Termal ve Elektrik Akımına Bağlı Yaralanmalar

ELEKTRİK AKIMINA
BAĞLI YARALANMALAR
Doç. Dr. Nadir ARICAN
25.04.2005
Tarihçe

1866 Siemens


Sestier


600 olgu ( Yıldırım)
İlk deneyler 1880


Dinamo
Fontana- Mara ( Kedi – köpekler)
1880 Edison

“elektriğe bağlı ölüm” tanımı
Yapay elektrik ile ilk ölüm
1879 - Lyon
Tarihçe

1890- Elektrikle idam


William Kemmler
1944 Skalos Adjuantis

Akım izi üzerindeki metalik partiküller (Akroreaksiyon testi)

1944 Dale – Akım izinin tanımı

1957 Jellinek – “Balık sürüsü”

1965 Schaffer “hücrelerdeki fuziform değişim”
“Elektrik Çarpması”

“Elektrik akımının vücuttan geçecek şekilde kişinin bir elektrik
kaynağı ile teması sonucu yaralanması veya ölümü”

Etkileyen faktörler

Elektrik devresinin tamamlanıp tamamlanmadığı

Akımın gerilimi (Voltaj)

Akımın cinsi (ASC, DC)

Akımın şiddeti (Amper)

Akımın geçtiği yol

Akımın dokulardan geçtiği süre

Vücut dokularının direnci
Ohm
A=V/R
ALTERNATİF
Amper=Volt / Direnç
Elektrik devresinin tamamlanıp
tamamlanmadığı

Elektron akışı olabilmeli

Kuşlar

Kullanılan giysiler

Kauçuk çizme

Eldiven

Başlık
Yaralanma yok
Statik Yük

Statik yük şeklinde elektron birikmesi
durumunda

Doku hasarı yok

Statik jeneratör içinde

Birkaç milyon volt
Voltaj – Akım gerilimi – Potansiyel farkı

Volt ile ifade edilir

V=AxR

Alçak / Yüksek


<600 alçak

<600-750 Yüksek
1000 V
Dimaio
Voltaj

Sıklıkla kullanılan 220 V
50 Hz

Sanayide 380 V

USA 110 V 60 Hz


Daha güvenli ?
12-24 V

Araba- radyo- müzik
sistemleri

Hayati tehlike yok
Yüksel volt
Voltaj
1000
5000
20000
40000
100000
•İletkenin özelliği
•Havanın nemi
Ark mesafesi
Birkaç mm
1 cm
6 cm
13 cm
35 cm
Enerji 105 J
Quantum mekaniği:
“Her molekül belirli miktarda enerji alabildiğinden fazla enerji patlama şeklini alır”
Patlama
Mekanik travmalar
Barotravmalar
Yüksek voltaj da güvenlik
Sütçü
Isı – termal yanıklar

Volt ile doğrudan ilgili

Isı artışı voltajın karesi ile orantılı,

>1000 V

yaygın termal yanıklar
Akımın cinsi

Alternatif akım (AC)
Doğru
akım (DC)
Pil, akü, transformatör
50/sn – 50 Hz
AC / DC

AC daha tehlikeli

Daha sık kardiyak aritmiye yol açar
Dolaşım ve solunum merkezi AC ye daha hassas

100 miliamperlik AC

250 mAmp DC


Kaslarda tetanik kasılma

obje bırakılamaz ve süre uzar
Ventriküler fibrilasyon /
Kardiyak arest
Akımın şiddeti : AMPER

Birim zamanda geçen elektron sayısı

1 Amp = 1000 mAmp

Amper = Volt / Direnç

Direnç
↑
Amper ↓
Tehlike de azalmakta
Amper
Güvenli akım değerleri
1 mAmp ve altı
Ağrısız şok
Kas kontrolü kaybolmadığından obje bırakılır
1-8 mAmp
5 mAmp zararsız maksimum değer
Güvensiz akım değerleri
8-15 mAmp
Ağrılı şok – Kas kontrolü var
15-20 mAmp
Ağrılı şok – Kas kontrolü yok
20-50 mAmp
Ağrılı ciddi kas spazmları- Sol. zorluğu
100-200 mAmp
Ventriküler fibrilasyon
200 mAmp ↑
Ciddi yanıklar ve ciddi kasılmalar
Genel kural : 50 mAmp öldürücü sınır
Akımın vücutta izlediği yol
Akımın vücutta
izlediği yol

Uyarı merkezleri

Beyin sapı

Kalp

Kol-bacak

Kol-kol (%60  )
Akımın geçtiği bölgenin kesit yüzeyi

Termal yanıkların oluşumunda önemli

Kesit alanı azaldıkça ısı üretimi artmakta
ISI
KESİT ALANI

El bileği- Dirsek gibi bölgelerde
Akımın dokulardan geçtiği süre

Süre uzadıkça risk artar

Düşük voltajlı akımlar öldürücü olabilir

220 V ~ Yüksek voltaj

Kömürleşme

Aşırı ısı yanıkları

Derin doku hasarı
Vücut dokularının direnci



Ohm
Ortalama 500 -5000 Ohm
Direnci en yüksek dokular


Kemik
Deri



Isı etkisi
Derinin direnci keratinize dokunun kalınlığı ile orantılı
Ayak tabanı- avuç içi
Akım deri altında çok daha kolay ilerler

