temel elektronik deneylerinin pc-tabanlı veri toplama çözümleri

TEMEL ELEKTRONİK DENEYLERİNİN PC-TABANLI VERİ
TOPLAMA ÇÖZÜMLERİ SUNAN OTOMASYON
YAZILIMLARI İLE GERÇEKLEŞTİRİLMESİ
CONDUCTING OF BASIC ELECTRONICS EXPERIMENTS
USING PC-BASED DATA ACQUISITION SOFTWARES
Yrd. Doç. Dr. H. Korkmaz
Marmara Universitesi, Teknik Eğitim Fakültesi, Elektronik-Bilgisayar Eğt. Bölümü
Kadikoy /Istanbul, TURKIYE
hkorkmaz@marmara.edu.tr
Arş. Gör. A. Yayla
Marmara Universitesi Teknik Bilimler MYO, Kadikoy /Istanbul, TURKIYE
acetinkaya@marmara.edu.tr
Teknik Öğretmen K. Yıldız
Marmara Universitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Öğrencileri
Teknik Öğretmen Ş. Erdal
Marmara Universitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Öğrencileri
ÖZET
Bu çalışmada tasarlanan deney kartları ile ELC 136 kodlu Elektronik Teknolojilerine Giriş (ETG) dersi laboratuar uygulama deneylerinden Ohm
kanunu, paralel, seri- paralel direnç bağlantılarında akım ve gerilim ilişkisi, Kirchhoff’un Gerilimler ve Akımlar Kanunu; ELC212 kodlu Elektronik
1 dersi laboratuar uygulama deneylerinden zener diyot karakteristiği ve zenerli gerilim düzenleyici devrede giriş geriliminin ve yük direncinin
değişiminin çıkış gerilimi üzerindeki etkileri incelenebilmektedir. Öğrencilerin deneyleri hazırlanan bir kullanıcı arayüzü üzerinden laboratuar
içinde gerçekleştirebilmeleri sağlanmıştır. Bu çalışma, MUFBE PC Tabanlı Veri Toplama Çözümleri isimli Yüksek Lisans Dersi projeleri
kapsamında üretilmiş bir çalışmadır.
Klasik yöntemde öğrencilerin deneyleri gerçekleştirebilmeleri için, bir ölçü aletine, bir DC ya da AC kaynağa, bir protoboard’a ve devre
elemanlarına ihtiyaçları vardır. Öğrenci her bir deney için gereken devre elemanlarını board üzerine uygun bir şekilde yerleştirmelidir.
Bilgisayar destekli bu çözümde ise ölçü aleti yerine Advantech PCL 818 HG veri toplama kartının AI (Analog Giriş) terminalleri ve ayarlı DC
güç kaynağı yerine de aynı kartın AO (Analog Çıkış) terminali kullanılmaktadır. Ayrıca bu çalışmada tüm deney devre elemanlarını barındıran,
ölçüm ve giriş işareti bağlanacak terminalleri hazır bir deney kartı tasarlanmıştır. Kart üzerinde uygun deney ve deneye uygun eleman değeri
seçimi, veri toplama kartının DO (Sayısal Çıkış) terminalleri aracılığı ile gerçekleştirilmektedir.
Anahtar Kelimeler: VisiDAQ, daqView, USB Data Acquisition, Kullanıcı Arayüzü, PC Tabanlı Elektronik Eğitimi
ABSTRACT
In this paper, Ohm’s Law, current and voltage relations in serial-parallel, Parallel resistor connections, Kirchhoff’s Current Law and Kirchhoff’s
Voltage Law experiments of ELC 136 Introduction to Electronics Technology and zener diode characteristic, the effects of input voltage and
load resistor changes on output voltage in zener voltage regulation experiments of ELC212 Electronics 1 course can be analyzed with the
designed experiment board. It is provided for the students to realize the experiments via the designed user interface in-laboratory. This study is
the result of MUFBE PC Based Data Acquisition Solution masters’ degree course.
