ÇEVRE MEVZUATI VE GÜNCEL ÇEVRE SORUNLARINA GENEL

ÇEVRE MEVZUATI
ÇEVRE MEVZUATI
1982 Anayasası
(56, 57, 63, 166 ve 169. Maddeleri )
Anayasamızın 56. Maddesi birinci fıkrası:
“Herkes sağlıklı ve dengeli bir çevrede
yaşama hakkına sahiptir.
Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını
korumak ve çevre kirlenmesini
önlemek devlet ve vatandaşların
ödevidir.”
ÇEVRE KANUNU
Amaç
Bütün canlıların ortak varlığı olan
çevrenin,
sürdürülebilir çevre ve sürdürülebilir
kalkınma ilkeleri doğrultusunda
korunmasını sağlamaktır.
Büyükşehir Belediye
Kanunu
Kanun No. 5216
Kabul Tarihi : 10.7.2004
- Sürdürülebilir kalkınma ilkesine uygun olarak çevrenin, tarım alanlarının
ve su havzalarının korunmasını sağlamak;
-
Su ve kanalizasyon hizmetlerini yürütmek, bunun için gerekli baraj ve
diğer tesisleri kurmak, kurdurmak ve işletmek; derelerin ıslahını
yapmak; kaynak suyu veya arıtma sonunda üretilen suları pazarlamak.
-
- İl düzeyinde yapılan plânlara uygun olarak, doğal afetlerle ilgili
plânlamaları ve diğer hazırlıkları büyükşehir ölçeğinde yapmak;
gerektiğinde, konut, işyeri, eğlence yeri, fabrika ve sanayi kuruluşları
ile kamu kuruluşlarını yangına ve diğer afetlere karşı alınacak önlemler
yönünden denetlemek, bu konuda mevzuatın gerektirdiği izin ve
ruhsatları vermek.
BELEDİYE KANUNU
Kanun No. 5272
Kabul Tarihi : 23 Aralık 2004
Belediyenin Görev, Yetki ve Sorumlulukları
a) Belde sakinlerinin mahallî müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını
karşılamak amacıyla her türlü faaliyet ve girişimde bulunmak.
b) Kanunların belediyeye verdiği yetki çerçevesinde yönetmelik
çıkarmak, emir vermek, belediye yasakları koymak ve
uygulamak, kanunlarda belirtilen cezaları vermek.
c) Gerçek ve tüzel kişilerin faaliyetleri ile ilgili olarak kanunlarda
belirtilen izin veya ruhsatı vermek.
d) Özel kanunları gereğince belediyeye ait vergi, resim, harç,
katkı ve katılma paylarının tarh, tahakkuk ve tahsilini yapmak;
vergi, resim ve harç dışındaki özel hukuk hükümlerine göre
tahsili gereken doğalgaz, su, atık su ve hizmet karşılığı
alacakların tarh, tahakkuk ve tahsilini yapmak veya yaptırmak.
BELEDİYE KANUNU
Kanun No. 5272
Kabul Tarihi : 23 Aralık 2004
Belediyenin Görev, Yetki ve Sorumlulukları
e) Müktesep haklar saklı kalmak üzere; içme, kullanma ve endüstri
suyu sağlamak; atık su ve yağmur suyunun uzaklaştırılmasını
sağlamak; bunlar için gerekli tesisleri kurmak, kurdurmak,
işletmek ve işlettirmek; kaynak sularını işletmek veya
işlettirmek.
g) Katı atıkların toplanması, taşınması, ayrıştırılması, geri
kazanımı, ortadan kaldırılması ve depolanması ile ilgili bütün
hizmetleri yapmak ve yaptırmak.
l) Gayri sıhhî müesseseler ile umuma açık istirahat ve eğlence
yerlerini ruhsatlandırmak ve denetlemek.
o) Hafriyat toprağı ve moloz döküm alanlarını; sıvılaştırılmış
petrol gazı (LPG) depolama sahalarını; inşaat malzemeleri,
odun, kömür ve hurda depolama alanları ve satış yerlerini
belirlemek; bu alan ve yerler ile taşımalarda çevre kirliliği
oluşmaması için gereken tedbirleri almak.
