ufukkara.jimdo.com 2.Dönem, Ders Notu 16 SAF HALDE BULUNAN BİR KATININ ISINMA EĞRİSİ Bir maddenin ortalama kinetik enerjisi, mutlak sıcaklıkla doğru orantılıdır. Bu sebeple sıcaklık değiştiğinde kinetik enerji değişir. Potansiyel enerji, maddelerin tanecikleri arasındaki itme ya da çekme kuvveti nedeniyle oluşan bir enerji türüdür. Maddenin hal değişimi sırasında etkinlik kazanır. Tanecikler arasındaki uzaklık ne kadar fazlaysa potansiyel enerji de o kadar fazladır. Yukarıdaki grafikte madde to o C de katı halde bulunmaktadır. Buna göre; Fiziksel Hal Görünüm (Homojen/Heterojen) Sıcaklık Kinetik Enerji Potansiyel Enerji I.Bölge II.Bölge III.Bölge IV.Bölge V.Bölge HAL DEĞİŞİMİ SIRASINDA MADDENİN ALDIĞI YA DA VERDİĞİ ISI MİKTARI Sıcaklığı değişen bir maddenin aldığı ya da verdiği ısı miktarı; Maddenin kütlesine Maddenin cinsine Sıcaklık farkına bağlıdır. 1 gram maddenin sıcaklığını 1 oC arttırmak için gereken ısı miktarına öz ısı ya da ısınma ısısı denir. c ile gösterilir. Ayırt edici bir özelliktir. Kütlesi m olan bir maddenin sıcaklığı ∆t kadar değişirse, aldığı ya da verdiği ısı miktarı (Q) ; Q = m.c.∆t formülü ile hesaplanır. (∆t=t2-t1) m.c çarpımına ısı kapasitesi ya da ısı sığası denir. Ayırt edici bir özellik değildir. Hal değişimi sırasında saf maddenin sıcaklığı değişmez. Bu durumda hal değişimi sırasındaki ısı değişimi; Q = m.L hesaplanır. (L : Hal değişim ısısı, ayırt edici bir özelliktir.) (29) Buna göre; yukarıdaki grafikte verilen bölgelerdeki ısı değişimleri şu bağıntılarla hesaplanabilir. I. Bölge : II.Bölge : III.Bölge : IV.Bölge : V.Bölge : Örnek : -5 oC de 10 gram buzu 5 oC de sıvı hale getirmek için kaç kal ısıya ihtiyaç vardır? (Cbuz=0,5 kal/g oC , Lbuz=80 kal/g , Csu=1 kal/g oC) Örnek : -20 oC deki 200 gram buza 20 kkal ısı veriliyor. Sistemin son sıcaklığı ve maddenin fiziksel hali nasıl olur? (Cbuz=0,5 kal/g oC , Lbuz=80 kal/g , Csu=1 kal/g oC) Örnek : -20 oC deki 200 gram buza 20 kkal ısı veriliyor. Sistemin son sıcaklığı ve maddenin fiziksel hali nasıl olur? (Cbuz=0,5 kal/g oC , Lbuz=80 kal/g , Csu=1 kal/g oC) Örnek : -20 oC de m gram buza 900 kal ısı verildiğinde buzun yarısı su haline geliyor. Buna göre m kaç gramdır? (Cbuz=0,5 kal/g oC , Lbuz=80 kal/g , Csu=1 kal/g oC) Ufuk Kara – Kimya Ögretmeni (30)