Dikkat eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunun Belirtileri

9.Sınıf
Sağlık Hizmetlerinde İletişim
4.Ünite Sağlıkta İletişim
DİKKAT EKSİKLİĞİ ve HİPERAKTİVİTE
BOZUKLUĞU OLAN BİREYLERLE İLETİŞİM
( 05-09 / 05 / 2014 )
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, pek
çok toplumda, oldukça sık görülen, erken
yaşlarda fark edilebilen bir durumdur.
Bir psikiyatrik bozukluk olan Dikkat Eksikliği ve
Hiperaktivite Bozukluğu çocukta şu belirtilerle
ortaya çıkar:
2
•
•
•
Aşırı hareketlilik
Dikkat sorunları
İstekleri erteleyememe
Kesin tanının konabilmesi için bu belirtilerin 7
yaşından önce başlamış olması ve günlük
yaşamı etkileyecek boyutta olması gereklidir.
3
Dikkat eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunun
Belirtileri:
• Çoğu zaman elleri ayakları kıpır kıpırdır.
Oturması beklenen durumlarda (örneğin derste )
kalkar dolaşır
•
Sakin biçimde zaman geçirme, etkinliklere
katılma ve oyun oynama zorluğu vardır.
•
Çoğu zaman çok konuşur.
•
Sorulan soruları henüz daha soru
4
tamamlanmadan cevabını yapıştırır.
•
Sırasını bekleme güçlüğü vardır.
•
Onu harekete geçirecek kişileri ve
oyunları tercih eder.
•
Tehlikeli davranışları göze alabilir.
•
Hareketi kısıtlayıcı oyun ve ortamlardan
sıkılır.
•
İlgi alanları çabuk değişir.
5
•
Acelecidir.
•
Dikkati dış uyaranlarla çabucak bozulur.
•
Çoğu zaman verilen yönergeleri izlemekte
zorluk çeker, görev ya da sorumluluklarını
tamamlayamaz.
6
•
Zihinsel çaba gerektiren işlerden kaçınır.
Okul ile ilgili işlerde dikkatsizce hatalar yapar.
•
Doğrudan kendisine konuşulduğunda
dinlemiyormuş gibi görünür.
•
Günlük etkinliklerde çoğu zaman
unutkandır.
7
8
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu
kendiliğinden düzelmez.
Tedavi edilmeyen dikkat eksikliği hiperaktivite
bozukluğuna eşlik eden diğer sorunlar
şunlardır:
•
•
Okul sorunları ve öğrenme bozuklukları,
Davranış bozukluğu,
9
•
Karşıt olma-karşı gelme bozukluğu,
•
Arkadaş ve çevre ile ilişkilerin de
sorunlar; olarak sıralanabilir.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun
tedavisinde kullanılan farklı yöntemler vardır.
10
•
Medikal tedavi
•
Bireysel eğitim
•
Grup terapisi
.
Aile eğitimi ve yönlendirmesi
Tedavi yöntemlerinden hangisinin
kullanılacağına, çocuk ve ergen psikiyatri
uzmanı karar vermelidir. Tedavide doğru ve
erken teşhis, pek çok alanda olduğu gibi bu
bozuklukta da önem taşır.
11
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu
olan ve aldıkları tedavi ile bu bozuklukla başa
çıkabilmeyi öğrenmiş olan öğrenciler, bireysel
özelliklerini olumlu anlamda kullanarak
yaşamlarında farklı bir artı değer de
oluşturabilirler.
•
•
Yaratıcı olmak,
Hoşgörülü olmak,
12
•
Risk alabilmek,
•
Enerji dolu olmak,
•
Girişken olmak , bu artı değerlere
örnektir.
13
Dikkat Eksikliği ve Eğitim
Dikkat pek çoğumuzda otomatik işleyen bir
süreçtir. Özellikle düşünerek, kontrol ederek,
planlayarak dikkatimizi kontrol altında tutmaya
çalışamayız.