TÜRKiYE’DEKİ ÇEVRESEL
İZİN SİSTEMİ
A) 2872 SAYILI ÇEVRE KANUNU VE YÖNETMELİKLERİ UYARINCA
VERİLEN ÇEVRESEL İZİNLER
B) 1593 SAYILI UMUMİ HIFZISSIHHA KANUNU VE İŞYERİ AÇMA VE
ÇALIŞMA RUHSATLARINA İLİŞKİN YÖNETMELİK KAPSAMINDA
VERİLEN İZİNLER
C) 4857 SAYILI İŞ KANUNU VE İŞYERİ KURMA İZNİ VE İŞLETME
BELGESİ ALINMASI HAKKINDA YÖNETMELİK UYARINCA
ALINMASI GEREKEN İZİNLER
D) 167 SAYILI YERALTI SULARI HAKKINDA KANUN UYARINCA
ALINMASI GEREKEN İZİNLER
E) İMAR MEVZUATI UYARINCA ALINMASI GEREKEN İZİNLER
F) TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI MEVZUATI UYARINCA
ALINMASI GEREKEN İZİNLER
ÇEVRE KANUNU ve
TESİS/İŞLETMELER
• Çevresel etki değerlendirilmesi
Madde 10 – (Değişik: 26/4/2006 – 5491/7 md.)
– Gerçekleştirmeyi plânladıkları faaliyetleri sonucu çevre sorunlarına yol
açabilecek kurum, kuruluş ve işletmeler, Çevresel Etki Değerlendirmesi
Raporu veya proje tanıtım dosyası hazırlamakla yükümlüdürler.
– Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararı veya Çevresel Etki
Değerlendirmesi Gerekli Değildir Kararı alınmadıkça bu projelerle ilgili
onay, izin, teşvik, yapı ve kullanım ruhsatı verilemez; proje için yatırıma
başlanamaz ve ihale edilemez.
– Petrol, jeotermal kaynaklar ve maden arama faaliyetleri, Çevresel Etki
Değerlendirmesi kapsamı dışındadır.
– Çevresel Etki Değerlendirmesine tâbi projeler ve Stratejik Çevresel
Değerlendirmeye tâbi plân ve programlar ve konuya ilişkin usûl ve
esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmeliklerle belirlenir.
8
ÇEVRE KANUNU ve
TESİS/İŞLETMELER
• İzin alma, arıtma ve bertaraf etme yükümlülüğü
(1)
Madde 11 – (Değişik: 26/4/2006 – 5491/8 md.)
– Üretim, tüketim ve hizmet faaliyetleri sonucunda
oluşan atıklarını alıcı ortamlara doğrudan veya dolaylı
vermeleri uygun görülmeyen tesis ve işletmeler ile
yerleşim birimleri atıklarını yönetmeliklerde belirlenen
standart ve yöntemlere uygun olarak arıtmak ve
bertaraf etmekle veya ettirmekle ve öngörülen
izinleri almakla yükümlüdürler.
(1) Bu madde başlığı "İşletme izni ve haber verme yükümlülüğü:” iken, 26/4/2006 tarihli ve 5491
sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
9
ÇEVRE KANUNU ve
TESİS/İŞLETMELER
• Denetim, bilgi verme ve bildirim yükümlülüğü(1)
Madde 12 – (Değişik: 26/4/2006 – 5491/9 md.)
•
•
•
•
•
Bu Kanun hükümlerine uyulup uyulmadığını denetleme yetkisi Bakanlığa aittir.
Gerektiğinde bu yetki, Bakanlıkça; il özel idarelerine, çevre denetim birimlerini kuran
belediye başkanlıklarına, Denizcilik Müsteşarlığına, Sahil Güvenlik Komutanlığına,
veya Bakanlıkça uygun görülen diğer kurum ve kuruluşlara devredilir. Denetimler,
Bakanlığın belirlediği denetim usûl ve esasları çerçevesinde yapılır.
Askerî işyerleri, askerî bölgeler ve tatbikatların bu Kanun çerçevesindeki denetimi ve
neticelerine ait işlemler; Genelkurmay Başkanlığı, Millî Savunma Bakanlığı, İçişleri
Bakanlığı ve Bakanlık tarafından müştereken hazırlanacak yönetmeliğe göre
yürütülür.
İlgililer, Bakanlığın veya denetimle yetkili diğer mercilerin isteyecekleri bilgi ve
belgeleri vermek, yetkililerin yaptıracakları analiz ve ölçümlerin giderlerini karşılamak,
denetim esnasında her türlü kolaylığı göstermek zorundadırlar.
İlgililer, çevre kirliliğine neden olabilecek faaliyetleri ile ilgili olarak, kullandıkları
hammadde, yakıt, çıkardıkları ürün ve atıklar ile üretim şemalarını, acil durum
plânlarını, izleme sistemleri ve kirlilik raporları ile diğer bilgi ve belgeleri talep edilmesi
halinde Bakanlığa veya yetkili denetim birimine vermek zorundadırlar.
