ETKİLİ İLETİŞİM İletişim duygu düşünce veya bilgilerin her türlü yolla bir başkasına aktarılmasıdır. Sürecin en önemli amacı ‘’anlaşılmak’’tır. İki insan birbirini fark ettiğinde iletişim başlar. Yapılan her hareketin bir anlamı vardır. İLETİŞİMİN AMACI: İnsanların temel bazı gereksinimlerini gidermektir. İletişim sisteminin etkinliği; bireylerin kendileri hakkındaki bilgileri anlama, düzeltme ve dolayısıyla davranışlarına yardımcı olmaktır. İLETİŞİMİN ÖĞELERİ: Bireyler, duygularını, düşüncelerini, gereksinimlerini sözlü (konuşarak) veya sözsüz (davranışlar, mimikler, jestler) olmak üzere iki temel yolla iletmeye çalışır. Sözlü İletişim Sözsüz İletişim Anlaşılır bir dil İlk izlenim Ses tonu, vurgusu, yüksekliği Göz teması Hitap şekli Mesafe Açıklık, netlik, sadelik Dokunmak Soru sormak, cevaplar için cesaretlendirmek Olumlu yüz ifadesi Özetlemek Beden duruşu Söylenenleri dinlediğini belli etmek 1. 2. 3. 4. Gönderici, Mesaj, Kanal, Alıcı. Eğer mesaj doğru oluşturulmuş, doğru yolla iletilmiş ve doğru yorumlanmışsa alıcı ve göndericinin mesajı aynı olacaktır. İletişimin olup olmadığı bu iki kişi arasındaki geri bildirimle anlaşılır. İLETİŞİMDE BEDEN DİLİ % 60 SES TONU %30 SÖZLER %10 ETKİLİDİR… İlk Dakikalar: İletişimin en önemli belirleyicisidir. Kişilerin beden dili,kullanılan kelimeler, aksesuarlar, yaş, meslek grubu, cinsiyet, kültürel faktörler, bulunulan ortam, belirleyici özelliklerdir. Bütün bu faktörler iletişimin bir iki dakikalık bölümünde algılayıcı tarafından değerlendirilir ve karşısındaki kişiye bir etiket verir 1. 2. 3. İletişim salt bilgi alışverişi değildir, bilginin yanında duygular ve düşünceler de aktarılmaktadır. İletişim kişilerin karşılıklı katılımlarıyla yapılır, bireylerin birinin aktif diğerinin pasif olmasıyla kurulmaz. 4. İletişim bir bütündür, iletişimi kelimeler, jestler, mimikler gibi birbirinden soyutlayarak değerlendirmek yanlıştır. ETKİLİ İLETİŞİM İÇİN Uygun dil seçmek, Açık ve doğru mesaj vermek, Saygı duymak, güven vermek, Göz teması sağlamak, Beden diline dikkat etmek, İki yönlü iletişim kurmak, Geri bildirimde bulunmak, Dinlemeyi öğrenmek, Empati kurmak. İLETİŞİMİN ENGELLERİ Psikolojik : Verici ve alıcının görüş çerçeveleri, duygu ve heyecanları, saplantılar, ön yargılar. Semantik : Konuşma ve yazı dilindeki fark ve anlaşmazlıklar. İLETİŞİMİN ENGELLERİ Uyutma : Karar sürecine katılmayanların emirleri savsaklaması. Sınırlama : Topluluğun konumu gereği bazı iletilerin gizli kalması ETKİN DİNLEME Konuşana bakın ve ilgili görünün. Konuşanı rahatlatın. Dikkatle konuşulanları takip edin. Yargılamayı konuşmanın sonuna bırakın. Duygusal davranmayın. Eleştiriye açık olun. Anlayıp anlamadığınızı kontrol edin. İletişimde ‘’BEN DİLİ’’ İletişimde karşımızdaki kişinin davranışını kabul edemediğimiz zaman, o davranış nedeniyle ne hissettiğimizi karşımızdakine söylersek ileti, “Sen iletisi”nden “Ben iletisi”ne dönüşür,. Açık ve doğru bir kod daima “ben iletisi” olmalıdır. HASTANE ORTAMINDA İLETİŞİM Hastalarla iletişimi engelleyen bazı faktörler • • • İletişim sürecinde hastayı unutmak, Örneğin: Ekip üyelerinin hasta başında onun için konuşması, onun için kararlar alması ancak onu bu iletişimde hesaba katmaması, Aşırı tıbbi terimlerin