Felç nedir? - WordPress.com

01.01.2017
BAZI HASTALIKLAR
0
Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi
İçindekiler
H3N2 Virüsü Nedir?..................................................................................................................2
HAŞHİMATO(Hashimato) Hastalığı Nedir?...............................................................................2
Hashimatolu’lu hastaların dikkat etmesi gereken durumlar nelerdir?...............................3
MİGREN NEDİR?......................................................................................................................3
HER BAŞ AĞRISI MİGREN MİDİR?.......................................................................................3
HANGİ BAŞ AĞRISI MİGRENİ DÜŞÜNDÜRMELİ?.................................................................3
MİGREN TEŞHİSİ NASIL KONUR?........................................................................................3
Baş ağrısı atağının;……………………………………………………………………………………………………..4
Felç nedir?.............................................................................................................................4
Belirtileri nelerdir?............................................................................................................4
Tedavileri nelerdir?...........................................................................................................5
Kan pıhtısının neden olduğu felç için tedaviler……………………………………………………………..5
Kanamanın neden olduğu felç için tedaviler…………………………………………………………………6
Hastalığın sonunda ne olacak?.........................................................................................6
Felç geçirmiş kişilerin bakımı………………………………………………………………………………………..6
Nöropatik Ağrı Nedir?...........................................................................................................0
Nöropatik Ağrı aşağıdaki durumlar sonrasında görülebilir:……………………………….……......0
SEMPTOMLAR………………………………………………………………………………………………………….…….-1TANI…………………………………………………………………………………………………………………………..…..-1TEDAVİ……………………………………………………………………………………………………………................-2-
1
Gonca YILDIZ
201516121047
H3N2 Virüsü Nedir?
H3N2 virüsü 2011 ve 2012 yıllarında Amerika Birleşik Devletlerinde 321 kişiyi enfekte eden bir
grip virüsüdür. 2013 yılında da Amerika da 18 vaka bildirilmiş ve ölümle sonuçlanan bir hasta olmamıştır.
Bir çeşit “domuz gribi” diye adlandırılabilir. Ateş, öksürük, burun akıntısı, boğaz ağrısı ve kas
ağrıları ile kendini gösterir. Normal grip belirtilerine benzer etkiler yapar. Öksürük ve hapşırma yoluyla
bulaşır. Bu yüzden kapalı alanlarda, çok sayıda kişi ile temas olabilecek ortamlarda daha fazla yayılır.
Tehlikesi başka hastalıklara yol açabilmesidir. Burada pnömoni (zatürre) en dikkat edilmesi gereken ikincil
hastalık olacaktır.
Eğer düşmeyen bir ateşiniz varsa ve grip belirtileri oluşmuşsa öncelikle doktorunuza başvurun.
Antiviral ilaçlar bazı durumlarda hastalığın şiddetini ve etkilerini azaltabilir. Yatak istirahati, fazla
kişiyle temastan kaçınma ve ateş için ateş düşürücü ilaçlar kullanılabilir. Yine bol sıvı alımı ve beslenme
önemlidir.
Ancak risk faktörü yaratabilecek şeker hastalığı, kronik akciğer hastalığı, kalp hastalığı vb.
olanların bu belirtileri hissettiklerinde mutlaka doktorlarına başvurmaları önemlidir. Doktorunuzun
tavsiyesi olmayan ilaçlar kullanılmamalıdır.
Haşimato (Hashimato) Hastalığı Nedir?
Bir tiroid bezi hastalığı olan Hashimato tiroiditi, vücudun kendi koruma sisteminin tiroid
hücrelerine saldırdığı bağışıklık sistemi hastalığıdır. Hastalığın nasıl başladığı tam olarak bilinmez. Genetik
eğilim olduğu düşünülmektedir yani ailesel özellik gösterir.
Hashimato tiroiditi sıklığı iyot alımı arttıkça artmaktadır. Tiroid bezi büyükse, tiroid antikorları
pozitifse veya tiroid bezinin çalışması azalmışsa hashimato tiroiditi tanısı koyulur. Yaş ilerledikçe
hashimatolu hastalarda tiroid bezi yetmezliği artabilir. TSH, Serbest T3 ve serbest T4 hormonlarının
ölçülmesiyle tanı konur.
