SLAMDA FETH*N MANA VE GAYES

‘’FETİH’’ TERİM ANLAMI
İslam’da meşrû görülen savaşlar
hakkında cihad kelimesine benzer
şekilde
,müslümanların
gayri
müslimlerden gerçekleştirdikleri toprak
kazançlarını tarihte ve günümüzde
bilinen diğer istilâ ve sömürü
savaşlarından
ayırmak
amacıyla
kullanılmıştır;
kaynağı’da
Müslümanların geçmiş ve gelecekteki
maddî
ve
mânevî
zaferlerinden
bahseden Fetih sûresidir.
(T.D.V. İslam Ansiklopedisi Cilt 12, Sayfa:467)
FETHE GİDEN YOL
﴾١﴿ ً ‫اِنَّا فَت َ ْحنَا لَ َك فَتْحا ً ُم ۪بين ًۙا‬
‘’Şüphesiz biz sana apaçık bir
fetih verdik.’’
• Buradaki fetihten maksat
Mekke’nin fethi değil, bu fethin
de yolunu açan Hudeybiye
barışıdır.
(Kur’an Yolu Türkçe Meâl ve Tefsiri Cilt:5, Sayfa 63.)
HUDEYBİYE ANTLAŞMASI (H.6/M.628)
• Müslümanlar,bu yıl Kâbeyi ziyaret etmeden Medine’ye geri
dönecekler.
• Gelecek yıl Mekke’ye gelebilecekler,fakat burada üç günden fazla
kalmayacaklar.
• Müslümanlar, Mekke’ye silahsız gelecekler.
• Müslümanlar, Mekkede’ki Müslümanlardan hiç birini Medine’ye
götüremeyecek,Medinelilerden Mekke’de kalmak isteyen olursa
kalabilecek.
• Mekkeli Müslümanlardan ve müşriklerden biri Medine’ye gidecek
olursa geri çevrilecek,Müslümanlardan biri Kureyş tarafına geçerse o
teslim edilmeyecek.
• Arap kabileleri istedikleri tarafla birleşebilecek.
( D.İ.B. Temel Dini Bilgiler, Seyfettin YAZICI, Sayfa 289.)
HUDEYBİYE ANTLAŞMASI’NIN SONUÇLARI
• Antlaşma’nın şartları ilk bakışta Müslümanlar için çok ağır
görünüyordu.Buna rağmen Peygamberimiz bu şartları kabul
etti.Çünkü bu antlaşma’nın ileride Müslümanlar için çok
faydalı olacağını biliyordu.
• Medine’ye dönerken yolda ‘’ Fetih Sûresi ‘’nazil oldu.
• Fetih Sûresinde Yüce Allah,Müslümanlara büyük bir fetih ve
zafer müjdeliyordu.
• Müşrikler tarafından gelebilecek tehlike ortadan kalkmış
oldu.
• İslam’ın sesi çevrede duyulmaya başladı.
• Mekke’deki önemli kişiler,Medine’ye gelip Müslüman
oldular.
(D.İ.B. Temel Dini Bilgiler, Seyfettin YAZICI, Sayfa 290.)
NASR SÛRESİ
• Nasr, yardım demektir. Sûrede Allah'ın Hz. Peygamber'e yardım
ederek fetihlere kavuşturduğu ifade edildiği için bu adı almıştır. Bu
sûre, Mekke'nin fethi sırasında inmiş olmakla beraber Medine
devrinde yani hicretten sonra indiği için medenî (Medine'de inen)
sûrelerdendir. 3 (üç) âyettir. İslâm zaferini haber verir. İbn Ömer'den
gelen rivayete göre bu sûre indikten sonra Peygamberimiz seksen gün
yaşamıştır.
Rahmân ve Rahîm (olan) Allah'ın adıyla.
1. Allah'ın yardımı ve zaferi geldiği,
2. Ve insanların bölük bölük Allah'ın dinine girmekte olduklarını
gördüğün vakit ,
3. Rabbine hamdederek O'nu tesbih et ve O'ndan mağfiret dile. Çünkü
O, tevbeleri çok kabul edendir.
SULTAN II. MEHMED
• Şehzade Mehmed 30 Mart 1432 günü Edirne Sarayı’nda
Sultan II.Murad ile Hüma Hatun’nun oğulları olarak dünyaya
geldi.
• II.Murad’ın dördüncü oğluydu.
• 1444 Ağustos’undaysa babası tahtı resmen yegane varis olan
Şehzade Mehmed’e bıraktı.
• Tacı başına koyduğunda henüz 12 yaşındaydı.
• 29 Mayıs1453 günü İstanbul’u fethederek Osmanlı
Devleti’nin başkenti yapan ve fethin ardından ortaya koyduğu
programıyla Devletin bir ‘’İmparatorluk’’ haline gelmesini
sağlamıştır.