14
Ancak bazıları çocuk ve ergenlerde dikkatteki
işleyiş farklıdır; dikkati kontrol eden
mekanizma farklı işler. Daha doğrusu, dikkati
kontrol eden mekanizmanın kontrolüne ihtiyaç
duyulmaktadır. Dikkat kontrolden çıktığında,
işler zorlaşır. Dikkat gerektiren bir iş karşımıza
çıktığında dikkati toplamak uzun süre alabilir.
Etraftaki herhangi bir dış uyaran dikkati
dağıtmaya yeteceği gibi, tekrar toparlanmak ve
yapılması gereken işe adapte olmak ve işi
tamamlamak zorlaşır.
15
Bazılarımızda dikkat dalgalanır. Bazen iyi bazen
kötüdür. Bir sınavda iyi not alan öğrenci bir
diğerinde beklenmedik çok düşük bir not
alabilir. Bir ödevi çok güzel bir şekilde
hazırlarken, bir diğerinde aynı sonucu
göstermeyebilir. Sonuçta ortaya tutarsız bir
performans çıkacaktır.
16
Bu durum genellikle ebeveyn ya da
öğretmenler tarafından, çocuğun isteyerek
yaptığı bir durum olarak algılanabilir. Öğrenci
isterse, bu yapabileceği bir şeydir. Bunu da
daha önce kanıtlamıştır. Oysa dikkat eksikliği
sorunu yaşayan öğrenciler, dikkatlerini gerekli
durumda toparlayıp, kesintiye uğratmadan bir
performans sergilemekte zorlanırlar. Zaten
sorun budur.
17
Aslında dikkat sabit değildir. Herkesin dikkati
dağılabilir. Ancak dikkat eksikliği bozukluğu
olmayan kişiler, dikkatlerini yeniden toparlayarak
yapmaları gereken işe adapte olabilirler. Oysa
dikkat eksikliği bozukluğu yaşayan öğrenci için
dikkatini yeniden toplamak çok güçtür.
Dikkat, hoşlanılan, zevk alınan işlerde daha kolay
toplanabilir. Bu nedenle çocuklar bilgisayarda
oynarken, film izlerken uzun süre televizyon veya
bilgisayar başından kalkmayabilirler.
18
○ Ancak öğrenme ortamlarında, hoşlanılmayan,
zevk duyulmayan işlerde durum aynı olmaz.
○ Dikkat için gerçek ölçü, öğrenme ortamlarındaki
dikkat performanslarıdır. Oyun oynarken ya da
televizyon izlerken dikkatli olunması, gerçek
dikkat ölçü değildir.
19
Dikkat eksikliği sorunu yaşayan çocukların
karşılaştıkları zorluklar:
•
Çalışma ortamının düzenlenmesinde
zorluk yaşarlar
•
Malzemelerinin eksiksiz olarak teminin
edemezler
•
Düzenli ve programlı olarak ders
çalışamazlar
20
○ • Uzun sürebilecek ödevlere sabır
gösteremezler
○ • Dersleri kaçırmadan sonuna kadar
dinleyemezler
○ • Sabırla yazı yazamazlar
○ • Kitap okuyamazlar
○ • Zamanı verimli kullanmada zorluklarla
karşılaşırlar
21
DEHB ile İletişim Kurarken ;
1.)Hiperaktif bireyle konuşurken fiziksel olarak
yakın olmaya çalışın,ona dokunun,elinizi
omzuna koyun
2.)Hiperaktikler, sizi dinler gibi görünür ama
zihinleri başka yerde olabilir.Göz teması
kurarak söylediğinizi anlayıp anlamadığını
sınayın.Gerekirse söylediğinizi tekrarlayın.
22
3.)Beklentilerinizi kolay, anlaşılır, vurgulu ve
kısa cümlelerle ifade edin
4.)Tane tane konuşun,jest ve işaretlerle talimat
verin.
5.)Aynı anda birden fazla talimat vermeyin, sizi
anlaması için defalarca tekrarlamanız
gerekirse, sabırlı olun.
5.)Hiperaktiflik bazı durumlarda
avantajlıdır.Çünkü daha enerjik ve
eğlencelidirler,acil durumlarda hızlı davranırlar.
23
HAZIRLAYAN
HARİKA
ATA
24