ELEKTRONİK SÖZLÜK Abolisyonist (Abolitionist): Köleliğin

advertisement
ELEKTRONİK SÖZLÜK
Abolisyonist (Abolitionist): Köleliğin / yasanın kaldırılmasını isteyen kişi.
Açık Kapı Politikası (Open door Policy): Bir devletin, dış ilişkilerinde birden fazla devlete bağımlı hale
getirilmesidir.
Aforoz: Katolik inancında inançları ya da eylemleri nedeniyle cemaat üyelerini dinden ve dinsel cemaatten
çıkarmaktır.
Akademia: Platon tarafından M.Ö. 387 yılında Atina’da kurulan okulun adıdır.
Akropolis: Eski Yunan kent devletlerinde tapınma merkezinin bulunduğu yüksek yerdir.
Alt Kültür (Sub Culture): Bir toplum içerisinde yer alan etnik grubun kendisine has oluşturduğu kültürdür.
Anabaptizm: Katolik inancında vaftiz törenine karşı çıkan, eşitlikçi ve Katolik Kilisesi tarafından sapkın
sayılan bir Hristiyan inancıdır.
Anarşizm (Anarchism): Var olan düzeni ve kuralları tanımazlık, kargaşa yaratmak. Kargaşa.
Anklav (Enclave): Bir devlete ait siyasal bir ünitenin (parçanın) tamamen başka bir devletin hâkimiyet
alanının sınırları içerisinde bulunmasına / kapsanmasına verilen addır.
Anlaşma (Agreement): Kişiler ya da devletlerarasında herhangi bir konu, düşünce ya da eylemde varılan
uzlaşıdır.
Antlaşma (Treathy): Kişiler ya da devletlerarasında herhangi bir konu, düşünce ya da eylemde uluslar arası
hukuk kurallarına göre düzenlenen yazılı belgedir.
Apartheid: Güney Afrika Cumhuriyeti’nde iktidarı elinde bulunduran beyaz azınlığın siyah çoğunluğa karşı
uyguladığı ırkçı siyasete denir.
Aristokrasi (Soylu Sınıf): İktidarın imtiyazlı ve genellikle soya bağlı bir toplum sınıfının elinde bulunduğu
siyasi hükümet şeklidir; ekonomik, toplumsal ve siyasi gücün soylular sınıfının elinde bulunduğu tarihi
yönetim biçimidir.
Asimilasyon: Çoğunluk ya da erk (güç, iktidar) sahibinin baskısıyla, farklılık gösteren gruplara / göçmenlere
ait kültür birikimleri ve kimliklerinin, baskın yapı içinde eriyerek yok olması ve böylece egemen kültür ile
benzeşmelerinin sağlanmasıdır. Göçmenlerin geçmişlerini bırakmaları ve mevcut kültürel normları kabul
etmeleri, bu politikanın temelini oluşturmaktadır. Asimilasyon, ilk toplumsal uyum modeli olup zorlama ve
baskı uygulamalarını içermesi nedeniyle her zaman için tepki ile karşılanmıştır.
Attantizm: Etkili şekilde davranabilmek için olayların gelişimini bekleme, takip etme politikasıdır.
Avrasya Balkanları: Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Özbekistan, Türkmenistan, Azerbaycan, Ermenistan,
Gürcistan ve Afganistan’dan oluşan devletler topluluğuna verilen addır.
Adres: Kares AVM Karşısı İsmet Market Üstü Sivil Toplum Kuruluşları Merkezi / KARABÜK
İnternet Adresi: www.karabukturkocagi.com
Facebook Adresi: https://tr-tr.facebook.com/turkocaklarikarabuk
Elektronik Posta Adresi: bilgi@karabukturkocagi.com
Azınlık (Minority, Oligoi): Bir toplulukta sayısal açıdan az olan, dominat (baskın, başat) olmayan,
çoğunluktan farklı (etnik, dinsel, dilsel) özelliklere sahip olan, yaşadıkları toplumda kültürel ve fiziksel
karakteristiklerinden dolayı farklı ve eşitsiz muamelelerle karşılaşan ve kendilerini kollektif bir ayrımcılığın
öznesi olarak gören azınlık bilincine sahip gruba denir. Ekalliyet, çoğunluk karşıtı.
Bandung Konferansı: 1955 yılı nisan ayında Endonezya Bandung şehrinde sömürge devletler tarafından
sömürgeci devletlerin vesayetinden kurtulmak amacı ile düzenlenen konferanstır. Türkiye’nin de katıldığı
konferans o dönemde sömürge devletlerarasında etkili olmuştur.
Başkaldırı (İsyan, Revolt, Rebellion): Mevcut siyasi düzene karşı gelme, direnmedir. Bunu yapan kişiye ise
isyancı, asi adı verilir.
Beyaz İhtilal (White Revolution): Mevcut siyasi düzene karşı gerçekleştirilen silahsız ve kansız devrimdir.
Çoğunlukla seçimler ile sağlanır.
Black out: Bir hükümet tarafından herhangi bir konuda susma hakkının kullanılması, yorum yapılmaması,
engellenmek istenmesidir.
Bölgeselcilik (Regionalism): Ortak etnik, kültürel ve tarihsel özelliklere sahip bir bölge ve bu bölgede
yaşayan nüfusun merkezi yönetimin egemenliğine karşı bağımsızlık çabalarını ifade eder. Bu çabalar
aşağıdan yukarıya doğru gelişir, siyasal bir harekettir ve ayrılıkçılığa dek gidebilir. Bir bakıma küreselleşmeye
karşı bir savunma mekanizmasıdır.
Bölgeselleştirme (Regionalization): Merkezi yönetim karşısında bölgesel veya yerel birimlerin yönetsel
açıdan güçlendirilmesini ifade eden bir kavramdır.
Burjuva (Sermayedar Sınıf): Kapitalist toplumlarda üretim araçlarının mülkiyetini elinde bulunduran,
geçimlerini el emeği ile sağlamayan ve sahip oldukları ekonomik güç ile siyasi karar mekanizmasını
etkileyebilen sermayedarlar sınıfıdır.
Clerici: Din adamları topluluğuna ait olan, Ruhban.
Client: Eski Roma’da yurttaşlık hakkına sahip olmayan ve bu nedenle yurttaşların koruması altında bulunan
sınıf. Sığınma, Yanaşma.
Cumhur (Publc): Halk.
Cunta (Junta): Mevcut siyasi düzeni askeri güç kullanarak ele geçiren askeri gruba denir.
Çok Kültürlülük (Multi Culturalism): Göçmenlerin gelenekleri ile daha önceden orada yaşayan nüfusa ait
geleneklerin kendi özelliklerini korumak yoluyla ortak - karışık - bir kültürel yapı oluşmasının sağlanmasıdır.
Sonuçta gerek var olan kültürel değerler gerekse de göçmenlere ait kültürel değerler korunmuş olacaktır.
Çok kültürlülüğü savunmaya ise çoğulculuk adı verilir.
Damping: Uluslar arası ekonomide hedef alınan bir ülkenin ekonomisini yıkmak için siyasi amaçlar ile bir
malı karsız hatta zararına satmaktır. Ucuzluk.
