DIŞ TİCARETTE GİRİŞİMCİLİK GİRİŞİMCİLİK KAVRAMI VE TANIMI GİRİŞİMCİLİĞİN TARİHSEL GELİŞİMİ GİRİŞİMCİLİK KAVRAMI VE TANIMI Neden bazı insanlar yeni fırsatları görme ya da yaratma yeteneğine sahipken diğerlerinin bu tür bir özelliği yoktur? Neden bazı kişiler iş fikirlerini ya da hayallerini gerçek bir işletmeye dönüştürürken diğerleri bunu başaramaz? Neden bazı girişimciler başarılı iken diğerleri başarısızdır? GİRİŞİMCİLİK KAVRAMI Fransızca: entreprende Almanca: unternehmen Türkçe: üstlenmek Bir işletmeyi organize etme, yönetme ve risk alma sorumluluklarını üstlenen kişi Toplumdaki insanların çeşitli ihtiyaçlarını sezme ve bu ihtiyaçları giderebilecek mal ya da hizmet yaratma yeteneğine sahip olan kişi Başkalarının göremediği ya da algılayamadığı fırsatları sezip, bunları cazip bir iş fikrine dönüştürme yeteneğine sahip, risk alabilen kişi Ekonomist açısından girişimci: Kaynakları, işgücünü, makine-teçhizatı ve diğer varlıkları biraraya getiren ve önceki değerlerinden daha fazla bir değer yaratmalarını sağlayan kişi Psikolog açısından girişimci: Birşey elde etmek veya birşeye ulaşmak, denemeler yapmak, başarmak ve diğerlerinin elindeki otoriteyi almak ihtiyacında olan ve bu tür güdülerle güdülenen kişi Girişimci: pazardaki fırsatları belirleyen, fırsatları veya ihtiyaçları iş fikrine dönüştüren, üretim faktörlerini uyumlu bir şekilde biraraya getiren, kar amacı güden ve girişimlerinin sonucunda doğabilecek tüm risklere katlanan tüm bu faaliyetleri sürdürürken, üründe, yönetimde, teknolojide, pazarlamada sürekli yeniye doğru değişme çabası gösteren kişi. GİRİŞİMCİLERDE BULUNMASI GEREKEN ÖZELLİKLER İş fırsatlarını görüp değerlendirebilme Kaynakları bir fayda yaratmak üzere bir araya getirebilme Başarıyı sağlayacak uygun eylemleri başlatabilme İş kurmaya hevesli olmak Başarısızlığa rağmen vazgeçememe Güven Kararlılık Risk yönetimi Yaratıcılık Değişimi fırsat olarak görmek Belirsizliğe karşı tolerans gösterebilmek Önayak olmak Başarı ihtiyacı Detaylara önem verme mükemmelliyetçilik GİRİŞİMCİDE OLMASI GEREKEN BECERİLER TEKNİK BECERİLER Yazma Sözlü iletişim Çevreyi izleme Teknik yönetim Teknoloji Dinleme Organize etme Liderlik Ekip oyuncusu olma YÖNETİM BECERİLERİ KİŞİSEL GİRİŞİMSEL BECERİLER Planlama ve amaç İçsel oluşturma Karar verme İnsan ilişkileri Pazarlama Finansman Muhasebe Yönetim Kontrol Müzakere Büyümeyi yönetme kontrol/disiplinli olmak Risk almak Yenilikçi olmak Değişime dönük olmak Sabırlı olmak Vizyon sahibi bir lider olmak Değişimi yönetebilmek GİRİŞİMCİLİK İLE İLGİLİ TEMEL AYRIMLAR YÖNETİCİ GİRİŞİMCİ Kar ve risk başkalarına ait Ekonomik mal veya olmak üzere ekonomik mal veya hizmet üretmek veya pazarlamak için üretim faktörlerini ele geçirip, düzenli bir biçimde biraraya getiren ve böylece kurulan ya da çalışmakta olan işletmeyi amacına uygun çalıştırma sorumluluğunu üstlenen kişidir. hizmet üretmek veya pazarlamak için üretim faktörlerini ele geçirip, düzenli bir biçimde biraraya getiren, kar amacı güden ve girişimlerinin sonucunda doğabilecek tüm risklere katlanan kişidir. YÖNETİCİ GİRİŞİMCİ Yöneticilik görevi kişilere, Ekonomik mal veya hizmet işletmenin kuruluş kararı aşamasından itibaren verilebilir. Üretim faktörlerini temin eder ve uyumlu bir biçimde kullanılmalarını sağlar. İşletme içindeki uğraşıları sonucu doğabilecek zararları ve karları üstlenmemektedir. İşletme sahibi adına çalışan kişidir ve onun belirlediği amaçlara uymak zorundadır. üretmek veya pazarlamak üzere, kendi sahip olduğu veya başka kaynaklardan sağladığı sermayeyi tehlikeye atar. İşletmenin amaç veya amaçlarına ulaşması için ihtiyaç ve isteklerini, ve bunlardaki gelişmeleri en iyi biçimde bilen ve sezen kişidir. İşletmenin kuruluş sonrası faaliyetlerinin yürütülmesi aşamasında, isterse işletme yöneticiliği yapabilir. Bu görevi bir başkasına da devredebilir. GİRİŞİMCİLİĞİN ÖNEMİ EKONOMİK GELİŞMEDEKİ ROLÜ Milli gelirde artış sağlaması