Hashimato tiroiditi diğer otoimmun hastalıklarla birlikte olabilir. Bu kişilerde halsizlik, çabuk
yorulma, kilo alma, kabızlık ödem, ciltte kuruluk adet düzensizliği, saç dökülmesi, kolesterol yüksekliği,
fazla uyku, üşüme, kansızlık gibi belirtiler görülür.
Hastalığı tamamen ortadan kaldıracak bir tedavi şekli yoktur. Ömür boyu tedavi ve tıbbi takip
gerekmektedir. Nodül olmadığı takdirde, çok büyük guatrlar dışında operasyon uygulanmaz. Guatrı olan
veya tiroid bezi yetmezliği olan kişilerde tiroid hormon ilaçları kullanılarak TSH düzeyi 1,5-2,5 olacak
2
Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi
şekilde doz ayarlanır. Guatrı olan hashimato hastaları tiroid ilacı tedavisinden fayda görür ve guatrları
küçülür.
Hashimato'lu hastaların dikkat etmesi gereken durumlar nelerdir?
1. İyotlu tuz ve iyotlu öksürük şurubu kullanmayınız.
2.
Selenyum desteği alabilirsiniz. (Günde 100-200 mikrogram selenyum hastalığınız için faydalı olabilir.)
3. Tiroid hormon ilaçlarını aç karnına içiniz. İlacın emilimi daha iyi olur.
4. İlacı her zaman aldığınız öğünde unutursanız bir sonraki öğünde alın.
5. İlacı aldığınız öğünde başka ilaç almamaya çalışın. Özellikle kalsiyum, demir ve mide ilaçları tiroid
ilacının emilimini bozar.
6. Gebe kalınca da tiroit ilaçları alınacaktır. Çocuğa zararı yoktur. Alınmazsa düşük riski artar.
MİGREN NEDİR?
Tekrarlayıcı ve genellikle
bulantı kusma gibi bulgularla ortaya
çıkan şiddetli başağrısı ataklarına
MİGREN denir. Toplumda oldukça sık
görülen, rahatsızlık verici ve iş
görmezliğe neden olan Nörolojik bir
hastalıktır. Ataklar arasında kişi
tamamen
normalken,
baş
ağrılı
dönemde genellikle loş ve sakin bir odada yatmak ister.
HER BAŞ AĞRISI MİGREN MİDİR?
Her baş ağrısı MİGREN değildir ve baş ağrılarının pek çok nedeni vardır. Genellikle altta yatan
başka bir nedene ( sinüzit, diş apsesi, damar hastalıkları, beyin tümörleri gibi...) bağlı olanlar ve olmayanlar
( migren ve gerilim tipi başağrısı ) olarak ikiye ayrılır.
HANGİ BAŞ AĞRISI MİGRENİ DÜŞÜNDÜRMELİ?
Migren ağrısı sıklıkla tek taraflı başlayan, şiddetli ve zonklayıcı tipte bir ağrıdır. Genellikle
hareketle artar ve parlak ışık rahatsızlık verir. Ağrı 4-72 saat kadar sürebilir ama ortalama olarak 12-24
saat arasındadır. Hastaların yarısı, baş ağrısından önce bir huzursuzluk, sıkıntı ve halsizlik tanımlar. Bazı
migren tiplerinde ise baş ağrısından hemen önce 15-20 dakika kadar süren görmede bozukluk, bulanık
görme ve göz önünde ışık çakmaları olabilir.
MİGREN TEŞHİSİ NASIL KONUR?
Migrenin tanısını koyduracak bir laboratuvar tetkiki yoktur. Yani hastaya yapılacak bir bilgisayarlı
beyin tomografisi ( BT ) veya manyetik rezonans ( MR ) gibi filmlerin tanı açısından bir değeri yoktur. Bu
tetkikler ancak baş ağrısının başka bir nedeni olup olmadığı konusunda yardımcı olur. Doğru teşhis için en
önemlisi, doktorun sorduğu sorulara doğru cevapların verilmesidir.