Deizm: Herhangi bir kuramsal dine gönderme yapmadan sadece Tanrı’nın varlığını, ruhun ölümsüzlüğünü ve
öte dünyanın olduğunu kabul eden öğreti, Yaradancılık.
Adres: Kares AVM Karşısı İsmet Market Üstü Sivil Toplum Kuruluşları Merkezi / KARABÜK
İnternet Adresi: www.karabukturkocagi.com
Facebook Adresi: https://tr-tr.facebook.com/turkocaklarikarabuk
Elektronik Posta Adresi: bilgi@karabukturkocagi.com
Derin Devlet (Kontrgerilla, Deep State): Anayasal devlet yapısı dışında oluşturulan, resmiyette olmayan
ama olduğu kabullenilen, diğer ülke sınırları içerisinde bir devletin istihbaratı tarafından kurularak yönetilip
finanse edilen istihbarat ve silahlı operasyon örgütüne denir.
Demagoji: Duygular ile oynayarak yanlış yönlendirme.
Demesne: Feodal sistemde serfler tarafından işlenen derebeyine ait toprak.
Despotizm (Zorbalık, Despotluk, Diktatörlük): Tek kişinin keyfi, sorumsuz ve sınırsız yönetimi.
Determinizm: Her siyasi olay ya da olgunun bir nedeni olduğu, benzer şartlar altında benzer nedenlerin her
zaman ve her yerde benzer sonuçlar doğurabileceğini kabul eden düşüncedir. Kaçınılmaz sona inanma
düşüncesidir.
Devlet (State): Tarihi süreç içerisinde şekillenen, belli bir toprak üzerinde bulunan, belli bir nüfusa hitap ve
hükmeden, hukuk kurallarına göre yapılanmış ve bu kurallara göre yönetilen, kendi üzerinde herhangi bir
otoritenin olmadığı, siyasi ünitelere bölünüş ve tüm bu özelliklerini iç ve dış ilişkilere karşı savunabilen
mekâna bağlı meşru ve egemen örgütlenmedir. En üst siyasi yapılanmadır.
Devletsiz Millet (Stateless Nation): Kurulu herhangi bir devlete sahip olmayan milletlerdir. Ör. Filistinliler,
Basklar.
Diaspora (Diasperio): Bir millete bağlı kolların anayurtlarından başka ülkelere zamansal ve mekânsal olarak
yayılmasıdır.
Diplomasi: Bir devletin uluslar arası örgütlerde temsil edilmesi ve devletlerarası çatışmaları güç
kullanmadan çözebilmek amacı ile devletlerarasında yürütülen iletişim ve müzakere sürecidir.
Diskriminasyon (Ayrımcılık, Discrimination): Bir ülke içerisinde farklı etnik ve dinsel özelliklere sahip olanlar
arasında siyasi ve sosyo-ekonomik tepkilere yol açacak şekilde farklar oluşturma ve bu farklılıkları artırıcı
politikalar izlemektir.
Doktrin (Öğreti, Doctrine): Siyasi, sosyal, ekonomik ya da felsefi bir konudaki düşünce ve görüşlerin
tümüdür.
Dominatus: Eski Roma’da efendi ve onun yönetimi.
Dominus Natus: Efendiliğin doğuştan olmasıdır.
Donör Devlet: Diğer devlet ya da devletlere maddi yardımda bulunan devletttir. Ör: ABD, Rusya, Japonya,
Türkiye.
Egemen: Egemenliği kullanan doğal ya da tüzel kişi.
Egemenlik (Hâkimiyet, Souverainete): Devletin, mülkiyeti ve tebaası üzerindeki en üstün, tek, bölünmez,
hiçbir denetime bağlı olmayan, diğer devletler tarafından iç etkenlerine müdahale edilememe konusunda
özgürlüğünü sağlayan hukuki yetkilerinin tümüdür.
Adres: Kares AVM Karşısı İsmet Market Üstü Sivil Toplum Kuruluşları Merkezi / KARABÜK
İnternet Adresi: www.karabukturkocagi.com
Facebook Adresi: https://tr-tr.facebook.com/turkocaklarikarabuk
Elektronik Posta Adresi: bilgi@karabukturkocagi.com
Egemenliğin Kaynağı: Egemenliğin kaynağı, egemen durumda olan devletin manevi ve hukuki (tüzel)
kişiliğindedir. Bir devlete manevi ve hukuki (tüzel) kişilik kazandıran ise, siyasi olarak örgütlenerek devleti
oluşturan halk’tır. Dolayısıyla egemenliğin kaynağını halk oluşturur.
Ekklesia: Eski Yunan’da tüm sınıflardan vatandaşlara açık halk meclisi.
Ekslav (Exclave): Bir devlete ait siyasal bir ünitenin (parçanın) tamamen sınırları dışarısında bulunmasına
verilen addır.
Eleştirel Jeopolitik (Critical Geopolitic): Görünürdeki siyasi neden ya da açıklamaların altında yatan asıl
etkileri ortaya çıkarmaya çalışan jeopolitik çalışmadır.
Elit: Seçkin, Kaliteli, Üstün.
Emperyalizm (İmperrialism, Yayılımcılık): Bir devletin hâkimiyetini, sahip olduğu mülkün dışına yayma
isteği nedeniyle zaman içerisinde mekansal açıdan genişlemesini ve buna bağlı olarak diğer devletler
üzerinde nüfuz ve denetimini artırmasını ifade eden bir kavramdır.
Emprizm (Amprizm): Gözlem ve deneyin temel alınıp bilimin bu esaslara göre tekrar kurulmasını savunan
bir düşünce sistemidir. Temelleri 16. yüzyıla dayanmaktadır.
Engizisyon: Orta Çağ’da Katolik ülkelerde din kurallarına karşı gelenleri ve dinsel sapkınları cezalandırmak
için kurulan mahkemenin adı.
Erime Potası (Melting Pot, Ortak Pota, Etnik Mozaik): göçmenlerin geleneklerinin daha önceden orada
yaşayan nüfus arasında baskın olan gelenek yararına çözülmesi yerine, bunların hepsinin yeni, evrim geçiren
kültür kalıpları yaratacak biçimde karışması ve böylece yeni bir kültürel yapının ortaya çıkmasıdır. Sonuçta
toplumdaki tüm kesimlere ait kültürel değerler birbiri ile karışıp kendi özelliğini kaybeder ve ortaya yeni bir
kültürel yapı çıkar.
Erk: Bir işi yapabilmek gücü. İktidar, Kudret, Kratia.
Etnik (Ethnic, Ethnique): Bütünden sosyal mesafe açısından tüm kültürel özellikleri (din, dil, tarih, örf ve
adet, edebiyat, mimari, …) ile farklı (ama kendi içerisinde aynı) olan grubu ifade eder.
Etnik Kimlik (Ethnic İdentity): Etnik grup kapsamında yer alan bireyin üyesi bulunduğu gruba yöenlik aidiyet
bilincidir.
Etnik Terör (Ethnic Terror): Bir etnik grubun, etnik temele dayalı davasını sürdürmek için gerçekleştirdiği
bilinçli şiddet hareketidir.
Etnisite (Ethnicity): Bir devletin sınırları içerisinde bulunan etnik kültürlerin her birine verilen addır.