Denetim, bilgi verme ve bildirim yükümlülüğüne ilişkin usûl ve esaslar Bakanlıkça
çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
10
ÇEVRE KANUNU ve
TESİS/İŞLETMELER
• Ek Madde 2 – (Ek: 26/4/2006 – 5491/23 md.)
• Faaliyetleri sonucu çevre kirliliğine neden olacak
veya çevreye zarar verecek kurum, kuruluş ve
işletmeler;
– çevre yönetim birimi kurmak,
– çevre görevlisi istihdam etmek veya
– Bakanlıkça yetkilendirilmiş kurum ve kuruluşlardan bu
amaçla hizmet satın almakla
– yükümlüdürler.
Bu konuyla ilgili usûl ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak
yönetmelikle belirlenir.
11
SU YÖNETİMİ
Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği
Madencilik Faaliyetleri İle Bozulan Arazilerin Doğaya Yeniden Kazandırılması
Yönetmeliği (23/01/2010 tarih ve 27471 sayılı)
Kum Çakıl ve Benzeri Maddelerin Alınması ve İşletilmesinin Kontrolü Yönetmeliği
(08/12/2007 tarih ve 26724 sayılı)
Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği (08/01/2006 tarih ve 26047 sayılı)
Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliği
(76/464/ AB) (26/11/2005 tarih ve 26005 sayılı)
İçmesuyu Elde Edilen veya Elde Edilmesi Planlanan Yüzeysel Suların Kalitesine Dair
Yönetmelik (20/11/2005 tarih ve 25999 sayılı)
Toprak Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (31/05/2005 tarih ve 25831 sayılı)
HAVA YÖNETİMİ
Büyük Yakma Tesisleri Yönetmeliği (08.06.2010 tarih ve 27605 R.G.)
Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği (04.06.2010 tarih ve
27601 R.G.)
Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (03.07.2009 tarih ve 27277 R.G.)
Egzoz Gazı Emisyonu Kontrolü Yönetmeliği (04.04.2009 tarih 27190 R.G.)
Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği(13.01.2005 tarih ve
25699 R.G.)
Ozon Tabakasını İncelten Maddelerin Azaltılmasına İlişkin Yönetmelik
Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği(06.06.2008 tarih ve 26898
R.G.)
Benzin ve Motorin Kalitesi Yönetmeliği(11.06.2004 tarih 25489 R.G)
ATIK YÖNETİMİ
Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik (26/03/2010 tarih ve 27533 Sayılı)
Ömrünü Tamamlamış Araçaların Kontrolü Hakkında Yönetmelik (30/12/2009 tarih ve 27448 Sayılı)
Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği(30/7/2008 tarih ve 26952 Sayılı)
Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik (5/7/2008 tarih ve 26927 Sayılı)
Elektrikli ve Elektronik Eşyalarda Bazı Zararlı Maddelerin Kullanımının Sınırlandırılmasına Dair Yönetmelik
(30/5/2008 tarih ve 26891)
Poliklorlu Bifenil ve Poliklorlu Terfenillerin Kontrolü Hakkındaki Yönetmelik (27/12/2007 tarih ve 26739 Sayılı)
Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği (24/6/2007 tarih ve 26562 Sayılı)
Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği (25/11/2006 tarih ve 26357 Sayılı)
Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (22/7/2005 tarih ve 25883)
Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği (19/4/2005tarih ve 25791 Sayılı)
Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (14/3/2005 tarih ve 25755 Sayılı)
Atık Pil va Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği (31/8/2004 tarih ve 25569 Sayılı)
Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (18/3/2004 tarih ve 25406)
Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (14/3/1991 tarih ve 20814 Sayılı)
KİMYASALLAR
YÖNETİMİ
Tehlikeli Maddelerin ve Müstahzarların Sınıflandırılması,
Ambalajlanması ve Etiketlenmesi Hakkında Yönetmelik
Tehlikeli Maddelere ve Müstahzarlara İlişkin Güvenlik Bilgi
Formlarının Hazırlanması ve Dağıtılması Hakkında
Yönetmelik
