ŞİŞECAM

ŞİŞECAM
Şişecam Topluluğu, düzcam, cam ev eşyası, cam ambalaj ve cam elyafı gibi camın tüm temel
alanları ile soda ve krom bileşiklerini kapsayan iş kollarında lider konumdadır. Atatürk'ün
direktifleriyle 1935 yılında Türkiye İş Bankası tarafından kurulan Şişecam, 2012 yılında 77. yaşını
sürmektedir. Kuruluşunun ardından geçen ilk dönemde önceliği ülkenin temel cam ürünleri
gereksinimini karşılamaya veren Şişecam, 1960'lardan itibaren "pazarımız dünyadır" ilkesi
doğrultusunda dünya pazarlarına güçlü ve iddialı bir şekilde giriş yapmış, 1970'den sonra faaliyetlerini
çeşitlendirerek hızlı büyüme sürecine girmiştir.
Farklı sıralama kriterlerine göre dünyadaki yeri birincilik ile onunculuk arasında değişen Şişecam,
ulaştığı ölçek, ihtisaslaşma derecesi ve rekabet gücü yüksek faaliyetleriyle iş kolunda dünyanın en
seçkin üreticileri arasında değerlendirilmektedir. Şişecam'ı bugünlere taşıyan çağdaş yönetim ve
sanayicilik ilkeleri, yüksek kurumsallaşma düzeyi, pazara ve Ar-Ge'ye odaklılık gibi hususlardır ve
geleceğin daha da güçlü Şişecam'ın temellerini oluşturmaktadır.
Faaliyetlerini Türkiye hariç sekiz ülkede kurulu tesisler ve 18.000 çalışanı ile sürdürmekte olan
Topluluğun ana şirketi Şişecam'ın yanı sıra, Trakya Cam, Anadolu Cam, Denizli Cam ve Soda
Sanayii şirketlerinin hisse senetleri İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda işlem görmektedir.
ŞİŞECAM ve YURT DIŞI YATIRIMLAR
Şişecam Planlama Genel Müdür Yardımcısı Gizep Sayın ve Strateji Planlama Müdürü Necmi
Tarık ile Şişecam’ın yurtdışı yatırımları üzerine konuştuk.
Yurtdışı yatırım biçimine karar verme süreci hangi önceliklerle şekilleniyor?
Durum analizi ve fizibilite çalışmalarında 4 aşamayı gözetiyoruz. Bu aşamalar; “Finansal
inceleme”, Şişecam’ın kendi kaynakları doğrultusunda çok hakim olduğu “teknik inceleme”,
zaman zaman şirketlerle çalıştığımız “çevre incelemesi” ve uzman şirketlerle merkezi
birimimizin beraber yürüttüğü “hukuki inceleme” şeklinde gerçekleşmektedir.
Yatırımın amacı ve iş modeline göre sıfırdan yatırım ya da şirket satın almaya gidebiliyoruz.
Ancak yurtdışı yatırımların şirket satın alma olarak gerçekleştirmek birçok açıdan daha
avantajlı oluyor.
Yurtdışı yatırım kararı alma süreciniz nasıl işliyor?
Sektör, dünya ve ekonomi trendlerini içeren 5 yıllık planlamalar düzenli olarak yapılıyor. Bu
bağlamda gelişmekte olan pazarları sürekli inceliyor ve stratejik ülkeler üzerine iş modelleri
geliştiriyoruz. Bunun yanında aracı firma ve dışarıdan hazır olarak gelen iş fırsatları da
değerlendiriliyor.
Çifte Vergilendirmeyi Önleme(ÇVÖ) Anlaşması, Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve
Korunması (YKTK) Anlaşması olması birer faktör mü?
Evet, YKTK ve ÇVÖ gibi anlaşmaların varlığı yatırım kararına olumlu etki yapmaktadır.
Yatırım kararı için ciddi referanslar.
Şişecam’ın hangi ülkelerde yatırımı bulunuyor?
Şişecam günümüzde 9 ülkede üretim gerçekleştiren bölgesel bir oyuncu konumunda. İlk
yurtdışı yatırım 1997-1998 yıllarında Bulgaristan (özelleştirme), Gürcistan (satın alma) ve
1
Mısır (hammadde) üretim tesisleriyle başladı. Üretim dışında 80’lerden itibaren yurtdışında
ticari şirketlerin varlığı söz konusu. Diğer ülkelerdeki yatırımlarımız; Rusya’da 5 tesis olmak
üzere, Bulgaristan, Gürcistan, Bosna Hersek, Ukrayna, İtalya, Mısır ve son olarak Romanya
otomotiv camı tesisleridir.
Önümüzdeki dönemde hedef ülkeleriniz hangileri olacak?
2000’ler ile birlikte değer katkısı olacak her pazara giriş stratejisini benimsiyoruz. Bu
bağlamda, gelişmekte olan ekonomilerin oluşturduğu ‘hayati coğrafya’ planını oluşturduk..