In the typical method, a measurement instrument, a DC or AC power supply, a protoboard and circuit elements are needed to carry out the
experiment. Every circuit element must be put on the board properly. In this computer aided solution, AI terminals of Advantech PCL 818 HG
data acquisition card (Analog Input) is used instead of using a measurement instrument and AO (Analog Output) terminal is used instead of
using a variable DC power supply. Furthermore in this study, a board consisting of measuring and input signals contains all circuit
components. On the board, the selection of appropriate experiment and component is conducted by the data acquisition card’s DO (Digital
Output) terminals.
Keywords: VisiDAQ, daqView, USB Data Acquisition, User Interface, PC Based Electronics Education
GİRİŞ
laboratuardaki PC ler üzerinde çalışsın, ilerleyen süreçle
beraber önemini yitirmeye başlamıştır. Diğer taraftan hem
yurtiçi hem de yurt dışı çalışmalarda simülasyon tabanlı
eğitimin, öğrenmeye pozitif yönde katkı sağladığı
vurgulanmaktadır. Ancak yine aynı çalışmalarda, bu
ortamlarda öğrencilerde gerçek cihaz ve malzemelerin
bulunduğu bir laboratuarda oluşan el becerisinin oluşmadığı,
tamir-bakım-onarım becerilerinin gelişemediği, güncel
elektronik devre elemanlarını tanıma ve kullanma zorlukları
vb olumsuz davranışların oluştuğuna da değinilmektedir.
Uzaktan Eğitim Teknolojilerinin gelişimi sürecinde yeni web
teknolojilerinin
ortaya
çıkması,
bunu
destekleyen
donanımların yaygınlaşması, geliştirilen simulasyonlarla
eğitimlerin tamamlanıp; sonuçların alınması aslında
simülatörlerin pek de fazla gerçek uygulamaların yerini
tutamayacağı sonucunu ortaya çıkarmıştır. (Sapijaszko, &
Sapijaszko 2004, Cheng. & Chan C & Cheung & Sutanto D.
2002). Yukarıda sıralanan sebeplerden ötürü simülasyonlar
ister
web
üzerinden
yayınlanmış
olsun,
isterse
448
Uzaktan Eğitim Teknolojilerinde gerçeğe en yakın çözümü
sunan model, uzaktan erişimli gerçek zamanlı laboratuar
uygulamalarıdır. (Baccigalupi, & De Capua. & Liccardo
2006) Gerçek cihaz ve devre elemanları ile oluşturulan bu
çalışmalarda, çeşitli web teknolojileri kullanılarak internet
ortamına aktarılabilmekte; zaman ve mekan kısıtlaması
olmadan kullanılabilmektedir. Böylelikle gerçeğe en yakın
sanal uygulamalar geliştirilebilmektedir.
Bu
çalışmanın
kazanımlarından
biri
de
güncel
uygulamalarda yerini almış, yeni teknolojileri kullanan devre
elemanlarını, basit ve anlaşılır şekilde mevcut müfredata
uyarlanmasıdır.
ETG deney kartı
görülmektedir.
açık
devre
şeması
Şekil
2’
de
Bu çalışmada uzaktan erişime kolaylıkla adapte edilebilecek
deney kartları tasarlanmış ve laboratuar-içi kullanıma uygun
yeni bir model oluşturulmuştur. Bu çalışma, bir sonraki
adımda uzaktan cihaz kontrolüne izin veren, tamamlanan bir
uygulamayı web ortamına taşımaya elverişli LabVIEW,
Matlab, vb yazılımlarla gerçekleştirilerek, uzaktan erişimli
hale rahatlıkla getirebilir (Azaklar 2007)
SİSTEM TASARIMI
Bu çalışmada, ETG ve ELC1-Zener uygulamalarının
VisiDAQ
ve
DaqVIEW
yazılımları
aracılı
ile
Şekil 2. ETG Deney Kartı Açık Devre Şeması
Bu çalışmada deney, 2 paralel kol, 3 paralel kol ve 4 paralel
kol olmak üzere 3 tipte, öğrenci deney kartı üzerine
herhangi
bir
devre
elemanı
eklemeksizin
veya
çıkartmaksızın otomatik olarak tekrar tekrar değiştirilebilir
şekilde hazırlanmıştır (Azaklar 2007). Örneğin 2-kol için, S5
ve S6 anahtarları “1”; S6 ve S7 anahtarları ise “0”
konumundadır.
gerçekleştirilebilmesi için Şekil 1’de görülen donanım yapısı
kullanılmıştır. Burada VisiDAQ yazılımı Windows 98 işletim
sistemine sahip bir bilgisayar ile kontrol imkânı sağlamakta;
buna karşın DaqVIEW yazılımı USB bağlantılı PC veya
Laptop ile kontrol imkânı vermektedir.