Bazı Tehlikeli Maddelerin, Müstahzarların ve Eşyaların
Üretimine, Piyasaya Arzına ve Kullanımına İlişkin
Kısıtlamalar Hakkında Yönetmelik
Kimyasalların Kontrolü ve Envanteri Hakkında Yönetmelik
ÖLÇÜM VE DENETİM
İyi Laboratuvar Uygulamaları Prensipleri, Test Birimlerinin Uyumlaştırılması,
İyi Laboratuvar Uygulamalarının ve Çalışmalarının Denetlenmesi Hakkında
Yönetmelik(09/03/2010 tarih ve 27516 Sayılı)
Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında
Yönetmelik(26/4/2009 tarih ve 27214 Sayılı)
Çevre Denetimi Yönetmeliği (21/11/2008 tarih ve 27061 Sayılı)(Revize
22/10/2009 tarih ve 27384 R.G)
Çevre Görevlisi ve Çevre Danışmanlık Firma Yönetmeliği (12/11/2010)
Çevre Ölçüm ve Analiz Laboratuvarları Yeterlik Yönetmeliği (5/9/2008 tarih
ve 26988 Sayılı)
Çevre Kanununa Göre Verilecek İdari Para Cezalarında İhlalin Tespiti ve Ceza
Verilmesi ile Tahsili Hakkında Yönetmelik
ÇEVRE KANUNUNCA ALINMASI GEREKEN
İZİN VE LİSANSLAR HAKKINDA
YÖNETMELİK
Amaç ve Kapsam
• Ek-1 ve Ek-2 listesinde yer alan faaliyet ve
tesisler tarafından 2872 sayılı Çevre
Kanununa göre alınması gereken izin ve
lisanslara ilişkin tüm iş ve işlemler ile bu iş
ve işlemlere ilişkin yetkili mercilerin, çevre
yönetim birimlerinin ve çevre görevlilerinin
görev ve sorumlulukları ile işletmelerin ve
işletmecilerin yükümlülüklerini
belirlemektir.
Çevre denetim ekibinin görevleri
•
•
•
•
•
•
•
•
MADDE 8 – (1) Planlı ya da plansız/ani denetimlerde veya ihbar, şikâyet üzerine ya da
herhangi bir nedenle çevre kirliliğinin ve/veya bozulmanın ortaya çıkması durumunda
görevlendirilen çevre denetim ekibi;
a) Denetim mahalline, özellikle ihbar, şikâyet ya da kirliliğin ve/veya bozulmanın görüldüğü
durumlarda en seri şekilde olay yerine ulaşmak,
b) Çevre mevzuatı çerçevesinde; denetimi gerçekleştirmek ve çevre kirliliğinin ve/veya
ihlalin nedenini belirlemek,
c) Gerekli görülmesi halinde; ölçüm ekipmanı bulunması durumunda ölçüm yapmak, ölçüm
ekipmanının olmaması veya yeterli olmaması durumunda ilgili mevzuatta belirtilen esaslar
çerçevesinde ölçümler/analizler için numune almak ya da aldırmak,
ç) Alınan numuneleri mevzuatta belirtilen zaman içinde yetkilendirilmiş laboratuvarlara
teslim etmek/göndermek,
d) Eğer mümkün ise, ihlali fotoğraf, film ya da video çekimi, hava fotoğrafı, uydu görüntüsü
ile belirlemek,
e) Durum tespitine ve/veya ihlaline ilişkin, yapılan işlemleri denetim/Tespit Tutanağı ile
belirlemek,
f) Düzenlenen tutanak, varsa fotoğraflar, filmler, video kasetleri, hava fotoğraflarıdenetim
raporlarını bağlı bulunduğu idari para cezası vermeye yetkili makama/amirlere teslim
etmek, ile görevlidir.
ÇEVRE KANUNU GEREĞİNCE ALINMASI GEREKEN
İZİN VE LİSANSLAR HAKKINDA YÖNETMELİK
İzin/Lisansa Tabi İşletme ve Faaliyetler
Tesisler veya faaliyetler dikkate alınarak
belirlenmiştir
EK-1
EK-2
Çevreye Kirletici Etkisi
Yüksek Olan
Faaliyet veya Tesisler
10 ana başlık altında 64
tesis ve/veya faaliyet
Örnek
Petrol rafinerileri
Çevreye Kirletici Etkisi
Olan
Faaliyet veya Tesisler
10 ana başlık altında 187
tesis ve/veya faaliyet
10.13 Karışık Endüstriler (OSB
ve sektör belirlemesi
yapılamayan diğer sanayiler)
19
ÇEVRE KANUNU GEREĞİNCE ALINMASI GEREKEN İZİN
VE LİSANSLAR HAKKINDA YÖNETMELİK
Yetkili Merciiler
BAKANLIK
EK-1
İşletme ve Faaliyetler
İL ÇEVRE VE
ORMAN
MÜDÜRLÜKLERİ
Ek-2
İşletme ve Faaliyetler
Çevre Kanunu uyarınca
yapılan denetimler sonucunda
1) Kirleten Öder ilkesi
2872 sayılı Çevre Kanununun 3/g maddesine
göre,
“Kirlenme ve bozulmanın önlenmesi,
sınırlandırılması, giderilmesi ve çevrenin
iyileştirilmesi için yapılan harcamalar kirleten
veya bozulmaya neden olan tarafından
karşılanır.