3
Gonca YILDIZ
201516121047
Baş ağrısı atağının;
Başlangıcı, yayılımı, sıklığı, süresi, şiddeti, birlikte ortaya çıkan bulgular, ağrıyı başlatan ve artıran
faktörler gibi bilgiler teşhis açısından çok önemlidir. Hatta hastanın, baş ağrısı ataklarının yukarıda
belirtilen özelliklerini belirli bir süre kaydettiği bir günlüğü doktora getirmesi BT ve MR’ dan daha çok
yardımcı olur.
Felç nedir?
Felç, beyni etkileyen bir rahatsızlıktır. Çok tehlikeli olabilir ve acil tedavi edilmesi gerekir. Fakat
birçok kişi zaman geçtikçe tam bir iyileşme gösterir.
Felç, beynin bir kısmına kan akışı kesildiğinde meydana gelir. Bu aşırı derecede tehlikelidir. Eğer
beyin hücrelerine çok uzun süre kan akışı sağlanmazsa ölürler.
Bir felç geçirmek için iki ana neden vardır. En yaygın olanı bir kan pıhtısıdır. Bir kan pıhtısı
beyindeki bir kan damarında sıkışırsa, kan akışını kesebilir. Bu durum beynin bir kısmına zarar veri ve artık
kan akışı sağlanmaz.1
Ayrıca, felcin meydana gelmesine bir kanama da neden olabilir. Beynin içindeki ya da yakındaki
bir kan damarı yırtılırsa, bu kanama hasara yol açabilir ve bir felce neden olabilir.
Belirtileri nelerdir?
Felç genelde aniden meydana gelir. Çok ciddi semptomları olabilir. Fakat felç geçirdikten sonraki
ilk birkaç gün içerisinde olan bu semptomlar ömür boyu devam etmeyebilir.
Felç, vücudun bir tarafında güçsüzlük ya da uyuşma hissine
neden olabilir. Felç geçirenler vücutlarının bir tarafını hiç hareket
ettiremeyebilirler. Baş dönmesi hissi olabilir ya da yürümede güçlük
çekebilirler. Yüzlerinin bir tarafı sarkabilir. Felç geçiren kişiler konuşmada
güçlük çekebilirler ya da onları söylenenleri anlayamayabilirler gözlerini
birinde ya da her ikinde görme sorunları yaşayabilirler. Ayrıca, şiddetli baş
ağrısına da neden olabilir. Bazı kişiler yutkunma sorunu olur.
Felç acil bir durumdur. Vakit kaybetmeden tıbbi müdahale yapılması önemlidir. Böyle bir
durumda en kısa zamanda bir hastaneye ulaşmak çok önemlidir.
1
Umudunu kaybetme
4
Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi
Tedaviler nelerdir?
Eğer felç geçirdiyseniz, bir hastanede acil tedavi altına alınmanız gerekecektir.2
Felç geçiren kişilere birkaç tarama ve testten geçirilmeleri gerekecektir. Bu testler doktorlara,
geçirilen felcin ne türde olduğu söyler. Felç için yapılacak olan tedavi, bu durumun bir kanamadan mı yoksa
bir kan pıhtısından mı kaynaklandığına bağlıdır.
Kan pıhtısının neden olduğu felç için tedaviler
Çoğu felç bir kan pıhtısını kan damarını tıkaması nedeniyle meydana gelir. Doktorlar bu kan
pıhtısın kurtulmaya çalışmak için ya da kan akışını yeniden normale döndürmek ilaç kullanabilirler.
Trombolitik ilaçlarken pıhtılarının eritilmesinde kullanılan ilaçlardır. Bu ilaç damar içi (intravenöz)
olarak verilir. Bir kişi felç geçirdikten sonra mümkün olduğunca çabuk verilmelidir. Bu ilaçlar tam
teşekküllü bir sağlık kuruluşunda doktorların denetiminde ve onların önerisiyle verilir.
