Çevre Yasası (18/2012 Sayılı Yasa) Madde 76 Altında Yapılan Tüzük Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu, Çevre Yasası’nın 76’ncı maddesinin kendisine verdiği yetkiye dayanarak aşağıdaki Tüzüğü yapar. Kısa İsim Tefsir 1. 2. Kapsam 3. Çevre Denetimi 4. BİRİNCİ KISIM GENEL KURALLAR Bu Tüzük, “Çevre Denetim Tüzüğü” olarak isimlendirilir. Bu Tüzükte metin başka türlü gerektirmedikçe aşağıdaki terimler geçerlidir: “Denetim Raporu” Her türlü saha ziyaretini takiben denetimci tarafından hazırlanan belgedir. “Genel Bağlayıcı Kural” faaliyetin doğası ve ölçeği açısından belirli kriterlere giren tüm tesisler, binalar ve faaliyetler için geçerli olan Çevre Koruma Dairesi tarafından yayınlanmış bir dizi çevre koşullarını ifade eder. “Yasa” Çevre Yasasını ifade eder. Yasa ve Yasa uyarınca çıkarılması öngörülen tüzüklerin kapsamında Çevre Koruma Dairesi tarafından herhangi bir tesisin ve/veya sanayi tesisi, işletme ve kurumun izin, müsaade ve ruhsat gerekliliklerine veya bu yasa kapsamına giren diğer yasal enstrümanlara tabi her türlü rutin ve rutin olmayan denetimin ve araştırmanın yapılmasını kapsar. “Çevre Denetimi” aşağıdaki faaliyetleri kapsar: (a) Kontrollü bir tesisin, izin veya genel bağlayıcı kurallarda belirlenen ilgili çevre şartlarına uygunluğunu kontrol ve teşvik etmeyi; (b) Daha fazla denetim veya uygulama eylemine (herhangi bir iznin çıkartılması, değiştirilmesi veya geri çekilmesi dahil olmak üzere) ihtiyaç olup olmadığını belirlemek için denetlenen tesislerin çevre üzerindeki etkisini izlemeyi; (c) Çevre Denetimi yaparken aşağıdaki faaliyetler gerçekleştirilir; 1. (i) 1 Saha ziyaretleri, 2. Çevre kalite standartlarının tutturulduğunu (ii) izlemek, 3. (iii) Çevre denetim raporları ve beyanlarını göz önünde bulundurmak, 4. (iv) Denetlenen tesis işletmecileri tarafından veya adına her türlü ön izleme yapılmasını göz önünde bulundurmak ve doğrulamak, 5. (v) Denetlenen tesiste gerçekleştirilen faaliyetleri ve operasyonları değerlendirmek, 6. (vı) Çevre Denetim 5. Türleri Çevre Unsurlarının Kapsamı 6. İşletmecinin Sorumlulukları 7. Binaların, sahaların, ilgili ekipmanların, bakım şartlarının yeterliliği de dahil olmak üzere denetim yapmak, 7. (vıı) İşletmeciler tarafından tutulan ilgili kayıtların kontrol etmek. Planlı bir denetim programının Çevre Denetimleri aşağıda belirtildiği şekillerde gerçekleştirilir; (1) Rutin olanlar (2) Rutin olmayanlar; (a) Kirlilik ve rahatsızlık şikayetlerinin araştırılması, (b) İzin çıkartılması, yenilenmesi, değiştirilmesi, (c) Kaza, olay ve izin uygunsuzluklarının araştırılması şeklinde gerçekleştirilir. Denetlenen bir tesisin çevre denetimi; Çevre Koruma Dairesi tarafından uygun görülen kapsamlı çevre etkilerini kapsar ve özellikle aşağıdaki izin kapsamındaki unsurları ele alır. 1. Havaya salınım, 2. Atık suyun; denize, yüzey sularına veya araziye atılması, 3. Atık yönetimi ve bertarafı, 4. Gürültü, 5. Tehlikeli maddelerin saklanması, 6. Tesisin yönetimi ve bakımı. Kontrollü tesis işletmecisinin sorumlulukları aşağıda belirtildiği şekildedir. 