Etnos (Ethnos): Bir devletin sınırların içerisinde egemen durumda olan etnik kültüre verilen addır.
Faşizm: İtalya’da 1922-1943 yılları arasında etkinliğini sürdüren, meslek kuruluşlarına dayanan, sınırları
genişletmeyi amaçlayan ve otoritenin tek partide bulunduğu totaliter siyasi rejim.
Adres: Kares AVM Karşısı İsmet Market Üstü Sivil Toplum Kuruluşları Merkezi / KARABÜK
İnternet Adresi: www.karabukturkocagi.com
Facebook Adresi: https://tr-tr.facebook.com/turkocaklarikarabuk
Elektronik Posta Adresi: bilgi@karabukturkocagi.com
Federasyon Devlet (Federation State): Kendi içlerinde belli bir özerkliği koruyan iki ya da daha fazla
yönetim biriminin aynı merkezî iktidara bağlı olmak yoluyla oluşturduğu devlet yapılanmasıdır.
Fordizm: II. Dünya Savaşı’ndan sonra ABD’nin kapitalist ekonomi sisteminde hegemonya kurmasını ifade
eden bir kavramdır. Fordizmin özünü yoğun sermaye birikiminde muazzam bir genişlemenin sağlanması
oluşturmaktadır.
Frontex (AB Sınır Güvenliği Birimi): AB üyesi devletlerin komşularıyla olan sınırlarının korunmasını ve
güvenliğini sağlamak amacıyla oluşturulmuş bir AB kurumudur. 3 Ekim 2005 tarihinde hizmete giren
kurumun genel merkezi Polonya’nın başkenti Varşova’da bulunmaktadır ve Avrupa Birliği'nin birliğe yeni
katılan ülkelerde genel merkezini kurduğu ilk dairedir.
Gallikanizm: Fransa’da gerektiğinde Papalık’ın dinsel ve dünyevi yetkilerini sınırlandıran dinsel ve siyasi
uygulamalar bütünün adıdır.
Genosit (Jenosit, Genocide, Holocaust): Soykırım. Yunanca Genos (ırk, kabile) ve Latince Cide (Öldürme)
kelimelerinin birleşmesi ile oluşmuştur.
Geomeres: Eski Yunan’da küçük çiftçilerden oluşan sınfın adıdır.
Gerrymandering Sınır (Gerrymenderring Border): Bir siyasi parti ya da adayın yararına olacak şekilde seçim
bölgesi sınırlarının düzenlenmesini ifade eden bir düşüncedir. ABD’de 1810 - 1812 yılları arasında
Massachusetts valiliği yapan Elbridge Gerry tarafından ortaya atılmış bir kavramdır.
Göçmen (İmmigrant): Çoğu zaman ekonomik gerekçelerle, ülkesini gönüllü olarak terk edip başka bir
ülkeye, o ülke yetkililerinin bilgi ve izni ile yasal bir şekilde yerleşen kişidir.
Guvernör: Yönetici, Merkez Bankası Başkanı.
Güç Merkezi (Power Center): Yer aldığı bölgenin içinde ve dışında, sahip olduğu ve kontrolü altında
bulundurduğu güç kaynaklarını, diğer devletlere göre kendi milli çıkarları yönünde daha fazla kullanarak
bölgesel ya da küresel siyasette söz sahibi olmayı başarabilen devlet denir.
Halk (Public, Demos): Aynı ya da farklı kökten gelen, aynı vatan toprakları üzerinde yaşayan, aynı bayrak
altında yaşamayı kabullenmiş olan insanların tümüdür. Halk; etnik grup, millet ve ulus kavramlarına göre
daha geniş kapsamlı ve sosyal içerikli bir kavramdır. Halk, etnik grup ya da millet kavramlarının sınırlayıcı
ve/veya ayrıştırıcı olmaları nedeniyle devletler tarafından daha fazla tercih edilen bir kavramdır. Bu nedenle
devletler açısından etnik grubum / milletim yerine halkım söylemi ön plandadır.
Hegemonya (Hegemony): Bir devletin diğer devletler üzerinde siyasi, sosyal, ekonomik ya da ideolojik
egemenlik (hâkimiyet, üstünlük) kurma eğilimidir.
Heliaia: Eski Yunan’da 30 yaşını doldurmuş her yurttaşın 1 yıllığına jüri üyeliği yapabildiği halk
mahkemesidir.
Hiyerarşi: Alt-üst ilişkisi, makam sırası, basamak, derece düzeni.
Hürriyet (Freedom, Liberty, İndepedence): Özgürlük, Bağımsızlık, İstiklal.
Adres: Kares AVM Karşısı İsmet Market Üstü Sivil Toplum Kuruluşları Merkezi / KARABÜK
İnternet Adresi: www.karabukturkocagi.com
Facebook Adresi: https://tr-tr.facebook.com/turkocaklarikarabuk
Elektronik Posta Adresi: bilgi@karabukturkocagi.com
Hümanizm (İnsancılık): Evreni, dünyayı, toplumu ve diğer tüm unsurları insan merkezli açıklayan girişimlerin
tümüdür.
İç Savaş (Civil War): Bir devlet içerisindeki farklı siyasi, etnik, coğrafi ya da ideolojik grupların mevcut siyasi
yönetimi ele geçirmek ya da değiştirmek ve yerine yeni bir yönetim kurmak amacı ile yaptıkları silahlı
mücadeledir. Bazen iktidar ile yönetilenler arasında olduğu gibi bazen de yönetilenlerin kendi arasında
gerçekleşebilir.
İdari Vesayet: Merkezi yönetim organlarının, yerel yönetim kuruluşları üzerindeki denetim yetkisidir.
İhtilaf: Görüş ayrılığı, uyuşmazlık.
İktidar: Bir kimsenin kendi istediğini, bu talebe yönelik muhalefetin varlığına rağmen, yaptırabilme gücüdür.
İlga: Lağvetme, ortadan kaldırma, geçersiz duruma getirme.
İllegal (De facto): Yasaya uygun olmayan, yasa dışı, kanunsuz, usulsüz.
İmmobilizm: Siyasette her türlü yeniliğe karşı muhalefet etmektir.
İrredantizm (İrredentism): Bir devletin, etnik özellikleri nedeniyle kendisinden kabul etiği ancak o anda
diğer devletin sınırları içerisinde yaşayan sosyal gruplar üzerinde hak iddia etmesidir.
İsegoria: Eski Yunan’da yurttaşların iktidar karşısında söz söyleme eşitliği.
İsokratia: Eski Yunan’da yurttaşların iktidara katılımda eşitliği.
İstikbal (Future): Gelecek
Jakoben (Jacobin): Fransa’da askeri darbe ile yönetime gelen ve iktidarını terör ve şiddete dayalı yürüten
siyasi elite denir.
Jeoekonomi (Geoeconomy): Bir devletin sahip olduğu mekâna dayalı fiziki ve beşeri unsurlara ilişkin
özellikleri, istatistikî verileri ve o devletin ulusal ve uluslar arası ekonomide izlediği politikaları inceleyen
bilimdir.