Çevre Kanunu uyarınca yapılan
denetimler sonucunda
2) Kusursuz Sorumluluk İlkesi
2872 sayılı Çevre Kanununun 28 inci maddesine göre,
“Çevreyi kirletenler ve çevreye zarar verenler sebep
oldukları kirlenme ve bozulmadan doğan zararlardan
dolayı kusur şartı aranmaksızın sorumludurlar.
Çevreye verilen zararların tazminine ilişkin talepler
zarar görenin zararı ve tazminat yükümlülüğünü
öğrendiği tarihten başlayarak beş yıl ve herhalde
zarara neden olan fiilin meydana gelmesinden
itibaren on yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.”
Su Kirliliği Kontrol
Yönetmeliği
AMAÇ:
• Ülkenin yeraltı ve yerüstü su kaynakları potansiyelinin
her türlü kullanım amacıyla korunması, en iyi biçimde
kullanımının sağlanmasını ve su kirlenmesinin önlenmesi
KAPSAM:
• Su kirliliğinin kontrolü esaslarının belirlenmesi için gerekli
olan hukuki ve teknik esasların ortaya konması.
Bu Yönetmelik;
• Su Ortamlarının (deniz, göl, yüzeysel sular,yer altı suları) Kalite
Sınıflandırması ve Kullanım Amaçlarını,
• Su Kalitesine İlişkin Planlama Esasları ve Yasakları,
• Atıksuların Boşaltım İlkelerini,
• Sektörler İçin Deşarj Standartlarını,
• Alıcı Ortamlara Yapılacak Deşarjlarla İlgili İzinleri,
• Atıksu Altyapı Tesislerine Deşarj İçin, Bağlantı İzin Belgesi
Alınması,
• Doğrudan Deşarj İçin “Deşarj İzin Belgesi” Alınması,
Esaslarını Düzenlemektedir.
Suların Korunacağı Kirletici Etkenler
•
Alıcı su ortamlarında evsel, endüstriyel, tarımsal, deniz trafiği ve benzeri kaynaklardan
dolayı kirlenmeye neden olan başlıca etkenler aşağıda belirtilmiştir.
•
•
•
•
Fekal atıklar,
Organik atıklar,
Kimyasal Atıklar,
Aşırı üretim artışına neden olan besin maddelerinin, alıcı ortamın
dengesini bozacak şekilde aşırı boşaltımı,
Atık ısı,
Radyoaktif atıklar,
Deniz dibinden taranan malzeme, çamur, çöp ve hafriyat artıklarının ve
benzeri atıkların boşaltımı,
Gemilerden kaynaklanan petrol türevli katı ve sıvı atıklar (sintine suyu,
kirli
balast, slaç, slop, yağ ve benzeri atıklar),
Yukarıda sayılanların dışında kalan 31/12/2005 tarihli ve 26040 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden
Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmelik eklerinde belirtilen maddeler.
•
•
•
Isınmadan Kaynaklanan Hava
Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği
Amaç
Madde 1 − Bu Yönetmeliğin amacı; konut, toplu konut, kooperatif, site,
okul, üniversite, hastane, resmi daireler, işyerleri, sosyal dinlenme
tesisleri, sanayide ve benzeri yerlerde ısınma amaçlı kullanılan
yakma tesislerinden kaynaklanan is, duman, toz, gaz, buhar ve
aerosol halinde dış havaya atılan kirleticilerin hava kalitesi
üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak ve denetlemektir.
Kapsam
Madde 2 − Bu Yönetmelik; ısınmada kullanılacak yakma tesislerinin
özelliklerini ve işletilme esaslarını, yakma tesislerinde kullanılacak
katı, sıvı ve gaz yakıtların kalite kriterlerini ve uyulması gerekli
emisyon sınırlarını kapsar.
Kullanılması Gerekli
Yakıtlar
Yakıtlar
Madde 5 - Kullanılması gerekli yakıtlar:
a) Kömür
1) Taşkömürü, taşkömürü briketleri, taşkömürü koku,
2) Linyit kömürü, linyit kömürü briketi,
3) Turb briketi, turba,
4) Antrasit,
5) Asfaltit.
