Müzede Yaratıcı Drama Prof. Dr. Ayşe Çakır İLHAN Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi ilhan@education.ankara.edu.tr DUYARIM,UNUTURUM GÖRÜRÜM, HATIRLARIM YAPARIM VE ANLARIM. ÇİN ATASÖZÜ YARATICI DRAMA Doğaçlama,rol oynama vb. tiyatro ya da drama tekniklerinden yararlanılarak yapılan bir grup çalışmasıdır. Drama çalışması içinde, bireyler bir yaşantıyı, bir olayı, bir fikri, kimi zaman bir soyut kavramı ya da bir davranışı, eski deneyim ve bilgi birikimlerinden yararlanarak yeni düzenlemeler yaparlar. Böylece drama gözlem, deneyim, duygu ve yaşantıların gözden geçirildiği ‘oyunsu’ süreçlerde anlamlandırması, canlandırması olarak tanımlanabilir. Yaratıcı Drama, hayali düşüncenin eyleme dönüştüğü bir süreçtir. Bu süreçte katılımcı, empati yoluyla kişileştirmeye/temsil etmeye yönelir. Öğrenciler drama yoluyla merkezinde dramatik deneyim ve katılımcı olan bir sürece girer.Bu sürecin temel niteliği rol alma yoluyla kişinin kendini ve dünyayı algılamasıdır. Çocuğun çok küçük yaşlardan itibaren dramatik oyun yolu ile dünyayı algıladığı düşünülürse, odağında oyun olan dramatik etkinliğin eğitimde ne denli yararlı bir yöntem olduğu açıklık kazanır. Oynama dürtüsünün eğitim sürecinde de cesaretlendirilmesi, öğrencilere zevkle, isteyerek öğrenme ortamı yaratır. Eğitimde dramada oyun süreçlerindeki ve yaşam durumlarındaki “dramatik an”lar lider/öğretmence, grup içi etkileşim süreçleri içinde yaratılır. Drama; eğitim, sanat ve kültür gibi temel disiplinlere dayalı bir alandır. Dramanın temel olarak iki farklı kullanım biçimi vardır: Araç olarak, Amaç olarak Drama yoluyla sanatsal, kültürel eğitim verilerek öğrencide sanat eğitimi ve kültürel birikim sağlanır. Drama öğrencinin yaratıcılığını geliştirir. Sosyalleşmeyi ve sosyal öğrenme sürecini destekler. Kişiliğini güçlendirir ve açık bir kimlik kazandırır. Drama katılımcı odaklıdır, seyirci odaklı değildir. Dramada seyirci ve oyuncu aynı kişilerden oluşur. Dramada süreç önemlidir, sonuç değil. Kökeni oyuna ve doğaçlamalara dayalıdır. Bir tiyatro metninden yola çıkılmaz. Drama bir grup çalışmasıdır. İçinde çoklu iletişim biçimleri bulunur. Yaşamda bir kez yaşanabilen ve bir daha tekrarlanması mümkün olmayan anlar, durumlar, yaratıcı drama atölyesinde belirli ısınma, dikkat, güven ve rahatlama tekniklerinden sonra bütün grubun katılımıyla yeniden yaratılır. YARATICI DRAMANIN ÖGELERİ 1.Lider/Öğretmen Yaratıcı drama alanında süreci tasarlayan, biçimlendiren ve yöneten, drama lideri/öğretmenidir; ancak lider/öğretmen etkinliği, katılımcıları motive edecek biçimde yönlendirir. Bir drama lider/öğretmeninin bir grupla çalışmaya başlamadan önce yapacağı ilk iş; • grupla ilgili ön bilgi edinmek, • hedeflerini, yöntemlerini, içeriğini belirlemek, • değerlendirme aşamalarına/adımlarına karar vermek, • kullanacağı malzemeyi sağlamak ve • bu malzemeleri çalışma ortamına getirmektir. Lider/öğretmenin diğer bir görevi, grup dinamiğine giden yolda grup üyelerinin tanışma ve kaynaşmalarını sağlayacak iletişim, uyum, gözlem, etkileşim çalışmalarını uygulamak ve bunları uygularken de eğlence ve haz alma boyutunu göz ardı etmemektir. • Grupta oluşacak etkileşim sürecine en kısa sürede ulaşabilecek bir lider, amacının önemli bir bölümünü gerçekleştirmiş demektir. • Unutulmamalıdır ki liderin yaratacağı atmosfer ile katılımcıların drama sürecinde kazanacakları arasında yakın bir ilişki vardır. 2.Konu • Yaratıcı dramada konu, oturumda ele alınıp irdelenecek duygu ve düşüncelerdir. Ele alınan konu; herhangi bir olay, olgu, soyut-somut bir durum, bir gazete haberi, bir karikatür, yazının (edebiyatın) tüm türleri, yarım bırakılmış bir edebî metin, bir yaşantı, anı,bir nesne,bir dönen,yer,zaman,uygarlıklar, fotoğraf vb. yollarla irdelenir. 3.Grup • Yaratıcı drama sonucun değil sürecin önemli olduğu bir grup etkinliğidir ve grup olmadan yapılamaz. Canlandırma öncesi yapılan hazırlık ve grup üyeleri arasında geçen iletişim-etkileşim, yaratıcı drama süreci açısından çok önemlidir çünkü yaratıcı dramada seyirci yoktur. 