Jeokültür (Geoculture): Kültür çevrelerini ve özelliklerini, birbirleri ile ilişkilerini, yeryüzündeki mekânsal
dağılımını ve bu dağılıma etki eden coğrafi unsurları inceleyen bilimdir.
Jeostrateji (Geostrategy): Bir milletin, uluslar arası topluluğun ya da devletin herhangi bir konuda hedefe
ulaşabilmek amacıyla sahip olduğu mekâna dayalı fiziki ve beşeri unsurlarını, sonucunu da göz önüne alarak,
uyumlu bir şekilde planlaması ve kullanmasıdır.
Kapitalizm: Merkezinde özel mülkiyete dayalı sermaye ile mülksüz ücretli emek arasındaki ilişki merkezinde
yoğunlaşmış bir meta üretim sistemidir. Kapitalizmde sınıf sistemi ön plandadır.
Adres: Kares AVM Karşısı İsmet Market Üstü Sivil Toplum Kuruluşları Merkezi / KARABÜK
İnternet Adresi: www.karabukturkocagi.com
Facebook Adresi: https://tr-tr.facebook.com/turkocaklarikarabuk
Elektronik Posta Adresi: bilgi@karabukturkocagi.com
Karasal Devlet (Landlocked State): Tamamen kara ile çevrili olması nedeniyle denizi ile bağlantısı olmayan
devletlerdir. Dünyada bu durumda çok sayıda devlet bulunmaktadır. Ör: İsviçre, Çek Cumhuriyeti, Slovakya,
Avusturya, Macaristan, Afganistan, Özbekistan, Mali, Nijer, Çad, Lesotho, Bolivya, Zanbiya, Paraguay gibi.
Afrika’daki yaklaşık 50 devletin 14’ü bu durumdadır.
Kimlik (Identity): Bireyin, üyesi olmanın kendisi için anlam taşıdığı belirli toplumsal gruplara duygu ve
değerler açısından ait olduğunu (aidiyet) ifade eden bilgi ve düşünceye denir. Kimsiniz? Kimlerdensiniz?
sorularına bireyin verdiği cevaptır. Bu nedenle kimlik tekil değildir; bireysel, cinsel, sosyal, dinsel, siyasal ve
kültürel özelliklerin toplamından oluşan çoğul nitelikte bir bütündür.
Kolon: Eski Roma’da ücretli köylülük, serfliğin ilk biçimi.
Komünizm: Sosyalist ülkelerde 20. yüzyıl ortalarında Karl Marks ve Friedrich Engel‘ın kuramları ile ortaya
çıkan, işveren ve işçi sınıfının olmadığı (sınıfsız bir toplum), üretim araçları üzerinde özel mülkiyetin değil
ortak mülkiyetin olduğu bir ekonomik sistemdir.
Kondominyum (Condominium): Birden fazla gücün ortak hâkimiyeti altında bulunan bağımlı ülke ya da
sahaya denir.
Konfederasyon Devlet (Confederation State): Birden fazla bağımsız devletin uluslararası hukukî kişiliklerini
muhafaza etmek şartıyla belli bir amaçla, özellikle ortak savunmalarını sağlamak üzere kurdukları devlet
yapılanmasıdır.
Konjonktür (Conjoncture): Bir olayın gerçekleştiği zamandaki şartların tümüne denir.
Konsensüs (Consensus): Fikir birliği, uzlaşma, mutabakat.
Korporatizm (Corporatism): Toplumu ilgilendiren önemli siyasi ve sosyo-ekonomik konularda sadece devlet
kurumlarının söz sahibi olduğu, bireysel ifade ve etkinliğin yok ya da kısıtlı kabul edildiği yönetimdir.
Kuvvetler Ayrılığı (Separation of Forces): Bir siyasi sistemde devletin üç temel işlevini oluşturan yasama,
yürütme ve yargı güçlerinin ayrı ayrı yerine getirilmesidir.
Kuvvetler Birliği (Union Forces): Bir siyasi sistemde devletin üç temel işlevini oluşturan yasama, yürütme ve
yargı güçlerinin tek bir organ tarafından yerine getirilmesidir.
Kültür (Culture): İnsanın yaşamsal faaliyetlerini sürdürebilmek amacıyla mekana bağlı olarak ürettiği maddi
ve manevi unsurların tümüdür.
Küreselleşme (Zaman-Mekan Sıkışması, Zamanın Uzamdan Ayrılması, Globalization): Devletler, gruplar ve
bölgeler arasında siyasi, ekonomik, kültürel ve teknolojik ilişkilerin artması, karşılıklı olarak daha fazla
etkileşimi, sınır tanımaz gelişmeler ile milli sınırların zayıflatılması ve bunlara bağlı olarak küresel toplum ve
vatandaşlık bilincini geliştiren süreçleri ve yaptırımları ifade eden bir kavramdır.
Latifundium: Eski Roma’da ekonominin temelini oluşturan, köle emeği ile işlenen geniş yüz ölçüme sahip
tarım çiftlikleridir.
Lebens Raum (Yaşam Sahası - Mekanı): Nazi Almanyası’nda toprak ile kültürün temelini oluşturan ve
Almanların istenilen özelliklerde bir yaşam mekânına sahip olmasını hedefleyen dış politikaya verilen addır.
Adres: Kares AVM Karşısı İsmet Market Üstü Sivil Toplum Kuruluşları Merkezi / KARABÜK
İnternet Adresi: www.karabukturkocagi.com
Facebook Adresi: https://tr-tr.facebook.com/turkocaklarikarabuk
Elektronik Posta Adresi: bilgi@karabukturkocagi.com
Legal (Meşru, De jure): Yasaya uygun olan, Kanuni, Hukuki.
Lejitimist (Legitimist): Toplumca yasal kabul edilen yolların dışına çıkmak istemeyen, yasa taraftarı
demektir.
Liberalizm (Özgürcülük, Liberalism): Devletin siyasi, sosyo-ekonomik, kişisel ve düşünce özgürlüklerine
karışmamasını isteyen, en iyi hükümetin en az hükmeden hükümet olduğunu savunan özgürlük yanlısı
akımdır. Liberalizmi savunan kişiye liberal adı verilir.
Lobi (Kulis, Lobby): Bir çıkar grubunun, isteklerini siyasi organlara kabul ettirmek amacı ile meclis
(parlamento) dışında oluşturdukları gruba denir.
Lümpen: Kapitalizmin ortaya çıkardığı, üretmeyip tüketen, toplumsal sınıf bilinci olmayan, içinde bulunduğu
toplumun kültürüne yabancı düşen, sözde bilgili, tutum ve davranışlarıyla itici olan, geleceğe dair umutları
olmayan, gündelik yaşamayı alışkanlık edinmiş; mensup olduğu sınıfın insanlarından kendini üstün
göstermeye çalışan bu yolda itici tavır ve tutum sergileyen, büyük bölümü işçi sınıfından oluşmuş; giyimi
özensiz saçı ve sakalı birbirine karışmış olanlar. Şehirleşememiş köylüler olarak da ifade edilir.
Lümpen Proletarya: Şehirlerde yaşayan ancak kendilerini belirli bir sınıfın üyesi olarak görmeyen işçilere
denir.