Yukarıda belirtilen yerli ve ithal kömürlerin 22 ve 23 üncü maddede
belirtilen Tablo-10, 11 ve 12’de verilen özelliklere sahip olması
gerekmektedir. Briket kömürler ise 24 üncü maddede belirtilen
özelliklere sahip olmalıdır.
Kullanılması Yasak
Yakıtlar
Kullanılması Yasak Maddeler:
• Bu maddenin (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde
belirtilen yakıtların dışındaki petrol koku,
kullanılmış mineral yağ, araba plastiği parçaları,
lastik, tezek, katı atıklar ve tekstil artıkları,
kablolar, ıslak odun, boyalı odun, plastikler,
gazete hariç olmak üzere ev eşyaları ve yemek
atıkları gibi evsel atıklar, özel atıklar, tıbbi atıklar,
asfalt ve asfalt ürünleri, boya ve boya ürünleri ile
fuel-oil kaplarının ısınma amacıyla yakılması
yasaktır.
Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolu Yönetmeliği
Yayımlandığı Resmi Gazete Tarih: 03.07.2009 Sayı :
27277
• Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı, sanayi ve enerji üretim
tesislerinin faaliyeti sonucu atmosfere yayılan is, duman, toz,
gaz, buhar ve aerosol halindeki emisyonları kontrol altına
almak; insanı ve çevresini hava alıcı ortamındaki
kirlenmelerden doğacak tehlikelerden korumak; hava
kirlenmeleri sebebiyle çevrede ortaya çıkan umuma ve
komşuluk münasebetlerine önemli zararlar veren olumsuz
etkileri gidermek ve bu etkilerin ortaya çıkmamasını
sağlamaktır.
• Madde 2- Bu Yönetmeliğin hükümleri, 1 inci maddede belirtilen
amaca ulaşmak için; tesislerin kurulması ve işletilmesi için
gerekli olan ön izin, izin, şartlı ve kısmi izin başvuruları, tesisten
çıkan emisyonun ve tesisin etki alanı içerisinde hava kirliliğinin
önlenmesi tetkik ve tespiti ile, tesislerin, yakıtların, ham
maddelerin ve ürünlerin üretilmesi, kullanılması, depolanması
ve taşınmasına ilişkin esasları kapsar.
İzne Tabi Tesisler
• Madde 5- Çalışmaları ve yapısı nedeniyle insan sağlığı
ve çevre üzerinde önemli olumsuz etkisi olan Ek 8, A ve
B listelerinde yer alan tesislerin kurulması ve işletilmesi
için, bu Yönetmelik hükümlerine göre Emisyon Ön İzni
(planlama aşamasında) ve Emisyon İzni (işletme
aşamasında) alınması gerekmektedir.
• Ek 8 Liste A’da yer alan tesislerin izni, Çevre ve Orman
Bakanlığı tarafından verilir. Bakanlık bu yetkiyi taşra
teşkilatına devredebilir.
• Ek 8, Liste B’de verilen tesislerin izni, Valilik tarafından
verilir.
Türkiye’de Atık
Yönetimi
•1930
–1580 Belediye Kanunu,
–3030 Büyükşehir Belediyesi Kanunu(Eski)
•1991 Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği
2004
Büyükşehir Belediyesi Kanunu
Ambalaj ve Ambalaj
Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği
ATIK YÖNETİMİ GENEL ESASLARINA
İLİŞKİN YÖNETMELİK
• Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; atıkların oluşumlarından
bertaraflarına kadar çevre ve insan sağlığına zarar vermeden
yönetimlerinin sağlanmasına yönelik genel esasların belirlenmesidir.
• Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, EK-IV'de listesi verilen atıkları
kapsar.
(2) Bu Yönetmelik hükümleri,
a) Atmosfere salınan gaz atıkları,
b) Radyoaktif atıkları,
c) Taş ocağı faaliyetleri ile mineral kaynakların aranması,
çıkarılması, işlenmesi ve depolanması sonucu oluşan atıkları,
ç) Hayvan kadavraları ile tarımsal atıkları (tarımda kullanılan
hayvan dışkısı ve diğer doğal ve tehlikeli olmayan maddeler),
d) Sıvı haldeki atıklar hariç atık suları,
e) Kullanım ömürleri bitmiş patlayıcıları ve atıklarını, kapsamaz.