Tasarlanan devre kartı üzerinden istenilen deneyin
seçilebilmesi için Philips 4016 elektronik anahtarlama
entegresi kullanılmıştır. Bu entegre içerisinde 4 adet anahtar
bulunmaktadır. Bu anahtarlardan her biri için bir Enable ucu
bulunmakta ve bu uca +5V verilmesi ile anahtar “ON-kapalı”
konumuna geçmektedir (Philips).
Anakol akımının ölçümü, PCL 818 HG DAQ kartı ve PCL
8115
terminal
board
üzerinden
dolaylı
olarak
gerçekleştirilmiştir. Bunun için deney kartı tasarımında
değeri bilinen bir referans direnci kullanılarak (Rref=1KΩ);
bu direnç üzerinden geçen akım hesaplanarak; ana kol
akımı ölçülmüştür.
Şekil 1: l Sistemin Genel Yapısı
Deney kartı üzerinde Şekil 2’de görüldüğü gibi AI1, AI2, AI3
olarak işaretlenmiş ölçüm noktaları belirlenerek, bu
noktaların gerilimleri DAQ kartın Analog Girişlerinden
ölçülmüştür. Daha sonra UPB nesnesi ile 1 nolu formül
kullanılarak devreden geçen toplam akım hesaplanmıştır.
Deney Kartlarının Tasarımı
Deney kartlarının tasarımında öğrencilerin klasik yöntemde
kullanma olanağı bulamadıkları devre elemanlarının
kullanımı özellikle düşünülmüştür. Elektronik Teknolojilerine
Giriş dersi Teknik Eğitim Fakülteleri’nde öğrencilerin
mesleğe yönelik karşılaştıkları ilk ders olması sebebi ile
burada öğrencinin öğrenme isteği en üst düzeye çıkarılmalı;
Elektronik mesleğine karşı ilgileri çekilmelidir. Dolayısıyla
derse klasik devre elemanları yerine güncel teknolojiye
sahip devre elemanları ile bir başlangıç; özellikle de Meslek
ve Teknik liselerden gelen ve elektronik malzemelerle zaten
tanışmış olan öğrencilerin dikkatini çekebilmek için
kaçınılmazdır. Buradan yola çıkılarak, mekanik bir anahtar
yerine yarıiletken anahtar elemanın (entegre şeklinde)
kullanılabileceği; diğer taraftan elle pot ucu çevrilerek değeri
değiştirilebilen ayarlı bir direncin yerine getirdiği görevi
sayısal olarak kontrol edilen bir potansiyometrenin de
karşılayabileceği, ders içeriklerinde öğrenciye aktarılmalıdır.
I toplam= (AI3-AI2) / Rref
(1)
Kol akımları ise AI1 analog girişinden ölçülen potansiyel fark
değeri, örneğin 2 paralel kol durumu için, değerleri bilinen
kol direnç değerlerine bölünerek
I 1= AI1/ R1
(2)
ve
I 2= AI1/ R2
(3)
2 ve 3 nolu eşitlikler kullanılarak hesaplanmış ve arayüz
üzerinden öğrenciye sunulmuştur.
Anahtarların 1 ve 0 konumlarının belirlenmesinde DAQ
kartın sayısal çıkışları (Digital Output-DO) kullanılmıştır.