Pıhtı eritici ilaçların felçten ölme ya da sonrasında tam zamanlı bakıma muhtaç olma ihtimallerini
azalttığını gösteren araştırmalar vardır. Fakat bu ilaçlar ciddi yan etki gösterebilir. Bu ilaçlar beyin
kanaması(hemoraji) riskini artırabilirler. Doktorlar yararlarına karşı riskleri dengelemek zorundadır.
Kan pıhtısının neden olduğu bir felç geçirdiyseniz, antikoagülanlar olarak adlandırılan ilaçlar da
kullanılabilir. Bunlar bazen kan inceltici ya da kan sulandırıcılar olar da adlandırılırlar. Kan pıhtısını
eritmezler, fakat onların daha büyük hale gelmesini önleyebilirler. Standartantikoagülanlara heparin
denir. Bir enjeksiyon olarak damar ya da deri altından alınırlar.
Antikoagülanların insanlar felçten kurtulmada yardımcı olmadığı görülmektedir. Fakat bu ilaçlar
bazen bir felcin yanı sıra meydana gelen bazı sağlık sorunlarını önleyebilir. Antikoagülantları alan kişilerin
bacaklarında(derin ve trombozu) ya da akciğerlerinde(akciğer ambolisi) bir kan pıhtısı oluşma ihtimalini
azaltır. Bunlar tehlikeli olabilir. Özellikle de akciğerlerinizdeki bir kan pıhtısı oluşması tehlikelidir.
Antikoagülantların yan etkileri olabilir. Pıhtı eritici ilaçlar gibi bunlar da beyin kanamasına neden
olabilir. Yapılan araştırmalar, tedavi gören her 131 kişiye karşılık, beyin kanaması geçiren fazladan bir kişi
olduğunu ortaya çıkarmışlardır. Doktorunuz yararlarına karşı bu tedavinin risklerini dengelemek
zorundadır.
2
Arkadaşlarınızı sevin
5
Gonca YILDIZ
201516121047
Kanamanın neden olduğu felç için tedaviler
Kanamadan dolayı felç geçiren bir kişinin ameliyat olması gerekebilir. Ameliyat, yırtılan damarı
onarmak ve beyinde biriken fazladan kanı almak için yapılır.
Felç için yapılan ameliyatlar zamanla gelişmiştir. Yakın zamanda yapılan çalışmalar, modern
ameliyat tekniklerinin, felçten ölme ya da sonrasında tam zamanlı bakıma muhtaç olma riskini azalttığını
gösterir.
Hastalığın sonunda ne olacak?
Özellikle de ilk felçten sonra ne olacağını söylemek çok zordur. Bazı kişiler iyi bir düzelme
gösterirler ve evde kendi bakımlarını yaparak yaşayabilirler. Yapılan araştırmalar, felç geçiren kişileri yarısı
ya da üçte ikisinin üç ay sonra evde yaşamak içi yeteri kadar düzeldiklerini gösteriyor. Bazı kişiler iyileşir,
ama bedenlerinde bir özür kalır. Bir felç geçirmekten dolayı ölmek de mümkündür.
Bazı kişilerin semptomlarının bir felçten sonraki aylar ve haftalar içersinde nasıl değişeceğini
söylemek zordur. Fakat umutlu olmak içi çok şey vardır. Yapılan araştırmalar, fizyoterapist ya da gibi bir
uzman tarafından tedavi edilmekle Felç geçiren kişilerin sakat kalma yüzdesini düşürmeye yardımcı
olduğunu göstermiştir.
Bir felç geçirmeniz, bu sizi tekrar başka bir felç daha geçirme riski altına sokar. Bu nedenle,
doktorlar bu riski düşürmek için tedavi görmenizi öneririler.
Felç geçirmiş kişilerin bakımı
Felç geçirmiş birinin bakımı, fiziksel ve duygusal yönden zorlayıcı olabilir. Bakıcılar bu kişinin
üzerini giydirmek, besleme ve banyosunu yaptırmak zorunda olabilirler. Bu kişilerin bakımını üstlenenler,
bütün bu şeyleri yapabilmek için kendi yaşam biçimlerini değiştirmek zorunda kalabilirler.