Ambalaj ve Ambalaj Atıklarının
Kontrolü Yönetmeliği
R.G. Tarihi: 26.04.2007 R.G. No: 26562
Değişiklik: R.G. Tarihi: 16.11.2008 R.G. No: 27046
Amaç, Kapsam
Görev, Yetki ve Yükümlülükler,
Ambalajın Üretimine İlişkin Hükümler,
Ambalaj Atıklarının Geri Dönüşümü ve Geri Kazanımı,
Ambalaj Atıklarının Kaynağında Ayrı Toplanması,
Geri Kazanım Tesislerine Ön Lisans/Lisans Verilmesi,
Diğer Hükümler
Sorumluluk paylaşımı
Sanayi
Ambalaj üreticileri / ithalatçıları
Piyasaya sürenler (Dolumcu/ paketleyici/ marka
sahibi/ ithalatçı)
Belediyeler
Satış noktaları
Tüketiciler
Tehlikeli Atıkların Kontrolü
Yönetmeliği
Amaç
• Madde 1 - Bu Yönetmeliğin amacı, tehlikeli atıkların, üretiminden
nihai bertarafına kadar;
a) İnsan sağlığına ve çevreye zarar verecek şekilde doğrudan veya
dolaylı biçimde alıcı ortama verilmesinin önlenmesine,
b) Üretiminin ve taşınmasının kontrolünün sağlanmasına,
c) İthalinin yasaklanmasına ve ihracatının kontrolüne,
d) Yönetiminde gerekli teknik ve idari standartların sağlanmasına,
e) Üretiminin kaynağında en aza indirilmesine,
f) Üretiminin kaçınılmaz olduğu durumlarda, üretildiği yere en yakın
mesafede bertaraf edilmesine,
g) Yeterli bertaraf tesisi kurulması ve bu tesislerin çevresel
bakımdan sağlıklı bir şekilde kontrolüne,
h) Çevreyle uyumlu yönetiminin sağlanmasına,
yönelik prensip, politika ve programların belirlenmesi için hukuki ve
teknik esasları kapsar.
Tıbbi Atıkların Kontrolu Yönetmeliği (Mayıs 1991)
Bu yönetmeliğe göre, hastane, revir, medical laboratuvarlar, sağlık
ocakları vb yerlerden çıkan tıbbi atıklar diğer atıklardan ayrı olarak
toplanıp, özel şekilde bertaraf edilmek zorundadır.
Atık Yağların Kontrolü
• Amaç
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı, atık yağların üretiminden
bertarafına kadar,
a) Çevreye zarar verecek şekilde doğrudan veya dolaylı bir
biçimde alıcı ortama verilmesinin önlenmesine,
b) Çevre ve insan sağlığına zarar vermeden geçici depolanmasını,
taşınmasını, bertaraf edilmesine,
c) Atık yağların yönetiminde gerekli teknik ve idari standartların
oluşturulmasına,
ç) Geçici depolama, işleme ve bertaraf tesislerinin kurulması ile bu
tesislerin çevreyle uyumlu yönetimi amacıyla gerekli prensip ve
programların belirlenmesine dair usul ve esasları belirlemektir.
ATIK YAĞLAR
Yağ: mineral/sentetik esaslı ve/veya gerekli ilaveleri içeren yağlama
ürünlerini,
Baz Yağ: Rafinerilerde üretilen alifatik, (kimyasal yolla) elde edilen yağı,
Atık yağ: Kullanılmış benzinli motor, dizel motor, şanzıman ve diferansiyel,
transmisyon, gres ve diğer özel taşıt yağları ile hidrolik sistem, türbin ve
kompresör, metal kesme ve işleme, metal çekme, tekstil, ısıl işlemyağ
ürünlerin.vb,
I. Kategori Atık Yağ: Ek-1'de verilen, yeniden işlenmesine müsaade edilen
ve rejenerasyon ve rafinasyon yolu ile geri kazanıma uygun atık yağlar ile
Bakanlıktan lisans almış tesislerde ilave yakıt olarak kullanılarak geri
kazanılabilen atık yağları,
II. Kategori Atık Yağ: Ek-1'de verilen, Bakanlıktan lisans almış tesislerde
ilave yakıt olarak kullanılarak geri kazanılabilen atık yağları,
III. Kategori Atık Yağ: Ek-1'de verilen, rafinasyona uygun olmayan, ilave
yakıt olarak kullanılması insan ve çevre sağlığı açısından risk yaratan ve
lisanslı tehlikeli atık bertaraf tesislerinde zararsız hale getirilmesi gereken atık
yağları,
EKLER
• EK II-A BERTARAF YÖNTEMLERİ
• EK II B GERİ KAZANIM İŞLEMLERİ
• EK-III A TEHLİKELİ KABUL EDİLEN ATIKLARIN
ÖZELLİKLERİ
• EK-III B TEHLİKELİ ATIK EŞİK
KONSANTRASYONLARI
• EK-IV ATIK LİSTESİ
