Torasik Radyoterapi Yan Etkileri

advertisement
Radyoterapide
2B’dan 4B’a
Rıza Çetingöz
DEÜTF Radyasyon Onkolojisi A.D.
UKK 2013
Radyoterapide Yenilikler Kursu
Susesi-Antalya
Sunum Planı
• Kanserde radyoterapinin yeri
• Radyoterapinin uygulanış amacı, şekli ve süreci
• İki ve 3-4 Boyutlu tedaviler
• Sonuç
•
•
•
•
•
Kanserde radyoterapinin yeri
Radyoterapinin uygulanış amacı
Radyoterapinin uygulanış şekli ve süreci
İki ve 3-4 Boyutlu tedaviler
Sonuç
Radyoterapi
• Kanser tedavisinde en sık kullanılan
• Etkili ve ucuz
• Her kurumda bulunmayan(dı)
• Mezuniyet öncesi eğitimde bir-kac saat yer alan
• En az bilinen
KHDAK
• Erken evrede:
Cerrahi uygulanmayan olgularda tek başına
• Lokal ileri evrede:
Neoadjuvan
Adjuvan
Definitif
• Metastatik hastalıkta:
Palyatif (kemik, beyin)
KHAK
• Sınırlı evrede:
Eşzamanlı KRT
Profilaktik Kranyal Işınlama (PKI)
• Yaygın evrede:
Torasik RT
Metastazlara yönelik palyatif
PKI
Sunum Planı
•
•
•
•
•
Akciğer kanserlerinde radyoterapinin yeri
Radyoterapinin uygulanış amacı
Radyoterapinin uygulanış şekli ve süreci
İki ve 3-4 Boyutlu tedaviler
Sonuç
Radyoterapinin Amacı
• Hastayı iyileştirmek amaçlı (Küratif):
Tek başına RT (definitif-radikal RT)
Başka tedavilere ek (adjuvan-neoadjuvan)
Önlem (profilaktik)
• Yakınmaların giderilmesi (Palyatif)
Radyoterapinin Temel İlkeleri
• Tümöre en yüksek
• Sağlam dokulara en az doz
• Hedef tedavi volümü içinde homojen doz
dağılımı
Dünya Sağlık Örgütü
• Tüm kanser olgularının % 50 – 60’ı RT’e
gereksinim duyar.
• Tüm kanser olgularının % 40-50’i iyileşir.
• Kanser nedeniyle ölen hastaların % 67’sinde
tümör kontrol edilememiştir.
• Işın tedavisinin amacı;
yerel-bölgesel hastalığın kontrolü
genel ve hastalıksız sağkalımı uzatmak,
kür elde etmektir.
Sunum Planı
•
•
•
•
•
Akciğer kanserlerinde radyoterapinin yeri
Radyoterapinin kullanim amacı
Radyoterapinin uygulanış şekli ve süreci
İki ve 3-4 Boyutlu tedaviler
Sonuç
Radyoterapinin Uygulama Şekilleri
• Eksternal RT (Dış tedavi)
• Brakiterapi (İç tedavi)
• Sistemik RT
Radyoterapinin Aşamaları
• Hastanın değerlendirilmesi
• Tedavi kararı
• Hedef tümörün belirlenmesi:
tümör boyutu/yerleşimi
sağlam çevre doku
hasta özellikleri
• Tedavi planlaması:
ışın tipleri
doz hesapları
farklı teknikler/ yöntemlerin karşılaştırılması
• Simülasyon (çizim, konturlama)
• Teknik
• Tedavi
• Tedavi süresince kontrol
• Tedavi sonu izlem
Sunum Planı
•
•
•
•
•
Akciğer kanserlerinde radyoterapinin yeri
Radyoterapinin uygulanış amacı
Radyoterapinin uygulanış şekli ve süreci
İki ve 3 Boyutlu tedaviler
Sonuç
Evvel zaman içinde…..