4.Teknikler Yaratıcı drama; oyunlar, öğretim yöntem ve teknikleri ve tiyatro tekniklerinden yararlanır. Bu tekniklerden en önemlileri doğaçlama ve rol oynamadır. Müzede Yaratıcı Drama Müzede gerçekleştirilecek bir müze eğitimi veya müze kültürü çalışmasında müzelerden nasıl yararlanılır? Müzelerde kültür eğitimi: zaman ve mekân içinde kendini ve insanları anlama, kültürel mirası devam ettirme, geçmişi, bugünü ve geleceği anlamlı bir biçimde ilişkilendirme, kültürel varlıkları ve eski eserleri anlama, koruma ve yaşatma, kendi kültürünü ve farklı kültürleri çok yönlü ve hoşgörülü bir yaklaşımla tanıma ve anlama, müzelere yaşayan kurum niteliğini kazandırma, kültürlerarası anlayış ve empati geliştirme gibi hedeflere hizmet edilmesi anlaşılmalıdır. Müzede yapılacak eğitimin hedefleri • insanın değişen dünyaya uyum sağlamasına yardımcı olmak, • insanların yaşadıkları ortama yabancılaşmalarını önlemek, • geçmişle şimdiki yaşam arasında bağ kurmak, • günümüzün sorunlarına ve çatışmalarına yönelik anlayış kazandırmak, • sergilenen nesnelerle insanlar arasında köprü kurarak, nesnelerle onların yaşantılarının bütünleştirilmesini sağlamak, • nesnelerin maddi veya ideal değerleri ile algılanması yanı sıra insan yaşamının somut ve otantik bir belgesi olarak algılanmasını sağlamak, • insanların bugünkü yaşantılarıyla, nesnelerin bağlantısını kurarak, siyasi, kültürel, sosyal, ekonomik ve ekolojik ilişkileri anlamalarını sağlamak, • ilişkileri anlamanın yanı sıra onların araştırıcı yönlerini geliştirmek, • bilgiyi insanın kendisinin araştırıp geliştirmesine olanak sağlamak, • bireylerin zamanını yaratıcı biçimde değerlendirmek, • müzeyi bir yaşam biçimi haline getirmek, iletişim ve öğrenmeyi yoğunlaştırmak amacıyla olanaklar sağlamak, • müze ekonomisini geliştirmektir. Müze kültürü çalışmaları genellikle üç aşamalı olarak yapılır. • Müze Öncesi • Müzedeki Uygulamalar • Müze Sonrası Değerlendirme • Müzelerde yapılacak kültür eğitiminin amacı müzeleri eğitim alanı olarak kullanırken eğitilen kişilerin yaratıcı düşüncelerini geliştirmektir.Yaratıcı düşüncenin gelişinde sıralanan bütün yöntemlerde olduğu gibi yaratıcı drama bir yöntem olarak yaparak/yaşayarak öğrenmeyi amaçlar. NELER YAPILABİLİR? ÖRNEKLER En çok hoşlandıkları yapıt hangisi? En çok hoşlanma nedenlerini listelesinler. En çok para edeceğini hissettikleri yapıt hangisi? Neden bu yapıt en çok para eder? Bu galerideki hangi yapıtın üretiminin en çok zaman aldığını düşünüyorlar.Neden diğerlerinden çok zaman aldığını düşünüyorlar? Bir grup sanat eleştirmeni en iyi yapıtı seçecek ve ödüllendirecek olsa, bu hangisi olacaktır ? Sanat eleştirmenlerinin neden bu yapıtı seçtiklerine ilişkin nedenleri listelesinler. En az sevdikleri yapıt hangisi?Bu yapıtı neden seçtiklerine ilişkin nedenleri listelesinler. Her seçime geri dönün. Nedenlerin ve seçimlerin farklılıkları, benzerlikleri hakkında konuşun, kıyaslama yapın. Konular: -Az dikkat çeken ya da hiç dikkat çekmeyen parçalar hangileri. -Bazı parçaları seçme nedenleri ve kullanılabilecek diğer ölçütlerin neler olduğu. AMAÇ: Katılımcılara kendileri için tanıdık olan uygulamalar ile olmayanlar arasında bağlar kurabilme ve esnek düşünebilme becerisi kazandırmak. • Katılımcılara müzelerdeki başka kültürlerin sanat yapıtlarını gösterin. • Bu etkinlik tanıdık olmayan gelenekleri, tanıdık olan uygulama ve geleneklere bağlayarak onları daha az yabancı kılmaya hizmet eder. • Katılımcıların kültürümüzdeki insanların görünümlerini geliştirmek için kullandıkları uygulamaları adlandırmalarını isteyin. (makyaj, kontak lens, dövme...) • Sonra müzedeki yapıtlarla bu uygulamalar arasında bağlantı kurmalarını isteyin.Örneğin deri yüzme ile dövme yapma ya da makyaj yapma denkleşebilir. Bu etkinlikle katılımcılara insanların kendilerini ifade etme yolları arasında farklılıklar olabileceği gösterilmeye ve bunların tehdit edici unsurlar olmadığı kavratılmaya çalışılır. KALP KIPIRTISI MÜZESİ KALP KIPIRTISI MÜZESİ KALP KIPIRTISI MÜZESİ KALP KIPIRTISI MÜZESİ KALP KIPIRTISI MÜZESİ KALP KIPIRTISI MÜZESİ KALP KIPIRTISI MÜZESİ KALP KIPIRTISI MÜZESİ KALP KIPIRTISI MÜZESİ MÜZE YAŞANTISI HERKESİN HAKKIDIR. BU HAKKI KULANIN ,KULLANDIRIN.