449
Şekil 3’de ise ELC-1 Zener uygulamaları kartında yer alan
devrelerin açık şeması gösterilmektedir. Bu deneyde zener
gerilim regülasyonu deneyini gerçekleştirmek için yük
elemanı olarak Xicor X9103 sayısal potansiyometre
kullanılmıştır. Xicor X9103, sayısal olarak kontrol edilebilen
ve
üzerindeki
direnç
değerini
saklayabilen
bir
potansiyometredir. X9103 ün maksimum değeri 10KΩ’dur
ve 100 birimlik bir direnç dizisine sahiptir (Xicor). Burada
sayısal potansiyometrenin INC, U/D ve CS pinlerini kontrol
etmek amacıyla 3 adet sayısal çıkış (DO) kullanılmıştır. AI2
kanalından devrenin besleme gerilimi okunmaktadır. AIO ile
gerilim regülasyonu devresinde zener diyot üzerine düşen
gerilim ölçülmektedir.
Visidaq Builder içerisinde bu arayüz hazırlanırken ilk olarak
açılan pencerede File-Add/Delete-Add Display seçeneği ile
yeni bir Display penceresi eklenir ve istenilen nesneler
arayüze
yerleştirilir. Anasayfa üzerinde Elektronik
Teknolojilerine Giriş (ETG) ve Elektronik 1 içeriğinde yeralan
ZENER uygulamaları deneylerinin seçimine ilişkin iki adet
“Menü Display Buton Menu“ nesnesi kullanılmıştır. Bu menü
butonları sayesinde ETG ve ELC1-ZENER arayüzlerine
geçiş sağlanmaktadır.
Anasayfada yer alan resimler ise Task Desinerda yer alan
kullanıcı
tarafından
programlanabilir
blok
(User
Programmable Block-UPB) yardımıyla Display Designer
penceresinde “Conditional Bitmap Display Item” nesnesi ile
gösterilmektedir (Korkmaz & Erdal & Buldu 2005).
DENEYLERİN GERÇEKLEŞTİRİLMESİ ve UYGULAMA
SONUÇLARI
Ana sayfada yer alan ELC1-ZENER menü butonu tıklanarak
ELC1-ZENER deneyleri ana sayfasına erişebilir. Yine aynı
şekilde ana sayfada yer alan ETG menü butonu tıklanarak
ilgili ETG deneylere ait sayfaya erişim mümkün olmaktadır.
Bu deneylerden zener diyot karakteristiği deneyi kullanıcı
arayüzü görüntüsü Şekil 5’de görülmektedir. Deney seçim
butonu sayesinde ise kullanıcı tekrar ana sayfaya dönüp
başka bir deneyi seçebilir.
Arayüzde bir adet deney seçim penceresine dönmek için
menü butonu, zener diyot akım-gerilim ilişkisini gösteren XY grafiği, S1 anahtarının kontrolünü sağlayan S1 butonu,
analog girişlerden(AI) okunan değeri görmek için “text
display” nesnesi ve analog çıkıştan (AO) faydalanılarak
devre kaynak gerilimini ayarlamak için “Numeric Control
Display Item” nesnesi yer almaktadır.
Şekil 3. ELC-I-Zener Deney Kartı Açık Devre Şeması
Display penceresinde yer alan kontrollere ait bloklar Şekil 6
da Task Designer penceresinde görülmektedir. Bu
pencerede yer alan bloklardan “log” nesnesi program
çalışırken ölçülen değerleri bir dosyaya kaydedilmesini
sağlar. UPB1 bloğu ile AO’ların kontrolü sağlanmıştır.
Aşağıdaki
kod
parçacığı
bu
blokun
içerisindeki
karşılaştırmayı göstermektedir.
Arayüz Tasarımı
ETG ve ELC1-Zener deneylerinin VisiIDAQ ortamında
gerçekleştirilmesinde kullanılan ana giriş sayfasına ait
arayüz Şekil 4 te görülmektedir.
VisiDAQ programında “Display designer” ve “Task designer”
olmak üzere 2 penceresi bulunmaktadır. Kullanıcı isterse
birden fazla Display designer ile Task designer penceresi
ekleyebilir (Advantech,Total,VisiDAQ).
Şekil 5. Zener Karakteristiği Deneyi Display Designer Ana
Sayfası
Şekil 4. Deney Seçim Ana Sayfası
VisiIDAQ Display designer penceresinde program çalışırken
kullanıcının görebileceği kısımlar yer almaktadır. Task
designer penceresinde ise program çalışmaya başlamadan
önce kullanılan kontrollere ait bloklar yer almaktadır.
