Kurtuluş Savaşı`nda Cepheler Kurtuluş Savaşı`ndaki cepheler

Kurtuluş Savaşı’nda Cepheler
Kurtuluş Savaşı’ndaki cepheler şunlardır:
1. Doğu Cephesi : Ermenilerle savaşılmıştır.
2. Güney Cephesi : Fransızlarla ve işbirlikçi Ermenilerle savaşılmıştır.
3. Batı Cephesi : Yunanlılarla savaşılmıştır.
1. Doğu Cephesi
* Kazım Karabekir Paşa komutasındaki Türk ordusu, İngilizlerin ve Rusların kışkırttığı Ermenilere karşı
savaştı.
* Kazım Karabekir Paşa komutasındaki Türk ordusu Ermenileri yendi.
* Ermenilerin isteğiyle 3 Aralık 1920 tarihinde “Gümrü Antlaşması” imzalandı.
* Bu antlaşmaya göre Kars ve çevresi Türkiye sınırları içinde kaldı. Aynı zamanda Ermeniler Sevr
Antlaşması’ndaki haklarından vazgeçmişlerdir.
* Gümrü Antlaşması, TBMM’nin ilk siyasi zaferidir.
2. Güney Cephesi
* Güney bölgelerimiz önce İngilizler tarafından işgal edilmiştir. Daha sonra Fransızlara bırakılmıştır.
* Düzenli orduların savaşmadığı tek cephedir.
* Bölge halkı Fransızlara ve Ermeni çetelerine karşı direniş gösterip savaşmışlardır.
* 12 Şubatta Maraş, 10 Nisanda Urfa, 20 Ekimde de Adana düşman işgalinden kurtarıldı. Sakarya
zaferinden sonra Fransızlarla imzalanan Ankara Antlaşmasıyla Fransızlar bölgeyi terk etmişlerdir.
* Bu antlaşmayla (Hatay dışında) bugünkü güney sınırlarımız çizilmiş ve Fransızlar bölgeden çekilmiştir.
* TBMM, bölge halkının bu mücadelelerini takdir etmiş. TBMM, 1973'te aldığı bir kararla
kahramanlıklarından dolayı Maraş'a “ Kahraman”, Antep' e “Gazi” 1984 'te de Urfa' ya da “Şanlı” unvanı
verilmiştir.
3. Batı Cephesi
Batı cephesinde ordumuz ve kahraman halkımız, Yunanlılarla
savaştılar. Yunanlıların İzmir’i işgal etmesiyle başlamıştır. Amaçları Ankara’ya ulaşıp TBMM’ni dağıtmaktı.
Batı cephesinde yapılan savaşlar şunlardır:
1. I. İnönü Savaşı
2. II. İnönü Savaşı
3. Eskişehir – Kütahya Savaşları
4. Sakarya Meydan Savaşı
5. Büyük Taarruz ve Başkomutan Meydan Muharebesi
I. İnönü Savaşı (10 Ocak 1921)
İzmir’i işgal eden Yunanlıların, yeni kurulan düzenli ordumuzu ve TBMM’yi dağıtmak için Eskişehir ve
Afyon’a taarruz etmeleriyle başlamıştır. İnönü mevkilerinde yapılan savaşı Türk ordusu kazanmıştır. Savaşın
kazanılması yeni kurulan ordumuzun ve yeni Türk Devleti’nin moralini yükseltmiştir.
II. İnönü Savaşı
İngiliz ve Fransızların desteğini alan Yunanlılar, tekrar saldırıya başlamışlardır. Yunan ordusu İsmet Paşa
komutasındaki Türk ordusuna tekrar yenilmiştir.
2
- 2 Eskişehir – Kütahya Savaşları
Eskişehir – Kütahya hattına, Yunanlıların tekrar saldırmalarıyla başlamıştır. Türk ordusu taktik gereği
Sakarya Nehri’nin doğusuna çekilmiştir. Bu durum üzerine Eskişehir, Kütahya, Bursa, Afyon şehirlerimiz
Yunanlılarca işgal edilmiştir.hir - Kütahya Savaşı
Sakarya Meydan Savaşı
İnönü Savaşlarında yenilen Yunanlılar, Ankara’ya ulaşmak için tekrar saldırıya geçtiler. Afyon, Eskişehir
ve Kütahya’yı işgal ettiler. TBMM aldığı kararla Mustafa Kemal’e “Başkomutanlık” görevi verdi. Ordumuzun
başına Mustafa Kemal geçti.
