Düz kaslar
advertisement
Düz kaslar 2 tip düz kas vardır: • 1. Viseral düz kaslar. (mide, barsak, üreter, damarlar) • 2. Çok üniteli düz kaslar (iris kasları, piloerektör kaslar) UYARILMALARI: Düz kaslar tiplerine göre farklı uyarılır TEK ÜNİTELİ DÜZ KASLAR • Tek üniteli düz kaslarda kendi kendine uyaran meydana getiren bölgeler vardır(pacemaker) • Otonom sinir sisteminin nörotransmitterleri, dallar hücrelerin yanından geçerken varikozite adı verilen şişkin kısımlardan difüzyonla etki eder. Çok üniteli düz kaslar • Çok üniteli kaslar sempatik ve parasempatik sinir sisteminin uyarısıyla çalışır. • Her hücre bir sinir ucu ile innerve edilir. İçi boş organların duvarlarındaki düz kaslarda kasılma iki aşamalı meydana gelir. • Önce tonik olarak bir kasılma meydana gelir • Bunu takiben tıpkı çizgili kaslardaki gibi kasın boyu kısalır. Özellikleri: • Sarkoplazmik retikulum çok az gelişmiştir. • Hücre ince ve kalın filamentleri içerir. ancak, sarkomer ihtiva etmez. • Hücreler tek nukleusludur. • T tübülleri yoktur. • Aktin filamentlerinde troponin yoktur. Düz kasların protein yapısı • Genel olarak düz kaslar iskelet kaslarından daha az protein içerirler (110mg/g – 200mg/g) • Miyozin miktarı düz kaslarda 20mg/g iken çizgili kaslarda 80mg/g dır. • Aktin miktarları ise hemen hemen aynıdır. • Düz kaslarda troponin yoktur. İki farklı protein: Kaldesmon ve kalponin bulunur. • Düz kas hücreleri boylarının %80’ine kadar kasılabilirler. İskelet kaslarında ise bu kısalma %30 kadar Kasılma • Kasılmayı kalsiyum tetikler. Ancak, ince filamenti değil, kalın filamente etki eder. Kalsiyum nereden gelir? • Kalsiyumun çoğu hücre dışından, ekstrasellüler sıvıdan gelir. • Nörotransmitterler, hormonlar ikinci habercileri kullanarak Ca kanallarını açar ve Ca ekstrasellüler sıvıdan girer. • Bazı düz kaslarda da voltaja duyarlı Ca kanalları açılır ve aksiyon potansiyeli meydana gelir. • Kalsiyum, kalmodilin denen bir proteine bağlanır. • Ca-kalmodulin kompleksi miyozini aktive eder. • Ca-kalmodulin MLCK (miyozin hafif zincir kinazı aktifler. • Kaldesmon molekülü aktine bağlı olduğu zaman kasılmaya engel olan bir protein. • Kalsiyum kalmodiline bağlandığı zaman kaldesmon da aktine bağlandığı yerden ayrılır. • Bu ayrılma aktin ile miyozin etkileşmesine izin verir. • Düz kaslarda kasılma aksiyon potansiyeli ve kalsiyum ile doğrudan ilişkilidir. • Aksiyon potansiyeli süresi çizgili kastan daha uzundur. Bu nedenle: • kasılmanın başlaması için geçen süre yaklaşık 10 ms.dir. • Maksimum kasılma ise 500 ms sonra görülür. • Kalsiyum, ayrıca kalsiyumla ilişkili potasyum kanallarını açarak kasılmanın sonlanmasını sağlar. Düz kaslar yavaş kasılır, yavaş gevşer. Çapraz köprü döngüsü • ATP yıkımı olmaksızın uzun süre stabil kalabilir. Çünkü yavaş köprü döngüsü vardır (yavaş ATPaz ve yavaş Ca kanalı) HIZI VE ENERJİ KULLANIMI • Kasılma iskelet kasından çok daha yavaştır. Çünkü: 1.Çapraz köprü döngüsünün başlamasından önce bir komponentin fosforilasyonu gereklidir. 2. Miyozin ATPaz’ı daha yavaştır. İçi boş organların duvarlarındaki düz kaslarda kasılma iki aşamalı meydana gelir. • Önce tonik olarak bir kasılma meydana gelir • Bunu takiben tıpkı çizgili kaslardaki gibi kasın boyu kısalır. Kasılma için tetikleme: innervasyon +hormonlar Otonom sistem ve/veya hormonlar: a) Uyaran eksitatör yada inhibitör olabilir. b) Örneğin, epinefrin: IP3 yoluyla düz kaslarda kasılmaya neden olur. cAMP ve Ca aracılığı ile gevşemeye neden olur. Yani: YANIT, O DÜZ KASTAKİ RESEPTÖRLERE BAĞLIDIR. Düz kaslara etkili faktörler Plastisite özelliği • Bir parça düz kas gerilecek olursa, önce gerimde bir artma gözlenir. • Ancak gerilmiş olarak tutulursa kasın gerimi gittikçe düşer. • Bu gerim, bazen gerilmeden önce gösterdiği gerime, hatta bunun altına kadar düşer. • Düz kasın bu özelliğine kasın plastisitesi denir.