Atık Pil- Akü Atiklarının
Kontrolü
Amaç
Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı; pil ve akümülatörlerin üretiminden başlayarak nihai
bertarafına kadar;
a) Çevresel açıdan belirli kriter, temel koşul ve özelliklere sahip pil ve akümülatörlerin
üretiminin sağlanmasına,
b) İnsan sağlığına ve çevreye zarar verecek şekilde doğrudan veya dolaylı olarak alıcı
ortama verilmesinin önlenmesine,
c) Etiketleme ve işaretleme ile pil ve akümülatör ürünlerinin kalite kontrolünün, ithalatının
kontrolünün ve içerdiği zararlı madde miktarının kontrolünün sağlanmasına,
d) İthalat, ihracat ve transit geçişlerine ilişkin esasların belirlenmesine,
e) Yönetiminde gerekli teknik ve idari standartların sağlanmasına,
f) Zararlı madde içeren pil ve akümülatörlerin üretilmesinin, ihracatının, ithalatının ve
satışının önlenmesine,
g) Atık pil ve akümülatörlerin geri kazanım veya nihai bertarafı için toplama sisteminin
kurulmasına ve yönetim planının oluşturulmasına,
yönelik prensip, politika ve programların belirlenmesi için hukuki ve teknik esasları
düzenlemektir.
Pil grupları
I. Grup Piller: Nikel kadmiyum ve cıva
oksit piller hariç olmak üzere diğer pilleri,
II. Grup Piller: Nikel kadmiyum ve cıva
oksit pilleri,
Nikel Kadmiyum Pil: Şarj edilebilir sekonder
hücrelerde kadmiyumla nikel hidroksit
arasındaki kimyasal reaksiyon sonucu
kimyasal enerjinin doğrudan dönüşümü ile
üretilen elektrik enerjisi kaynağını,
Cıva İçeren Piller: Cıva oksit elektrot içeren
alkali-mangan, çinko-karbon ve cıva oksit
piller gibi pilleri,
Düğme Pil: İşitme cihazları, saatler ve
benzeri taşınabilir aletlerde kullanılan ve çapı
yüksekliğinden fazla olan yuvarlak pilleri,
Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı
Atıklarının
Kontrolü Yönetmeliği
Amaç
Madde 1 — Bu Yönetmeliğin amacı; hafriyat toprağı ile
inşaat ve yıkıntı atıklarının çevreye zarar vermeyecek
şekilde öncelikle kaynakta azaltılması, toplanması, geçici
biriktirilmesi, taşınması, geri kazanılması,
değerlendirilmesi ve bertaraf edilmesine ilişkin teknik ve
idari hususlar ile uyulması gereken genel kuralları
düzenlemektir.
Kapsam
Madde 2 — Bu Yönetmelik; kaynakları ve bileşenleri Ek1’de detaylı olarak belirtilen, beşeri faaliyetler ve doğal
afetler sonrasında meydana gelen hafriyat toprağı ile
inşaat ve yıkıntı atıklarının, üretildikleri yerlerde ayrı
toplanması, geçici olarak biriktirilmesi, taşınması, geri
kazanılması, değerlendirilmesi ve bertaraf edilmesine
ilişkin esasları kapsamaktadır.
Atıkların Düzenli Depolanmasına
Dair Yönetmelik
•
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; atıkların düzenli depolama yöntemi
ile bertarafı sürecinde;
a) Oluşabilecek sızıntı sularının ve depo gazlarının toprak, hava, yeraltı
suları ve yüzeysel suların üzerindeki olumsuz etkilerinin asgari düzeye
indirilerek çevre kirliliğinin önlenmesine,
b) Atıkların türüne göre uygun depo tabanı teknik tasarımlarının yapılması
ve düzenli depolama tesislerinin inşa edilmesine,
c) Düzenli depolama tesislerine atık kabulü işlemlerine,
ç) Düzenli depolama tesislerinin işletilmesi, kapatılması ile kapatma
sonrası kontrol ve bakım süreçlerine,
d) İşletme, kapatma ve kapatma sonrası bakım süreçlerinde sera etkisi de
dâhil olmak üzere çevre ve insan sağlığı açısından risk teşkil edebilecek
olumsuzlukların önlenmesine,
e) Mevcut düzenli depolama tesislerinin ıslahı, kapatılması ve kapatma
sonrası bakım süreçlerine
ilişkin teknik ve idari hususlar ile uyulması gereken genel kuralları
belirlemektir.