Prostat İğne Biyopsisi

PROSTAT İĞNE
BİYOPSİSİNDE TÜMÖR
TANISI
Dr. Duygu Kankaya
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi
Prostat İğne Biyopsisi
• Anormal digital rektal incelemeEndurasyon, asimetri, sert nodülasyon
• Serum PSA  4mg/dl
( 2,5mg/dl)
 6’lı kor biyopsi:
Daha az tercih ediliyor (yanlış negatiflik oranı %25)
Bilateral taban, orta ve apeks
 Genişletilmiş biyopsi (10-12 kor):
Tercih edilen (yanlış negatiflik oranı %5)
Standart 6 kor + Bilateral taban, orta, apeks periferik zon
+ Palpabl nodül veya görüntülemede şüpheli lezyon
 Satürasyon biyopsisi (20 kor):
Persistan yüksek PSA ve multipl negatif biyopsiler
sonrasında yapılır.
Transizyonel zonu içerir.
1. Gelişen tarama yöntemleri → Erken evre, küçük
boyutta kanserler ↑ - TANI ZORLUĞU
PSA  ile saptanan kanserlerin çoğunda tümör
hacmi <%5 (Minimal adenokarsinoma)
2. İnce ve fragmante olabilen biyopsi korlarında (18
gauge iğne) infiltratif arkitektürel paterni
değerlendirmek zor
 Küçük ve büyük büyütmede biyopsinin taranması
 Benign glandların dağılımı ve bazal / sekretuar hücre
nükleer özelliklerinin değerlendirilmesi
(Fiksasyon, kesit kalınlığı ve HE boyasına bağlı
değişiklikler )
 Atipik glandların çevredeki benign glandlarla sitolojik
karşılaştırılması
 Seviyeli kesitlerle değerlendirme
J Clin Pathol 2007;60:35–42
PROSTAT İĞNE BİYOPSİSİNDE TÜMÖR TANISI
Küçük büyütmede arkitektürel değerlendirme (x10)
Anormal arkitektürel patern
Küçük büyütmede karsinoma şüphesi oluşturan paternler
 Büyük benign glandlar arasında yerleşmiş küçük glandlar
Küçük büyütmede karsinoma şüphesi oluşturan paternler
 Benign glandlar etrafında / arasında izole atipik glandlar
Küçük büyütmede karsinoma şüphesi oluşturan paternler
 Kalabalık glandlar
Küçük büyütmede karsinoma şüphesi oluşturan paternler
 Koru enine kat eden gland sırası
PROSTAT İĞNE BİYOPSİSİNDE TÜMÖR TANISI
Küçük büyütmede arkitektürel değerlendirme (x10)
Anormal arkitektürel patern
Major tanısal kriterler (+):
Glomerülasyon
Müsinöz fibroplazi
Perinöral invazyon
ADENOKARSİNOMA
ADENOKARSİNOMA İÇİN MAJOR TANISAL
ÖZELLİKLER
MÜSİNÖZ FİBROPLAZİ (KOLLAJENÖZ MİKRONODÜLLER)
ADENOKARSİNOMA İÇİN MAJOR TANISAL
ÖZELLİKLER
GLOMERÜLASYONLAR
ADENOKARSİNOMA İÇİN MAJOR TANISAL
ÖZELLİKLER
PERİNÖRAL İNVAZYON
(İğne biyopsisinde %11-37),
minimal adenoCa’da %0-3)
PROSTAT İĞNE BİYOPSİSİNDE TÜMÖR TANISI
Küçük büyütmede arkitektürel değerlendirme (x10)
Anormal arkitektürel patern
Major tanısal kriterler (+):
Glomerülasyon
Müsinöz fibroplazi
Perinöral invazyon
Major tanısal kriterler (-)
Karsinoma lehine
özellikler:
Karsinomada
beklenmeyen bulgular
NÜKLEER
SİTOPLAZMİK
LÜMİNAL
ADENOKARSİNOMA
KARSİNOMA LEHİNE
BULGULAR
KARSİNOMADA
BEKLENMEYEN BULGULAR
ARKİTEKTÜREL
•Kalabalık glandlar
•Küçük glandlar
•İnfiltratif patern
•Lobülarite
•Büyük dallanan glandlar
NÜKLEER
•Belirgin nukleol
•Nükleer büyüme
•Hiperkromazi
•Mitoz
•Apopitoz
•HGPIN komşuluğunda belirgin
nükleol
•İnflamasyon komşuluğunda
nükleer atipi (reaktif atipi)
•Komşu benign glandlarda
benzer nükleer değişiklikler
SİTOPLAZMİK
LÜMİNAL
•Amfofilik sitoplazma
•Keskin lüminal sınırlar
•Soluk, şeffaf sitoplazma
•Lüminal ondülasyon,
papiller girintiler
•Atrofik sitoplazma
•Mavi müsin
•Pembe amorf sekret
•Kristaloidler
•Korpus amilaseum
Histopathology 2012, 60, 28-40
Nükleol belirginliği
•Kalın kesit
•Koyu HE boyası
•Tümörün nükleol içermeyen bir kısmı örneklenmiş
olabilir.
