PowerPoint Sunusu

Dr. Melda Apaydın
İKÇU Atatürk Eğitim
ve Araştırma Hastanesi, İzmir
TNRD 1. Dönem, 4. Kursu, 26-28 Haziran,
İstanbul, 2015
Kranial Sinir
İntra-aksiyal segment
Sisternal segment
Kraniyal segment
IIIOCULOMOTOR
-mezensefalon
-sup. colliculus
-superior orbital
fissürden girer
-sup.ve inf. dallanır
IV TROCHLEAR
-serebral akuadukt
ant.
-inferior kollikulus
seviyesi
-dorsal
ortabeyinden çıkar
interpedinküler& kavernöz sinüs
prepontin
sisterna
PCA ve SCA
arasında
III gibi ancak
kavernöz sinüs
daha
kaudalden
V TRIGEMINAL
Mezensefalon ve
üst servikal kord
Prepontin sistern
V1( sup. orbital
fissur). lakrimal&
frontal ve nazosiliar
dallara ayrılır
V1 (foremen
rotundum),
pterigopalatin
fossaya
V3( foremen ovale)
mastikatör boşluk
meckel kave’ye
girer
kavernöz sinüs
V1&2
V3:foremen
ovale
Ekstrakraniyal segment
-Orbitaya superior
orbital fissürden girer
Kranial Sinir
İntra-aksiyal
segment
4. ventrikülün
önünden pons
tegmentumu
içine
Sisternal segment
VII FASİYAL
pons
tegmentumun
ventrolateralii
serebellopontin
sisterna
VIII
VESTİBÜLOKOHLEAR
ponsun aşağısı
4. Ventrikül
seviyesi
serebellopontin
sisterna
IX GLOSSOFARENGEAL
üst ve orta
medülla
bazal sisterna
VI ABDUSENS
prepontin sisterna
Kraniyal
segment
-baziler
venöz
pleksusla
bazisfenodd
eki Dorello
kanalına
-kavernöz
sinüse
temporal
kemikte :
1; İAK
2;Labirintit
3;Timpanik
4;Mastoid ile
stilomastoid
kanalla çıkar
spiral&
vestibüler
ganglion
İAK
juguler
foremen (
pars
nevroza)
Ekstrakraniyal
segment
-sup. oftalmik
fissürle orbitaya
parotid
retromandibular
ven lateralinden
dallanır
-anterior
nazofarengeal
karotid boşluk
(IKA laterali)
-ağız tabanında
sublingual
boşluğun
posterioru
Kranial Sinir
İntra-aksiyal segment
Sisternal
segment
Kraniyal segment
Ekstrakraniyal
segment
X VAGUS
üst ve orta medülla
bazal sisterna
Juguler foremen
(pars vaskülaris)
nazofarengeal
karotid boşluk (IKA
postero-laterali)den
toraksa
XI HİPOGLOSSUS
medülla ve omurilik
bazal sisterna
Juguler foremen
( pars vaskülaris)
nazofarengeal
karotid boşluktan
farenks, larenks, SKM
ve trapezius kaslarına
XII AKSESORİUS
medülla
bazal sisterna
hipoglossal kanal
karotid boşluğun
posteriorundan
digastrik kaslara
Superior ve orta meatusda olfaktor epitelyum’daki koku reseptör
hücrelerinden (bipolar nöronlar) başlar.
Bir taraf burun boşluğundaki mukozada yaklaşık 25 milyon nöron vardır.
Bu kemoreseptör özellikli koku nöronlarının periferik uzantılarının
ucunda cilia’lar vardır. Merkezi uzantıları ise yaklaşık 20 tane kadar
olup demet şeklindeki Fila olfactoria’yı oluşturur.
Tamamı duyusal bir sinirdir.
Nn.olfactorii > lamina cribrosa’dan geçer,fossa cranii ant.’a girer,
Bulbus olfactorius’taki nöronlara ulaşır.
Buradan kalkan aksonlar frontal lobların alt yüzünde tractus olfactorius
‘u oluşturarak arkaya doğru giderler. Koku yollarının anatomik
sonlanma bölgesi iyi bilinmemektedir. Genellikle septal bölge ve
temporal loba ulaştıkları kabul edilmektedir.
İşlevi : Koku alma.
Olfaktör bulbus
Olfaktör bulbus
Olfaktör traktüs
Anterior perforan cisim
Görmeyi sağlayan sinirdir.
Gözün retina tabakasındaki ganglion
hücrelerinin uzantıları bir araya gelerek
n. opticus’u oluşturur.
