sığa ve dielektrikler

SIĞA VE DİELEKTRİKLER
Yük depolamayan bir aygıt olan kondansatörler çeşitli elektrik devrelerinde yaygın
olarak kullanılırlar. Örneğin; radyo alıcılarının frekans alıcılarında, güç kaynaklarında filtre
olarak, otomobil ateşleme sistemlerinde kıvılcımları yok etmede, elektrik flaş ünitelerinde
yaygın olarak kullanılır.
Bir kondansatör, esas olarak iki iletken arasına konulan bir yalıtkandan ibarettir. Böyle
bir kondansatörün sığası, geometrisine ve yüklü iletkenleri ayıran dielektrik denilen maddeye
bağlıdır. Dielektrik çeşitli elektriksel özelliklere sahip olan yalıtkan maddedir.
SIĞA’NIN TANIMI: Aralarında V kadar potansiyel farkı olan iki iletken ele alalım. Bu
iletkenlerin eşit ve zıt yüklere sahip olduğunu varsayalım. Bu durum, bir bataryanın
kutuplarına iki yüksüz iletken bağlanarak elde edilebilir. İki iletkenin böyle bileşimine
kondansatör denir.
Bir kondansatörün (kapasitörün) C sığası, iletkenlerden biri üzerindeki yükün büyüklüğünün,
bu iletkenler arasındaki potansiyel farkının büyüklüğüne oranı olarak tanımlanır:
C=Q/V
Bir aygıtın sığası, onun depoladığı yük miktarı ve elektriksel potansiyel enerjinin bir
ölçüsüdür. Sığanın birimi Michael Farady’ın onuruna (F) farad’dır.
Farad çok büyük bir sığa birimidir. Pratikte pek çok aygıtın sığası mikrofarad (1mf = 10-6F)
ile pikofarad (1pf = 10-12F) arası değerler alır.
Kondansatörlerin Bağlanması:
Paralel Bağlama:Kondansatörün soldaki plakası bataryanın sol kutbuna bağlanır ve plakalar
ile batarya aynı potansiyelde olur.
Kondansatörlerin maximium yüklerine Q1 ve Q2 diyelim, ozaman her iki kondansatörde
toplanan toplam yük Q = Q1 + Q2 olur.
Paralel devredeki kondansatörlerin her birinin uçları arasındaki potansiyel farkı aynıdır ve
bataryanın V gerilimine bağlıdır.
Q = Q1 + Q2 den;
Q=Ceş .V , Ceş .V = C1V+C2V veya
Ceş = C1+C2 olur. (paralel bağlama)
Seri Bağlama: Seri bağlı kondansatörlerde, plakalar arası yükün büyüklüğü aynı olmalıdır.
1/Ceş = 1/C1+1/C2 (seri B.)
Ampermetre: Akım,bir elektrik devresinde ölçülmesi istenen en önemli nceliklerden biridir.
Akım ölçen alete ampermetre denir. Ampermetre devreye seri bağlanı
Voltmetre: Potansiyel farkını ölçen alete voltmetre denir. Devrede herhangi iki nokta
arasındaki potansiyel farkı, devreyi kesmeden bir voltmetrenin uçlarını o devre elemanına
paralel bağlayarak ölçülebilir.