ANKARA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ SOSYAL HİZMET
advertisement
ANKARA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ SOSYAL HİZMET ANABİLİM DALI UZAKTAN EĞİTİM TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERS SOSYAL HİZMET VE MESLEK ETİĞİ ÖĞRETİM ÜYESİ DOÇ.DR.ELİF GÖKÇEARSLAN ÇİFCİ ÖĞRENCİ HİCRAN ŞAHİN GÖKÇE(13716780) ÖDEV:Etik ile ahlak arasındaki farklar nelerdir? Etiğin ve ahlakın odağı nedir? CEVAP: Etik aslında ingilizce bir sözcüktür , köken olarak eski Yunanca daki ‘ethos ’ sözcüğünden gelir; alışkanlık ,gelenek ,görenek anlamındadır ve iki farklı kullanımı vardır.İlk kullanımı alışkanlık , töre ,gelenek anlamlarını taşır.İkinci kullanımda yani asıl anlamıyla ise etik ;eylemde bulunan birey , aktarılan eylem kurallarını ve değer ölçülerini sorgulamadan uygulamayıp aksine kavrayarak ve üzerinde düşünerek beklenen iyiyi gerçekleştirmek için kuralları ve değerleri alışkanlığa dönüştürmektir. Günlük dilde ise etik sözcüğü bazen töreyi ,ahlakı bazen de karakteri,ahlakiliği vurgulayacak biçimde kullanılmaktadır. Etik kültürel bir üründür, insan eylemleri ile ilişkilidir . Bireylerin eylemlerinde ve diğer bireylerle ilişkilerinde doğru ve iyi olana doğru yönlendirme ,iyi olana ilişkin yol gösterme özelliği ile etik için özne insandır.Söz edilen eylemler bedensel hareket değil insan yaşamına ilişkin deneyim ,düşünme ,anlama ve açıklamaya dayalı davranışlardır.Etik ,ahlaki seçimleri yansıtan bir disiplindir ancak ahlak kavramı ile özdeş değildir. Arapçadan gelen ahlak sözcüğü bir toplum içerisindeki bireylerin uymak zorunda oldukları davranış biçimleri ve kuralları ile iyi niyetler ve iyi huyları kapsar.Ahlak belirli bir topluma ait değer yargıları,normlar ,ilkeler ve kurallar bütünüdür.Ahlak görecelidir, toplumdan topluma değişebilir bunun yanı sıra aynı toplum içindeki insanların benimsediği ahlak kuralları arasında da farklılıklar vardır. Türkçe’de günlük kullanımda etik ve ahlak sözcükleri çoğu zaman aynı anlamda kullanılsada aralarında ayrımlar vardır.Ahlak sözcüğü bir toplum içinde bireylerin uymak zorunda oldukları davranış biçimleri ve kuralları ile iyi niyetler ve iyi huyları kapsar.Etik sözcüğü ise insan davranışlarını ahlakilik kuralları içinde araştıran ‘ahlak bilimi’ anlamındadır. Antropolojik olarak etik dişil bir kavramsallaştırmadır.Örneğin ;anaerkil ilkeler,koşulsuz sevgi ,doğal eşitlik, kan bağı ve toprağın önemi iken , ataerkil ilkeler ;koşullu sevgi ,hiyerarşik yapı ,soyut düşünceler ,insan yapısı olan yasalar ve devlet olarak biçimlenmektedir.Sosyal hizmet bu açıdan bakıldığında anaerkildir. Etik ,temelleri olan sonuçlara varmayı amaçladığından ne ahlakileştirme ne ideolojiye dönüştürme nede dünya görüşü ortaya koyma gibi bir amacı yoktur.Etik bireyi vesayet alyına almak yerine toplum içinde diğer bireylerle yaşarken bireyin kendisini nasıl gerçekleştirebileceğini yada neyse o olarak var olabileceğine ilişkin yolları ortaya koyabilmektir.Ahlak ise eylemlere belirli bir yöntem kullanarak yaklaştığı için nesneldir. Ahlaki eylem insanın isterse gerçekleştirebileceği ,istemezse vazgeçebileceği eylemlerdir.Etiğin böyle bir keyfiliği yoktur.Ahlaki kurallar görelidir, toplumdan topluma değişebilir .Etik kurallar genel geçer özelliğe sahiptir.Etik temelde insanın iyilik haline odaklanır.Etik mantıksaldır ancak bilimle paralel değildir.Bilim için önemli olan bir gelişme insanlık için önemli bir gelişme olmayabilir ,böyle bir durumda etik devreye girer.Bilim ne kadar gelişirse gelişsin etiğe olan ihtiyaç ortadan kalkmayacaktır.Günümüzde çevre etiği,siyaset etiği, genetik bilim etiği gibi çeşitli alanlardaki etiklerden bahsedebiliriz ,tüm etik düzenlemeler insan için yapılmaktadır yani her zaman özne insandır.Etik doğru ve yanlış ile iyi ve kötü olarak varsayılan şeylerle ilgili ,insan davranışlarını şekillendiren standartlar ve kurallardır.Etik ahlak üzerinde konuşur ,sorgular ,tartışır ,düşünür ,yargılar.Etik evrensel kabul gören kurallardır ,içinde göreceliği barındırmaz. Ahlak insana özgü bir kavramdır,bir bilinç meselesidir .Bir disiplin olan etiğin günlük hayat pratiğine yansıyan kurallar demetidir.Yaşanılan toplumun dini, milli etkisi altında olduğu gibi aynı zamanda vicdanın ait olduğu kişininde etkisi altındadır, yöreseldir.