• 28 yıllık hükümdarlığında peş peşe gerçekleştirdiği 25 sefer’i
hümayun vardır.
(Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi,Halil İnalcık,’’Mehmed II’’Cilt:2 Ankara 2003,Sayfa 395-407.)
FATİH’İN BOŞ DURMADIĞINI GÖRÜYORUZ
• Manisa’daki sarayından Venedik’e
karşı yapılan deniz akınlarını
yönetmiştir.
• İhtiyaç duyduğunda babasının
yardımına koşmuştur.
• II. Kosova Meydan Savaşı’nda sağ
kol komutanlığını yapmıştır.
(‘’Fatih’in Rüyası’’Mustafa Armağan,6. Baskı,sayfa:16)
FETİH HAZIRLIKLARI
• Karamanoğullarıyla barış sağlamak.
• Yeniçeriliği yeni baştan örgütledi,sayılarını
10 bine çıkardı.
• Muazzam büyüklükte toplar döktürdü.
• Macar assıllı topçu Urban’ı hizmetine aldı.
• Rumeli Hisarı’nı yaptırması.
• Boğaz’dan Bizansa gelecek gıda ve silah
yardımını engelledi.
• II.Mehmed İmparator Kostantin’e Şehri
teslim etmesini istedi.
(‘’Fatih’in Rüyası’’Mustafa Armağan,6. Baskı,sayfa:17)
SULTAN MEHMED’İN VEZİRİ KOCA HALİL’E
VERDİĞİ CEVAP
• Koca Halil: Neden Savaşlar hiç bitmiyor? Neden insan
kendine hep bir düşman arayıp bulmak zorunda kalıyor
sultanım?
• Sultan Mehmed: Çünkü insan korkuyor Başvezirim.Bir
diğerine şüphe ve en başta korkuyla bakıyor.Her
yerden,herkesten ve her şeyden o kadar çok korkuyor
ki,sonunda kendinden de korkmaya başlıyor ve
zalimleşiyor.’’Korku mantıktan daha kuvvetlidir.’’ Ne kadaraz
korkarsak,o kadar az şüpheye kapılır ve dolayısıyla o kadar az
nefret ederiz.Allah dostları,Allah’tan başkasından korkmazlar.
(‘’Kuşatma 1453’’ Roman.Okay Tiryakioğlu,19.Baskı,Sayfa:36)
FETİH GERÇEKLEŞİYOR
• Nisan’da başlayan kuşatma tam 53 gün
sürdü.
• Osmanlı askerleri 29 Mayıs 1453 Salı
sabahı saat 02:00 sularında İstanbul’a
girdiler.
• Şehir içinde sokak çarpışmaları ikindi
vaktine kadar sürdü.
• Bizans için şehir düşmüştü,oysa Osmanlı
için
fetih
bitmemişti,tersine
yeni
başlıyordu.
• II.Mehmed 21 yaşında ‘’İstanbul’un
fatihi’’olmuş,Peygamber
Efendimiz’in
(sav) kutlu müjdesine nail olmuştur.
(‘’Fatih’in Rüyası’’Mustafa Armağan,6. Baskı,sayfa:18)
BİZANS’IN HAKİMİYETİ KALKIYOR
• Fatih, 1461’de Trabzon’u fethederek
Bizans’ın yeryüzündeki son siyasi
kalıntısını da ortadan kaldırmıştır.
• Fatih,İstanbul’un fethinden tam 15
yıl sonra Anadolu’ya sefer açtığında
henüz 36 yaşındaydı.
• Konya’yı topraklarına kattı.
• Orta Anadolu’da 1474’ e kadar
sürecek olan uzun ve yıpratıcı
birmücadelenin de içine sürüklenmiş
oluyordu.
(‘’Fatih’in Rüyası’’Mustafa Armağan,6. Baskı,sayfa:23)
FATİH’İN VEFATI
• Bütün bu fetihler ve düzenlemeler hiç
kolay değildi.Fatih’in dayanıklı
bünyesini yıpratmıştı.Yorgundu,nikris
(gut) ve diabet hastalığı vardı. Bu
haliyle bile yeni bir sefere çıkmaya
üşenmedi.Topkapı Sarayı’ndan
Üsküdar’a gemiyle geçti.Kara yoluyla
Gebze’ye ulaştığında fenalaştı ve 3
Mayıs 1481 günü Sultançayırı denilen
yerde vefat etti.Ardından sağlığında
yaptırdığı İstanbul’daki Fatih
Camii’nin avlusundaki türbesinde
toprağa verildi.
