prof. dr. mikdat kadıoğlu

advertisement
Yeni Dünya Düzeninde
Sürdürülebilir Ekonomi ve
Küresel İklim Değişikliği
Prof. Dr. Mikdat KADIOĞLU
İstanbul Teknik Üniversitesi
Meteoroloji Mühendisliği Bölümü
kadioglu@itu.edu.tr
ekonomik krizin
yanına bir de
giderek daralan
kaynaklar ve
değişen iklim!
İKLİM
DEĞİŞİKLİĞİ
ENERJİ
EKONMİK
KRİZ
Kapsam
1. Küresel İklim Değişikliği
2. Sosyo-Ekomonik Etkileri
3. “Sürdürülebilir Kararlı
Kalkınma/Kalkınmama”
4. Sonuç ve Öneriler
1. Küresel İklim Değişikliği
Risk
Doğal iklim değişiminin nedenleri
bu gün
dO-18
Son 750 bin yıl
“İnsanlar yeryüzünden silinmedikçe bir daha Buz Çağı olmayacak”
James E. Hansen
Endüstriden gelen karbon dioksit emisyonları
Arazi değişiminden
gelen karbon dioksit
emisyonları
Dünya Nüfusu
Son 150 ve
gelecek 100 yıl
Future Simulation (A2 [2071-2100] minus RF [1961-1990]): Temperature
2100,
Sıcaklıkta
Değişim
Arş.Gör. Barış ÖNOL, 2007. İTÜ Meteoroloji Müh. Bölümü
Future Simulation (A2 minus RF): Precipitation
2100,
Yağışta
Değişim
Arş.Gör. Barış ÖNOL, 2007. İTÜ Meteoroloji Müh. Bölümü
2. Sosyo-Ekonomik Etkileri
Risk
SAĞLIK
Ölüm Riskinde
Artış (Erken
Hasat)
ORMAN
SU KAYNAKLARI
2080
2020
KIYI ALANLARI
Caribbean
A
C
C
Indian
Oc ean
SMALL
ISLANDS
B
TARIM
AFETLER
Afetler biçok
sektörü etkiler!
Enerji
Su Kaynakları
Ulaşım
Şiddet
Kuvvetli Rüzgar
Toplum
Şiddetli Yağış/Sel
IPCC 4AR
Tarım
Kentler
Tehlike, savunmazsızlık,
maruziyet ve risk artıyor
Kuraklık
Sıcak Hava Dalgası
Çok-sektörlü risk
yönetimine ihtiyaç var
Maryam Golnaraghi, Ph.D.
Sıklık
Chief of Disaster Risk Reduction Programme, WMO Istanbul,
11-12 October 2010
3. “Sürdürülebilir Kararlı Kalkınma”
Risk
Afetlerden Dolayı Katlanan
ekonomik kayıplar
On yıllık karşılaştırma: 1960‘lar ile
son 10 yılın (1995-2004)*
karşılaştırması
• 3 x daha fazla afet sayısı
• 9 x daha yüksek ekonomik kayıplar
•15 x daha fazla sigortalı kayıplar
* Enflasyona göre düzeltilmiştir
1950-2004 yılları ekonomik ve
sigortalanmış kayıp trendleri
İklim Değişiminin Afetlere Olası Etkileri
• 1990’larda afetlerden dolayı görülen
küresel ekonomik kayıplar 608 milyar $
‘dan daha fazla oldu.
• 21. Yüzyılda meteorolojik afetlerden dolayı
olacak kayıpların önemli ölçüde artacağı
bekleniyor.
• Örneğin, 2050 yılına kadar ekonomik
kayıpların yılda 300 $ milyara ulaşması
bekleniyor
Gelişmekte olan ülkeler afetlerden en
şiddetli etkilenen ülkelerdir
22
World Meteorological Organization
Afet yönetimi bir sürdürebilir kalkınma
problemidir; sadece arama ve kurtarma değil..
Afetlerin
etkisi
Percent change in the yearly heating energy requirement (%)
Yıllık toplam
ısıtma enerjisi
talebindeki
değişim
yüzdeleri
0
İstanbul
-10
-20
-30
-40
-50
0
1
2
3
Delta T (°C)
4
5
Kadıoğlu, M, and A.
Durmayaz, 2001: Impact
of climate change on the
residential heating energy
requirement and fuel
consumption in Istanbul,
ECOS’1 First
International Conference
on Applied
Thermodynamics,
Istanbul, July 4-6, 2001.
