma Netware Lite adlı yeni, tamamen farklı bir ürün ortaya çıkardı.
Lite 1993 yılında Personal Netware’ le değiştirildi. Personal Netware DOS veya Windows üzerinde
çalışan eşitler arası dosya ve yazıcı paylaşımına izin veren modern bir ağ ürünüdür.
Novell uluslar arası bağlantılar arasında yapılan büyük ağlar için tasarlanmış birçok özellikler içerir.
Bu özelliği nedeniyle Novell Netware yazılımı, taşınabilir(portable) bir programdır ve beraberinde
birçok işletim sisteminin de çalışmasına olanak sağlar. Yani, birçok işletim sistemini destekler. .
Bunlar Windows NT DOS, UNIX, OS/2 işletim sistemleridir
Windows NT: Microsoft NT (New Technology) İşletim Sistemi, Windows NT 3.1 adıyla sunulan
1993' teki sürümünden bu yana, ağ işletim sistemleri için, standart belirleyici olmuştur. İlk sürümünün
kullanışsızlığına karşın, bu işletim sisteminin özellikleri ve işlevselliği daha sonra sürekli olarak
gelişmiştir. Büyük reklam kampanyaları, Microsoft'un gündemdeki işletim sistemi Windows 95 ile
ilgilenirken, Windows NT' ye bir takım yeni özellikler ve işlevler, gürültülü olmasa bile düzenli olarak
eklenmiştir.
Ağ yazılım uzmanları bu ilerlemeyi ve her yeni ilerlemeyle birlikte gelen kazanımları da fark etmişler,
ancak hiçbir zaman Windows NT' yi ağ işletim sistemleri içinde bir lider olarak ilan etmeye hazır
olmamışlardır. Windows NT sürüm 4' ün gelişmesiyle bu durum değişmiştir. Windows NT' nin 4.
Sürümü, Windows 95' den gelen kullanımı kolay grafik arabirimleri kendisiyle bütünleştirmesi, hem
de farklı coğrafi konumlardaki kullanıcılarla kurulacak bağlantı sorunlarına getirdiği çözümler
açısından, ağ işletim sistemleri içinde oldukça büyük bir gelişimi temsil etmektedir.
Windows 2000 Server: Windows 2000, Microsoft'un Windows NT 3.51 ve 4.0 sürümünden sonra
geliştirdiği işletim sistemidir. Windows 2000'in Windows NT 4'e göre getirmiş olduğu yenilikler
şunlardır. Çok daha kolay kullanılan arabirim düzenlenmiş denetim masası ve bilgisayar yönetimi vb
araçlar USB veya Tak & Çalıştır gibi teknolojilere destek geliştirilmiş çoklu ortam desteği, yeni
sürücü modeli Tabii ki, Windows 2000 NT çekirdeği kullanması sayesinde Windows 9X'ten çok daha
kararlı çalışabilmektedir.
Özellikle DirectX'in NT platformuna sonunda entegre edilmiş olması Windows 98 ile NT'yi
birleştirmiş işletim sistemi olan Windows XP'nin işini kolaylaştırmıştır: Windows 2000'den XP'ye
olan 2 yıllık süreç içerisinde çoğu yazılım programcısı eski arabirimler yerine DirectX gibi modern
alternatiflere yönelmiş ve kullanıcılar Windows 98'den XP'ye daha rahat geçebilmiştir. Windows 2000
ile birlikte ilk kez bir sunucu işletim sistemi Microsoft tarafından Türkçe'ye çevirilmiştir.
Windows 2003 Server: Nisan 2003 de piyasaya çıkmıştır. Windows 2000 gibi, Windows Server 2003
ürünü de, küçük ve merkezi yönetimli kuruluşlardan geniş çaplı kuruluşlara kadar her çapta kuruluşlar
için tasarlanmıştır. Ayrıca, Microsoft, Windows sunucu ürünü ailesini, kuruluşların Microsoft .NET
özelliğinden tam olarak yararlanabilmesini sağlayacak biçimde geliştirmiştir.
Windows'un .NET adını taşıyan ilk sürümü olarak Windows Server 2003 ürünü Microsoft. NET
Framework yapısını da içermektedir. Bu yapı geliştiricilerin XML Web hizmetleri oluşturmalarına ve
bu hizmetleri geleneksel uygulamalarla birleştiren geleceğin uygulamalarını oluşturmalarına olanak
verir. Böylece, uygulamaların oluşturulması, dağıtımı ve sürekliliğinin sağlanması basitleşirken,
tamamen Web özellikli bir yapıya kavuşmak kuruluşların iletişimlerini, işbirliğini ve bağlantılarını
daha ileri düzeylere getirmelerine olanak sağlayabilecektir.
Windows Server 2003 ürünü Windows 2000 Server sürümünü temel aldığından, müşterilerin bir
Windows sunucu işletim sisteminden isteyebileceği temel işlevlere sahiptir. Windows Server 2003,
sistem yönetiminde kolaylık ve güvenilirliği her kademede sağlamak için gereken çeşitli yenilikleri
sunarken, varolan Windows 2000 tabanlı dizinlerle, Web, uygulama, ağ, dosya ve yazdırma hizmetleri
ile de bütünleşebilecektir. Microsoft Windows Server 2003 ailesi dört üründen oluşmaktadır:
1 Web Edition: Web hizmetleri için tasarlanmıştır. Web hizmetlerinin ve uygulamalarının hızlı bir
şekilde geliştirilmesi ve dağıtılması için platform sağlar.
2 Standard Edition: Her çapta kuruluşun günlük gereksinimlerini karşılamak üzere tasarlamıştır.
Dosya ve yazıcıların ortak kullanılması, güvenli Internet bağlantısı, masaüstü uygulama kurulumunu
tek merkezden yönetme kullanıcı ve bilgisayarları destekleme gibi hizmetler sağlar.
3 Enterprise Edition: Her çapta kuruluşun genel amaçlı kullanımı için tasarlanmış olan Windows
.NET Enterprise Server; uygulamalar, XML Web hizmetleri ve altyapı için uygun bir platformdur,
yüksek düzeyde güvenilirlik, performans ve üstün bir verim sağlar.
4 Datacenter Edition: En üst düzeyde ölçeklenebilme kapasitesi ve kesintisiz kullanım gerektiren,
hayati derecede önem taşıyan uygulamalar için tasarlanmıştır.