Program çalışırken kullanıcı bu pencereye müdahele
edemez.
450
hesaplanması gerçekleştirilmiştir. Bu deneyde kol
akımlarının hesaplanabilmesi için “UPB” nesnesi kullanılmış
ve her bir durum için ayrı bir hesaplama programı
yazılmıştır. Deneyde kullanılan Philips 4016 anahtarlama
entegresi içerisinde yer alan her bir anahtar 9,2-9,6 V luk
besleme gerilimi kullanıldığında 80-100 Ω arası bir direnç
değeri göstermektedir (Philips). Teorik hesaplamalar bu
durum göz önünde bulundurularak yapılmıştır Bu program
parçacığı aşağıda görülmektedir.
IF(TAG9&& TAG10&&TAG1&& TAG2)
{
A= (AI1[1])/3.4; // R1=3,3K+ 100 Ω=3400 Ω
output(#1,A);
B=(AI1[1])/4.8;
output(#2,B);
C=(AI1[1])/1.2;
output(#3,C);
D=(AI1[1])/2.3;
output(#4,D);
I=A+B+C+D;
output(#0,I);
}
else IF(TAG9&& TAG10&&TAG1)
{
A= (AI1[1])/3.4;
output(#1,A);
B=(AI1[1])/4.8;
output(#2,B);
C=(AI1[1])/1.2;
output(#3,C);
output(#4,0);
I=A+B+C;
output(#0,I);
}
else IF(TAG9&& TAG10)
{
A= (AI1[1])/3.4;
output(#1,A);
B=(AI1[1])/4.8;
output(#2,B);
output(#3,0);
output(#4,0);
I=A+B;
output(#0,I);
}
else
{
output(#0,0);
output(#1,0);
output(#2,0);
output(#3,0);
output(#4,0);
}
Kirchhoff un Akımlar Kanunu
Şekil 6. Zener Karakteristiği Deneyi Task Designer Ana
Sayfası
Şekil 7’de ise KAK deneyine ait kullanıcı ara yüzü
görülmektedir.
Şekil 7. KAK Display Designer Deneyi Ana Sayfası
KAK yukarıda da anlatıldığı gibi bir düğüm noktasına giren
akımların toplamı, düğüm noktasından çıkan akımların
toplamına eşit olması prensibine dayanmaktadır. Bu
bağlamda gerçekleştirilen VisiDAQ yazılımında 3 paralel kol
için ölçülen değerler ve teorik sonuçlar Tablo 1’de verilmiştir.
Tablo 1. KAK 3 paralel kol teorik ve ölçüm sonuçları
Akım
Değerleri
I
I1
I2
I3
Şekil 8. KAK deneyi Task designer penceresi
Kart üzerindeki gerilim ölçme noktaları veri toplama kartının
AI terminallerine bağlanmış ve VisiDAQ AI nesneleri
aracılığı ile de programa aktarılarak; kol akımlarının
451
Teorik
Sonuçları
5,12 mA
1,13 mA
0,8 mA
3,21mA
Ölçülen
Sonuçları
4,60 mA
1,01mA
0,72 mA
2,82mA
Zener Diyot Karakteristiği
Zener Diyot Karakteristiği devresinde 5.1V’luk bir zener
diyot kullanılmıştır. VisiDAQ ile yapılan ölçüm sonuçları log
dosyaları halinde kaydedilebilmektedir. Öte yandan
PersonalDaq55 ünitesinin DaqVIEW yazılımının böyle bir
otomatik
kayıt
işlemini
destekleyen
bir
nesnesi
olmadığından, bu ölçümler yapılırken VisiDAQ ölçümlerinde
kaydedilmiş kaynak gerilimi (Vsupply) değerlerine yakın
değerler kullanılarak ölçülen çıkış gerilimleri manuel olarak
kaydedilmiştir (IOTech).
D1 diyodu üzerinden geçen akım hesaplanırken ölçülen
Vsupply ve VD1 gerilimlerinin farkı, KAK deyinde de anlatıldığı
gibi değeri bilinen R1 direncine bölünerek 4 nolu eşitlikte
gibi hesaplanır.