Lykeion: Aristotales tarafından M.Ö. 335 yılında Atina’da kurulan okulun adıdır.
Magna Carta (Great Charter, Büyük Berat): İngiltere’de 1215 yılında kral Yurtsuz John ile soylular arasında
imzalanan ve modern hukukun temeli sayılan belgedir.
Makyavelizm (Machiavellianism): “Siyasette amaca ulaşmak / siyasi iktidarı ele geçirmek için izlenen her
yol / uygulanan her politika meşrudur / mubahtır” ilkesidir. Bir bakıma siyaset ile ahlakın ilişkisini koparan
yaklaşımın genel adıdır.
Manifesto (Manifest): Siyasi bir parti ya da hareketin siyasi inanç ve hedeflerinin açık ifadesine denir.
Marjinal (Marginal): Toplumun / alışılmışın dışında yer alan kişi, grup ya da partiye denir.
Marksist Teori: Diyalektik materyalizmi benimseyen Marks, Tanrı inancını inkar ederek her şeyin temelinde
doğanın kendisinin ve maddenin var olduğunu iddia etmektedir. Doğayı temel kabul etmektedir.
Marshall Planı: II. Dünya Savaşı sonrasında ABD’nin Batılı devletlere ekonomik yardımda bulunmasını
öngören plana denir. Temel amacı; ABD için yeni pazarlar yaratmak ve komünizmin Batılı devletlerarasında
yayılmasını engellemektir.
Masonluk (Farmasonluk, Hür Yapı): Kendilerine göre bir takım kardeşlik ilkelerini benimseyen, birbirlerini
bir takım işaretler ile tanıyan, belirli bir siyasi amacı olan kişilerin oluşturduğu, dışa kapalı derneklere denir.
Temel amaçları, Yahudi hâkimiyetini sağlamak olan Yahudi örgütüdür.
Mediokrasi: Yöneticilerin, kendilerini koruyan özel kanunlar nedeniyle, kendilerinin isteği ile bile
yönetimden uzaklaştırılamadıkları yönetim tarzıdır.
Mekân (Space): İnsanın yaşamsal faaliyetlerini sürdürdüğü, etkileyip etkilendiği ortama verilen addır.
Adres: Kares AVM Karşısı İsmet Market Üstü Sivil Toplum Kuruluşları Merkezi / KARABÜK
İnternet Adresi: www.karabukturkocagi.com
Facebook Adresi: https://tr-tr.facebook.com/turkocaklarikarabuk
Elektronik Posta Adresi: bilgi@karabukturkocagi.com
Merkantilizm (Kolbertizm, Bulyonizm, Kameralizm, Mercantalism): Ekonomik ve ticari gelişmeyi bir devlet
politikası olarak ele alan ve bu amaçla özellikle değerli madenlerin kontrolünü devlete ait gören ekonomik
akımdır.
Meritokrasi: Yönetimde bireysel bilgi ve yeteneğe dayalı liyakati temel alan, bu nedenle adam kayırma,
torpil, akraba önceliğini yok sayan sistemdir.
Metafizik: Fizik ya da doğa ötesine ilişkin, somut bir temeli olmayan, kurgusal.
Metoikos: Eski Yunan’da yabancı sayılan ve yurttaşlık haklarına sahip olmayan kesim.
Milis (Militia): Yarı askeri siyasi örgüte denir.
Militarizm (Militarism): Ordunun varlığı ve gücüne dayanan siyasi yönetimdir.
Millet: Aynı kökten gelen, aynı ya da farklı vatan toprakları üzerinde yaşayan, aynı vatan toprakları üzerinde
yaşama arzusunda olan, dil - tarih - dini inanış – toplumsal kurallar ve ülkü gibi güçlü ortak kültürel
özelliklere sahip olan, olgular karşısında ortak düşünebilen ve hareket edebilen insan topluluğudur.
Milliyetçilik (Nationalism): Maddi ve manevi açılardan millet ve ülkesinin çıkarlarını her şeyin üstünde
tutma anlayışıdır.
Mitos: Efsane, söylence.
Modernite: Sanayi Devrimi ile beraber değişen toplumsal kurumları ve davranış biçimlerini ifade eder.
Modernizm: Sanayi Devrimi ile edebiyat, şiir, mimari, resim, müzik gibi sanatsal ve kültürel alanlarda
başlayan toplumsal değişim sürecine verilen isimdir ve ağırlığını 20. yüzyılda dünya çapında hissettirmiştir.
Monroe Doktrini: 1823 yılı Aralık ayında ABD başkanı J. Monroe tarafından yayımlanan, ABD ve Avrupalı
sömürgeci devletlerin kendi kıtalarında sınırlı kalmasını ortaya koyan dış politika stratejisidir. Bu doktrin ile
ABD bir bakıma kendi kabuğuna çekilmiş, yalnızlığa dayalı bir politika izlemeye başlamıştır.
Moratoryum: Gelişmek olan devletlerin uluslar arası finans kuruluşlarına olan borçlarını ertelemesidir.
Muhtariyet (Autonomy): Özerklik, Otonom.
Muhtıra (Nota, İhtar, Uyarı, Bildiri, Memorandum): Bir kişi, grup ya da kurumum diğer kişi, grup ya da
kurumu uyarmak amacı ile gönderdiği yazıdır. Muhtıranın uluslar arası ilişkileri sonlandıracak ya da devletler
arasında savaşa yol açacak kadar sert ve kesin olanına ültimatom adı verilir.
Muktedir: Bir şeyi yapmaya gücü yeten, iktidar - erk sahibi.
Mülk: Bir devlet tarafından sahip olunan topraklar ile egemenlik ve egemenliğe ait unsurların tümüdür.
Mülteci (Refugee): Irkı, dini, tabiiyeti, belli bir toplumsal gruba mensubiyeti veya siyasi düşünceleri
yüzünden, zulme uğrayacağından haklı sebeplerle korktuğu için vatandaşı olduğu ülkenin dışında bulunan
ve bu ülkenin korumasından yararlanamayan, ya da söz konusu korku nedeniyle, yararlanmak istemeyen
yahut tabiiyeti yoksa ve bu tür olaylar sonucu önceden yaşadığı ikamet ülkesinin dışında bulunan, oraya
dönemeyen veya söz konusu korku nedeniyle dönmek istemeyen kişidir (BM 1951 Cenevre Sözleşmesi).
Adres: Kares AVM Karşısı İsmet Market Üstü Sivil Toplum Kuruluşları Merkezi / KARABÜK
İnternet Adresi: www.karabukturkocagi.com
Facebook Adresi: https://tr-tr.facebook.com/turkocaklarikarabuk
Elektronik Posta Adresi: bilgi@karabukturkocagi.com
Müstebit (İmperious): Hükmü altında bulunanlara söz hakkı ve davranış özgürlüğü tanımayan yönetici,
İmparator.
Mütareke (Truce): Ateşkes Anlaşması
Nasyonalizm (Nationalism): Milletine ve kültürüne aşırı bağımlılıktır.
Nasyonal Sosyalizm (Nazizim): Alman ırkçılığını, Yahudi düşmanlığını, komünist karşıtlığını temel alan aşırı
lider (führer) egemenliğine dayalı siyasi akımdır.