Sinirin göz küresinden çıktığı parça
optik sinir başı veya papilla nervi
optici adını alır. Retinanın nazal ve
temporal yarısından gelen görsel
impulsları taşıyan optik sinir telleri sella
turcica bölgesine kadar gelir. Burada,
her iki gözün nazal retinasından gelen
lifler çaprazlaşıp karşıya geçer.
optik kanal
retinik ganglion hc
introrbital bölüm
foraminal bölüm
prekiazmatik bölüm
optik kanal
Retinada ışık reseptörleri (impuls) Bipolar hücreler - Ganglion hücreleri
- Aksonları göz küresi arka
bölümünde papillayı oluşturur Nervus opticus - Chiasma opticum
(nazal retinadan gelen lifler
çaprazlaşır) - Tractus opticus Talamus - Radiatio optici - Görme
korteksi.
Çaprazlaşan sinir tellerinin oluşturduğu
yapıya chiasma opticum denir.
Kiyazmadan sonra görme lifleri tractus
opticus adını alır. Tractus opticus’taki
lifler – ışık refleksinin aferent telleri bir
tarafa bırakılırsa – talamusun corpus
geniculatum laterale adı verilen
çekirdeğinde sonlanır. Yani, retinadan
başlayarak talamusa kadar kesintiye
uğramadan uzanan görme yolları
burada sinaps yapar ve radiatio
optici adını alarak temporal ve
parietal lobların derinliklerinden geçip
oksipital lobların iç yüzlerindeki primer
görme korteksine (kalkarin korteks)
ulaşır
Fonksiyon
Göz
hareketleri
(dışa bakış hariç)
Işık ref.(efferent)
Başlangıç Sonlanım Patoloji
Mezensefalon
(sup.coll. düzeyi,
medial,posterior)
Kafa kaide
kırıkları,
levator palpebrae
superior, superior, Unkal
herniasyon,
medial, inferior
rectus ve inferior
Kavernoz sinüs
oblique
kitle ve tm,
-Parasempatik DM,
Konstrüktör pupilla Sifiliz,
ve silier kaslar
Anevrizma
-Motor lifler
Posterior komminikan arter
3 Sinir kavernöz bölüm
Dorello kanalı
6. Sinir
4. Sinir kavernöz bölüm
Sağ SCA
Sağ PI
Fonksiyon Başlangıç Sonlanma
Göz
hareketleri
(aşağı dışa)
Mezensefalon
(inf.coll. düzeyi,
posterior)
-Kontrlateral
superior oblik
kası
Patoloji
Sfenoid kanat
kırıkları
Tm,
Anevrizma
Fonksiyon Başlangıç Sonlanma
Patoloji
(duyusal)
-Frontal bölge
-Maksiller bölge
-Mandibuler bölge
Kafa travması
Trieminal nevralji
Orta kranial fossa
tm.
Schwannoma
Kavernöz sinüs lez.
-Yüz
duyusu
-Çiğneme
Pons (motor)
-duyusal
Mezensefalon
Pons
Bulbus
Servikal kord
-motor
Çiğneme kasları
 Çapı (kalınlığı) en geniş kranial sinirdir.
 Pons’un dışyan tarafından beyin sapını terk eder/girer.
 Başın esas duysal siniridir;
 Ağrı, Isı ve Dokunma duyularını beyin sapına iletir.
 Çiğneme kasları dahil birçok kasın da motor siniridir.
 4 merkezi çekirdeği,
 2 kökü- radix motoria ve radix sensoria,
 1 duysal ganglion’u (Ganglion trigeminale / Gasser
ganglionu),
 3 temel periferik uç dalı
 N.ophtalmicus - V1,
 N.maxillaris - V2 ve
 N.mandibularis- V3 vardır.
Trigeminal motor nükleus
Esas trigeminal duyusal nükleus
IV.ventrikülün dışyan bölümünün altında,
pons dokusu içinde tegmentum pontis’te
yer alan nuc.motorius n.trigemini’ deki
nöronlardır.
Bu nöronların aksonları, ponsaön doğru
uzanır ve ponsun ön yüzünden dışarı
çıkar.
N.mandibularis adlı bu lifler,
1.faringeal arkus kaslarını (çiğneme
kasları, m.mylohyoideus,
m.digastricus venter ant.,m.tensor
veli palatini, m.tensor tympani)
innerve eder
piramidal traktüs
olive
inf. serebellar pedinkül
medial lemnisküs
kuneat nükleus
Trigeminal sinirin spinal nükleusu
soliter nükleus
dorsal vagal nükleus
hipoglossal nükleus
inferior vestibüler
nükleus
 2- Nuc.mesencephalicus nervi
trigemini – Mesencephalon’da
Aqueductus mesencephali’yi
çevreleyen substantia grisea
centralis’in dış parçasında yer alır
 3- Nuc.principalis nervi trigemini –
Ponsun arka kısmında ve
nuc.motorius n.trigemini’nin hemen
dışyan tarafında yer alır.