(‘’Fatih’in Rüyası’’Mustafa Armağan,6. Baskı,sayfa:26)
ABDÜLHAK HAMİD TARHAN, ‘’MERKAD-İ FATİH’İ ZİYARET’’BAŞLIKLI
ŞİİRİNDE ŞÖYLE SÖYLEMİŞ:
Sensin o padişah ki bu ümmet-inecibe
Emsârbahşişindir,ebhâryadigârın.
Anlamı: Bu soylu ümmetin padişahı sensin ki,şehirleri bahşiş olarak
dağıttın ona,denizleri yadigârın olarak bıraktın.
FATİH’İN DİLİNDEN:
Hüner bir şehrbünyad eylemekdür
Reaya kalbin abad eylemekdür.
Anlamı: Yani,marifet,bir şehir kurmak kadar onda yaşayanların kalbini de
imar etmektir.
• Fatih’in dünyasında bu iki boyut birbirinden hiçbir zaman ayrılmaz.O
yüzdendir ki,fetihleri ikizdir onun.İç fetih ile dış fetih.
(‘’Fatih’in Rüyası’’Mustafa Armağan,6. Baskı,sayfa:28)
EBU EYYÜP EL-ENSARİ HAZRETLERİ
Emeviler döneminde İstanbul’a yönelik ilk
kuşatma 49 (669) yılında karadan ve denizden
yapıldı.Orduya Allah Rasulü’nün (s.a.s.)
ashabından da birçok kişi katıldı.Bugün Eyüp
semtinde adını veren Ebu Eyyüp Halit b. Zeyd
el-Ensari,ileri yaşına rağmen sefere iştirak
etmiş;kuşatma sırasında rahatsızlanarak vefat
edince,surların yakınına defnedilmiştir.Ebu
Eyyüb’ün hastalanınca
arkadaşlarına,’’Ölürsem,düşmanla savaşmak
üzere saf hâlinde durduğunuz zaman,cenazemi
beraberinizde savaş meydanına götürerek
ayaklarınızın altına defnedin!’’dediği rivayet
edilir.
(Diyanet Aylık Dergisi,Mayıs 2014,Prof.Dr. Adnan Demircan,S.64. İbn
Sa’d,III,449)
PAPAZ HİKAYESİ
Fetih sonrası Bizans hapisanelerinde bir
mahzende bulunan ve Fatih’in huzuruna
götürülen iki papaz hikayesi anlatılır.
… Fatih Sultan Mehmed,papazlardan birine
‘’Peki bu şehir bir gün gelir bizim de elimizden
çıkar mı?’’ Diye sorunca papaz şu yanıtı verir:
‘’Bu şehirde herkesin gözü vardır.Sizin aranızda
da sen-ben kavgası başlarsa,kişisel çıkarlar ülke
çıkarlarının önüne geçerse mülklerini yabancılara
satanlar çoğalır;yabancılardan medet umanlar
artarsa,işte o zaman bu şehir sizin elinizden
çıkar.’’
Papazın sözleri üzerine müteessir olarak ellerini
kaldıran Fatih ‘’Ya Rabbi! Böylelerini kahrına ve
gazabına uğratmanı niyaz ediyorum’’ diye duada
bulunur.
(Diyanet Aylık Dergisi,Mayıs 2015,Dr.Erdal Kılıç,S.71)
FETİH SONRASI
Sultan III.Ahmed Han döneminde
yaşanmış olan İsveç Kralı XII.Charles’ın
kız kardeşine yazdığı mektup şöyleydi:
‘’…Bugün esirim.Türklerin
esiriyim.Demirin,ateşin,suyun
yapamadığını onlar yaptılar.Beni esir
ettiler.Ayağımda zincir yok.Zindanda da
değilim.Hürüm istediğimi
yapıyorum.Lakin gene
esirim.Şefkatin,uluvv-i
cenabın,asaletin,nezaketin
esiriyim.Türkler beni işbu elmas bağa
sardılar.Bu kadar şefkatli,bu kadar
âlicenap,bu kadar asil ve bu kadar nazik
bir milletin arasında hür esir gibi yaşamak
bilsen ne tatlı…’’
(Bayraktaroğlu,a.g.e.s.102,186,202)
SONUÇ OLARAK
• Fatih’in İstanbul’u fethettiği gibi bizlerde selamlaşmayı yayarak
birbirimizin kalbini fethedelim.
• ‘’Kolaylaştırınız! Zorlaştırmayınız! Müjdeleyiniz, nefret
ettirmeyiniz! Birbirinizle anlaşın, iyi geçinin, ihtilâfa düşmeyin!’’
(Buharî, 3:72.)
Bu Hadis-i Şerif gereğince karşımızdaki şahsın gönlünü kazanmaya
gayret etmeli, ona karşı sertlikten uzak durmalıyız.
HAZIRLAYAN
Mücahid YARDIMCI
Gölkent Mahallesi
Gölboyu Camii İmam-Hatibi
Ferizli / SAKARYA