Neoliberalizm (Neoliberalism): Liberalizmin aksine devletin özellikle ekonomiye daha fazla müdahale
etmesini savunan akımdır.
Nepotizm (Neopotism, Patronaj): Adam kayırmaca, torpil.
Nomoi: Eski Yunan’da insanlar tarafından yazıya geçirilmiş yasalar.
Nötralite (Neutrality): Tarafsızlık
Obstrüksiyon (Obstruction): Herhangi bir toplantı ya da kararı engellemek amacı ile yapılan her türlü
davranış ve uygulamadır. Engelleme.
Ombudsman: Devlet organı ile vatandaş arasındaki sorunun çözümü için görevlendirilen aracı kişi ve/veya
kuruma denir. Soruşturmacı.
Oportünizm (Opportunism): Bir kimsenin çıkarları doğrultusunda savunduğu düşünce ve tutumlara ters
davranmasıdır. Çıkarcılık.
Optimates: Eski Roma’da zenginleşmiş egemen sınıflardan birinin adıdır.
Oryantalizm (Orientalism): Batı devletlerinin Doğu devletleri hakkındaki araştırma ve yorumlar bütünüdür.
Panislamizm (Pan İslamism): İslam birliği.
Panteizm: Tanrı’nın doğayla özdeş olduğunu, evrenden ayrı ve bağımsız bir varlığının bulunmadığını kabul
eden öğreti.
Panturanizm (Pan Turanism): Mekânsal Türk Birliği.
Pantürkizm (Pan Turkism): Türk Birliği.
Paradoks: Kökleşmiş düşüncelere aykırı öne sürülen, anlamsız ve çelişkili düşünce.
Pasifizm (Pacifism): Her türlü şiddet ve savaşa karşı olmaktır. Barışçılık.
Paternalizm (Paternalism): Devletin ya da işverenin kendisini vatandaşları ya da işçileri hakkında en iyi
kararı verebilecek tek otorite olarak görmesidir. Adeta devlet kendisini vatandaşlarının babası gibi görür.
Adres: Kares AVM Karşısı İsmet Market Üstü Sivil Toplum Kuruluşları Merkezi / KARABÜK
İnternet Adresi: www.karabukturkocagi.com
Facebook Adresi: https://tr-tr.facebook.com/turkocaklarikarabuk
Elektronik Posta Adresi: bilgi@karabukturkocagi.com
Peyk: Siyasi çalışmalarında başkasına tabi olan kişi ya da parti. Uydu, Bağımlı.
Philokrasi: Doğru bili, siyaset ve zanaata sahip kişinin bilgenin yönetimi.
Pleb: Eski Roma’da partici sınıfın da altında yer alan yoksullar sınıfı.
Plebisit (Plebiscite): Halkoylaması, Referandum
Plütokrasi: Hükümetin zengin sınıflar elinde bulunduğu devlet yönetim şeklidir.
Polimetri (Polymeter): Siyasi verileri çözümleyip yorumlayarak toplumun siyasi nabzı konusunda
çıkarımlarda bulunan bilimdir.
Polites: Eski Yunan’da yurttaş.
Politica (Policy): Herhangi bir konuda hedeflenen bir amaca ulaşabilmek için ortaya konan, izlenen,
sürdürülmesi kararlaştırılan düşünsel yol - tutum - davranış ve yöntemi ifade eder. Herhangi bir konuda
politika üreten, düşünen ve tasarlayan kişiye ise politikacı adı verilir.
Populus Romanus: Eski Roma’da yurttaşlık hakkına sahip Roma halkının tümü.
Popüler Jeopolitik (Popular Geopolitic): Basın ve yayın organları tarafından karşımıza getirilen ve bu
organlar tarafından şekillendirilen günlük siyasi gelişmeleri inceleyen jeopolitik çalışmadır.
Pragmatizm: Gözlem ve deney ile akıl mantığın temel alınıp bilimin bu esaslara göre tekrar kurulmasını
savunan bir düşünce sistemidir. Temelleri 17. yüzyıla dayanmaktadır.
Pratik Jeopolitik (Pratical Geopolitic): Uzun süredir devam eden ve güncelliğini koruyan dış politik
gelişmeleri inceleyen jeopolitik çalışmadır.
Proletarya (İşçi Sınıf): Toprağa ve üretim araçlarına sahip olmayan, üretim araçlarını kullanarak geçimini
sağlayan kişidir. Ücret alan işçilerdir.
Protektora: Zayıf devletin bir takım iç ve dış yetkilerini güçlü devlete bırakarak onun himayesine girmesidir.
Provokasyon (Provocation): Tahrik, Kışkırtma. Yapan kişiye provokatör adı verilir.
Püritenlik: 17. Yüzyılda İngiltere’de ortaya çıkan ve Anglikan Kilisesini Katolikliğin kalıntılarından arındırmayı
amaçlayan dinsel öğretidir.
Radikal: Köklü, kökten, kesin.
Rasyonalizm: Gözlem ve deneyin değil akıl ve mantığın temel alınıp bilimin bu esaslara göre tekrar
kurulmasını savunan bir düşünce sistemidir. Temelleri 17. yüzyıla dayanmaktadır.
Reis (Head, Chief): Başkan
Rejyonalizm (Bölgecilik, Regionalism): Yöneticilerin çıkarları doğrultusunda ülkeyi oluşturan bölgelerden
birine haksızlık derecesinde ilgi göstermesi, yatırım yapması, kaynak aktarmasıdır.
Adres: Kares AVM Karşısı İsmet Market Üstü Sivil Toplum Kuruluşları Merkezi / KARABÜK
İnternet Adresi: www.karabukturkocagi.com
Facebook Adresi: https://tr-tr.facebook.com/turkocaklarikarabuk
Elektronik Posta Adresi: bilgi@karabukturkocagi.com
Relict (Kalıntı, Sanal) Sınır: Tam anlamı ile bir sınır özelliği taşımayan, tarihi niteliğe sahip, geçmişte kalmış
ve ancak zihinlerde neden oluşturulduğuna dair izlerin kaldığı sınırlardır. Örneğin: Berlin Duvarı, Doğu Bloğu,
Batı Bloğu, ABD’deki Kuzeyliler ve Güneyliler gibi.
Res Publica: Cumhuriyet
Revizyon (Revision): Yeniden gözden geçirme, Yenileme, Tashih.
Rotary Kulübü (Rotary Club): Masonluğun sanayi ve ticarette etkin olmayı amaçlayan kısmıdır.
Sekülarizm (Secularism): Laiklik.
Selef: Görevi devredendir. Zıttı halef yani görevi devralandır.
Separatizm (Separatism): Ayrımcılık, ayrılma isteği, özerkçilik, muhtariyetçilik.
Serf: Feodal Sistemde her açıdan derebeyine bağlı olan, toprakla alınıp satılan, özgür olmayan toprak kölesi.
Sığınmacı (Asylum Seeker, Defactor): Ülkesini terk ederek, mülteci olduğu iddiasıyla bir başka ülkeye
sığınan, ancak henüz mülteci olup olmadığı hakkında yetkili merciler tarafından karar verilmemiş
kimselerdir (BM 1951 Cenevre Sözleşmesi).