Bakıcıların dile getirdikleri en büyük problemler, çevreden soyutlanmışlık hissi ve yeterli uyku
uyuyamamadır. Kendilerini hasta etmekten kaçınmak, bakıcıların her şeyi kendilerinin yapamayacaklarını
fark etmeleri önemlidir. Bu kişilerin evde ilave desteğe ihtiyaçları olabilir ya da bakımı bir süreliğine
devralacak başka biri ayarlama ihtiyacı olabilir, böylece kendilerine dinlemek için zaman ayırabilirler.
6
Nöropatik Ağrı Nedir?
gelişen) olarak tanımlanır. Akut ağrı bir
G
yaralanma sonucu fiziksel olarak ağrı
enellikle ağrının fiziksel bir
nedeni olduğunu düşünürüz. Eğer
hissedilmesidir. Birkaç saniyeden birkaç haftaya
neden dışlanırsa, ağrıda gidecektir.
kadar sürebilir ancak iyileşmenin
Ancak bazen sinirlerin kendisi de ağrı nedeni
tamamlanmasıyla ortadan kalkar. Kronik ağrı
olabilir. Buna bir sinir anormalliği olan
bilinen iyileşme sürelerinin dışına taşar.
“nöropatik ağrı” adı verilir. Bu hastalığa
Nöropatik ağrıda sinir liflerinin kendileri hasar
yakalanan hastalar ve onlara bakanlar için
görmüş durumdadır. Daha sonra ağrı
oldukça güç bir durumdur. Ağrı genellikle
merkezlerine yanlış bilgi yollarlar. Duyduğunuz
akut(ani gelişen) veya kronik(uzun sürede
ağrı gerçek ancak nedeni belli değildir
NEDENLER
Kronik ağrı, diyabet ve zona (herpese bağlı bir enfeksiyon) gibi hastalıklar veya travma, cerrahi
girişimler veya ampütasyon neticesinde oluşabilir. Bilinen hiçbir hastalık veya yaralanmaya bağlı
olmayabilir. Sinirler bilinen hiçbir neden yokken bu ağrı mesajlarını yollayabilirler. Nöropatinin diğer
nedenleri arasında diyabet, fantom uzuv ağrısı veya Bölgesel Ağrı Sendromu (BAS) yer alır.
Kronik bel ağrısının diğer bütün şekillerinde olduğu gibi eğer nöropatide doğru tedavi edilmediği
takdirde hastanın gidişatını kötüye götürebilecek birçok sorun oluşabilir. Bunlar arasında depresyon,
uykusuzluk, korku ve anksiyete hisleri, sosyal iletişimin kesilmesi ve normal günlük aktivitelerin kesilmesi
veya işin sekteye uğraması yer alır.
Nöropatik ağrının en dramatik ve esrarengiz örneğinde “fantom uzuv ağrısı” yer alır. Bu duruma
kol veya bacak gibi bir uzuvun hastalık veya kaza neticesi kesilmesinde rastlanır. Beyin aslında kesilmiş
olan parçada duran sinirlerden mesajlar alır. Bu sinirler yanlışlıkla uyarılar vererek ağrıya yol açarlar.
Nöropatik ağrının genellikle bir nedeni yoktur. Standart ağrı tedavisine kötü yanıt verir ve zaman
içerisinde düzeleceğine kötüleşir. Bazı kişilerde ileri sakatlığa yol açar.
Nöropatik Ağrı aşağıdaki durumlar sonrasında görülebilir:



Zona (Herpes Zoster virüs enfeksiyonu)
Kompleks Bölgesel Ağrı Sendromu
Periferik sinir yaralanması sonrasında ciltte kalıcı yanma hissi
0
Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi










Kanser ve kanser kemoterapisi sonrasında görülen ağrı
Karpal tünel sendromu gibi bir tuzaklanma sinir basısı sonrasında görülen nöropati
Şeker hastalığı veya alkolizm sonrası ortaya çıkan yaygın nöropati
Bel, kalça ve bacakta görülen sorunlar (Siyatik ağrısı)
Omurga veya lomber bölge ameliyatları
Ampütasyon sonrası görülen fantom uzuv ağrısı
Fasyal sinir sorunları (Trigeminal nevralji)
Multipl skleroz
Sinirlerin virüs ile enfekte olduğu HIV veya AİDS hastalığı
Size bakan hekim yukarıda ki listede yer alan durumların hangisinin sizde olduğunu anlatacaktır.