1. Alınan iznin gerektirdiği şekilde ön izleme ve raporlama yapar ve bu tür kayıtları en az 5 (beş) yıl saklar. 2. İzinde belirtilen her türlü izleme ekipmanını yükler ve bakımını yapar. 3. Çevre Koruma Dairesi’nin denetçisinin ve/veya Çevre Koruma Dairesi adına çalışan görevlinin çevre konuları ile ilgili gördüğü alanlarda ve operasyonlara erişimine ve tesise girişine müsaade ederek, işbirliği yapar. 4. Çevre Koruma Dairesi’nin denetçisinin ve/veya Çevre Koruma Dairesi adına çalışan görevlinin numune alması, debi ölçümü ve diğer izleme faaliyetleri konusunda işbirliği yapmak. 5. Çevre Koruma Dairesi’nin denetçisinin ve/veya Çevre Koruma Dairesi adına çalışan görevlinin talep etmesi halinde izleme kayıtlarını ve ilgili diğer bilgi ve belgeleri sunmak. 6. İzin şartlarına uygunluğunu doğrulamak için Çevre Koruma Dairesi’nin denetçisinin ve/veya Çevre Koruma Dairesi adına çalışan görevlinin talep ettiği 7. 8. 9. şekilde, ek izleme çalışması yapmak veya bu tür raporlar hazırlamak. Belirli bir zaman çerçevesinde veya böyle bir çerçevenin olmaması halinde, makul bir sürede Denetim Rapor’unda belirlenmiş gerekli faaliyetlerde bulunmak. Çevre ve insan sağlığını önemli ölçüde etkileyebilecek herhangi bir kaza, olay veya uygunsuzluktan; Çevre Koruma Dairesi’ni bilgilendirmek. Bir denetim esnasında yanlış bilgi vermemek ve gerçekleştirilen denetim faaliyetlerine engel olmamak. İKİNCİ KISIM Çevre Koruma Dairesi’nin Sorumlulukları Denetim Planı 8. Rutin Denetimler 9. 1. Çevre Koruma Dairesi, tüm denetlenen tesisler açısından, bu tesislerin bulundukları tüm alanı da kapsayacak şekilde yıllık bir çevre denetim planı hazırlar. 2. Plan her senenin 30 Kasım’ına kadar revize edilip güncellenerek bir sonraki takvim yılı için de geçerli olur. 3. Yıllık çevre denetim planı şunları kapsar: (a) Denetim planının kapsayacağı coğrafi alan, (b) İsim, yer ve tür dahil olmak üzere planın kapsadığı izin sahiplerinin kaydı, (c) Denetim planı alanındaki önemli çevre konularının genel bir değerlendirmesi, (d) Rutin denetim programları hazırlama usulleri, (e) Rutin olmayan denetimler için usuller, (f) Diğer denetim kurumlarıyla işbirliği konulu hükümler, (g) Denetim planı uygulamak için mevcut kaynakların bir özeti (insan gücü ve ekipman). 4. Bir sonraki takvim yılı için uygulanacak olan Denetim Programı, Denetim Planı çerçevesinde Aralık ayı içerisinde hazırlanır. 5. Plan hazırlanırken; ele alınacak çevre konuları ve varsa önceki denetim faaliyetlerinin sonuçları göz önüne alınır. 