DENETLEYİCİ ve DÜZENLEYİCİ SİSTEMLER

DENETLEYİCİ ve DÜZENLEYİCİ
SİSTEMLER
Vücut
sistemleri arasındaki ilişkileri düzenleyen ve bu
organların birbirleriyle uyumlu çalışmasını sağlayan
,yönetici organlara denetleyici ve düzenleyici sistemler
denir.
Vücudumuzun denetleyici ve düzenleyici sistemleri
sinir sistemi ve iç salgı bezleridir.
SİNİR SİSTEMİ



Vücudumuzdaki organların ve sistemlerin
düzenli ve uyum içerisinde çalışmasını
sağlayan ve yöneten sisteme sinir
sistemi denir.
Sinir sistemi vücudumuzu bir ağ gibi
sarmıştır.
Bağlı olduğu organlara uyarıların iletimini
sağlar.Böylece organlar ,daha hızlı ve
güçlü bir şekilde yönetilirler.

Sinir sistemi farklı görevlerin yapılması için
özelleşmiş hücrelerden oluşur.Bu hücrelere
sinir hücresi (nöron) denir.
Sinir sistemi 2 temel kısımda
incelenir.
 Merkezi Sinir Sistemi
 Endokrin(Hormanal =iç salgı bezleri)
sistemi

MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ
4 kısımdan oluşur.
 Beyin
 Beyincik
 Omurilik soğanı
 Omurilik
BEYİN







Vücudumuzun öğrenme ,hafıza ,düşünme ve
yönetim merkezidir.
Duyu organlarından gelen bilgileri
değerlendirir.
Acıkma ,susama,uyku ve uyanıklık gibi olayları
düzenler.
Kan basıncımızı ve vücut sıcaklığımızı ayarlar.
Konuşma ,okuma gibi etkinlikleri düzenler.
Merkezi sinir sistemindeki diğer organların
yardımıyla organlarımızın ve sistemlerimizin
çalışmasını düzenler.
Vücudumuzda bilinçli olarak yapılan yaşamsal
olayları düzenler.
BEYİNCİK


Vücudumuzun hareket ve denge merkezidir.
Kol ve bacaklarımızdaki kaslarımızın
birbirleriyle uyumlu çalışmasını sağlayarak
hareketlerimizin daha dengeli olmasını sağlar.
OMURİLİK SOĞANI





Beyin ile omurilik arasında bulunur.
İsteğimiz dışında çalışan iç organlarımızın
kontrolünü sağlar.
Solunum ,boşaltım ve sindirim sistemimizin
çalışmasını düzenler.
Öksürme,hapşırma,çiğneme ,yutkunma ,kusma
gibi olayları düzenler.
Beyin ile omurilik arasında sinirsel uyarıların
iletimini sağlar.
OMURİLİK



Omurilik soğanından başlayıp ,kuyruk sokumuna kadar
devam eden omurga içerisinde bulunan sinir dokusudur.
Beyinle diğer organların arasındaki bilgi iletimini sağlar.
Refleks davranışlarını gerçekleştirir.
ÇEVRESEL SİNİR SİSTEMİ








Merkezi sinir sistemi dışında yer alan yer alan
milyonlarca sinir hücresi ,Çevresel sinir sistemini
oluşturur.
ÇSS ,MSS ile organların arasındaki iletişimi sağlar.
Canlıyı etkileyen ses,ışık , koku,tat gibi iç ve dış
değişmelere uyarı denir.
Duyu organlarında bulunan duyu nöronları,bu yapıları
MSS’ne taşırlar.
Sinir hücrelerinde taşınan bu sinirsel bilgilere ise
uyartı denir.
Uyartılar beyinde değerlendirilerek ,gelen uyartıya
karşı bir cevap oluşturulur.
Oluşan cevap ,yine sinir hücreleri yardımıyla organ
yada yapılara iletilir.
Organ ve yapılarda uyarıya karşı davranış gösterir.Bu
davranışlara tepki denir.
REFLEKS

Duyu organlarına yapılan ani,hızlı ve güçlü uyarılara
karşı,hızla tepki gösterilmesine refleks denir.

Refleks hareketlerimiz omurilik tarafından gerçekleştirilir
ancak kontrolü beynimiz tarafından olur.

2 tür refleks vardır.
Doğuştan kazanılan (şartsız) refleksler
 Öğrenme sonucu sonradan
kazanılan(şartlı) refleksler











Yeni doğan çocukların emme davranışı
Diz kapağına vurunca ayağın hareket etmesi
Üşüyünce kılların dikleşmesi
Yüksek ışıkta göz bebeğinin küçülmesi
v.b refleksler ,doğuştan kazanılan ve hayat boyu
devam eden reflekslerdir.
Dans etme,
yüzme,
örgü örme ,
araba kullanma
Limon görünce ağzın sulanması
Zil sesini duyan köpeklerde ağızda salya oluşumu
v.b reflekslerde, öğrenme sonucu sonradan
kazanılan reflekslerdir.