Nükleer tıp fonksiyonel görüntülemeler yapar. Radyoloji ise

advertisement
Nükleer tıp fonksiyonel görüntülemeler yapar. Radyoloji ise anatomik görüntüleme yapar.
Kemik te en dışta periost bir altında trabeküler ve daha içerde haversian kanallar ve osteonlardan oluşan lameller görülür.
Haversian sistem içinde penetran perforan damarlar vardır. Kemik aslında son derece vasküler bir sistemdir.
Bir sene içinde kemiklerin %20 si yıkılır ve yeniden yapılır. Yani çok dinamik bir sistemdir. Sürekli remodeling olur.
Endokondral ossifikasyonda önce kartilaj olarak başlıyor , osteablastlar kartilajın içine giriyor ve kemik oluşuyor.metafizlerde
sekonder ossifikasyon merkezleri oluşur ve uzun kemik uzar. İntramembranöz ossifikasyonlarda yassı kemiklerde enine
genişleme görülür.
Kemik te epifiz metafiz diafiz diye 3 anatomik yapıyıa ayrılır. Kemik dokusu ise Spongioz ve kortikal kemik olmak üzerede
ikiye ayrılır. Spongioz kemik ,kemik iliği içerir. Osteon içinde ki osteositler birbirine kollarla bağlı gibi dizilirler peki neden bu
kadar bağlılar : haversian sistem ortada malum bu osteositllerin arasından plazma geçiyor ki perfüzyon devam etsin bu
plazma içermeside bu sıkı ilişkiyi açıklıyor.
Kemikte osteosit , osteoklast,osteoblast ve osteoprogenitör hücreler vardır.
Osteokalstlar makrofaj sisteminden köken alır.osteoblasstlar osteosit lere dönüşür. Kemiğin orijinal hücresi osteoblasttır.
Osteklast: kemik rezorpsiyonu yapar.
Osteoblast: kemik yapımı işlevini üstlenir.
Osteoblast : kemiği nasıl yapar? Osteoblast kollajen , konritin sülfat, dermatan sülfat gibi matrix elemanlarını sentezleyerek
kemik yapımına katılır… devamında kalsifikasyon minerilizasyonla kemik yapımı tamamlanmış olur. Minerilizasyondan sonra
işlevini tamamlayan osteoblast osteosite dönüşür.
Kırık iyileşmesi: ilk olarak hematom ,daha sonra vaskülerizasyon ve ostebalst öncü hücreleri gelir kal oluşumu gözlenir. (Kırık
bir kemiğin iki kırık yüzü arasında kaynamayı sağlayan ve bağdokusundan oluşan kemik maddesi.) Remodoling görülür ve
kemik kendine yeniden şekil verir. Kırık sonrası ilk oluşan prokallus dayanıksızdır. Osteoklast ve osteoblastlar remodolingte
beraber çalışırlar.
Osteoklastlardaki rank ligandı ile osteoklastlar aktive olur. Osteoklastlar katapsin ve HCI sentezler . HCI HİDROKSİ APATİTİ
ÇÖZER.KATAPSİN- KOLLAJENİ ÇÖZER. Böylece kemik rezorbe olmuş olur.remodeling de çok önemlidir.
Eğer osteoklast aktivitesi çok yüksekse ve osteoblastlarla durdurulamıyorsa osteoporoz söz konusu olur. Özellikle post
menapozal dönemdeki kadınlar da vertebral ve femur boynunda kırıkları çok sık görülür osteoporoza bağlı.
Kemiğin iki temel maddesi var : hidroksi apatit kristaki ve kollajen..yani kollajen esneklikle alakalı iken hidroksiapatit yük taşıma
ile alakalıdır .
Prolin ,hidroksi prolin ve glisin aa. Birleştirip kollajen ön sentezini osteoblastlar yapıyordu.
Kollajende 3 lü alfa helix yapısı gözlenir .
Kollajen yapı olmasaydı hareket edemezdik, Travma ve etkinin bir çoğunu kollajen tarafından absorbe ediliyor.
Hidoksi apatit:beton
kollajen: demire benzetilebilir.
Önce kollojen döşenir: osteoid ve ardından minerilizasyon gelir (hidroksi apatit gelir) sonuç olarak kemik ortaya çıkar.
--NÜKLEER TIP-Kemikte fonsiyonel görüntüleme yaparız.
Jeneratörle tc99 m denen radyo aktıf bir ajan elde ediliyor bu ajan gama ışını yayar.
Metilen difosfonat(soğuk kit olarak ,toz halinde gelir) kısaca mdp deriz. tc99 m ise solüsyon olarak elde edilir. Hidroksi apatit
yapısına benzeyen mdp tc99m e katılır ve bu şekilde oluşan hidroksi apatit kristaline yapışır (intravenöz verilir). Bu
yapışmaya kemoabsrobsiyon denir.
Gama ışını ları penetrandır ve delip geçerler.
Hastaya enjekte edilen bu maddeyle hasta gama ışımaya başlar.