kullanılması, • • • Hastane ortamındaki gürültüler, ışık,ses vs. durumu, Servisin devamlı ve hareketli olması, yoğun atmosfer, Ekip elemanlarının birbirleriyle olan ilişkileri-iletişimi. Hasta-Personel arasında etkili iletişim için Karşınızdaki kişi (hasta, hasta yakını, arkadaşınız ve herkes) ile göz teması kurun ve bunu sürdürün. Hastaya, ilgi alanınızdaki “tek şey olduğu” hissini verin, Hiç kimseyi hor görmeyin ve gereksiz övgülerden kaçının, Çok yüksek ya da alçak sesle, hükmeder tavırla konuşmayın, Yavaş, anlayabileceği düzeyde, açık ve net konuşun, Sorularınızı yanıtlamaları için zaman tanıyın, Söylemeniz gereken şey hoş olmasa da her zaman için doğruyu söyleyin, Vücut dilinizin farkında olun. Hastalar sizin hareketlerinizi yanlış yorumlayabilirler, Sözsüz iletişim bazen çok önemlidir. Hastanın rahatlamasını/gevşemesini sağlayın. - Yatarak mı oturarak mı rahat ? Çok mu sıcak üşümüş mü ? Yanında bir yakınını mı istiyor ? Hastaya ismi ile hitap edin; Ali bey, Ayşe hanım vs. - Bu şekilde konuştuğunuzda hasta (ve kim olursa olsun herkes) kendisini önemsediğinizi, ona değer verdiğinizi düşünür. Bu ise, daha başlangıçta iletişimi kolaylaştırır. Servisteki diğer sağlık ekibi elemanları ile iyi ilişkiler kurulmalıdır, Olumsuz etkileşimlerin hasta üzerinde “güvensizlik” yaratacağı unutulmamalıdır, Tıbbi terimler kullanılması gerekiyorsa, bunlar hastaya anlayacağı dilde iletilmelidir, Profesyonelce davranılmalı: sakin olunmalıdır, • • • • • Hasta ailesi de iletişim zincirine alınarak, onların da hasta bakımına katılımı sağlanmalıdır, Hastanın konuşmasını cesaretlendirmek için zaman zaman sessizlik paylaşılmalıdır, Hastaya ön yargısız bir yaklaşımda bulunulmalıdır, Hastanın kendi bakımı ile ilgili alınacak kararlarda işbirliği yapması desteklenmelidir, İletişimde bulunduğunuz tüm bireylere değer verilmeli, saygı gösterilmelidir. Her şeye rağmen öfkeli olan bireylere karşı: Sakin kalmaya çalışın ve kendinize....deyin. Karşınızdakini ilgiyle ve ciddi bir şekilde dinleyin. Araya girmeyin. Duygularına saygı gösterin ve onları isimlendirin “sesiniz çok öfkeli geliyor”. Onu kendisini dinlediğinize inandırın. Onu öfkelendiren özel noktaları belirleyin. Dikkatinizi, karşınızdakinin sözünü ettiği sorun ve sorunun çözümü üzerinde yoğunlaştırın Öfkeli insanlar karşısında yapılmaması gerekenler Asla “sinirlenmeyin”, “sinirlenmeye gerek yok” demeyin. Münakaşa etmeyin, tartışmaya girmeyin. Eğer o şaka yapmıyorsa, şaka yapmaya kalkışmayın. Konuyu espri ile hafifletmeyin. Bu hassasiyetlere dikkat etmek ne işimize yarar? Hastanın sorununu daha doğru biçimde belirleme, Daha fazla hasta memnuniyeti, Hastanın kendi tanı ve tedavi sürecine daha etkin katılımı, Bilginin hatırlanmasında artma, Süreci daha iyi algılama, Kaygı ve endişelerde azalma, Tedaviye daha iyi uyum, Daha fazla mesleki tatmin, Sunulan hizmetin etkinliğinde artış , Diğer sağlık çalışanları ile daha iyi iletişim, Birlikte çalışma Bilginin etkin paylaşımı İş kaynaklı streste azalma, Duygusal tükenmişlikte azalma. Etkili iletişimi özetleyecek 6 soru 1. Dinliyor musunuz ? 2. Anlıyor musunuz ? 3. Anladığınızı test ediyor musunuz ? 4. İleti dakikliğiniz nasıl ? 5. Empatik iletişimi kullanıyor musunuz ? 6. Yeterince açık mısınız ? TEŞEKKÜRLER…