•Bazı adenokarsinomalar (foamy gland Ca veya
hormon tedavisi sonrası) nükleol içermeyebilir.
Nükleer büyüme, hiperkromazi,
Amfofilik sitoplazma
REAKTİF ATİPİYE DİKKAT !
Kondanse eozinofilik sekret
Mavi müsin
Korpus amilaseum içeren benign glandlar
Lüminal kristaloidler
Lüminal kristaloid
PROSTAT İĞNE BİYOPSİSİNDE TÜMÖR TANISI
Küçük büyütmede arkitektürel değerlendirme (x10)
Anormal arkitektürel patern
Major tanısal kriterler (+):
Glomerülasyon
Müsinöz fibroplazi
Perinöral invazyon
Major tanısal kriterler (-)
Karsinoma lehine
özellikler:
Karsinomada
beklenmeyen bulgular
NÜKLEER
SİTOPLAZMİK
LÜMİNAL
IHK: Bazal hücre belirleyicileri,
AMACR
ADENOKARSİNOMA
BAZAL HÜCRE DEĞERLENDİRMESİ
 H&E’de bazal hücre değerlendirmesi sıkıntılı
 Neoplastik glandların komşuluğundaki fibroblastlar
 Tanjansiyel kesite bağlı karsinoma hücrelerinin sıralı
görünümü
 İmmünohistokimya Bazal hücre belirleyicileri (P63, HMWCK- 34E12,
CK5/6)
 Bazal hücre lokalizasyonunda pozitiflik !!!
P63
HMWCK (34BE12)
Aberran p63 ekspresyonu gösteren prostat adenokarsinomu
34E12
p63
Human Pathology
(2012) 43, 313–324
Nadiren (%1.1) gleason patern 3
karsinomada bazal hücreler (+)
Am J Surg Pathol. 2002 Sep;26(9):1151-60
HMWCK ile bazal olmayan pozitiflik
Am J Surg Pathol. 2008;32:1890-5
Human Pathology (2012) 43, 313–324
AMACR (- Metilaçil- CoA rasemaz) (p504s)
• Yağ asitleri -oksidasyonunda rol alan enzim
• Prostat karsinomunda upregülasyon gösterir.
• Prostat adenokarsinomu için oldukça sensitif (%82-
100)
•Karakteristik boyanma: Sitoplazmik kuvvetli granüler boyanma- Apikal
aksentuasyon gösterebilir.
•İğne biyopsisinde küçük karsinoma odakları %80 (+)
Karsinoma için spesifik değil (daha fokal, zayıf boyanmaSirkumferensiyel ø)
HGPIN
Adenozis (%10)
Parsiyel atrofi (%10-79)
Benign glandlar (-%21)
AMACR POZİTİFLİĞİ HİSTOLOJİK ÖZELLİKLER VE
BAZAL HÜCRE BELİRLEYİCİLERİ İLE BİRLİKTE
DEĞERLENDİRİLMELİ.
PROSTAT İĞNE BİYOPSİSİNDE TÜMÖR TANISI
Küçük büyütmede arkitektürel değerlendirme (x10)
Anormal arkitektürel patern
Major tanısal kriterler (+):
Glomerülasyon
Müsinöz fibroplazi
Perinöral invazyon
Major tanısal kriterler (-)
Karsinoma lehine
özellikler:
Karsinomada
beklenmeyen bulgular
NÜKLEER
SİTOPLAZMİK
LÜMİNAL
IHK: Bazal hücre belirleyicileri,
AMACR
ADENOKARSİNOMA
ATİPİK KÜÇÜK ASİNER
PROLİFERASYON (ASAP)
BENİGN
P.04193.16
63yaş
AÜSS, dış merkezde 2 biyopsi benign
Persistan PSA yüksekliği
Sol apeks lateral
HMWCK (34BE12)
P63AMACR
ASAP?
ADENOKARSİNOMA?
P.22325.16
74 yaş, tPSA: 10
Sol taban lateral
P.22325.16
74 yaş, tPSA: 10
Sağ orta medial
ASAP
Patolojik bir antite 
Klinisyen için anlamı: Malignite açısından şüpheli, ancak
tanısal değil.
 Şüpheli odak küçük (en sık sebep)
 Birkaç küçük gland
 Biyopsi koru ucunda veya kenarında (fokus yetersiz
örneklenmiş, HGPIN komşuluğu?)
 Morfolojik özellikler Ca için şüpheli ancak tanısal değil
 İmmunohistokimyasal bulgular net destekleyici değil
 Teknik sorunlar- kalın kesit, koyu boya, biyopside
prosedüre bağlı mekanik distorsiyon
Biyopsilerde %4-5 bu tanı verilir.
Tekrar biyopside %39 kanser tanısı
ASAP + HGPIN- Tekrar biyopside kanser tanısı %43.6
Tekrar biyopsi- 3-4ay sonra
Rebiyopsi ilk biyopside ASAP tanısı olan
lokalizasyondan mı yapılmalı?