Tc99m yarı ömrü 6 saatir.
Gama kamerayla bu ajanı alan hastadaki iskelet yapısını görüntüleme imkanıyla kemik sinrigrafisini elde ediyoruz.
Bu şekilde osteoblastik aktiviteyi görmüş oluruz. Normal insanda sternum da,sakro illiak eklemler , omuz eklemeri
,vertebralar daha sıcak yani aktif görünür. Kollar ve bacaklar daha soğuk görünür. Yani daha az aktif.
Vücutta 206 tane kemik var.
Çocuklarda epifiz plakları daha sıcak görülür yetişkinlere göre.
Onkolojide çok kullanılır. (yumuşak dokuya en çok akciğer ,meme ve prostat kanserleri metastaz yaparlar.)
Meme ve prostat kanserleri blastik metastaz yaparlar yani çok yoğun osteoblastik aktivite oluşturuyorlar.
Normal vücutta en sıcak en aktif sakro iliak eklem görülür.
Tiroid ve böbrek metastazları hipoaktif görüntü oluşturular. Yani blastik etki yapmazlar. (osteoblast aktivitesini arttırmazlar
ve hatta osteoblastı inhibe edici etkiyle litik mestastazlar yaparlar.)
Gastrik adeno ca var hasta da ve kemik iliğine diffuz metastaz yapmış buna bağlı mdp kot vertebra ve pelviste tutulum
olmuş kollar ve bacaklar da mdp tutulumu az görülür.
Yumuşak doku tümörleri –kot , kalvarium,sternum ,pelvis ve vertebraya mestastaz yapar neden çünkü yetişkinlerde aktif
kemik iliği içeren alanlar bunlar odugu için.
Parathormon paratoid bezden üretilir ve 4 tanedir. (2 üste 2 altta.) 3. ve 4. Faringeal boşluktan köken alırlar. Üsttekiler
tiroid ile aşağı iner, alttakiler de timusla aşağı iner. Parathormana osteoklast duyarlıdır.
Kalsiyum sss için ve kasların çalışması için çok önemlidir. Ca nun 8.5- 10 arasında kalmasını saglayam ise parathotmondur.
Aşırı parathormon çok fazla osteoklast aktivitesi artar. Kemikte yıkım başlar. Normalde kan kalsiyumunda bir düşme yoktur.
Yani fizyolojik bir yanıt değildir bu ortaya çıkan rezorpsiyon. Hiperkalsemi ve hipofosfatemi oluşur.
Kırıklarda kemik sintigrafisinin gereği yoktur.
Kemik sintigrafisi stres kırığı saptanmasında önemlidir. Peki stres kırığı en sık nerde olur? 1femur boynu 2tibia proksimali
3fibula distali veya 4metatarsal de görülür. Genelde sporcularda, acemi sporcular ve acemi askerlerde de görülebilir.
Başlangıçta mikrofraktür oluşumyula görülür ve eğer istirahat etmezse hasta kırık ilerler ve belirgin kemik kırığı söz konusu
olur.
Tendonlar kemiğe sharpey ligamnetleri ile bağlanır. (hoca sordu ve söyledi)
Fazla kas kullanımıyla sharpey lig. Periostu çekmesiyle stres kırığına yol açar.
PAGET: ASEMTOMATİK,osteoklastlar anormal şekilde rezorpsiyon yapıyor, virüs kaynaklı olduğu düşünülüyor. Osteopeni
oluşur ve ileri safhada kemiklerde eğilme görülür. Hastalık sklerotik fazda sonlanır ve ciddi alkelen fosfataz yüksekliği
görülür.
caput femoris femaral erterden gelen iki kollateral ile özel olarak beslenir. Bir de lig.capitis femoristen pudental arter gelir.
Bu damarlar beslenmesinde görevlidir. Caput femoris kanlanması bozulursa hücreler fonksiyon kaybeder ve hücre kaybı da
görülür ve ardından granülasyon dokusu gelir ve nebde yapsını ortadan kaldırmaya çalışır kemik hala kendini yenileme
derdine girer ama çok yük aldığı için eklem dinlenmediği için eklem kendini yenileyemez ve eklem kaybı olur ve protez
kullanır durumu gelir hasta.
Osteomyelit tanısı için enfeksiyon odağı görüntüleme bizim içn şarttır. Hastaya sabah aç gel deriz ve hastadan 50 cc kan
alırız ve 2 saat bekletip plazmayı elde edip santrifüj yaparız ve lökositleri elde etmiş oluruz hastanın…Tc99m lökositler in
içine yerleştiririz ve hastaya tekrar lökositleri hastaya enkjekte ederiz. İlk önce aptallaşıyor ve akciğer karaciğere filan sık
gidip zaman ilerledikçe enfeksiyon alanlarına gidiyor. Yani verildikten sonra belli süre beklenir.
Romatoloji hastalıkların çoğu sharpey lig. tutunduğu yerlerde steril inflamasyona neden olur buna herpesopati denir.
Download