Sınır (Border, Boundary, Frontier, Hudut): Bir devletin egemenlik (yetki) alanını belirleyen, devleti
komşularından ayıran, devletlerarası etkileşimin sağlandığı hatlara denir.
Sınır Kaçakçılığı (Border Smuggling): Vergi vermeden, belirli bir düzen kullanarak yasalarca alım satımı
yasak edilen nesneleri ülkeye sokma ya da çıkarma, gizlice alıp satma ve bundan bir kazanç sağlama eylemi
olarak ifade edilebilir.
Sivil itaatsizlik (Civil Disobedience): Yöneticileri harekete geçirmek amacı ile toplumu kuralları ihlal etmeye
teşvik eden bir protesto türüdür.
Siyasi Coğrafya (Political Geography): Mekâna dayalı fiziki ve beşeri unsurlar ile mekân üzerinde kurulu
olan siyasi oluşumlar, güç merkezleri ve güç unsurları arasındaki ilişkiyi ulusal ve uluslar arası düzeyde
nedensellik, ilgi ve dağılış ilkelerine göre analiz eden ve sonuçlarını sentez halinde ortaya koyan bilimdir.
Siyaset: Doğrudan devlet yönetimi ile ilgili bir kavramdır. Devletin yönetimi ile ilgili yasama, yürütme ve
yargı erklerini içerir. Siyaset ile ilgilenen ve devletin yönetimi konusunda öne sürülen politikaları eleştiren savunan - mücadelesini veren kişiye ise siyasetçi adı verilir.
Siyasi Ahlak (Political Morality): Devlet ve ülke yönetiminde yönetenlerin ve yönetilenlerin uygulamaları,
uymaları gereken kurallar, ilkeler ve yöntemler demektir.
Siyonizm (Zionism): Filistin topraklarında bir Yahudi devleti kurulmasını ortaya koyan ideolojik fikir ve
eylemdir. Savunan kişiye siyonist adı verilir.
Soft Power: Yumuşak Güç.
Adres: Kares AVM Karşısı İsmet Market Üstü Sivil Toplum Kuruluşları Merkezi / KARABÜK
İnternet Adresi: www.karabukturkocagi.com
Facebook Adresi: https://tr-tr.facebook.com/turkocaklarikarabuk
Elektronik Posta Adresi: bilgi@karabukturkocagi.com
Sosyal Demokrasi: Kapitalist ülkelerde 19. yy ortalarında ortaya çıkan, işçi sınıfının kapitalist düzeni
devirmesini değil de sistem içinde kalarak demokratik mücadeleler yoluyla haklar elde etmesini savunan bir
düşünce sistemidir.
Sosyalizm: Kapitalizme karşıt bir oluşum olarak ortaya çıkan, iktidar ve üretim araçlarının halk tarafından
kontrol edildiği bir toplumu arzulayan, eşitlik, adalet ve dayanışma değerlerini temel alan, sosyo-ekonomik
eşitliğin sağlandığı bir düzeni arzulayan, kent ve taşra ayrım ve farklılığını yok sayan, mülkiyet ve toplum
düzeni için devlet müdahalesini gerekli gören bir siyasi ve sosyo-ekonomik sistemdir.
Sömürgecilik (Colonialism): Güçlü milletlerin, hâkimiyeti altındaki zayıf olanlara uyguladıkları uluslar arası
ekonomik sömürü sistemidir. Bir bakıma ekonomik ve kültürel baskının kullanımıdır. Diğer bir ifade ile
merkezi yönetimin, (nispeten) yerleşmemesine rağmen, ekonomik nedenlerden dolayı belirli toprakları
kontrolü altında tutmasıdır. Bu sitemde sömürgeciliği gerçekleştiren sömürgeci (colonist), sömürülen ise
sömürge (colony) olarak ifade edilir.
Süperimpose (Uydu Devleti Sınırı) Sınır: Güç merkezleri tarafından özellikle siyasi nedenlerden dolayı
devletler arasında sonradan eklenti şeklinde oluşturulan uydu devletlere ait sınırlardır. Çoğunlukla çatışma
ortamı yaşanmasına neden olur. Örneğin; BM tarafından Orta Doğu’da İsrail’in kurulması gibi.
Şer Ekseni: ABD’nin kendisine doğrudan tehdit olarak algıladığı İran, Irak ve Kuzey Kore’yi ifade etmek için
kullandığı bir kavramdır.
Şovenizm (Chauvinism): Başkasına yaşam hakkı tanımayan, yabancı düşmanlığı ile somutlaşan aşırı ve
ölçüsüz milliyetçiliktir.
Tabu (Tabu, Taboo): Konuşulması ve tartışılması yasak olan, Konuşulmaz.
Tampon Devlet (Buffer State): Sıcak ya da soğuk çatışma halinde olan iki güçlü devlet arasında adeta
gerilimi azaltmak amacı ile kurulu olan devlettir. Örneğin Rusya ve Çin arasındaki Moğolistan, Brezilya ve
Arjantin arasındaki Uruguay gibi.
Teamül: Yazılı olmayan ancak uygulamada var olan kurallar bütünüdür.
Tedhiş: Bir grubu sürekli korku altında tutmak ve yıldırmak amacı ile girişilen şiddet eylemleridir.
Teknokrasi: Teknik bilgi ve beceriye sahip kişilerin yönettiği devlet yönetim şeklidir.
Tiran (Tyrant): Baskıcı ve zalimce davranan, Despot.
Titüler Millet: Devletin sınırları içerisinde egemen olan ve o devlete adını veren millete denir. Rusça itibarlı değerli anlamlarına gelen “titulnaya” ve millet - ulus anlamlarına gelen “Natsiya” kelimelerinin
birleştirilmesi ile oluşturulmuş bir kelimedir.
Toplumsal Bütünleşme (Social Integration): Farklılık gösteren grupları / göçmenleri tek parça yapmak, aynı
özellikleri ve nitelikleri taşır hale getirmek ve böylece farklılık gösteren grupların / göçmenlerin toplumun
Adres: Kares AVM Karşısı İsmet Market Üstü Sivil Toplum Kuruluşları Merkezi / KARABÜK
İnternet Adresi: www.karabukturkocagi.com
Facebook Adresi: https://tr-tr.facebook.com/turkocaklarikarabuk
Elektronik Posta Adresi: bilgi@karabukturkocagi.com
bütüne ile birleşmesinin sağlanmasıdır. Bu durum gerçekleştirilirken asimilasyonun aksine yapılırken
zorlama değil yoğun etkileşime bağlı isteklilik temel alınır.
Totalitarizm (Totaliratism): Tek partili yönetim
Totalitaryanizm: Farklılık ve çoğulculuğu redderek hakikatin ne olduğunu bildiğini iddia eden seçkin
kadronun tartışılmaz önderliğinde toplumsal yapının her alanına nüfuz etmeyi amaçlayan, demokratik hak
ve özgürlüklerin baskı altında tutulduğu, gücün merkezi yönetimdeki kurumda (siyasi partide) ve liderinde
toplandığı siyasi anlayıştır.
Tribialism (Yeni Kabilecilik): Kişinin ortak etnik kökeni, dili, kültürü, dini, hatta son zamanda mesleği
paylaştığı gruba sadık kalmasıdır.