 %39 kanser tanısının atlanmasına neden olur
Standart iğne biyopsi örneklemesi yapılmalı.
 ASAP + şüphenin sınıflandırılması
 “Bulgular daha çok kanser lehine”
 “Bulgular daha çok reaktif değişiklikler lehine”
 “Emin değilim”
Tekrar biyopsi sonuçları üzerine öngörü sağlamaz(Opsiyonel)
P.12775.15
68 yaş, tPSA: 4,8ng/ml
Sol taban
AMACR
HMWCK (34BE12)
ADENOKARSİNOMA (GG 3,3)
HGPIN
P.03037.16
50, tPSA: 8ng/ml
Rektal muayenede sağda hafif sertlik
Sol orta lateral
HGPIN- ASAP ODAĞI
Karsinoma tanısı için,
Atipik şüpheli glandlar daha çok sayıda olmalı
HGPIN glandından yeterince uzakta olmalı
 Prostatik duktus ve asinüs sınırları içinde sekretuar




hücrelerin preinvaziv neoplastik proliferasyonu
Prostat iğne biyopsisinde insidansı %5
Periferik zonda ↑, multifokalite ↑
%85 kanser birlikteliği
İzole HGPIN sonrası rebiyopside Ca tanısı %20-25
 HGPIN yaygınlığı önemli
Tek bir korda HGPIN var- Tekrar biyopsi 1 yıl sonra
yapılabilir.
Multifokal HGPIN var- 1 yıl içinde rebiyopsi yapılmalı
P. 00853.15
61, tPSA: 3,2ng/ml
Sağ transizyonel zon biyopsisi
p63
HMWCK (34BE12)
ADENOKARSİNOMA
(FOAMY GLAND VARYANT)
P.06234.15
52 yaş, tPSA: 4,97ng/ml
Sol orta medial
HMWCK (34BE12)
P63
KARSİNOMA
 Bazal hücre negatifliği karsinoma için spesifik değil
 Benign prostat glandlarında %5-23 görülebilir.
 HGPIN, adenozis, parsiyel atrofide kesintili olabilir
(Küçük bir odaktaki glandların büyük kısmı veya
tamamı bazal hücre tümüyle negatif olabilir)
BAZAL HÜCRE YOKLUĞU, ANCAK HİSTOLOJİK
ÖZELLİKLERİN UYUMLULUĞU HALİNDE KARSİNOMA
TANISINI DESTEKLER.
P.09138.16
66yaş, tPSA:26ng/ml
TRUS sağ taban lateralde nodül
Sağ taban biyopsisi
P.09138.16
66yaş, tPSA:26ng/ml
TRUS sağ taban lateralde nodül
Sağ taban biyopsisi
P.09138.16
66yaş, tPSA:26ng/ml
TRUS sağ taban lateralde nodül
Sağ taban biyopsisi
PROSTAT ADENOKARSİNOMA (GG 3,4)
İNTRADUKTAL KARSİNOMA
 İntraasiner / intraduktal neoplastik epitelyal proliferasyon
 Yüksek dereceli prostat karsinomu intraduktal yayılımı
 HGPIN’den ayrı bir prekürsör lezyon
 Periferik zonda ↑
Prostat biyopsisinde varsa mutlaka belirtilmeli
• Yüksek gradeli
• İleri evreli
• Yüksek hacimli
• Ekstraprostatik yayılım gösteren
• Kötü klinik gidiş gösteren prostat kanseri ile
beraberlik ↑
 Tek başına bağımsız prognostik parametre
 Prostat iğne biyopsisinde intraduktal Ca insidansı %2.8
 Prostat biyopsisinde izole intraduktal karsinoma (prostat
Ca ø)- %0.06-0.26
• İntraduktal karsinoma tanısı verildiğinde yorum
kısmında mutlaka yüksek hacimli, ileri evre kanserle
birlikteliğinin yüksek olduğu ve tedavi edilmesi gerektiği
belirtilmeli
• Bazı patologlar tedavi önerisi yerine acil tekrar biyopsi
önerir.
Guo CC, Epstein JI. Mod. Pathol. 2006; 19.1528-35
• İntraduktal karsinoma + GG3 Caİntraduktal karsinoma mutlaka raporda yazılmalı ve
önemi yorumda vurgulanmalı
• İntraduktal karsinoma + yüksek grade Caİntraduktal karsinomanın belirtilmesi ek prognostik bilgi
sağlar
• HGPIN / İntraduktal karsinoma ayrımı yapılamadı- Atipik
kribriform lezyon tanısı verilip, acil rebiyopsi önerilmeli
P.08834.14
66, tPSA: 0,75
Sağ orta
ABDOMEN MRG:
Mesane tabanına, rektuma, vezikülo seminalise, mezorektal yağ dokuya infiltre
prostat kitlesi
KÜÇÜK HÜCRELİ NÖROENDOKRİN KARSİNOMA
Sinaptofizin
Kromogranin A
PAP