2 Boyutlu tedaviler
DÜŞÜK VOLTAJ (YUMUŞAK X-IŞINI)
CİHAZLARI
• Grenz ışını verenler ( 10KV – 20 kV)
-15 mA-25 mA
- Targetleri yüzük şeklinde
- FSD’leri düşük
- < 0.5 mm Al daimi filtre
- 10-29-43 ve 50 KV enerji seviyelerinde
“Dermopan”
- Radyasyondan korunma kurşun cam ile
- Uygulamayı kolaylaştırıcı tekerlekli
dizayn
- Doz hızı 200 000 R/dakika
- Cihaz filtresiz kullanılmamalıdır!
ORTA VOLTAJ TEDAVİ CİHAZLARI
- 120 kV-180kV 10-20 mA gücünde
çalışırlar
- FSD’leri 30-40-50 cm
- İlave 0.2-0.3-0.5-0.6 ve 1.0 mm
Cu filtre
- 10-20 mm derinliğe sahip
lezyonların tedavisi içindir.
DERİN TEDAVİ CİHAZLARI
(1950 YILINA KADAR)
SIEMENS STABILIPAN 2 DERİN TEDAVİ CİHAZI
İlk hastamız
Simülasyon
Planlama filmi
2 B planlamalar
Eksternal RT (Dış Tedavi)
Dönem
• SSD (KCU-DSP)
• SAD (KEU-DSA)
• SFD (KFU-DSF)
• Asetat- Hesap makinası-Beyaz kağıt
Port (kontrol) Film
İzlem Grafileri
BRAKİTERAPİ
2.5B Tedaviler
30 Mart 1993
IGR 31 Mart 1993
SORUNLAR
Tümör Hareketi
Tumor
Cross-sectional View
of Patient’s Chest
Some motion is mostly Anterior /
Posterior
Tumor
Hedef Volümler
CTV
PTV
GTV
ICRU50
ICRU62
3 Boyutlu Planlamalar
Modern Simülasyon
Kasnak Kolimatör
Modern Kollimatör Yapısı
Çok Yapraklı Kolimatör
Görüntülemede Yenilikler
• BT
• MRG
• PET
Tedavi planlamada teknolojik gelişmeler
• 3B planlama programları
Diğer disiplinlerle yakın işbirliği
Leksell Gamma Knife® C
… refining the Art of
radiosurgery
VMAT
RapidArc
Arc Tedavisi (Rapidarc)
Tomotherapy
Solunum Ayarlı Radyoterapi (SART )
Cyberknife
Stereotaktik ışınlamada dozimetri
Timmerman R 2007
Sunum Planı
•
•
•
•
•
Akciğer kanserlerinde radyoterapinin yeri
Radyoterapinin uygulanış amacı
Radyoterapinin uygulanış şekli ve süreci
İki ve 3 Boyutlu tedaviler
Sonuç
Sonuç
• Radyoterapi kanser tedavisinde çok sık kullanılır
• Bilişim teknolojilerindeki gelişmeler radyoterapiye kısa
sürede yansımıştır.
• 2 boyutlu tedavilerden 3-4 boyutlu tedavilere geçilmiştir.
• Disiplinler arası iletişim çok önemlidir
• İmmobilizasyon ve görüntü kılavuzluğu çok önemlidir
• Daha küçük alanlardan tümörü takip ederek yüksek dozlar
vermek olasıdır
Kurs
• Prof. Dr. Mustafa Cengiz
(Temel Kavramlar)
• Doç.Dr Şefik İğdem
(ERT tedavi aygitlarinda yenilikler)
• Prof. Dr. Mahmut Özşahin
(Planlama programlarinda yenilikler)
• Doc. Dr Seden Küçücük
(Brakiterapide yenilikler)
• Beste Atasoy
(Niteligin Saglanmasi)
• Durmuş Etiz
(Satinalma ve ihale sureci)
• Nadir Küçük
• Murat Okutan
• Dr. Şule Karaman
Olgular eşliğinde farklı planlamalar
• Prof. Dr. Enis Özyar
• Doc. Dr. Uğur Selek
• Gökhan Özyiğit
riza.cetingoz@deu.edu.tr
Download