Önceliğimiz bugün Türkiye ve çevresinde etkin olmak kadar tün Dünya’yı
kapsamaktadır.Önümüzdeki dönemde özellikle gelişmekte olan pazarlara yönelim
öngörülüyor. Hindistan, Çin öne çıkan bölgeler. Buralar, üretim avantajından ziyade pazar
derinliği ve potansiyeli ile öne çıkan noktalar. Latin Amerika da incelediğimiz bölgeler
arasında. Bunlar dışında MENA ve Afrika bölgesi politik istikrasızlığın ortadan kalkması ile
yatırım gündemine girebilir.
Dış yatırımların finansmanında nasıl bir yol izliyorsunuz?
Yatırımlarımızda öz sermaye/finansman oranı iş modellerine göre değişiklik gösteriyor.
Ancak genel itibariyle yarı yarıya bir oran tutturuluyor. Uluslararası yatırım bankaları ile
yoğun biçimde çalışıyoruz. EBRD, IFC, EIB gibi kurumlar, birçok yatırımımızda finansman
desteği sağladı. Bu kurumların finansmanın yanında politik güç unsuru oluşları ve sağladığı
prestij de önemli bir konu. Şişecam, Türkiye skalasında itibar ve risk olarak en iyi seviyede
yer alıyor. Yatırım sonrasında işletme sermayesi yönetimi ve diğer bankacılık işlemleri için
yerel bankalar ile çalışıyoruz.
Yurtdışı yatırımlarda karşılaşılan zorluklar neler oluyor?
Rusya, kültürü, iş ortamı ve insan yapısı ile yabancı şirketler için çok farklı ve zorlayıcı bir
pazar. Bu sorunları aşmak için tercihimiz lokal ortakla işbirliğine gitmek oluyor. Cam
Ambalaj kategorisinde ortaklığın çeşitli faydalarını gördük. Rusya’da bazı sektörler stratejik
alanlar olarak mevzuatta yer aldığından, mahalli ortak olmadan iş yapmanın ve muhatap
bulmanın sıkıntıları yaşanıyor. Bazı sektörlerde ise yabancı sermayenin girişine hiçbir şekilde
izin verilmiyor. Ancak cam sanayiinde böyle bir mevzuat olmadığından, Şişecam olarak iş
ortamı daha yönetilebilir seviyede. Bunların yanında, insan kaynağı yönetimi bazı bölgelerde
yönetilebilir olmaktan çıkıyor. Rusya bu bağlamda zor bir ülke. Mevzuat ve para
transferlerinde zaman zaman zorluklar çıksa da bunlar yönetilebilir konular. Ayrıca ülkeler
çeşitli teşvik vaatleriyle yatırımı çektikten sonra oluşan politik belirsizliklerden dolayı
teşvikleri gündemlerinden düşürebiliyor. Diğer ülkelerde yasal çerçeve, bürokrasinin işleyişi
ve kültür farklılıklarından kaynaklanan benzer sorunlar gündeme gelebiliyor.
Yurtdışı yatırımlar konusunda devlet kurumlarından beklentileriniz nelerdir?
Diplomatik temsilciler ve ticari müşavirler her konuda şirketlere destek olmalıdır. Gerektiği
zaman şirketlerin yöneticileri gibi ilgili kurumlarla müzakere edebilmeli, veri ve istihbarat
toplamada, ilişki yönetiminde şirketlere katkıda bulunmalıdır. Son yıllarda ticari müşavirlikler
ve temsilcilerde gözle görülür biçimde ilerleme kaydedildi. Eskiye oranla çok daha fazla
yardımlarını hissediyoruz.
2
Eximbank’ın yurtdışı yatırımlarda Türk Şirketlerine EBRD, IFC gibi kurumlardan daha az
maliyetli destek sağlaması gerekiyor. Çin modeline benzer bir yapılanmaya da gidilebilir
örneğin. Özellikle stratejik görülen sektörlere ve doğal kaynaklara yönelik olarak, topyekun
bir devlet stratejisi ile özel sektör ve finansmanı birleştirilerek atılım yapılabilir.
FOTOĞRAFLARLA..
Gizep Sayın özgeçmiş
Gizep Sayın 7 Mayıs 1962’de İstanbul’da doğdu. Boğaziçi Üniversitesi Endüstri Mühendisliği
Fakültesi’nden lisans, İTÜ İşletme Mühendisliği Fakültesi’nden lisansüstü derecesini aldı.
1989’da Şişecam’da iş yaşamına başladı. Çeşitli kademelerde görev yaptıktan sonra, 2011
yılından beri Stratejik Planlama Genel Müdür Yardımcılığı görevini yürütmektedir. Evli ve
iki çocuk babası olan Gizep Sayın, Almanca ve İngilizce bilmektedir.
Necmi Tarık özgeçmiş
Necmi Tarık 25 Eylül 1962’de İstanbul’da doğdu. Hacettepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari
Bilimler Fakültesi, Ekonomi Bölümü’nden mezun olduktan sonra kısa bir dönem sigorta
sektöründe çalıştı. Daha sonra Şişecam’da Stratejik Planlama kariyerine başladı. Cam sektörü
ve Şişecam adına pek çok çalışmada uzman olarak yer aldı. DPT bünyesinde yürütülen
kalkınma planlarında Özel İhtisas Komisyonu raportörlüğü yaptı. 2011 yılından beri de
Stratejik Planlama Müdürlüğü’nü yürütmektedir. Evli ve bir çocuk babası olan Necmi Tarık,
İngilizce bilmektedir.
3