6. Plan, planın yürürlüğe gireceği yıldan önceki yılın son ayında Çevre Koruma Dairesi’nin internet sitesinde yayınlanarak halkın bilgisine sunulur. Rutin denetimler aşağıdakileri kapsar. Şöyle ki; 1. Çevre Koruma Dairesi, yıllık denetim planının parçası olarak, farklı tesis türlerine göre yapılması öngörülen ziyaretlerin sıklığını da kapsayan tesislere dönük rutin çevre denetimleri için programlar çizmek. (a) İki saha ziyareti arasındaki denetim sıklığı tesisin sistematik çevre riski değerlendirmesini temel alıp, en yüksek risk teşkil eden tesisler için bu süre 1(bir) yılı, en düşük riskli tesisler için 3 (üç) yılı aşamaz. (b) Yapılan denetim sırasındaki kontrolde bir tesisin iznine aykırı önemli bir uygunsuzluğu tespit edilirse, bu denetimden sonraki 6 (altı) ay içerisinde ek bir saha ziyareti yapılır. Çevre risklerinin sistematik değerlendirilmesi aşağıdaki kriterler esas alınarak yapılır. (i) Tesislerin insan sağlığı ve çevre üzerindeki potansiyel ve gerçek etkileri; emisyon, yerel çevrenin hassasiyeti ve kaza riski, (ii) İzin şartlarına uygunluk kaydı, (iii) İşletmecinin Birlik Eko-Yönetim ve Denetim Programı’na (EMAS) veya ISO 140001 Çevre Yönetim Standardı belgelerine sahip olması Rutin çevre denetimleri, işletmecinin yasal gerekliliklerinin ve faaliyetlerinin çevresel etkileri hakkındaki bilgi ve anlayışını geliştirmeyi, pekiştirmeyi hedefler ve uygunluğu teşvik eder. Çevre Koruma Dairesi aşağıdaki hallerde dahil rutin olmayan denetimleri gerçekleştirilir: (a) İzin verilmeden önce tekrar gözden geçirilmesi ve güncellenmesi. (b) Çevre şikayetleri, çevre kazaları, uygunsuzluk olaylarını aşağıdaki amaçlarla inceler: (i) Olayın nedenlerini ve çevre üzerindeki etkisini, olayla ilgili sorumlulukları ve olası yükümlülükleri ve sonuçlarını açıklığa kavuşturma; (ii) Kazaya, olaya veya uygunsuzluğa neden olmaktan sorumlu kişi ve/veya kişiler tarafından uygulanması gereken eylemleri belirleme, böylelikle olayın çevresel etkilerini azalmak ve mümkün olduğu yerde, etkileri telafi etme; (iii) Başka kaza, olay ve uygunsuzluğun meydana gelmesini önlemek için alınması planlanan eylemi belirleme, (iv) Çevre Yasası’nda belirlenen cezaların uygulanmasını sağlamak (v) İzin veya yetkilendirmenin revize edilmesinin gerekip gerekmediği (c) 2. Rutin Olmayan Denetimler 10. 1. hususunda karar verme; (vi) Ek saha ziyaretleri de dahil olmak üzere takip yapılırken hangi denetim faaliyetlerinin gerekli olduğunu göz önünde bulundurma; (c) Herhangi bir zamanda, önceden haber vermeksizin, ilgili görülen herhangi bir amaç için. Denetim 11. 1. Denetlenen tesislere yapılacak saha ziyaretleri birden Koordinasyonu fazla denetim otoritesince gerçekleştirilmesi halinde mümkün olduğu kadar birbirinin faaliyetleri ve saha ziyaretleri hakkında bilgi paylaşılır ve diğer kontrol işleri koordine edilir. 2. Saha ziyareti bulguları ve rutin olmayan incelemeler raporlar halinde belgelendirilir ve ilgili denetim, uygulama diğer ilgili otoritelerle paylaşılır. 3. Çevre Yasası veya Çevre Yasası tahtında çıkarılan herhangi bir tüzük kapsamında ruhsat veya izinlerde belirtilen tedbirlere yönelik uygunsuzluk durumları herhangi bir kurumun dikkatini çekmesi durumunda Çevre Koruma Dairesi’ni yazılı olarak bilgilendirmelidir. Böylelikle, ortak saha ziyaretleri ve diğer koordineli denetim faaliyetleri dahil olmak üzere hangi denetim ve uygulama eyleminin yapılacağı göz önünde bulundurulur. Denetim 12. 