N.trigeminus’un 3 duysal çekirdeğinden orta bölümde yer alanıdır
 2- Nuc.spinalis nervi trigemini – Tüm
medulla oblongata boyunca
uzanarak, medulla spinalis’in üst
bölümünde 2.servikal segmente
kadar ulaşır.
 Trigeminal sinir, miks , duyusal, genel somatik
afferent (GSA) ve motor özel visseral efferent (SVE) lifleri içerir.Oftalmik
(V1), Maksiller (V2) ve Mandibular (V3) den oluşur.
 Oftalmik sinir: lakrimal,frontal ve nasosilier dallardan oluşur. Üst yüz ve göz
hassasiyeti taşır. Superior orbital fissür aracılığıyla kafatasına girer ve V1
sinirini oluşturur. Bu kavernöz sinüs geçer ve Meckel caveye ulaşır burada
trigeminal ganglion (veya Gasser ya da semilunar ganglion) yer
almaktadır.
 Maksiller bölgesi ve üst dişleri duyusu maksiller sinir V2 tarafından taşınır
foramen rotundumdan geçer kavernöz sinüse girer ve Gasser Gangliona
ulaşır.
 Mandibular sinir V3 , yüz, alt dişler ve çene bölgesinden duyarlılık taşıyan
veforamen spinozum yoluyla meningeal dallar da alır.Ayrıca, çoğunlukla
temporal kaslar (masticator , masseter ve pterigoid) vetensör palatum ve
tensör timpani kaslarından da motor lifler alır.
 Bunlar Gasser gangliona birlikte katılır. Meckel Cave de BOS içeren
pleksiform bir yapıdır
Trigeminal motor nükleus
Esas trigeminal duyusal nükleus
piramidal traktüs
olive
inf. serebellar pedinkül
medial lemnisküs
kuneat nükleus
Trigeminal sinirin spinal nükleusu
soliter nükleus
dorsal vagal nükleus
hipoglossal nükleus
inferior vestibüler nükleus
Ganglion trigeminale’deki duysal
nöronların ;
Merkezi uzantıları N.trigeminus’un
beyin sapındaki duysal
çekirdeklerine ulaşır :
Nuc.mesencephalici nervi
trigemini
Nuc.principalis nervi trigemini,
Nuc.spinalis nervi trigemini
Periferik uzantıları Ön
kenarından çıkan 3
temel periferik dal ile
yüz derisi ve baş bölgesi
mukozalarında dağılırlar
1- N.ophtalmicus,
2 - N.maxillaris ve
3 - N.mandibularis
N.ophtalmicus - V1,
N.maxillaris - V2
N.mandibularis- V3
 N.trigeminus’un duysal
ganglionu olan Ganglion
trigeminale (Ganglion
semilunare / Gasser
ganglionu):
 1-2 cm. boyutunda, yassı
ve yarımay şeklindedir.
 Pars petrosa’daki
impressio trigeminale’ye
oturmuştur.
 Sinus cavernosus’un
arka tarafı ile a.carotis
interna’nın dışyan
tarafında yer alır.
 Dura mater tabakası
içinde bulunur.
 Sadece duysal nöronlara
sahiptir.
II – N.maxillaris :
 Tamamı duysal liflerden oluşur.
 Gang.trigeminale’den orta dal olarak ayrılır.
 Sinus cavernosus’un içinde ve dışyan duvarın en alt
kısmına yakın olarak n.ophtalmicus’un hemen
altında seyreder.
 Cavitas cranii’yi for.rotundum’dan terk eder ve
fossa pterygopalatina’ya gelir. Burada bazı dallarını
verir.
 Fossa pterygopalatina’da öne doğru ilerler, fissura
orbitalis inf.dan geçerek, orbitaya ulaşır.
 Orbita tabanındaki sulcus/canalis/foramen
infraorbitalis’den geçerek yüz bölgesinde dağılır
III – N.mandibularis :
 N.trigeminus’un en kalın
dalı.
 Duysal (GSA) lifler ile
birlikte motor (SVE) dallar
taşır.
 For.ovale’den geçince
motor lifler, duysal liflere
katılır ve fossa
infratemporalis’e girer.
 N.mandibularis, tüm
dallarını fossa
infratemporalis’de verir.
 Sadece duysal lifler taşıyan 2 uç dalı vardır :
 1-N.ophtalmicus (V1), fissura orbitalis superior ile;
 2-N.maxillaris (V2), foramen rotundum yolu ile beyin sapına
girerler.
 Duysal + motor lif taşıyan 1 uç dalı vardır :
 3-N.mandibularis (V3) ise foramen ovale’den geçerek beyin
sapına ulaşır.
I - N.ophtalmicus :
Ganglion trigeminale’nin üst-iç kısmından ayrılır.
3 periferik dal içinde en ince ve en üstte olan daldır.
