ÖDEM

ÖDEM
Prof.Dr. FERHAN CANDAN
C.Ü. Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ABD
Ödem nedir ?
İntertisyel sıvı volümünün artması sonucu gelişen
doku şişliğidir
Lokalize yada generalize olabilir
Asit ve hidrotoraks özel formudur
Anazarka yaygın ödemi tanımlar
ÖDEM TİPLERİ
GENERALIZE
LOKALİZE
•Inflamasyon
•Lenfatik Obstruksiyon
•Venöz Obstruksiyon
•Trombofilebit
•KARDIAK
•HEPATIK
•RENAL
NEPHROTIK SENDROM
Akut GN
KBY
•IDIOPATİK
•Diger
Siklik
Miksödem
Vasodilator-kaynaklı
Gebelik-kaynaklı
Kapiller sızıntı sendrom
Normal vücut suyunun dağılımı
Ödem Oluşumu
Hidrostatik
35 mmHg
onkotik basınç
Arteriyol
15-25 mmHg
Hidrostatik
12-15 mmHg
Kapiller
2-5 mmHg
İntertisyel onkotik basınç
venül
Ödem Oluşumunda Etkili faktörler
Kapiller içindeki hidrostatik basınç
Kapiller içindeki onkotik basınç
Kapiller geçirgenlik
İntertisyel sıvı onkotik basıncı
Dokuların direnci
Lenf drenajı
Ödem Oluşum faktörlerin irdelenmesi
Kapillerin
arteriyol
ucunda
hidrostatik
35mmHg’dir. Venül uçta ise 12-15 mmHg düşer.
Kapiller içinde onkotik basınç 15-25 mmHg’dir.
İnterstisyel aralıkta 2-5 mmHg’lik bir onkotik
basınç vardır. Bu beyinde 1-2 mmHg iken
Karaciğerde 20-25 mmHg’dir
Ven basıncının yükseldiği (Kr. Venöz Yetmezlik,
Kalp yetmezliği, tromboflebit) durumlarda sıvının
kapiller içine dönüşü güçleşir
Ödem Oluşum faktörlerin irdelenmesi
Kapiller içinde ve dışında elektrolit yoğunluğu aynı
olduğundan sağladıkları osmotik basınç kapiller
içinde ve interstisyel bölgede aynıdır
Kapiller elektrolit geçişine izin verirken, proteinlerin
direkt geçişine izin vermez
Kapiller geçirgenlik artışı (Toksinler, kimyasal
maddeler, ısı, mekanik, hipoksi v.b.) nedenler sıvı ve
proteinin kapiller dışına çıkmasına neden olurlar
Ödem Oluşum faktörlerin irdelenmesi
Plazma
onkotik
basıncının
düşmesi
ödem
oluşumunu kolaylaştırır.
Serum albumin degerinin 2.5g/dl altına düşmesi
durumunda hipoproteinemik ödem oluşumundan
bahsedilir
Onkotik basınç düşmesi ya protein yapım azlığı yada
proteinlerin böbrek, barsak veya deri yolu ile
kaybındandır
Barsak yolu ile protein kaybı sağ kalp yet, konstriktif
perikardit, gastrektomi, antral hipertrofik gastrit,
barsak
Tbc,
skleroderma,
mide-barsak
lenfoması,çölyak hastalığı
Ödem Oluşum faktörlerin irdelenmesi
Lenfatik akımın güçleştiği durumlarda normalde az
miktarda dokulara geçmekte olan protein lenf
kanallarına geçemediğinden interstisyumda birikime
uğrar ve onkotik basınç yükselir
Lenf yolları akımı engellenirse (Tümor, infeksiyon
veya çıkarılmaları sonucu) ödem olur
Doku direnci ödem oluşumunda önemlidir. Yaşlılarda
doku direnci azalmıştır
Göz kapağı çevresinde doku direnci azdır.
Ödem Oluşum faktörlerin irdelenmesi
Efektif arteryel kan hacminin azalması sonucu
Renin–angiotensin sistemi aktive olup su ve
sodyum tutulur
Böbreklerde sodyum atılımında bozukluk varsa su
birikimi olup hipervolemi gelişir
Antidiüretik hormon, endotelin, atrial natriüretik
peptid ( ANP) önemli rolleri vardır
Kronik karaciğer yetmezliğinde ödem
Serum albumin düşüşü ve Aldesteron yüksekliği
Portal hipertansiyon
Splanik sahada venöz hidrostatik basınç artışı
Sirozlu hastalarda fazla yapımı olan PGE2 ve PGI2
nonsteroidal antiinflamatuarlar ile engellenirse
Vasodilatatör aminlerin yeterince yıkılamaması
sonucu perferik vasodilatasyon renin–angiotensin
sistemini uyarır
Nefrotik Sendromda ödem
Aşırı proteinüri nedeniyle onkotik basınç düşüşü
Renin-angiotensin sistem aktivasyonu
Ödem yumuşak olup, pretibial bölgeye bastırılınca
dakikalarca çukurluk ( gode 1-4 pozitif) kalır
Ödem sıvısı içinde protein düşüktür (500mg/dl
altındadır)
KARDiAK ÖDEM
Patafizyolojisi
KALP HASTALIĞI
Sol Ventrikül
Disfonksiyonu
Pulmoner
Venoz basınçta artış
Sağ Ventrikül
Disfonksiyonu
Hipotansiyon
Renal Na Tutulumu
Pulmoner Ödem
Sistemik Ödem
Özel durumlarda ödem:
Miksödem: Ödem sert ve
gode bırakmaz
Lenf ödem: Ödem sert
ve gode bırakmaz
Gebelikte ödem
İatrojenik ödem
Sıcağa bağlı ödem
Anjioödem
Hemiplejilerde ödem
Tek taraflı ödem
SELÜLİT
Lenf Ödem
Hipoproteinemik ödem
Biofissür