SEMPTOMLAR
Bel ağrısı veya Nöropatik ağrı tipik olarak şu şekilde tanımlanır:
·Ciddi keskin elektrik çarpar gibi veya vurulmuş gibi
·Derin yanma veya donma hissi
·Sürekli künt, karıncalanma hissi veya zayıflık
·Sinir yolağı boyunca kollarda, ellerde, bacak veya ayaklarda gezinen tipte
·Buna ek olarak normalde ağrıya yol açmayacak bir değme veya hafif dokunmanın ağrıya yol açması
da Nöropatik ağrı olarak adlandırılır. Normalde ağrıya yol açabilecek bir şeyin daha da fazla
hissedilmesi de görülebilir (pinprick testi).
·Hafif bir dokunuş sonrası bile ağrının sürmesi söz konusu olabilir. Ağrı, dokuların iyileşmesini takip
eden aylar veya yıllar içerisinde bile devam edebilir. Bu durumda ağrı sinyalleri mevcut yaralanmalar
veya oluşacak yaralanmaları haber vermezler. Bunun yerine alarm sistemi yanlış çalışır.
TANI
Eğer nedeni bilinmeyen ağrınız varsa hekiminiz bazı özel sorular soracaktır:
·Diyabet, zona, multipl skleroz veya HIV enfeksiyonunuz var mı?
·Ağrınızı nasıl tanımlarsınız? (Nöropatik ağrı genellikle vurucu, batıcı, yanıcı veya ısırır gibi tarif edilir.)
·Ağrı günün belli bir saatinde mi kötüleşiyor? (Nöropatik ağrı genellikle gece kötüdür.)
·Ağrı belli bir fiziksel yolu mu izliyor?
·Ağrı zarar görmüş veya ortadan kalkmış sinirlerin bulunduğu bir alandan mı geliyor? Buna örnek
fantom uzuv ağrısı olabilir.
·Ağrı gece çarşaf değmesi gibi hafif bir şeyden sonra mı başlıyor?
Bu sorular genellikle mevcut ağrının tipini belirlemeye yarar. Hekiminiz bir kez neyin sebep
olduğunu öğrendikten sonra tedaviye başlayabilir. Antikonvülzanlar, antidepresan ilaçlar ve değişik ağrı
-1-
Gonca YILDIZ
201516121047
kesiciler birçok vakada işe yarar gibi gözükmektedir. Diyabet gibi durumlarda hastalığın iyi tedavi edilmesi
ağrının azalmasını sağlayacaktır.
TEDAVİ
Nöropatik ağrı genellikle uzun süren ve narkotik tipte ağrı kesicilerle tedaviye yanıt vermeyen bir
yapıdadır. Anti epileptikler veya antidepresanlar iyi cevap verebilir. Genellikle Nöropatik ağrı tam olarak
geçmez ancak uygun tedaviyle kısmi iyileşme sağlanabilir. Hekiminizde tedavi için oldukça fazla ilaç çeşidi
mevcuttur. Eğer hemen düzelmiyorsanız cesaretinizi kaybetmeyin. Bazen istediğiniz sonuçlara erişmeden
farklı ilaçlar veya ilaç kombinasyonları denenebilir. Nereden geldiği belli olmayan ve geçmeyen ağrınız
varsa lütfen hemen bir hekime danışın. Yardım alabilirsiniz.
1. Temel Tıp Bilimleri
A. Anatomi
B. Histoloji
C. Tıbbi Biyoloji
2. Cerrahi Tıp Bilimleri
A. Genel Cerrahi
B. Kalp damar cerrahisi
C. Tıbbi patoloji
3. Dâhili Tıp Bilimleri
A. İç hastalıklar
B. Nöroloji
C. kardiyoloji
-2-