11.10.2012 1 2012-2013 Öğretim Yılı Güz Yarıyılı Seçmeli Dersi

11.10.2012
2012-2013 Öğretim Yılı Güz
Yarıyılı Seçmeli Dersi
Doç.Dr. Erdal BALCAN
2
GEN ANLATIMI: Genetik bilginin fenotipe yansıması
TANIMLAR
Gen: RNA ve protein moleküllerini kodlamak için
gerekli genetik bilgiyi içeren DNA segmenti.
GEN
transkripsiyon
RNA
translasyon
PROTEĐN
Genom: Gen kümesi.
Gen ekspresyonu (anlatımı):
Genetik bilginin
fenotipe yansıması-Transkripsiyon ve translasyon
süreci
Doç.Dr. Erdal BALCAN
3
Doç.Dr. Erdal BALCAN
4
1
11.10.2012
GEN ANLATIMININ DÜZENLENMESĐ
GEN ANLATIMININ DÜZENLENMESĐ
Vücuttaki tüm hücreler tüm genleri içerir.
Hangi genin ne zaman nerede ve nasıl eksprese
Ancak genler her dokuda açık değildir.
olacağına nasıl karar verilir?
Her hücrede sadece çok küçük bir gen grubu
eksprese edilir.
Bir genin ekspresyonu
-organizmanın gereksinimine ve
-hücrenin organizasyonuna bağlı
birçok yol ile düzenlenir
Gelişim sırasında farklı hücreler farklı gen
setlerini eksprese ederler.
olarak
Doç.Dr. Erdal BALCAN
5
Doç.Dr. Erdal BALCAN
6
Doç.Dr. Erdal BALCAN
7
Doç.Dr. Erdal BALCAN
8
2
11.10.2012
Gen ekspresyonunun
2
düzenlendiği evreler:
1.Kromatin domainleri
3
Prokaryotlar çevresel koşullara transkripsiyonel kontrol
2.Transkripsiyon
3
3.Post-transkripsiyonel
(DNA’ya bağlanan proteinler) ile uyum sağlar. mRNA’nın
modifikasyon (mRNA işlenmesi ve
stabilitesi ile translasyonel kontrol sağlanır.
transportu)
4
5
4.Translasyon
Ökaryotlarda gen anlatımının kontrolü çok daha
5.mRNA bozulması
komplekstir. (nukleus gibi kompartmanlar).
6.Post-translasyonel
modifikasyon (protein işlenmesi
ve yıkımı)
6
Peter J. Russell, iGenetics: Copyright © Pearson Education, Inc., publishing
as Benjamin
Cummings.
Doç.Dr.
Erdal
BALCAN
9
Doç.Dr. Erdal BALCAN
10
DETAYLI HAFTALIK DERS İÇERİĞİ
Hafta no Konular
Genel bilgiler
1
2
Gen düzenleyici proteinler ve DNA bağlama bölgeleri
3
Prokaryotik gen ifadesinin düzenlenmesi-Operon Kavramı
4
Genetik anahtarlar-Ökaryotik gen regülatör proteinler
5
Replikasyon, transkripsiyon, translasyon ve posttranslasyonel modifikasyonlar
genel bakış
6
Transkripsiyonel kontrol
7
Epigenetik I-Kromatin modifikasyonları
8
Epigenetik II-küçük RNA’lar-siRNA
9
Epigenetik III-küçük RNA’lar-miRNA ve diğerleri
10
Epigenetik IV-DNA metilasyonu
11
DNA tamir mekanizmaları
12
Hücre döngüsü ve kontrol noktaları
13
Hücre içi sinyal iletimi ve ve gen anlatımının düzenlenmesi
14
Posttranslasyonel modifikasyonlara genel bakış
15
Hastalıklarda gen düzenlemeleri
Doç.Dr. Erdal BALCAN
1.
2.
3.
11
Molecular Biology of the Cell Alberts B,
Johnson A, Lewis J, Raff M, Roberts K, Walter
P. 5th ed. 2008
Lehninger Principles of Biochemistry. Nelson
DL, Cox MM, 4th ed. W. H. Freeman ed 2004
Molecular Biology of the Gene. Watson JD,
Baker TA, Bell SP, Gann A, Levine M, Losick R
5th ed. 2004
Doç.Dr. Erdal BALCAN
12
3