1. Kontrollü bir tesise yapılacak olan her saha ziyaretini Raporları takiben, rutin olsun veya olmasın Çevre Koruma Dairesi aşağıda belirtilen hususları kapsayacak Denetim Raporu hazırlar: (a) Tesisin izin şartlarına uygunluğu ile ilgili bulgular ve (b) Herhangi bir ek eylem gerekip gerekmediğine dair sonuçlar. 2. Saha ziyaretinden hemen sonra rapor yazılıp, hazırlanır. 3. Saha ziyaretinden sonraki 2 (iki) ay içerisinde, denetlenen tesisin işletmecisine rapor gönderilir. 4. Denetlenen tesislerin münferit denetim rapor sonuçları, saha ziyaretinden sonraki 2 (iki) ay içerisinde, Çevre Koruma Dairesi ‘nin internet sitesinden yayınlanarak kamuoyuna duyurulur. 5. Denetim raporları Çevre Koruma Dairesi tarafından (beş) yıl muhafaza edilir. Sicil Kaydı 13. Çevre Koruma Dairesi; tüm süre ihbarnamelerinin, ceza ihbarnamelerinin, diğer uygulamaya dönük belgelerin, Çevre Yasası ve işbu tüzük kapsamında çıkartılan yazılı bildirimlerin kaydını saklar. ÜÇÜNCÜ KISIM Yaptırımlar Suçlarla İlgili Genel Prensipler Aşağıdaki haller, herhangi bir gerçek ve/veya tüzel kişiler açısından suç teşkil eder. Şöyle ki; (a) Bu Yasa kapsamındaki herhangi bir tüzüğün hükümlerine uymamak, veya ihlal etmek veya başka bir kişinin böyle yapmasına neden olmak veya izin vermek, (b) Bu Yasa kapsamındaki herhangi bir tüzüğün hükümlerine uymak maksadıyla kasıtlı olarak bir kişinin yanlış ve/veya yanlış yönlendirici bir beyanda bulunması veya başka bir kişinin böyle yapmasına neden olmak ve izin vermek, (c) Denetimlerde dahil olmak üzere, yetkili bir kişinin görevini ve yetkilerini yerine getirmesine kasıtlı olarak engel olmak. Süre ve Ceza 15. 1. Çevre Yasası veya bu yasa altında herhangi bir tüzük İhbarnamesi ile kapsamında çıkartılan ruhsat veya diğer izinler İlgili Yetki ve dahilindeki bir şarta uyulmaması halinde veya bir Prosedür kirlilik olayı durumunda, Çevre Koruma Dairesi tarafından süre ihbarnamesi verir. 2. Süre ihbarnamesi, Çevre Koruma Dairesi tarafından verilir ve işletmecinin üstlenmesi gereken telafi edici eylemin doğasının ve zaman zarfının ne olduğu belirtilir. 3. Çevre Yasası ve bu yasa tahtında çıkartılan tüzükte öngörülen sorumlulukları yerine getiremeyen gerçek ve/veya tüzel kişilere Çevre Koruma Dairesi tarafından faaliyet alanları göz önünde bulundurularak bir zaman çerçevesi verilir. Bu tür gerçek ve/veya tüzel kişilerin tamamını veya bir kısmını teşkil eden tesis ve işletmeler sorumluluklarını yerine getirmiyorsa; Çevre Koruma Dairesi; (a) Ceza İhbarnamesi gönderilebilir, (b) Süreli veya süresiz ,kısmen veya tamamen faaliyetten men edebilir. Yürütme 16. Bu tüzük hükümleri Çevre Koruma Dairesi tarafından Yetkisi yürütülür. Yürürlüğe Giriş 17. Bu tüzük, Resmi Gazete’de yayımlandığı tarihten başlayarak yürürlüğe girer. 14. 1.