PowerPoint Sunusu

advertisement
İç sular
Zoo bentozu
5.Ders
Doç. Dr. Utku Güner
uguner@trakya.edu.tr
1
Bu hafta



Arthropoda
Arthropoda biyolojisi
Arthropoda yetiştiriciliği
http://personel.trakya.edu.tr/uguner/#.VOMODEtwuKl
2
Hatırlatma
Hirudo medicinalis (Tıp sülüğü)
Hirudinea
Hatırlatma
4
Hatırlatma
5
Hatırlatma
6
Hatırlatma
7
Hatırlatma
8
Arthropoda
9
Arthropoda
Göl ve akarsu benthozunun en önemli kısmını oluştururlar.
Tür sayısı olarak çok fazladır.
Ostrocada dan arthropodaya,dipturadan odonataya kadar çok çeşitli ve fazla türle temsil edilir.
LİTTORAL ve PROFUNDAL’ a kadar hemen her yerde bulunurlar.
Hayatlarının tamamını evde geçiren türlerin yanında hayatlarının bir kısmını su dışında YARI SUCUL
türleride kapsar.
Genellikle çok küçük (1mm den küçük mikro bentoz)boylu bivalv crustacealardır, ve neredeyse bütün
sucul habitatlarda yaşarlar.
10
Arthropoda
11
Mysidacea
Boyları 3 cm’ye kadar ulaşabilen,
kerevit yada karidesleri andıran
hayvanlardır.
Vücutlarındaki uzantı veya
ekstremiteler uzamış olmasına
rağmen, çok sayıda seta taşır ve
genel olarak aktif yüzme için büyük
ölçüde değişikliğe uğramışlardır.
12
Mysidacea
13
Mysidacea
Üreme sadece sonbaharın soğuk periyodu, kış ve ilkbaharın
başlangıcında meydana gelir. Her bir kuluçkalamada yaklaşık
40 yumurta bulunur ve bu yumurtalar dişinin ventralindeki bir
kesede (marsupium) tutulurlar.
Solungaçları olmayışı yüzünden mysidler karapasları
sayesinde solunum yaparlar. Fazla oksijene ihtiyaç duymaları
ve soğuk seven formlar olmaları sebebiyle sadece oligotrofik
göllerde dağılım gösterirler.
14
Mysidacea
üreme
15
İsopoda
16
İsopoda
Genelde karasal ve denizel formlar olmalarının yanında bazen de göllerin ve derelerin
bentozlarında görülür .
Genelde boyları 2 cm’den küçük olup vücutları dorsa-ventralden yassılaşmıştır .
Bir dişi birkaç yüz yumurta yapabilir ve yumurtalar ile genç bireyler dişi kuluçka
keselerinde 1 ay boyunca kalırlar .
Üreme sıcak mevsimlerde ,ilkbahar ve yaz başlangıcında meydana gelir .
Asullus bireyleri yumuşak ve verimsiz sularda kesinlikle bulunmamaktadır .
17
İsopoda
Belirli bir Habitat içinde, isopodlar
enerji döngüsünün de önemli rol
oynar.
micrograzers, micropredators,
parazitler ve detritivores olarak
tatlısu ekosistemlerde görev
alırlar.
18
İsopoda
üreme
19
Amphipoda
Genellikle denizel formlarr olup tatl ısulara adapte
olmuş birkaç önemli cinsi içinde bulunduran bir
gruptur .
Palaearktikte tatlısulara adapte olmuş en önemli 2
cins
Gammarus ve Echinogammus cinsleridir .
Ponteporeia dışındaki tüm cinsler bentozda yer
almıştır .
20
Amphipoda
21
Amphipoda
Hemen hemen her zaman sucul ekosistemlerin önemli bir parçasıdır.
Özellikle zengin endemik amphipod takımlarının eski tatlı su göllerinde örneğin
Baykal Hazar Denizi Havzasında gözlenir.
22
Amphipoda
Ampipodlar detritivores algler üzerinde grazers , omnivores or predator(küçük böcekler ve
crustacean üzerinde).
Kanabalizim gösterirler
Kirlik indikatörü olarak görev yaparlar
23
Amphipoda
24
Decapoda
En büyük ve en gelişmiş kabukluları içerir. Çoğu denizel canlılardır, ancak kara yaşamına
uyum yapmış olan üyeler de vardır.
Göğüs üyelerinin ilk 3 çifti maksilliped halini almıştır. Diğer bacakların tamamının ucu
kıskaçlıdır. İlk bacak çifti (Cheliped) kuvvetli bir şekilde gelişmiştir ve ucunda büyük bir
kıskaç taşır.