Percent change in the yearly cooling energy requirement (%)
Yıllık
toplam
soğutma
enerjisi
talebindeki
değişim
yüzdeleri
200
Adana
150
100
50
0
0
1
2
3
Delta T (°C)
4
5
Durmayaz, A. And
Kadıoğlu, M., 2001:
Assessment of the
impact of global
warming on the
residential cooling
energy requirement
in Adana. 4th
International Thermal
Energy Congress.
Türkiye’de iklim değişikliğini,
afetleri ve onların sosyo-ekonomik
etkilerini dikkate almadan
sürdürülebilir bir kalkınma
gerçekleştirmek mümkün değildir
Sektörlere göre toplam seragazı emisyonları (milyon ton CO2 eşdeğeri)
1990
1995
2000
2005
2007
Enerji
132,13
160,79
212,55
241,45
288,33
Endüstriyel İşlemler
13,07
21,64
22,23
25,39
26,18
Tarımsal Faaliyetler
18,47
17,97
16,13
15,82
26,28
Atık
6,39
20,31
29,04
29,75
31,85
Toplam
170,06
220,72
279,96
312,42
372,64
1990 yılına göre artış yüzdesi
-
29,8
64,6
83,7
119,1
Türkiye’de CO
Kaynakları
2
Türkiye’de
Enerji Talebi
2007
2000
1990
Türkiye
enerjide % ≈75
dışa bağımlı,
kişi başına CO2
miktarı, Dünya
ortalamasının
üzerinde ve çok
hızlı
yükselmekte!
En temiz enerji?
enerji yoğunluğu
“Aşırı borçlanma, vb
yöntemler ile gerçekci
olmayan ekonomik büyüme
hedefleri ekonomik
krizlerin ve iklim
değişikliğinin başlıca
nedenidir”
4. Sonuç ve
Öneriler
“Barış için geldik.
Çöplük nerede?”
Yeni teknolojinin geliştirilmesi mi!
Afet Yönetim Sistemi
Risk yönetimi
2
1
Hazırlık
Tahmin ve Erken
Uyarı
Zarar
Azaltma
Afet
Koruma
Düzeltme
Etki Analizi
Yeniden yapılanma
Müdahale
İyileştirme
Kriz yönetimi
4
3
Küresel İklim Değişimini Ülkelere
Zarar Verme Oranları
Küresel iklim değişimi problemi, bir
etik sorundur...
Zarar Görme Oranları
http://www.physorg.com/news113671129.html
Çözüme Etiksel Yaklaşımlar
1. Zarar ve ziyan için sorumluluk
2. Atmosferik Hedefler
3. Emisyon Azaltmanın Paylaştırılması
4. Bilimsel Belirsizlik
5. Ulusal Ekonomilere Maliyeti
6. Bağımsız olarak harekete geçme
7. Yeni Teknoloji Potansiyeli
8. Prosedürel Adalet
9. İnsan Hakları
Kyoto Protokolünün Önerdiği
Politikalar ve Önlemler
•
•
•
•
•
Enerji verimliliğinin artırılması
Yenilenebilir enerjinin geliştirilmesi
Sürdürülebilir tarımın desteklenmesi
Metan emisyonlarının geri kazanılması
Sera gazı yutaklarının korunması ve
yaygınlaştırılması
• Emisyonların azaltılması
SGE’lerin yüzde 20 azaltılmasının maliyetinin Gayri Safi Yurtiçi
Hâsıla’nın % 1’inden az olacağı hesaplanıyor. Yani, ortalama 6
aylık ekonomik büyümeden vazgeçmek anlamına geliyor.
Dünya üzerindeki ekonomilerin sonsuza kadar büyümesi de
mümkün değil!
Özet:
1. Ekonomik krize rağmen küresel iklim
değişikliği ile mücadele etiksel bir
zorunluluktur.
2. Küresel iklim ile mücadele sanıldığı kadar
pahalı ve iş alanı daraltıcı değildir.
3. Aşırı borçlanma, vb yöntemler ile gerçekci
olmayan ekonomik büyüme hedefleri
ekonomik krizlerin ve iklim değişikliğinin en
büyük nedenidir…
Sonuç olarak:
Çözüm, küçülen ya da büyüyen değil
"kararlı ekonomi" politikaları.
Yani tüketim ve ekonomik büyümenin eşitlendiği bir
"sürdürülebilir kararlı kalkınma" politikası, hem
ekonomik krizlerin ortaya çıkmasını, hem de doğal
kaynakların aşırı tüketilmesini engelleyebilir
Bunun için de:
Bilmek yetmez; uygulamalıyız.
İstemek yetmez; yapmalıyız.
(Goethe)
Download