Türk ordusunun ihtiyaçlarını karşılamak için Tekalif-i Milliye (Milli Yükümlülükler) Emirlerini yayımladı.
Mustafa Kemal; “ Hattı müdafaa yoktur, sattı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır. Vatanın her karış
toprağı vatandaşın kanıyla sulanmadıkça terk edilemez.” diyerek askerini cesaretlendirmiş ve büyük bir
zafer kazanılmasını sağlamıştır.
Sakarya Meydan Savaşı’nda kazanılan bu büyük zaferden sonra TBMM; 19 Eylül 1921 tarihinde
Başkomutan Mustafa Kemal’e hem “Gazi”, hem de “Mareşallik” rütbesini vermiştir.ehir - Kütahya
SavaşıSakarya Savaşı
Savaşı
Büyük Taarruz ve Başkomutan Meydan Muharebesi
Ankara’ya ilerlemesi durdurulan Yunan ordusunu, yurdumuzdan tamamen atmak için ordumuz, 26
Ağustos 1922’de saldırıya geçti. 30 Ağustos 1922’de Kütahya Dumlupınar’da “Başkomutan Meydan
Muharebesi” ile Yunan ordusunu kesin olarak mağlup etti.
Dumlupınar’da edilen zaferden sonra Gazi Mustafa Kemal, ordularına “Ordular ilk hedefiniz Akdeniz’dir!
İleri!” emrini verdi.
9 Eylül 1922’de Türk ordusu, İzmir’e girerek İzmir’i Yunan işgalinden kurtardı.
18 Eylül 1922’de Batı Anadolu’nun tamamı düşmandan kurtarıldı. Anadolu’nun sonsuza kadar Türk
vatanı olacağı kanıtlandı.
5- Büyük Taarr
Mudanya Ateşkes Anlaşması (11 Ekim 1922)
İzmir’i düşman işgalinden kurtaran Türk ordusu, Boğazlar, İstanbul ve Trakya’nın tamamının geri
alınması için harekete geçti. Türk milletinin ve ordusunun kararlılığından emein olan düşman ülkeler (İtilaf
Devletleri) ateşkes yapmak istediler. Bu istekelrini TBMM’ne bildirdiler. 3 Ekim 1922’de ateşkes anlaşması
için görüşmeler başladı. TBMM’ni İsmet Paşa temsil etti.
İtilaf Devletleri ile Mudanya Ateşkes Anlaşması’nı imzaladılar. Böylece Türk ordusunun askeri
zaferinden sonra TBMM DE siyasi bir başarı kazandı. Boğazları, İstanbul’u ve Trakya’yı savaşmadan düşman
devletlerden geri aldık.
Şı
Lozan Barış Antlaşması (24 Temmuz 1923)
24 Temmuz 1923 tarihinde İsviçre’nin Lozan kentinde yapılan konferansta; Türkiye, Fransa, İngiltere,
Yunanistan, İtalya, Japonya, Yugoslavya, Romanya, Rusya ve Bulgaristan arasında Lozan Barış Antlaşması
imzalanmıştır. Konferansta ülkemizi İsmet Paşa’nın başkanlığındaki bir heyet temsil etti.
Bu antlaşma ile konferansa katılan devletler, Türk devletinin tam bağımsız ve özgür bir devlet olduğunu
kabul etmişlerdir.
Savaşı
Cumhuriyetin İlanı (29 Ekim 1923)
Tüm dünyaya bağımsız bir devlet olduğumuzu kanıtladıktan sonra Gazi Mustafa Kemal, ülkemizin
yönetim şeklini düzenledi.
Cumhuriyet, halkın yönetimde söz sahibi olduğu bir yönetim biçimidir. Bu nedenle Gazi Mustafa Kemal,
Türk milletine en uygun yönetim şeklinin cumhuriyet olduğunu biliyordu.
29 Ekim 1923’te cumhuriyet ilan edildi. Devletimizn adı Türkiye Cumhuriyeti Devleti oldu. Mustafa
Kemal Atatürk, devletimizin ilk cumhurbaşkanı seçildi.