Takımını çoğu üyesi yan yan yürür, ancak her yöne hareket edebilme yetenekleri de vardır.
Birinci antenin kaide kısmında "statosit" adı verilen denge organı bulunur. Solunum, tüy veya
püskül şeklindeki solungaçlarla gerçekleştirilir. Solungaçlar üzerindeki bu yapılar, solunum
yüzeyini genişletmek içindir.
Hemolenf içerisinde çözünmüş olarak bulunan solunum pigmentleri hemosiyanin ve bazen de
hemoglobindir.
Potamonidae (Tatlısu Yengeçleri)
Sefalotoraks enine oval şekilldir. Yüzme
bacakları yoktur. Göl ve nehir
kenarlarında taşların altında gizlenmiş
halde bulunurlar. Potamon sp.
Tatlısu yengeçleri
Son göğüs segmenti serbest hareket edebilir. Tatlı sularda
yaşarlar ve hepsi kuzey yarımkürede yaşar. Astacus
leptodactylus (Tatlısu istakozu) Türkiye’de doğal olarak göl, gölet,
akarsu ve baraj göllerinde bulunur.
Genellikle yağ yeşili, sarı yada kahverengimsidir. Vücut silindirik
sert kitin bir kabuk ile örtülü, antenler dahil 19 çift üyeli zeminde
yaşayan bir türdür. Birinci çift yüzme bacaklarının uzun,
kıskaçlarının dar ve ince oluşu ile kolayca tanınabilir.
Dişiler üreme mevsiminde yüzme bacaklarının arasında yumurta
keselerini taşırlar. Erginleri 10-12 cm kadar boya ulaşabilir.
Besin olarak tüketilirler
27
Trakya yengeçleri
28
İki tatlısu yengeç türünün
yayılımı
29
Potamon sp.
Potamon fluviatile
31
Yengeçlerde üreme
32
Brachyura
(Yengeçler)
33
Brachyura
(Yengeçler)
34
Kerevitler
35
Familya Astacidae (Tatlısu Istakozları):
Astacus leptodactylus (Tatlısu istakozu) Vücut
silindirik sert kitin bir kabuk ile örtülü, antenler
dahil 19 çift üyeli zeminde yaşayan bir türdür.
Birinci çift yüzme bacaklarının uzun,
kıskaçlarının dar ve ince oluşu ile kolayca
tanınabilir.
Dişiler üreme mevsiminde yüzme bacaklarının
arasında yumurta keselerini taşırlar. Erginleri
10-12 cm kadar boya ulaşabilir.
Kerevitler
37
Kerevitler
Ekonomik gelir etme amacıyla kullanılan türler arasında başlıca
Procambarus clarkii, Pacifastacus leniusculus, Cherax destructor,
C. quadricarinatus, Orconectes limosus, O. rusticus ve Astacus
leptodactylus gelmektedir.
Bu türlerden Procambarus clarkii Afrika, Asya, Amerika’da
Kaliforniya'ya ve Avrupa kıtalarında; Procambarus leniusculus
Japonya, Avrupa ve Amerika’da Kaliforniya'ya; C. destructor Afrika
ve Avustralya; C. quadricarinatus Güney Amerika’ya, O. rusticus
Kuzey Amerika’ya ve A. leptodactylus ise Avrupa’ya doğal olarak
bulundukları ortamdan taşınarak stoklanmışlardır.
38
Kerevitler
Dünyada 400’ü aşan kerevit türü mevcut
olmasına karşılık, bunların sadece 10
adedi ekonomik anlamda önem
taşımaktadır
Bu türlerin 4 adedi
(Procambarus clarkii,
P. acutus acutus,
P. zonangulus ve
Orconectes immunis)
Cambaridae familyasında; 3 adedi
(Astacus astacus, A. leptodactylus ve A.
pacifastacus) Astacidae familyasında ve 3
adedi de (Cherax quadricarinatus, C.
tenuimanus ve C. destructor) Parastacidae
familyasına aittir
39
Kerevitlerde üreme
Dişi bir kerevit temmuz-ağustos aylarında incelenecek olursa, vücudun ön tarafındaki
bölümde çapları aşağı yukarı 1 mm civarında olan çok sayıda kürecik görülür.
Bunlar henüz gelişme halindeki yumurtalar olup, sayılarıfertlerin boyuna göre 100–300
arasında değişebilir.
Temmuz- ağustos ve eylül aylarında bu yumurtalar dişi kerevitin vücudunun içerisinde
bulunur ve yavaş yavaş büyüyerek 15 Ekim’de 1,5 mm. Çapında büyüklüğe erişirler.