Truman Doktrini (Truman Doctrine): II. Dünya Savaşı sonrasında ABD’nin Batılı devletlere askeri ve
ekonomik yardımda bulunmasını öngören plana denir. Temel amacı; ABD için yeni pazarlar yaratmak ve
komünizmin Batılı devletlerarasında yayılmasını engellemektir. Sonrasında Marshall Doktrini uygulamaya
konmuştur.
Ulus: Aynı ya da farklı kökten gelen, aynı vatan toprakları üzerinde yaşayan, süreç içerisinde dil - tarih ve
ülkü gibi ortak kültürel özellikler oluşturan, olgular karşısında ortak düşünebilen ve hareket edebilen insan
topluluğudur. Sanayi devriminin ortaya koyduğu kozmopolitliğin bir yansıması olarak oluşturulan bir
bütünlüktür. Çünkü ulus kavramı, kendisini oluşturan her bir etnik unsuru değil onlara ayrıcalıkların göz ardı
edildiği bütünlüğü ifade eder.
Ulus Devlet: Milliyetçi akımlardan aldığı güçle, birbirinden etnisite, din, dil ve kültür farklılığı olan bireylerin
tek dil, tek bayrak, tek vatan, “homojen kültür” ve “seküler (bir) devlet yapısı” etrafında bir araya gelmesi
sonucu oluşmuş devlet yapısıdır.
Ulusal Entegrasyon (National Integration): Yeni kurulan bir devlette ülkesel bütünlüğün sağlanması,
toplumsal unsurların birbirleri ile kaynaşmasının sağlanmasıdır.
Uydu Devlet (Satellite State): Güçlü bir devlet tarafından kontrol altında tutulan ve yönetilen devlettir. Ör:
İsrail.
Uluslar arası Aktör: GUluslar arası sistemde az ya da çok özerk eylemler yapabilen, yaptığı eylemler ile diğer
aktörlerin davranışlarında gözlemlenebilir değişikli yaratma becerisine sahip devlet dışındaki birimlerdir.
Uluslar arası politikada temel aktör, devlettir. Örneğin; BM, AB, NATO, OPEC, Çok uluslu şirketler, ticari
dernekler, stö, etnik örgütler, dini gruplar ve lobiler.
Ülke (Vatan, Yurt, Country): Sınırları belli olan ve bir devletin sorumluluğunda / hükümranlığında bulunan
toprakların tümüdür.
Uluslararası Politika: Başta devlet olmak üzere uluslararası tanımlı temel aktörlerin birbirleri ile yaşadıkları
politik ilişkileri (diplomasiyi) inceleyen uluslar arası ilişkilerin bir alt disiplinidir.
Ülkü (İdeal, Mefkûre): Bir toplumun ya da kimsenin ulaşmak istediği zihni, fikri, ahlaki ve siyasi değerlerin
tümüdür. Bu değerleri benimseyerek yaşayan kişiye ülkücü adı verilir.
Adres: Kares AVM Karşısı İsmet Market Üstü Sivil Toplum Kuruluşları Merkezi / KARABÜK
İnternet Adresi: www.karabukturkocagi.com
Facebook Adresi: https://tr-tr.facebook.com/turkocaklarikarabuk
Elektronik Posta Adresi: bilgi@karabukturkocagi.com
Üniter Devlet (Unitary State): Ülke, millet/ulus ve egemenlik unsurları (yasama, yürütme ve yargı organları)
bakımından teklik ve homojenlik özelliği gösteren devlet şeklidir.
Ütopya (Eutopia): Gerçekleşmesi imkânsız olan düşsel tasarıdır. Düşler ülkesi, Mutlu yer.
Varoş (Kenar Mahalle, Banliyö, Suburb): Şehir merkezinin dışında kalan yerleşim merkezidir.
Vatandaş (Citizien): Aynı ya da farklı kökten gelen, aynı vatan toprakları üzerinde yaşayan, aynı bayrak
altında yaşamayı kabullenmiş olan ve o devlete vatandaşlık bağı ile bağlı olan insanların her biridir.
Vatanseverlik (Yurtseverlik, Patriotism): Vatanını sevme, vatanı için her türlü özveride bulunma ve vatana
yönelik ait olma duygusuna sahip olmaktır. Bu duyguya sahip olan kişiye vatansever adı verilir.
Vatansız (Stateless): Uyruğu olduğu devletin vatandaşlığından çıkarılan ve bir yenisini kazanamayan
kimseye denir.
Veto: Kurum ya da meclisin almış olduğu kararı reddetme, karara karşı çıkma.
Vize (Onay, Visa): Bir devletin diğer devlet vatandaşlarına ülkesine giriş izni veren ve pasaport üzerine
yapılan onaydır.
Yalnızcılık Politikası (Isolationism Policy): Uluslar arası siyasi ilişkilerini tümüyle yavaşlatan ve kendi iç
işlerine her türlü müdahaleyi reddeden bir devlet dış politikasıdır. ABD’de kuruluş döneminden I. Dünya
Savaşı’na kadar uygulanmıştır.
Yaptırım (Müeyyide, Sanction): Toplumsal düzenin sağlanması ve sürekliliği için bir yasanın uygulanmasına
yönelik cezadır.
Yasa (Kanun): Yasama organı tarafından belirli usullere uyularak hazırlanan ve kamu otoritesinin yaptırım
gücü ile uygulanan yazılı hukuk kurallarıdır.
Yasa Dışı Göçmen (İllegal İmmigrant): Yasal ya da yasadışı yollardan bulunduğu ülkeyi terk ederek başka bir
ülkeye yasa dışı yollardan giren ya da yasal yollardan girdikten sonra süresi içinde ülkeyi terk etmemek
suretiyle, o ülkede, yasal izin sahibi olmaksızın uzun süreli olarak yaşayan ve/veya çalışan kişidir.
Yoldaş (Comrade): Özellikle komünist partilerin üyelerine ve partilerin ilkelerini benimseyenlerine verilen
addır.
Yetmiş Yediler Grubu: Üçüncü Dünya Devletlerine verilen addır.
Yönetişim (Govarnance): Çok aktörlü (devlet + özel sektör + stk’lar), kendisi yapmaktan çok toplumdaki
aktörleri yapabilir kılan (devlet merkezli yönetim yerine toplum merkezli yönetimi benimseyen), ademi
merkezi yönetim (yerinden yönetim) anlayışını içeren, devlete düzenleme rolü yükleyen, sorumluluk
dengesini devletten sivil topluma doğru kaydıran, karşılıklı etkileşimle yönlendirme sürecini öneren, siyasal
ve ekonomik gücün daha yaygın dağılımını içeren, kamu - özel sektör ayrımını ortadan kaldıran bir
kavramsallaştırmayı ifade eder.
Adres: Kares AVM Karşısı İsmet Market Üstü Sivil Toplum Kuruluşları Merkezi / KARABÜK
İnternet Adresi: www.karabukturkocagi.com
Facebook Adresi: https://tr-tr.facebook.com/turkocaklarikarabuk
Elektronik Posta Adresi: bilgi@karabukturkocagi.com
Download