OYUN

Doç. Dr. Ender DURUALP
«Çocuğun Dünyasına Girebilmenin En Önemli
Yolu: OYUN»
 Küçük çocuğu olan, onun hatırı için onunla çocuklaşsın.
(Hadis)
 Çocuk oyunla büyümelidir . (Eflatun )
 Oyun oynamayan bir çocuk, yalnızca çocukluğun
eğlencesini kaçırmakla kalmaz, aynı zamanda tam
anlamıyla gelişmiş bir yetişkin de olamaz. (Whitley)
 Oyun, hayatın özüdür ve bebeğin her şeyi öğrenebileceği
tek yoldur. (Tudor-Hart)
 “Oyun iyi olan her şeyin kaynağıdır.”
“Oyun, çocuğun tüm yaşamını belirleyen çekirdektir.
Tüm insanlar orada gelişir, orada oluşur.”
F.L. Jahn
 “Çocuğun oyunu, düşler ve sinirsel belirtiler gibi
anlamı olan davranışlardır.”
S. Freud
 “Çocuğun bedenini her zaman işletiniz, bedenen
güçlü ve sağlıklı olan bir çocuk fikren de gelişir ve akıllı
olur.”
J.J. Rousseau
 Lazarus “kendiliğinden ortaya çıkan, hedefi olmayan,
mutluluk getiren bir aktivite” olarak,
 Montaigne “çocuğun en gerçek uğraşı” olarak,
 Montessori ise “çocuğun en önemli işi” olarak
tanımlar.
 Huizinga’ya göre oyun belli bir zaman ve belli sınırlar
içinde, görünür bir düzende, serbestçe kabul edilen
kurallara göre süregelen bir etkinliktir.
 Piaget’ye göre “dış dünyadan alınan uyaranları
özümleme ve uyum sistemine yerleştirme yolu”dur.
Oyun Nedir?
Belli bir amaca yönelik olan veya olmayan, kurallı yada
kuralsız gerçekleştirilen fakat her durumda çocuğun
isteyerek ve hoşlanarak yer aldığı fiziksel, bilişsel, dilsel,
duygusal ve sosyal gelişimin temeli olan, gerçek hayatın
bir parçası ve çocuk için en etkin öğrenme sürecidir.
Oyunun özellikleri
Oyun çok hareketli, yaratıcı ve esnek bir ortam teşkil eder.
Oyun kuralları değişebilir; ancak bunu oyun oynayanların
kabul etmesi gereklidir.
Oyun günlük işlerin dışında yapılan ve maddi bir sonuç
beklenmeden yapılan etkinliklerdir.
Oyun, iş’in karşıtı olarak ifade edilmektedir.
Sınırlandırılmış bir zaman ve belli bir mekan içerisinde
yapılmaktadır.
Oyuncunun oyunda yer alması için zorunluluk yoktur. Bu
özelliğini kaybettiğinde çekici ve keyif verici olmaktan
çıkar.
Önceden belirlenmiş kuralları ve zaman sınırları vardır.
Oyunun nasıl gelişeceği ve nasıl sonuçlanacağı önceden
belli değildir.
Kurallı bir oyunda yeni bir şey üretilmez.
Oyunda yaşamdan farklı bir konumda bulunma durumu
vardır.
Oyunda aktif katılım şarttır.
Oyunun, oynayanlar üzerinde olumlu etkisi vardır.
Oyun bazı hallerde çok yoğun dikkat gerektirir.
Oyun özgür ve rahat bir ortam içerir.
Oyun deney ve araştırma içerir.
Oyun zihni ve bedeni çalıştırır.
Oyun farklı kişilerle (çocuklarla) sosyal kaynaşmayı
sağlar.
Oyun her zaman kişinin (çocuğun) ilgisini çeken ve beyni
uyaran bir araçtır.
Oyunda birey mutluluk ve heyecan duyar.
Oyun üretimi,yaratıcılığı, özgüveni, empati duygusunu
geliştirir.
Oyunda birey kurallara uymayı, paylaşmayı, hoşgörüyü,
problemlere çözüm getirmeyi, belli bir disiplin içinde
düşünmeyi, toplumsal rolleri, araştırmayı, uzlaşmayı,
sorumluluk almayı, kendini ifade etmeyi, karar vermeyi ve
sonuçlarına katlanmayı öğrenir.
 Oyun içten güdümlü bir davranıştır. Kendi içinde
bütünlüğü vardır. Belirli amaca yönelik olmayıp
etkinliğin kendisi önemlidir.
 Oyuna katılmak çocuğun özgür seçimidir. Oyun
etkinliğinde, oyun başkaları tarafından
yönlendirilmez, çocuğun kendi seçimi önemlidir.
 Çocuk oyun oynarken eğlenmeli, hoş vakit
geçirmelidir.
 Oyun gerçek hayatın taklidi olmayıp çocuğun
yaşantısına uygun düşecek şekilde çarpıtılmış, sanki
öyleymiş gibi değiştirilmiş şeklidir.
 Çocuk oyunda aktif bir rol oynar. Bütünüyle kendini
yaşar, başkaları tarafından yönlendirilemez.
Oyun çocuğu tanımada en önemli yollardan biridir. Çünkü
çocuk oyun içerisinde özgürdür, her türlü yapmacıktan
uzaktır, içindeki duygu, düşüncelerini rahatça oyununa
yansıtır.
Bu yüzden çocuğun nasıl bir ruhsal durumda
bulunduğunu, olaylara ne tür tepkiler verdiği oyun
içerisindeki davranışları dikkatli bir şekilde gözlemlenerek
ortaya çıkarılabilir.
Oyun, çocuğun yaratıcılığını en özgür şekilde ortaya
koyduğu ortamdır. Çocuk
oyun sayesinde kendini
tanımaya başlar, kendi güçlerini sınayarak bazı alanlarda
girişimlerde bulunmaya doğru yol alır.(Haluk Yavuzer)
Kaynaklar
 Aral, N., Gürsoy, F. ve Köksal, A. (2001). Okul öncesi eğitimde oyun.





İstanbul: Ya-Pa Yayın Pazarlama San. ve Tic. A.Ş., Kaptan Ofset.
Durualp, E. ve Aral, N. (2014). Oyunun gelişimi ve türleri. Her yönüyle
okul öncesi eğitim 3. (Ed: A.B. Aksoy), (s. 231-254). Ankara: Hedef CS
Basın Yayın.
Maden-Ellialtıoğlu, F. (2005). Okul öncesi dönemde oyun ve oyun
örnekleri. İstanbul: Ya-Pa Yayın Pazarlama San. ve Tic. A.Ş.
Sevinç, M. (2004). Erken çocukluk gelişimi ve eğitiminde oyun.
İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
Seyrek, H. ve Sun, M. (2005). Okul öncesi eğitimde oyun. İzmir:
Müzik Eserleri Yayınları.
Tuğrul, B. (2014). Oyunun gücü. Oyun. (Ed: A.B. Aksoy), (3-24),
Ankara: Hedef Yayıncılık.