Yumuşak dokular
Direnç

Kuruluk – Nem


Deriden geçtikten sonra



Kuru avuç 1 Mega Ohm – Nemli : 1200 Ohm
Elektrolit değişiklikleri nedeniyle 380 Ohm a kadar düşebilir
Dolayısıyla geçen amper miktarı artar
Vasküler yapıdan zengin bölgeler

Mukozalar



Dudak
Kan
Nöronal doku
Akımın kaslar üzerine etkisi

Kas spazmı

Tetanik kasılmalar

İskelet kaslarında


50 Hz- 10-40 mAmp
Fleksör kaslar daha güçlü
Yaralanma/ Ölüm Mekanizmaları

Ventriküler Fibrilasyon

Solunum kasları spazmı

Solunum ve kardiyak merkezlerin felci

Termal yanıklar

Travmalar
Ventriküler fibrilasyon


En sık ölüm nedeni ( 110- 220 V AC)
Öncelikle ileti sistemi bozulur





Ventriküler fibrilasyon
Kardiyak arest
70 mAmp – 5 sn
Tıbbi aletler! ( 100 mikroamper)
Amper  Fibrilasyon riski ↓ - Özellikle 4 Amp
Siklus
T
Solunum kasları spazmı

Akımın gögüs ve batından geçtiği
olgular

Diafram- İnterkostal kaslar

Konjestif –hipoksik görünüm

Asfiksi bulguları

Özellikle peteşiyal kanamalar
Solunum ve kardiyak merkezlerin felci

Beyin sapı etkilendiğinde

Kalp çalışmaya devam edebilir


Suni solunuma devam
EKT de dikkat
Termal Yanıklar

Komplikasyonlar

Hipovolemik şok

Septik şok

Böbrek yetmezliği
TRAVMA

Sekonder travmalar


Savrulma
Genel beden travması

Yüksekten düşme
ORİJİN

Kaza %1-2

İş kazaları arasında oran ↑

İntihar

Cinayet
İntihar

Oldukça nadir

Almanya’da artış ?

Yöntemler

Banyo
Cinayet

Nadir

Genellikle eşler tarafından

Yöntemler

Yola tel döşenmesi

Banyo suyuna elektrik verilmesi
Olay yeri incelemesi



Tanık ifadeleri
Teknik bilirkişi
Giysiler


Eldiven
Ayakkabı
Fotoğraf
Banyo – Havuz
( Suda boğulma)
OTOPSİ BULGULARI

Elbiseler

Rigor

Çok daha erken başlar ve erken sonlanır
(Tetanik kasılmalar) – ATP ↓
Dış muayene

Dikkatli

Lezyonlar rahatlıkla gizlenebilir
Saçlı deri- avuç

Başka lezyonlarla karışabilir

Lezyon ±
İç muayene

Spesifik bulgu ?

İçorganların özellikleri

Sıvı içerik , iletkenlikte artış
Isı etkisi oluşmayacak kadar geniş akım yolu

Non spesifik bulgular

Siyanoz

Peteşi

Konjestif bulgular

Ana arterlerde yırtılma
Elektrik akımının oluşturduğu lezyonlar

Sıklıkla deride Direnç ↑
Giriş yanıkları- “Joule Yanıkları”
Benzer şekilde çıkış lezyonları da oluşmakta

Lezyon görülme olasılığı

Birim deri alanına düşen akımın yoğunluğu ile ilişkili
Geniş alandan geçerse lezyon (-)
Fleksiyon
Yanık alanın özellikleri



Postmortem yanık ve
vezikül oluşabilir
Ancak hiperemik alan (-)
Yanık periferinde soluk
halka


Kablo izi ?
Çürümeye dirençli
Elektrik yanıkları

Sıkı temas lezyonları

Ark yanıkları

Dendritik yanıklar
Sıkı temas lezyonları

Termal yanık şeklinde

Gri-sarı

Sert

Koagülasyon nekrozu

Epidermo-dermal vezikül oluşabilir

Akım kesilince soğuyarak çökebilir
(Hatta tamamen kaybolabilir)
Geç iyileşir
Düşük voltaj
Çıkış
Ark Yanıkları

Sıklıkla Yüksek voltaj

Sıkı temaslarda (-)

Kıvılcım şeklinde

Hem giriş – Hem çıkış

Çok sayıda ark lezyonları ( Yüksek Voltaj)
Timsah derisi
Dendritik yanıklar

Yıldırımlar – 250.000 voltluk akımlarda

Ağaç dalları şeklinde deri lezyonları

Zaman geçtikçe kaybolur

Oluşum

Parçalanmış eritrositlerden çıkan hemoglobinin dokuları
boyaması

Vazodilatasyon