2-3 cm. uzunluğunda olup, tamamı duysal liflerden oluşur.
Sinus cavernosus’un içinde ve dış yan duvarında öne doğru
ilerlerken CN-III ile CN-IV’ün alt kısmındadır.
 Uç dallarını orbitaya girmeden hemen önce verir. Bu dallar :
 1- N.lacrimalis, 2- N.frontalis, 3- N.nasociliaris
 Dura mater’e giden r.meningeus recurrens’i önce verir.




 N.trigeminus’u oluşturan kökler, ponsun ön yüzünde
 Küçük bir motor kök- Radix motoria (SVE lifleri olup, öniçyan kısımdan çıkarlar);
 Büyük bir duysal kök- Radix sensoria (GSA lifleri olup,
dışyan kısımdan çıkarlar) olarak adlandırılır.
 Her iki kökte fossa cranii post.da
tentorium cerebellinin altında olarak
öne doğru uzanır.
 Fossa cranii media içinde apex partis
petrosa’ya ulaşınca, radix sensoria
genişleyerek yarım ay şeklinde
Ganglion trigeminale/
 Gasser ganglionu’nu oluşturur.
Gasser ganlionu: periferal boyanması normal
Fonksiyon Başlangıç Sonlanma
-Göz
Pons
hareketi
VI.
Abdusens siniri
(dışa bakış)
Lateral rektus
kası
Patoloji
Kafa travması
Anevrizma
Hidrosefali
Nasofarinx Ca.
Klivus kordoma
pontomedüller bileşkeden
çıkışı
orta pons düzeyinde sisternal bölüm
kavernöz sinüse Dorello kanalı yoluyla
girişi
Fonksiyon Başlangıç Sonlanm
a
-Mimik kaslar
Pons
-Tat duyusu
-motor
VII.
Fasial
sinir
-Tükrük bezleri -yüzeyel duyu
parasempatik
-kornea ref.
(sup.sal.nük.)
(efferent)
Dil 2/3 ön
Tragus
Mimik kaslar
Lakrimal,
sublingual
bezler
Pons
(soliter nük.)
Patoloji
-Santral
Stroke, tm.
-Periferik
Bell’s felci
Tm. Anevrizma
Petroz kırıkları
genikulat ganglion
labirintin
timpanik
intrakanaliküler
mastoid
genu
sol distal sisternal
labirint
mastoid
labirint
otik kapsül ve kohlea
bazal kıvrımı
Fonksiyon Başlangıç Sonlanma
-Denge
Bulbus
İç kulak
VIII.
Vestibulokohlear
sinir-vestibuler
-İşitme
-yarım daire
nük.
kanalları
(denge)
-kohlear nük.
-Kohlea
(işitme)
Patoloji
petroz kırık
akustik nörinom
VIII (vestibulokohlearis) 2
temel dal duysal akson
içerir. Vestibüler
gangliondan çıkan
vestibüler lifler ile kohlear
gangliondan çıkan işitme
ile ilgili liflerdir. Ensık kafa
içi tümörlerden biri olan
vestibüler schwannoma
en çok işitme ile ilgili
belirtiler verir. Çünkü
vestibüler işlev beynin
diğer bölümleri tarafından
kompanse edilir.
fasial
sup vestibuler
infvestibuler
kohlear
fasial
sup vestibuler
infvestibuler
kohlear
Fonksiyon
Başlangıç
-Yutma
Bulbus
-Motor
-Farinks
(nuc.ambigus)
IX.
Glossofaringeal
sinir
duyusu
-Parasempatik
-Tat duyusu
(inf. Sal.nuc.)
Dil 1/3 arka
Farinks mukoza
Sonlanma
Stilofar. Kası
Parotis bezi
Soliter nuc.
V spinal tract
Patoloji
Tm.
Anevrizma
Fonksiyon Başlangıç Sonlanma Patoloji
-Yutma
-Konuşma
-Tat duyusu
Bulbus
-Motor
(nuc.ambiguus)
-Parasempatik
X.
Vagal sinir-Parasempatik
(dorsal vagal
nuc.)
Epiglottis (tat)
Dış kulak yolu
Farinks kasları Tm.
Anevrizma
Larinks
GİS, kalp, Akc.
Soliter nuc.
V spinal tract
Fonksiyon
Başlangıç
-Başın karşı
Bulbus
tarafa çev.
Servikal 1-4 ön
-Omuz kaldırma boynuz
XI. Aksesor sinir
Sonlanma
M.Trapezius
M.SCM
Patoloji
Tm.
Anevrizma
Fonksiyon
-Dil hareketleri
Başlangıç
Bulbus
XII. Hipoglossal sinir
Sonlanma
Dil kasları
Patoloji
Tm.
Anevrizma