ID= (Vsupply-VD1)/R1
(4)
Zener Diyot Karakteristiği devresinde, kaynak gerilimi zener
gerilimine yaklaştıkça, zener diyodun üzerindeki gerilim
(VD1) de artmaktadır. VD1 gerilimi eşik gerilimi (~0.8V)
değerine gelene kadar diyot üzerinden geçen akım(ID) çok
küçük; ancak eşik gerilimi değerinin üzerine çıkıldığında I D
akımında büyük bir artış gözlenmektedir.
a)
ID akımının VD1 gerilimine bağlı değişimi Şekil 9 ve 10’daki
grafiklerden gözlenebilmektedir.
Ölçüm sonuçlarının çizdirilmesinin yanı sıra Microsoft
Excel’de Eğri Uydurma yöntemiyle eğrilerin matematiksel
ifadeleri bulunarak, VisiDAQ ve DaqVIEW programlarında
elde edilen ölçümlerinin detaylı karşılaştırması yapılarak;
aralarındaki ölçüm benzerliği ortaya konmuştur.
Zener Gerilim Regülasyonu devresinde 3.3V’luk zener
gerilimine sahip olan bir zener diyot kullanılmıştır. VisiDaq
ile yapılan ölçüm sonuçları log dosyaları halinde
kaydedilmektedir. Fakat diğer taraftan Daqview yazılımında
böyle bir imkanı olmadığı için Zener Diyot Karakteristiği
devresinde izlenen yöntem burada da kullanılmıştır.
b)
Şekil 9. Zener İleri yön Karakteristiği a)VisiDAQ Ölçümlerine
Göre b) DaqVIEW Ölçümlerine Göre
Zener Gerilim Regülasyonu devresinde yapılan ilk
ölçümlerde yük direnci (R2) sabit tutularak, D2 diyodunun
kaynak geriliminin değişimine bağlı olarak, gerilimi regüle
etmedeki başarısı incelenmiştir. Şekil 10 a ve b grafiklerden
görüleceği üzere kaynak gerilimi (Vsupply) zener geriliminin
üzerine çıkana kadar D2 üzerindeki gerilimdeki (VD2) artış
miktarları fazladır. Ancak Vsupply zener geriliminin üzerine
çıktığında VD2 geriliminde çok büyük değişimler
olmamaktadır. Bu da gerilim regülasyonu işleminin başarılı
olduğuna dair bir gösterge kabul edilebilir.
.Şekil 11’de yük direnci ile VD2 geriliminin ilişkisini gösteren
grafik incelendiğinde, yük direnci ilk 200 ölçüme kadar
azaldığı süre boyunca VD2 geriliminde önemli bir değişiklik
gözlenmemektedir. Bu bölgede D2 diyodu başarılı bir
regülasyon performansı sergilemektedir. Öte yandan son 80
ölçüm boyunca R2 direncinin değeri azaltılmaya devam
edilmesiyle beraber, VD2 geriliminde de bu paralelde bir
düşüş gözlenmektedir. D2 diyodunun olduğu koldaki bileşke
direnç düştüğü için giriş direncinin (R1) üzerine düşen
gerilim artacaktır. Böylelikle D2 diyodu gerilim regülasyonu
işlemini bu bölgede sürdüremeyecektir.
Zener Gerilim Regülasyonunda Yük Direncinin Etkisi
Zener Diyot Karakteristiği devresinde kullanılan Microsoft
Excel’deki Eğri Uydurma yöntemi burada da kullanılarak
eğrilerin matematiksel ifadeleri arasındaki benzerlikten yola
çıkarak VisiDaq ve Daqview ölçümlerinin karşılaştırması
yapılmıştır.
Zener Gerilim Regülasyonu devresinde yapılan ikinci
ölçümlerde kaynak gerilimi ortalama 4.4V değerinde sabit
tutularak, R2 değeri kademeli olarak azaltılmıştır (Xicor).
Böylelikle D2 diyodunun R2 direncinin (yük) azalması
karşısında VD2 geriliminin değişimi gözlemlenmiştir. Bu
ölçümler yapılırken sadece VisiDAQ ortamı kullanılmıştır.