Bu tarihten itibaren artık kerevitler çiftleşme dönemine girmiştir.
Özellikle kasım ayı çiftleşmenin en yoğun olduğu periyottur. Bu sırada erkekler aktif bir
şekilde dişileri arar; fakat dişiler bu dönemde pek ortada görünmez;
çünkü bu zamanda çok hırçınlaşan erkekler, dişileri çeşitli yerlerinden yaralar, hatta bazen
öldürür.
40
Kerevitlerde üreme
41
Kerevitlerde
üreme
42
Kerevitlerin
geleceği
ülkemizdeki kerevit populasyonlarında görülen mantar hastalığı da önemli bir problem
oluşturmaktadır.
Alternatif tür olarak sıcak iklimlere uyum sağlama kabiliyetinde olan P. clarkii ve C.
quadricarinatus türlerinin ülkemizin Akdeniz ve Ege Bölgelerinde, P. acutus acutus alt türünün ise
yerli kerevit populasyonlarının bulunduğu bölgelerde alternatif türler olarak üretim denemeleri
yapılabilir.
Ayrıca ülkemizin iklim koşulları da dikkate alınarak kerevitlerin zirai bitkilerle ve diğer sucul
canlılarla polikültür şeklinde üretilmeleri daha ekonomik bir kazanç sağlayabilir. Böylelikle azalan
kerevit stoklarımız güçlendirilerek ve diğer sucul türlerle entegrasyonları sağlanarak ülkemiz
ekonomisine katkıda bulunmaları söz konusu olabilir. Ancak, ekzotik türlerin ülkeye sokulabilmesi
için öncelikle çok iyi düşünülmesi gerekir.
43
Astacus sp.
Austropotamobius torrentium
Kerevit
Türkiye’de kerevit vebası görülmeden önce yaklaşık 7.000 ton/yıl A. leptodactylus hasat
edilerek Avrupa’ya ihraç edilmiş, fakat ihracımız veba nedeniyle 1986-1990 yılları
arasında durdurulmuş ve 1991’de ise ancak 320 ton olmuştur. (2004 yılında 2317 ton),
A. leptodactylus Avrupa’nın diğer doğal türleri ile karşılaştırıldığında üretim ve
yetiştiriciliğe daha uygun bir tür olarak kabul edilmekte ve Avrupa pazarında önemli bir
yer tutmaktadır. Bu nedenlerle, kerevit üretimini artırmak amacıyla, yurdumuza yabancı
bir kerevit türünün stoklanması düşünülmeden önce, A. leptodactylus’un biyolojisi,
ekolojisi, üretimi, beslenmesi, yavru yetiştiriciliği, populasyonlarının korunması ve
hastalıkları konularında yapılan bilimsel araştırmaların artırılması gerektiği görülmektedir
46
Ekzotik kerevit türü girişi
1. Herhangi bir nedenden dolayı doğal kerevit türü yok olmuş ortamın yeni bir kerevit türü ile
stoklanmasıyla kısa sürede bu ortamda kerevitin varlığının sağlanması,
2. Kerevit avcılığı ile bazı yıllar ekonomik kazanç elde edilmesi ve ülkeler arasında ise ticari
ilişkilerin artması,
3. Kerevit avcılığı ile hayvansal istihsale katkıda bulunulması ve gıda üretiminde çeşitlilik,
4. Bilimsel çalışmalar yürüten üniversiteler ve enstitüler için materyal oluşturması,
5. Yarı-kontrollü veya tam kontrollü yetiştiricilik amacıyla tarıma elverişli olmayan bölgelerde
büyük yapay su ortamlarının oluşturulması,
6. Kerevit vebasına dirençli türlerin ortama stoklanmış olması,
7. Su ortamının aşırı çoğalan bitkisel organizmalardan nispeten korunması gerçekleştirilmiş
olur
47
Vizede ya gelirse ?
Yeni kerevit
türleri doğal
ortamlara
verilmeli?
Yarar fayda
analizi
yapın?
Yanıtın
açıklayın ?
En kötü
durumda
ne olur?
48
Vizede ya gelirse ?
Tatlı su istakozunun bilimsel adı
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ostrea edulis.
B) Astacus
leptodactylus.
C) Palinurus vulgaris.
D) Kerevit.
E) İstakoz.
49
Özetle
Annelide
Sülük
yetiştiriciliği
Hirudine
Sülük
yetiştiriciliği
Hirudoterapi
Ekonomik
canlı olarak
sülükler
Sülük
biyolojisi
50
Download