Gizli ve açık işsizliğin giderilmesi Gelir dağılımında adaletsizliğin önlenmesi Kalkınma ve sanayileşmenin yaygın hale getirilmesi Dış ödemeler dengesinde açığın kapatılması Yerli hammaddelerin üretimde değerlendirilmesi EKONOMİYE SAĞLADIĞI YARARLAR İş olanakları yaratmak Yeni ürün ve hizmetler sunmak Büyük firmalara tedarikçi olmak, taşeronluk yapmak, hizmet sunmak veya bayilik yapmak Büyük firmaların sunmadığı fakat toplumun talep ettiği ürün ve hizmetleri sunmak Rekabeti arttırma yoluyla çeşitliliği ve kaliteyi arttırmak GİRİŞİMCİLİĞİN TEMEL FONKSİYONLARI Yeni mal ve hizmet üretmek veya bilinen mal ve hizmetlerin nitelik ve kalitelerini yükseltmek Yeni üretim yöntemleri geliştirme ve uygulayabilme yeteneği Endüstride yeni organizasyonlar kurmak Yeni pazarlara ulaşmak Hammaddelerin ve benzeri maddelerin sağlanabileceği yeni kaynaklar bulmak GİRİŞİMCİLİĞİN AVANTAJLARI VE DEZAVANTAJLARI GİRİŞİMCİLİK ÖĞRENİLEBİLİR Mİ? GİRİŞİMCİLİĞİN TARİHSEL GELİŞİMİ KLASİK YAKLAŞIMLAR Orta Çağ’da girişimci kavramı: Büyük üretim projelerini yöneten kişi Herhangi bir risk üstlenmeksizin, kendisine hükümet tarafından verilen kaynakları kullanarak projeyi yöneten kişi Şato, katedral ve diğer büyük mimari yapılardan sorumlu rahipler 17. yüzyılda girişimci kavramı: Bir hizmet sunmak veya taahhüt edilen bir malı üretmek üzere hükümetle sözleşme yapan kişi Sabit fiyat Mal veya hizmet üretimi sonucunda meydana gelen kar veya zarar girişimciye ait Richard Cantillon Girişimcilik kavramını ilk kullanan kişi Girişimci: belirsizlik koşulları altında iş yapan kişi Girişimciler: sistem içerisinde merkezi rolü olan ekonomideki bütün mübadele ve dolaşımdan sorumlu arz ve talep dengesi yaratan sınıf Jean-Baptiste Say Girişimcinin yönetsel rolünü ilk vurgulayan kişi Girişimci: hem üretimde hem de dağıtımda merkezi bir koordinasyon rolü üstlenmiş olan kişi Firma içerisinde hem koordinatöre hem de lider ve yönetici rollerini üstlenen kişi Sermayedar ve girişimci ayrımı: Sermayedar: para verip finansal bir risk alan kişi Girişimci: yeni bir refah yaratacak şekilde üretim faktörlerini uyumlu bir biçimde biraraya getiren kişi Hem risk alanın hem de yöneticinin özelliklerini biraraya getirir Alfred Marshall Girişimcinin görevi: mal ve hizmet üretmek ve aynı zamanda yenilikler ve yöntemler sunmak Girişimci, firma içerisindeki bütün sorumluluğu üstlenecek ve kontrol fonksiyonunu yerine getirecektir. Girişimci, üretimi yönlendirecek, iş riskini üstlenecek, sermaye ve işgücünü koordine edecek ve bunların yanısıra, hem yönetici hem de işveren olacaktır. Girişimci: doğal lider Schumpeter Yenilik, iktisadi sistemin temel gücüdür. Girişimci: yenilikçi Girişimci: kar elde etmeyi ister ve bu amaca ulaşmak için yeni bileşimler veya yenilikler yaratır. Yeni girişimsel bileşimler ekonomideki mevcut dengeyi bozar ve yeni bir denge yaratır. Yenilik = Sürekli Değişim-Sürekli Dengesizlik Girişimci bağımsız bir yönetici olmak durumunda değildir. David McClelland Toplumun ekonomik gelişmesi bireysel girişimciliğe bağlıdır. Yüksek derecede başarı güdüsüne sahip olanların fazla bulunduğu toplumlar ekonomik gelişmeyi başarmaktadırlar. ÇAĞDAŞ YAKLAŞIMLAR Shackle Belirsizlik şartlarında karar verme Girişimci: yaratıcı Hislerini anlam ve duruma ilişkin algılamalar ile renklendiren kişi Gifford Pinchot İçgirişimcilik Mevcut bir örgüt içerisindeki girişimcilik TÜRKİYE’DE GİRİŞİMCİLİK OSMANLI İMPARATORLUĞU DÖNEMİ Sanayi Devrimi’nden sonra Batı’yla daha yakın ilişkiler içerisinde olan ve bilgi alışverişinde bulunan kesimlerde yaygın Yahudi, Rum, İtalyan asıllı Türk vatandaşlar Bankerler, ithalatçılar ve tüccarlar CUMHURİYET DÖNEMİ İzmir İktisat Kongresi Teşvik tedbirleri Korumacılık Türk girişimcisini yaratma çabaları 1970’Lİ YILLAR Eğitimli kişiler Geleneksel mal üretimini ileri bir aşamaya götürmek 1980’Lİ YILLAR VE SONRASI 24 Ocak 1980 Girişimcilik anlayışının değişimi Serbest piyasa ekonomisi