Bunun nedeni X9103’ün INC girişine darbe sinyallerini
VisiDAQ arayüzündeki butonlar yardımıyla üretebilmektir.
DaqVIEW arayüzünün kısıtlı imkânları sayısal çıkışlardan
darbe sinyalleri üretilmesini oldukça güçleştirmektedir.
VisiDAQ’ın sayısal çıkış terminalinden darbe işareti
üretilerek, direnç değişimi 280 adımda tamamlanmıştır.
a)
452
arayüz tasarımında VisiDAQ’a göre daha yetersiz olduğu
görülmüştür.
KAYNAKLAR
Advantech Drivers Supporting for Industrial Automation CDROM
Advantech PCL-818HG Veri Toplama Kartı Kullanma
Kılavuzu
Azaklar, S. (2007). Uzaktan Erişimli Elektronik Laboratuvarı
Tasarımı, MU FBE YLisans
b)
Baccigalupi, A. & De Capua, C. & Liccardo, A. (2006).
Overview on Development of Remote Teaching
Laboratories: from LabVIEW to Web Services.
IMTC 2006 – Instrumentation and Measurement
Technology Conference.
Şekil 10. R2 (Yük) Sabitken Zener Gerilim Regülasyonu
Grafiği a) VisiDAQ Ölçümlerine Göre b) DaqVIEW
Ölçümlerine Göre
Cheng K. W. E. & Chan C. L. & Cheung N. C. & Sutanto D.
(2002). Virtual Laboratory Development for
Teaching Power Electronics. Power Electronics
Specialists Conference.
IOTECH PCbased Data Acquisition and Instrumentation
Catalog, 2004-2005
Korkmaz, H. , Erdal H., Buldu, A..(2005) .PC-Tabanlı Veri
Toplama Çözümleri Sunan Bir Otomasyon
Yazılımının
Eğitim
Amaçlı
Kullanımı.
1.
Uluslararası Mesleki ve Teknik Eğitim Teknolojileri
Kongresi, , İstanbul, TÜRKİYE
Şekil11. VisiDAQ Ölçümlerine Göre Yük Direnci Azalırken
Elde Edilen Zener Gerilim Regülasyonu Grafiği
Philips Semiconductors (1995) Products Specifications HEF
4016 B Gates, Quadruple Bilateral Switches
SONUÇ VE ÖNERİLER
Yapılan deneylerde VisiDAQ yazılımının etkin bir arayüz
tasarımı için uygun olmasına rağmen, veri alış-verişinde
yavaş olduğu görülmüştür. Bu gecikmeyi gidermek için aynı
deneyler bu defa da USB terminalinden PC ye bağlanan
Iotech PersonelDaq55 ünitesi ve DaqView yazılımı
kullanılarak gerçekleştirilmiş; sonuçlar karşılaştırılmıştır.
Iotech PersonelDaq55 Veri Toplama ünitesi, deney kartı
üzerinde
yapılan
değişikliklere
daha
hızlı
tepki
verebilmektedir. Iotech PersonelDaq55 ünitesinin bir başka
avantajı da dizüstü bir bilgisayar ile rahatlıkla
kullanılabilmesi ve taşınabilmesidir. Ancak PersonalDaq55
ünitesi üzerinde Analog Çıkış terminalinin bulunmaması,
devre giriş gerilimi için harici bir dc kaynağa ihtiyaç
duyulmasını ortaya çıkarmaktadır. Oysaki PCL818HG veri
toplama kartının AO terminali kullanıcı arayüzü üzerinden
ayarlanabilen dc bir besleme gerilimi olarak rahatlıkla
kullanılabilmektedir. Bununla beraber DaqView yazılımının
Sapijaszko, C. & Sapijaszko G. I. (2004). An Innovative
Electronics Laboratory System for On Campus
and Distance Learning Applications. Proceedings
of the 2004 American Society for Engineering
Education Annual Conference & Exposition.
Total Solutions for PC-Based Industrial Automation”,
Solution Guide Volume.91, ADVANTECH Coorp.
VisiDAQ Professional Version 3.1 Kullanma Klavuzu,
2.baskı.
Xicor X9103 Non-volatile Digital Potantiometer Datasheet
453