tasarım - Mekan Tasarim Tarihi Dersi

SEDAD HAKKI ELDEM
(1908-1988)
-1908’de İstanbul’da doğdu. 1924-28 yıllarında Güzel
Sanatlar Akademisi Mimarlık Bölümü'nde okudu.
-1932’de İstanbul’da kendi bürosunu açtı. Aynı
zamanda Güzel Sanatlar Akademisi’nde ders
vermeye başladı.
-Tarihi yapıların korunmasıyla ilgili kuruluşlarda
görev aldı.
Tasarım Anlayışı



Meslek yaşamı boyunca, biçim ve bezeme ayrıntılarını seçmece bir
anlayışla yenilemeksizin halk mimarlığından ve batı kökenli üsluplara
bağlı kalmaksızın çağdaş teknolojiden yararlanarak Türkiye'ye özgü bir
mimarlık yaratılması gereğine inanmış ve bu doğrultuda çalışmıştır.
Ulusal mimari hakkındaki yeniliklerini konut,köşk,saray gibi yapılar
üzerinde uygulamış, İstanbul Türk evinin sofa gibi plan öğelerini, çıkma,
saçak, kafes, vb çeşitli ayrıntılarını yeni yaşam biçimine uyarlamıştır.
Yönetim ve eğitim yapısı olan otel, banka, işyeri gibi mekanlarda ise
yapının akılcı-işlevci tarafını biçimlendirmeye yönelmiştir.


Eldem'in çıkış noktalarının başında özellikle 18. ve 19. yüzyıl
köşk ve saraylarının incelenmesi geliyordu.
Osmanlı dönemi evleri ve 18.-19. yy saray ve köşkleri üzerinde
yaptığı çalışmalar ve Osmanlı mimarisi üzerine araştırmalara
yaparak, mimari tasarımda geleneksel motiflerin yeniden
kullanılmasına öncülük etti.
Eserlerinden bazıları;






Yalova Termal Oteli (1934-1937),
Maçka’daki Firdevs Hanım Evi (1934),
Emin Onat ile Fakülte Binaları(1950),
Zeyrek’teki Sosyal Sigortalar Kurumu binaları (19621964),
Vaniköy’deki Suna Kıraç yalısı,
Tarabya’daki Rahmi Koç Evi (1975-1980)
.
.
.
Yalova Termal Otel
1934





1984 yılında Yıkılan 2001 yılında
aslına uygun olarak yapımına
başlanan Termal Otel, Atatürk’ün
isteği üzerine 1936 yılında Mimar
Sedat Hakkı Eldem tarafından
hazırlanan plana göre yapılmıştı.
Mekan ‘T’ planlıdır.
Kitle tasarımı,
Saçak ve dışarı çıkma yapan
balkonları,
Düşey hizalanmış yatay pencere
sıraları ile mimarın geleneksel
Osmanlı konut mimarisiyle ilişkili
özellikler taşıyan ilk ürünü
olması açısından önem taşımaktadır.
Yalova Termal Otel
2011
Rahmi Koç Evi
1975


Yüksek, eğimli bir
arazi üzerinde on altı
konutluk genel bir
plan içerisindedir.
Eve yarım kat
yüksekliğinden
girilmektedir.Üst katla
merdiven bağlantısı
merkezindedir.


Sofa, tüm tasarımın
baskın karakteri olarak
öne çıkar ve çatıdaki
ışıklığıyla daha da
vurgulanır. Bu sofanın
bir tarafında üç çocuk
odası ve banyosu, karşı
taraftaysa servis girişi
ve personel odaları
vardır.
Üst kat ana oturma
mekanı olarak
düşünülmüş, esas giriş
ile havuz mekanı buraya
bağlanmıştır. Plan
geleneksel Osmanlı evi
tipolojisinin kimi
özelliklerini taşır.
İstanbul Ü. Fen ve
Edebiyat Fakültesi ve
Ankara Ü. Fen
Fakültesi Binaları

Mimarın Emin Onat ile
birlikte tasarladığı
yapılar 2. Ulusal
Mimarlık Akımı'nın
anıtsal, öncü yapıları
olarak
nitelendirilmektedir.



İki fakülteyi tüm
birimleriyle
içerecek
kapasitede
oluşturulmuştur.
Tasarımı bir tür
melez çözüm
olarak
nitelendirilebilir.
Anıtsal düzenli ve
taş cepheli yapılar
tarafından
çevrelenmiş
dikdörtgen ve
kare avluları
mevcuttur.

Bir yandan o dönemin
Alman Nazi
mimarlığının dev,
masif kütle
çözümlerini ve iç
mekan biçimlenme
anlayışını yansıtır, öte
yandan da geleneksel
Osmanlı konut
mimarlığının pencere
düzenleri, saçak
biçimlenmeleri gibi
elemanlarına yer
verir.
Kaynakça


mimarlıkmüzesi.org
arkiv.arkitera.com
Hazırlayan:
Gökçe ŞAHİN